بخشی از مقاله
دیسکت
فلاپی دیسک ، یک نوع وسیله ذخیره سازی اطلاعات در کامپیوتر است . درایوهای موجود در کامپیوتر مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی فلاپی دیسک ها بر اساس یک ساختار مشخص شده ، می باشند. جنس فلاپی دیسک ها از پلاستیک نرم بوده که بر روی آن یک لایه ( غشاء ) مغناطیسی وجود دارد .
مبانی فلاپی درایوها
فلاپی درایو در سال 1967 ابداع گردید. در اولین فلاپی درایو از یک دیسک ( دیسکت ) 8 اینچی استفاده شده بود. همزمان با ارائه اولین کامپیوترهای شخصی در سال 1981 توسط از فلاپی درایوهای 5/25 اینچ استفاده بعمل آمد. این نوع دیسک ها قادر به نگهداری 360 کیلو بایت اطلاعات بودند. در اواسط دهه 1980 دیسک های 3/5 اینج با ظرفیت 1/44 مگابایت مطرح گردیدند. در آن زمان اغلب کامپیوترها دارای دو درایو برای استفاده از دو نوع فلاپی دیسک ( 5/25 و 3/5 ) بودند ولی از اواسط دهه 1990 دیسک های 5/25 بندرت مورد استفاده قرار گرفته و بتدریج از رده خارج گردیدند.
• دیسکت را " فلاپی دیسک " نیز می گویند. رایج ترین نوع دیسکت 3/5 اینچ است .
• فلاپی دیسک درایو یک دستگاه الکترومکانیکی برای خواند ن و نوشتن اطلاعات بر روی فلاپی دیسک ها است .
• شیار دوایر متحدالمرکز موجود بر روی یک فلاپی دیسک را می گویند.
• سکتور زیرمجموعه ای از یک شیار بوده و تعداد سکتور در هر شیار بستگی به نوع دیسک دارد.
اجزای یک فلاپی دیسک درایو
دیسک
یک فلاپی دیسک در موارد متعددی مشابه نوار کاست است :
1.از یک نوع پلاستیک نازک که با اکسید آهن آغشته شده است استفاده می گردد. اکسید فوق از نوع " فرومانیتیک " بوده و اگر تحت تاثیر یک میدان مغناطیسی قرار گیرد، قادر به نگهداری ( ذخیره ) دائم اطلاعات خواهد بود.
2.قابلیت ضبط اطلاعات را دارا می باشند.
3.قابلیت پاک کردن اطلاعات و استفاده مجدد را دارا می باشند.
4.ارزان قیمت بوده و بسادگی قابل استفاده می باشند.
نوارهای کاست دارای یک اشکال بزرگ می باشند . اشکال اساسی نوارهای کاست روش بازیابی "ترتیبی" در آنان است . مثلا" برای شنیدن آهنگ خاصی می بایست بصورت ترتیبی بر روی نوار حرکت و پس از استقرار بر روی آهنگ دلخواه آن را گوش داد. بهرحال پیدا نمودن یک آهنگ و استفاده سریع از آن همواره فرآیندی ترتیبی و کند خواهد بود.
یک فلاپی دیسک همانند نوار کاست از یک نوع پلاستیک نرم آغشته به مواد مغناطیسی( درهردو طرف) استفاده می نماید. اطلاعات بر روی دوایر متحدالمرکزی که "شیار" نامیده می شوند، ذخیره خواهند شد. هر شیار خود به مجموعه ای از سکتورها تقسیم می گردد. همزمان با چرخش دیسک، هد بر روی شیار استقرار و زمینه بازیابی مستقیم اطلاعات فراهم می گردد.
درایو
اجزای اصلی یک فلاپی درایو شامل موارد ذیل است :
• هد خواندن و نوشتن . هد در دو طرف دیسکت وجود داشته و حرکت آنها در طول دیسکت با یکدیگر خواهد بود . از هد های یکسان برای خواندن و نوشتن استفاده می گردد.
