بخشی از مقاله
سگ سانان
پاییز1387
فهرست:
مشخصات
تفاوت دو جنس سگ سانان
آشنایی با گونه های سگ سانان
مشخصات
سگ سانان گوشت‌خوارانی هستند با بدنی کم و بیش باریک و دراز که برای سریع دویدن و تعقیب شکار مساعد شده‌اند. سر آنها دراز و گوشها قائم و نوک‌دار است. پاهای جلو مستقیم و باریک و تقریبا به اندازه پای عقب است، با وجود این قسمت عقب پایین‌تر از قسمت جلو است. روی پنجه راه می‌روند و در پاهای جلو 5 انگشت و در پاهای عقب 4 انگشت دارند. انگشت شست در دست بطور قابل ملاحظه کوتاه‌تر از سایر انگشتان بوده و با زمین تماس پیدا نمی‌کند. چنگالها بسته نمی‌شوند و نوک آنها کند است.
دم پر مو و کم و بیش بلند ، رنگ موهای پشت بدن مختلف ، در پشت نیمه قاعده‌ای دم غده بوداری وجود دارد که معمولا بوسیله یک لکه سیاه محل آن مشخص می‌شود. دندانهای نیش بلند و تیز و دندانهای کارناسیل خوب رشد کرده و دندان کارناسیل بالا دارای سه ریشه و تاج با دو تیغه است. تاج دندانهای آسیای بالا سه گوش است. قسمت جلوی جمجمه دراز و زائده‌های پس حدقه‌ای کوتاه هستند. صندوق صماغ بطور متوسط یا خیلی زیاد متورم شده است.
این گوشتخواران کاملا خشکی‌زی بوده و در شرایط مختلف زندگی می‌کنند. بیشتر آنها گودیها و حفره‌ها را برای استراحت اختصاص میدهند و تعدادی در روی زمین برای خود لانه می‌سازند. غذای آنها بیشتر از مواد حیوانی تشکیل می‌شود. معمولا در سال یکبار تولید مثل می‌کنند و بعضی از آنها منوگام هستند. در ایران از این تیره دو جنس Canis و Velpes وجود دارد.
تفاوت دو جنس سگ سانان
جنس Canis
طول دم با موهای انتهایی از نصف طول بدن کوتاه‌تر ، در کف پای عقب چهار پینه برهنه در قاعده انگشتان و یک پینه پاشنه‌ای وجود دارد. اندازه بزرگ ، طول سر و بدن در بالغها از 80 سانتیمتر بیشتر و ارتفاع در ناحیه شانه از 45 سانتیمتر بیشتر است.
جنس Vulpes
طول دم با موهای انتهایی از نصف بدن بلندتر ، در کف پای عقب فقط 4 پینه انگشتی کوچک و دراز وجود دارد و بقیه کف پا بطور انبوه از مو پوشیده شده است. اندازه کوچکتر ، طول سر و بدن کمتر از 80 سانتیمتر و ارتفاع در ناحیه شانه از 45 سانتیمتر کمتر است.
جنس Canis linnacus
این جنس دارای بدنی نسبتا کشیده و پاهای قوی است. دم پر مو ولی زیاد دراز نیست. از این جنس گونه گرگ و شغال در ایران یافت می‌شود.
گونه گرگ
گرگ با نام علمی canis lupus دارای اندازه بزرگتر است. طول بدن در بالغها از 90 سانتیمتر بیشتر ، طول پای عقب در بالغها از 18 سانتیمتر بیشتر و طول جمجمه معمولا از 20 سانتیمتر بیشتر است. لبه دو استخوان بینی در بالا و وسط گرد و دندانهای آسیای بالا دارای حاشیه واضح است.
گونه شغال
شغال با نام علمی Canis aureus دارای اندازه کوچکتر است. طول بدن کمتر از 85 سانتیمتر ، طول پای عقب کمتر از 18 سانتیمتر و طول جمجمه کمتر از 19 سانتمتر است. لبه‌های دو استخوان بینی در بالا و وسط پوزه به طرف جلو نوک‌دار شده و دندانهای آسیای بالا بدون حاشیه واضح است.
جنس Vulpes oken
این جنس دارای اندازه‌ای متوسط و بدنی باریک و کشیده و پاهای نسبتا کوتاه و دم پر مو است که هنگام ایستادن با زمین تماس پیدا می‌کند. گوش نسبت به جثه حیوان بزرگ و سه گوش و نوک‌دار است. در ایران از این جنس 4 گونه یافت می‌شود.
گونه روباه معمولی
این روباه از گونه های دیگر روباه بزرگتر است. رنگ بدن در پشت فلفل نمکی است که کمی به قرمز تمایل دارد. در تیره پشت پررنگ‌تر و در پهلو روشن‌تر و تقریبا خاکستری متمایل به سفید است و دور چشمها متمایل به قرمز با قهوه‌ای روشن است.
گونه روباه ترکمنی
روباهی است کوچکتر از روباه معمولی ولی با پاهای نسبتا بلندتر. گوش کوچک و در قاعده زیاد پهن است. رنگ بدن خاکستری قرمز تا قهوه‌ای روشن با آثاری از رنگ نقره‌ای که در اثر رنگ نقره‌ای نوک موهای حفاظتی پشت بوجود آمده است .
روباه شنی
این روباه بیابانی کمی از روباه معمولی کوچکتر است. گوشها نسبت به آن گونه خیلی بزرگتر و پاها کوچکتر هستند. لاله گوش به شکل روباه معمولی ولی کمی در وسط پهن‌تر است. دم بلند و پرمو است و در کف پاها موهای زیادی روئیده شده است. رنگ موها در افراد تا حدی متفاوت است و بطور کلی رنگ از روباه معمولی روشن‌تر می‌باشد.
روباه افغانی
روباه کوچکی است که طول بدن آن در حدود 50 سانتیمتر است. موهای بدن انبوه و بلند و نرم و دم خیلی پرمو و ضخیم است. رنگ بدن در پشت مخلوطی از قهوه‌ای نقره‌ای است که در تیره پشت رنگ قهوه‌ای غالب شده است و نوار تیره‌ای را تشکیل می‌دهد.
روباه قطبی
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: گوشتخواران
خانواده: سگسانان
روباه قُطبی در نواحی قطبی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی زندگی می کند. اندازه بدن آنها بین چهل و شش تا شصت و هشت سانتیمتر است و اندازه دم آنها تا سی و پنج سانتیمتر می شود. روباه قطبی از معدود جانورانیست که می تواند در برف و یخ زندگی کند. آنها پاهای کوتاه و پرمو دارند و گوشهای آنها کوچک و تقریباً گرد است. این روباه ها از جوندگان کوچک، پرندگانی که بر روی زمین زندگی می کنند، باقی مانده غذای خرس قطبی و حتّی لاشه حیوانات تغذیه می کنند. سوراخهای پای تپّه ها و صخره ها پناهگاه های خوبی برای روباه ها می باشند ولی آنها در طول زمستان نمی خوابند و می توانند دمای پنجاه درجه زیر صفر را نیز تحمّل کنند.
پراکنش روباه قطبی
روباه های قطبی در ماه های مه و ژوئن پس از پنجاه و یک تا پنجاه و هفت روز بارداری چهار تا یازده توله به دنیا می آورند و پدر و مادر هر دو از توله ها نگهداری می کنند.
روباه صحرایی
