خلاصه ای از کیفیت و انسجام در چکیده نویسی
اگر دو چکیده نویس، یا یک چکیده نویسی در دو زمان مختلف، چکیده ای را برای یک مدرک بنویسند مطمئناً دو چکیده عین هم نخواهند بود: گرچه ممکن است آنچه که شرح داده اند شبیه به هم باشد اما روش توصیف متفاوت خواهد بود. بحث کیفیت و انسجام در چکیده ها بیشتر از کیفیت و انسجام در نمایه سازی ابهام آمیز است. به نظر می رسد که کیفیت دو وجه مهم دارد:
۱. آیا نکات اصلی مدرک در چکیده ارائه شده است؟
۲. آیا این نکات به دقت، به اندازه کافی و با صراحت توصیف شده اند؟
کیفیت چکیده نویسی ممکن است، تا اندازه ای، براساس معیارهایی ارزیابی چکیده شود که برای ارزیابی نمایه سازی مورد استفاده قرار میگیرد. همانند نمایه سازی، تحلیل مفهومی اولین مرحلهٔ چکیده نویسی است
- یعنی چه نکاتی را باید توضیح داد؟
- و دومین مرحله ترجمهٔ تحلیل مفهومی به جملات است.
احتمالاً از طریق دستورالعمل های مرتبط با متن سازمانی که چکیده برای آن تهیه میشود می توان دربارهٔ کیفیت تحلیل مفهومی قضاوت کرد؛مثلا:
1-آیا اهداف و حوزه مدرک زیر پوشش قرار گرفته است؟
2. آیا نتایج ارائه یا خلاصه شدهاند؟
3-ایا خلاصهٔ استنتاجات نویسنده ارائه شده است؟
در نتیجه، در این سطح مفهومی و براساس دامنه ای که در آن دامنه دو چکیده نویس بر روی مواردی که باید در چکیده گنجانده شود توافق می کنند، میتوان دربارهٔ انسجام بین دو چکیده قضاوت کرد.
قضاوت دربارهٔ کیفیت مرحلهٔ ترجمه در چکیده نویسی کمی اغوا کننده تر است چراکه صحت، ابهام و ایجاز معیارهایی ذهنی هستند. با این وجود، یک چکیده نویسی ارشد می تواند از انها برای قضاوت دربارهٔ کار چکیده نویسان رده پایین تر استفاده کند. انسجامی که در مرحلهٔ ترجمه در چکیده نویسی اعمال می شود را نباید موضوع عمده ای درنظرگرفت: می توان موضوع یا نکتهای واحد را به روش های مختلف ارائه داد طوری که همهٔ آنها صحیح، بدون ابهام و شاید به یک اندازه موجز باشند.
آزمایش سریع یک چکیده خوب آن است که آیا به خواننده اجازه می دهد تا به دقت پیش بینی کند که آیا مدرکی چکیده شده با علایق فعلی او مرتبط هست یا نه؟" باید این آزمایش را برای یک خواننده خاص، و یک نیاز اطلاعاتی معین، و بر روی تقریباً ۵۰ چکیده چاپی که از یک جستجوی درون خطی حاصل آمده است انجام داد. نتایج حاصل از بررسی ممکن است شبیه به نتایجی باشد که در شکل ۵۱ ارائه شده است: بر اساس چکیده ها، باید ۱۵ مدرک مرتبط وجود می داشت اما فقط ۱۲ مدرک یافت شد. بعلاوه، اگر همه ۱۲ مدرکی که از روی متن مرتبط تشخیص داده شدهاند از روی چکیدهها نامرتبط تشخیص داده می شدند،آنگاه مشخص می شد که چکیده ها از دو جهت ضعیف هستند: آنها مدارکی را مرتبط معرفی کرده اند که نامرتبط بوده اند و مدارکی را نامرتبط دانسته اند که در واقع مرتبط بوده اند.
البته، انجام این نوع از بررسی ها تا حدودی دشوار است. بعلاوه، نتایج را فقط می توان بر اگه روی بهره گیر و نیاز اطلاعاتی خاصی اعمال کرد؛ با تغییر بهرهگیر یا نیاز اطلاعاتی، نتایج نیز میتواند تغییر خواهد کرد. بیشتر بهره گیران از خدمات چکیده نویسی، یا پایگاههای درون خطی، که در شرایطی را تجربه کردهاند که در آن، یک چکیده علاقه به مدرکی را برمی انگیزد ولی در عمل رفت: مشخص میشود که چکیدهها بهرهگیر را به اشتباه انداخته اند-گرچه ممکن است آن مدرک برای سایر بهره گیران مناسب باشد.