• موتور درایو . یک موتور بسیار کوچک با توان چرخش 300 تا 360 دور در دقیقه
• موتور Stepper . وظیفه موتور فوق ، استقرار هد خواندن و نوشتن در محل شیار مورد نظر است.
• فریم مکانیکال . سیستم فوق شامل یک برابرکننده بوده که پنجره کوچک حفاظت( قاب فلزی موجود بر روی فلاپی دیسک ) را برروی دیسکت باز نموده تا بدین طریق امکان تماس هد خواندن و نوشتن دردو طرف سطح دیسک فراهم گردد.
• برد مدار الکترونیکی . برد فوق شامل تمام عناصر الکترونیکی لازم برای خواندن و یا نوشتن اطلاعات برروی دیسکت است . این برد، مدار کنترلی موتور stepper را نیز کنترل خواهد کرد.( حرکت هدهای خواندن و نوشتن بسمت دیسکت )
زمانیکه هد در طول شیارها حرکت می کند ، با سطح دیسکت تماسی ایجاد نخواهند شد.از نور الکترونیکی بمنظور تشخیص حفاظت دیسک در مقابل نوشتن استفاده می گردد.( زبانه کوچک پشت دیسکت که بصورت کشوئی بوده و دیسکت را در مقابل عمل نوشتن حفاظت می کند )
نوشتن اطلاعات بر روی یک فلاپی دیسک
مراحل زیر نحوه نوشتن اطلاعات بر روی فلاپی دیسک را تشان می دهد.( عملیات خواندن مشابه است : )
• یک برنامه کامپیوتری ، دستورالعملی را برای سخت افزار کامپیوتر ارسال تا اطلاعاتی بر روی فلاپی دیسک نوشته گردد.
• کنترل کننده فلاپی دیسک درایو " موتور" دیسکت را بحرکت درآورده تا از این طریق فلاپی دیسک چرخش نماید.
• موتور دوم ( Stepper) باعث چرخش یک میله دنده مارپیج ، خواهد شد. مدت زمانی که طول خواهد کشید تا شیار مورد نظر بدست آید را " زمان دستیابی " می نامند. سخت افزار فلاپی دیسک درایودارای دانش لازم در خصوص نحوه استقرار بر شیار موردنطر با توجه به تعداد Step مورد نظر است .
• د خواندن و نوشتن در شیار مورد نظر متوقف خواهد شد.
• قبل از اینکه داده خاصی بر روی دیسک نوشته گردد یک بوبین ، انرژی لازم را برای پاک کردن یک سکتور فراهم می نماید.
• اطلاعات مورد نظر بر روی دیسکت نوشته خواهند شد.
فلاپی دیسک چیست ؟
فلاپی دیسک، دیسک نرم رایانه است که از جنس فیلم ویدئویی است و ۱٫۴۴ مگابایت حجم دارد.
به آنها دیسکت نیز گفته میشود که یک صفحه گرد صاف و انعطافپذیر که با لایهای از اکسید آهن پوشیده شده و سطح آن حاوی ذرات ریزی است که قابلیت حفظ میدان مغناطیسی را دارند و در مجموع در یک پوشش پلاستیکی محافظ جای میگیرد. این دیسک هابه طور گسترده به عنوان رسانه یا واسطه ذخیره سازی ثانوی به کار میرود. دیسکهای نرم وسیلهای معمول و رایج برای انتقال فایلهای برنامه و متن از یک رایانه به رایانه دیگر هستند و زمانی تنها وسیله ذخیره سازی ثانوی برای رایانههای شخصی بودند. اما با ساخته شدن دیسکهای سخت ارزان قیمت این گونه دیسکها به صورت جانبی مورد استفاده قرار می گیرند.
فلاپی دیسک در اصل نوعی حافظه جانبی از نوع دیسک مغناطیسی است که از یک صفحه حساس به مغناطیس از جنس پلاستیک ساخته شده است و در یک محفظه پلاستیکی نیز قرار دارد. ظرفیت این نوع حافظه جانبی 1.44 مگا بایت بوده که امروزه حافظه نسبتاً کمی به حساب میآید.
مزیت فلاپی دیسک ها
شاید تنها مزیت فلاپی دیسک ها قابلیت حمل آنها باشد که به کاربر این امکان را می دهد تا اطلاعاتی در حدود یک مگابایت را با خود حمل نماید ( که البته اطلاعات زیادی بشمار نمیآید )
اشکالات فلاپی دیسکها
با توجه به اینکه فلاپی دیسکها حافظههای جانبی نسبتاً قدیمی هستند، امروزه اشکالات زیادی در رابطه با آنها به چشم میخورد که عبارتاند از : سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در آنها بسیار کم است ظرفیت آنها کم است نسبت به ضربه حساس بوده و در نتبجه دوام کمی دارند
موارد نگهداری از فلاپی دیسکها
در نگهداری از فلاپی دیسکها باید به موارد زیر توجه نمود
آنها را در دمای مناسب نگهداری کرد
به آنها ضربهای وارد نشود
جسم خارجی با صفحه حساس به مغناطیس آنها برخورد ننماید
در میدانهای مغناطیسی شدید قرار داده نشوند
ساختمان فلاپی دیسکها
فلاپی دیسکها از یک صفحه دایره ای شکل از جنس پلاستیک ساخته میشوند که از مواد حساس به مغناطیسی پوشیده شده است . بر روی فلاپی دیسک ها شیارهای دایره ای شکلی وجود دارد به نام TRACK که اطلاعات بر روی آن به صورت مغناطیسی نوشته می شود .برای دسترسی سریعتر به اطلاعات ذخیره شده ، هر یک از شیارها را به قسمت های کوچکتری تقسیم می کنند که قطاع یا SECTOR نام دارد . ظرفیت هر قطاع 512 بایت است .
محافظت نمودن فلاپی دیسکها در مقابل نوشتن
در بعضی از موارد لازم است پس از ذخیره نمودن اطلاعات در فلاپی دیسک ها آنها را در مقابل تغییر و یا پاک شدن محافظت نمود . بدین جهت در فلاپی دیسک ها یک فضای باز مربع شکلی در نظر گرفته شده است که در زیر آن یک دکمه متحرک قرار دارد . هر گاه دکمه متحرک فضای باز را نپوشاند امکاننوشتن و یا پاک کردن اطلاعاتِ دیسک وجود ندارد و تنها می توان اطلاعات را از روی دیسک خواند . به عبارت دیگر در چنین حالتی تنها می توان عمل LOAD را جهت اجراء برنامه ها انجام داد . به این حالت از دیسک اصطلاحا Write protect می گویند .
فلاپی درايو Floppy
فلاپی ديسک ، يک نوع وسيله ذخيره سازی اطلاعات در کامپيوتر است . درايوهای موجود در کامپيوتر مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی فلاپی ديسک ها بر اساس يک ساختار مشخص شده ، می باشند. جنس فلاپی ديسک ها از پلاستيک نرم بوده که بر روی آن يک لايه ( غشاء ) مغناطيسی وجود دارد .
مبانی فلاپی درايوها
فلاپی درايو در سال 1967 توسط شرکت IBM ابداع گرديد. در اولين فلاپی درايو از يک ديسک ( ديسکت ) 8 اينچی استفاده شده بود. همزمان با ارائه اولين کامپيوترهای شخصی در سال 1981 توسط شرکت IBM ، از فلاپی درايوهای 5/25 اينچ استفاده بعمل آمد. اين نوع ديسک ها قادر به نگهداری 360 کيلو بايت اطلاعات بودند. در اواسط دهه 1980 ديسک های 3/5 اينج با ظرفيت 1/44 مگابايت مطرح گرديدند. در آن زمان اغلب کامپيوترها دارای دو درايو برای استفاده از دو نوع فلاپی ديسک ( 5/25 و 3/5 ) بودند ولی از اواسط دهه 1990 ديسک های 5/25 بندرت مورد استفاده قرار گرفته و بتدريج از رده خارج گرديدند.
- فلاپی ديسک را " ديسکت " نيز می گويند. رايج ترين نوع ديسکت 3/5 اينچ است .
- فلاپی ديسک درايو يک دستگاه الکترومکانيکی برای خواند ن و نوشتن اطلاعات بر روی فلاپی ديسک ها است .
- شيار دواير متحدالمرکز موجود بر روی يک فلاپی ديسک را می گويند.
- سکتور زيرمجموعه ای از يک شيار بوده و تعداد سکتور در هر شيار بستگی به نوع ديسک دارد.
ديسک :
يک فلاپی ديسک در موارد متعددی مشابه نوار کاست است :
- از يک نوع پلاستيک نازک که با اکسيد آهن آغشته شده است استفاده می گردد. اکسيد فوق از نوع " فرومانيتيک " بوده و اگر تحت تاثير يک ميدان مغناطيسی قرار گيرد، قادر به نگهداری ( ذخيره ) دائم اطلاعات خواهد بود.
- قابليت ضبط اطلاعات را دارا می باشند.
- قابليت پاک کردن اطلاعات و استفاده مجدد را دارا می باشند.
- ارزان قيمت بوده و بسادگی قابل استفاده می باشند.
نوارهای کاست دارای يک اشکال بزرگ می باشند . اشکال اساسی نوارهای کاست روش بازيابی "ترتيبی" در آنان است . مثلا" برای شنيدن آهنگ خاصی می بايست بصورت ترتيبی بر روی نوار حرکت و پس از استقرار بر روی آهنگ دلخواه آن را گوش داد. بهرحال پيدا نمودن يک آهنگ و استفاده سريع از آن همواره فرآيندی ترتيبی و کند خواهد بود.
يک فلاپی ديسک همانند نوار کاست از يک نوع پلاستيک نرم آغشته به مواد مغناطيسی( درهردو طرف) استفاده می نمايد. اطلاعات بر روی دواير متحدالمرکزی که "شيار" ناميده می شوند، ذخيره خواهند شد. هر شيار خود به مجموعه ای از سکتورها تقسيم می گردد. همزمان با چرخش ديسک، هد بر روی شيار استقرار و زمينه بازيابی مستقيم اطلاعات فراهم می گردد.
درايو :
اجزای اصلی يک فلاپی درايو شامل موارد ذيل است :
- هد خواندن و نوشتن . هد در دو طرف ديسکت وجود داشته و حرکت آنها در طول ديسکت با يکديگر خواهد بود . از هد های يکسان برای خواندن و نوشتن استفاده می گردد.
- موتور درايو . يک موتور بسيار کوچک با توان چرخش 300 تا 360 دور در دقيقه
- موتور Stepper . وظيفه موتور فوق ، استقرار هد خواندن و نوشتن در محل شيار مورد نظر است.
- فريم مکانيکال . سيستم فوق شامل يک برابرکننده بوده که پنجره کوچک حفاظت( قاب فلزی موجود بر روی فلاپی ديسک ) را برروی ديسکت باز نموده تا بدين طريق امکان تماس هد خواندن و نوشتن دردو طرف سطح ديسک فراهم گردد.
- برد مدار الکترونيکی . برد فوق شامل تمام عناصر الکترونيکی لازم برای خواندن و يا نوشتن اطلاعات برروی ديسکت است . اين برد، مدار کنترلی موتور stepper را نيز کنترل خواهد کرد.( حرکت هدهای خواندن و نوشتن بسمت ديسکت )
زمانيکه هد در طول شيارها حرکت می کند ، با سطح ديسکت تماسی ايجاد نخواهند شد.از نور الکترونيکی بمنظور تشخيص حفاظت ديسک در مقابل نوشتن استفاده می گردد.( زبانه کوچک پشت ديسکت که بصورت کشوئی بوده و ديسکت را در مقابل عمل نوشتن حفاظت می کند )
مراحل زير نحوه نوشتن اطلاعات بر روی فلاپی ديسک را تشان می دهد.( عمليات خواندن مشابه است ) :
- يک برنامه کامپيوتری ، دستورالعملی را برای سخت افزار کامپيوتر ارسال تا اطلاعاتی بر روی فلاپی ديسک نوشته گردد.
- کنترل کننده فلاپی ديسک درايو " موتور" ديسکت را بحرکت درآورده تا از اين طريق فلاپی ديسک چرخش نمايد.
- موتور دوم ( Stepper) باعث چرخش يک ميله دنده مارپيج ، خواهد شد. مدت زمانی که طول خواهد کشيد تا شيار مورد نظر بدست آيد را " زمان دستيابی " می نامند. سخت افزار فلاپی ديسک درايودارای دانش لازم در خصوص نحوه استقرار بر شيار موردنطر با توجه به تعداد Step مورد نظر است .
- هد خواندن و نوشتن در شيار مورد نظر متوقف خواهد شد.
- قبل از اينکه داده خاصی بر روی ديسک نوشته گردد يک بوبين ، انرژی لازم را برای پاک کردن يک سکتور فراهم می نمايد.
- اطلاعات مورد نظر بر روی ديسکت نوشته خواهند شد.
فلاپي درايو چيست؟
فلاپي ديسك ، يك نوع وسيله ذخيره سازي اطلاعات در كامپيوتر است . درايوهاي موجود در كامپيوتر مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسك ها بر اساس يك ساختار مشخص شده ، مي باشند. جنس فلاپي ديسك ها از پلاستيك نرم بوده كه بر روي آن يك لايه ( غشاء ) مغناطيسي وجود دارد . مباني فلاپي درايوها فلاپي درايو در سال 1967 توسط شركت IBM ابداع گرديد. در اولين فلاپي درايو از يك ديسك 8 اينچي استفاده شده بود. همزمان با ارائه اولين كامپيوترهاي شخصي در سال 1981 توسط شركت IBM ، از فلاپي درايوهاي 5/25 اينچ استفاده به عمل آمد. اين نوع ديسك ها قادر به نگهداري 360 كيلو بايت اطلاعات بودند.
در اواسط دهه 1980 ديسك هاي 3/5 اينج با ظرفيت 1/44 مگابايت مطرح گرديدند. در آن زمان اغلب كامپيوترها داراي دو درايو براي استفاده از دو نوع فلاپي ديسك ( 5/25 و 3/5 ) بودند ولي از اواسط دهه 1990 ديسك هاي 5/25 بندرت مورد استفاده قرار گرفته و بتدريج از رده خارج گرديدند
- فلاپي ديسك را " ديسكت " نيز مي گويند. رايج ترين نوع ديسكت 3/5 اينچ است .
فلاپي ديسك درايو يك دستگاه الكترومكانيكي براي خواند ن و نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسك ها است . - شيار دواير متحدالمركز موجود بر روي يك فلاپي ديسك را مي گويند.
- سكتور زيرمجموعه اي از يك شيار بوده و تعداد سكتور در هر شيار بستگي به نوع ديسك دارد.
اجزاي يك فلاپي ديسك درايو ديسك :
يك فلاپي ديسك در موارد متعددي مشابه نوار كاست است :
- از يك نوع پلاستيك نازك كه با اكسيد آهن آغشته شده است استفاده مي گردد. اكسيد فوق از نوع " فرومانيتيك " بوده و اگر تحت تاثير يك ميدان مغناطيسي قرار گيرد، قادر به نگهداري ( ذخيره ) دائم اطلاعات خواهد بود.
- قابليت ضبط اطلاعات را دارا مي باشند.
- قابليت پاك كردن اطلاعات و استفاده مجدد را دارا مي باشند.
- ارزان قيمت بوده و به سادگي قابل استفاده مي باشند.
نوارهاي كاست داراي يك اشكال بزرگ مي باشند . اشكال اساسي نوارهاي كاست روش بازيابي "ترتيبي" در آنان است . مثلا" براي شنيدن آهنگ خاصي مي بايست بصورت ترتيبي بر روي نوار حركت و پس از استقرار بر روي آهنگ دلخواه آن را گوش داد. به هرحال پيدا نمودن يك آهنگ و استفاده سريع از آن همواره فرآيندي ترتيبي و كند خواهد بود. يك فلاپي ديسك همانند نوار كاست از يك نوع پلاستيك نرم آغشته به مواد مغناطيسي( درهردو طرف) استفاده مي نمايد. اطلاعات بر روي دواير متحدالمركزي كه "شيار" ناميده مي شوند، ذخيره خواهند شد. هر شيار خود به مجموعه اي از سكتورها تقسيم مي گردد. همزمان با چرخش ديسك، هد بر روي شيار استقرار و زمينه بازيابي مستقيم اطلاعات فراهم مي گردد.
درايو : اجزاي اصلي يك فلاپي درايو شامل موارد ذيل است :
- هد خواندن و نوشتن . هد در دو طرف ديسكت وجود داشته و حركت آنها در طول ديسكت با يكديگر خواهد بود . از هد هاي يكسان براي خواندن و نوشتن استفاده مي گردد. - موتور درايو . يك موتور بسيار كوچك با توان چرخش 300 تا 360 دور در دقيقه
- موتور Stepper . وظيفه موتور فوق ، استقرار هد خواندن و نوشتن در محل شيار مورد نظر است.
- فريم مكانيكال . سيستم فوق شامل يك برابركننده بوده كه پنجره كوچك حفاظت( قاب فلزي موجود بر روي فلاپي ديسك ) را برروي ديسكت باز نموده تا بدين طريق امكان تماس هد خواندن و نوشتن دردو طرف سطح ديسك فراهم گردد.
- برد مدار الكترونيكي . برد فوق شامل تمام عناصر الكترونيكي لازم براي خواندن يا نوشتن اطلاعات برروي ديسكت است . اين برد، مدار كنترلي موتور stepper را نيز كنترل خواهد كرد.( حركت هدهاي خواندن و نوشتن بسمت ديسكت ) زمانيكه هد در طول شيارها حركت مي كند ، با سطح ديسكت تماسي ايجاد نخواهند شد.از نور الكترونيكي بمنظور تشخيص حفاظت ديسك در مقابل نوشتن استفاده مي گردد.( زبانه كوچك پشت ديسكت كه بصورت كشوئي بوده و ديسكت را در مقابل عمل نوشتن حفاظت مي كند ) نوشتن اطلاعات بر روي يك فلاپي ديسك مراحل زير نحوه نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسك را تشان مي دهد.( عمليات خواندن مشابه است ) :
- يك برنامه كامپيوتري ، دستورالعملي را براي سخت افزار كامپيوتر ارسال تا اطلاعاتي بر روي فلاپي ديسك نوشته گردد.
- كنترل كننده فلاپي ديسك درايو " موتور" ديسكت را بحركت درآورده تا از اين طريق فلاپي ديسك چرخش نمايد.
- موتور دوم ( Stepper) باعث چرخش يك ميله دنده مارپيج ، خواهد شد. مدت زماني كه طول خواهد كشيد تا شيار مورد نظر بدست آيد را " زمان دستيابي " مي نامند. سخت افزار فلاپي ديسك درايوداراي دانش لازم در خصوص نحوه استقرار بر شيار موردنطر با توجه به تعداد Step مورد نظر است .
- هد خواندن و نوشتن در شيار مورد نظر متوقف خواهد شد.
- قبل از اينكه داده خاصي بر روي ديسك نوشته گردد يك بوبين ، انرژي لازم را براي پاك كردن يك سكتور فراهم مي نمايد.
اطلاعات مورد نظر بر روي ديسكت نوشته خواهند شد.