ناهنجاريهاي کروموزومي

شيوع ناهنجاريهاي کروموزومي در بين مردان عقيم بالاتر است و درجه ي ناهنجاري با شمارش اسپرم نسبت معکوس دارد. بر اساس نتايج منتشرشده شيوع کلي عوامل کروموزومي بين ٢ تا ٨ درصد با ميانگين ٥ درصد است . مقدار آن ميتواند تا ١٥ درصد در مردان آزوسپرمي که بيشتر آن ها مردان XXY هستند، افزايش يابد (١). ناهنجاري کروموزوم Y مانند ريزحذفي عامل مهم موارد آزوسپرمي و موارد شديد اليگوزوسپرمي (کمتر از ٢٠ ميليون اسپرم در ميلي ليتر) ميباشد ( ٣-٢).

آنيوپلوييدي شايع ترين علت ناهنجاري کروموزومي در مردان عقيم است (٤). به خصوص مردان با آزوسپرمي غير انسدادي داراي بروز بالايي از آنيوپلوييدي (٥) به ويژه در کروموزوم هاي جنسي (٦) هستند. اگر چه يک اسپرم آنيوپلوييد داراي مواد ژنتيکي تغيير يافته است ولي گاهي به طور موفق ميتواند تخمک را بارور کند و تعداد نادرست کروموزومي را به زاده ها منتقل نمايند (٧).

سندرم کلاين فلتر و موزاييسم XXY: سندرم کلاين فلتر (Klinefelter syndrome) شايع ترين آنيوپلوييدي کروموزوم جنسي در مردان است ، به طوري که در ٠.١ تا ٠.٢ درصد تولدهاي جديد، رخ ميدهد. شيوع اين سندرم در مردان عقيم بسيار بالا است ، اين شيوع از ٥ درصد در اليگوسپرمي شديد تا ١٠ درصد در موارد آزوسپرمي ديده ميشود. اين سندرم شکلي از نقايص اوليه ي بيضه همراه با هيپرتروفي بيضه و افزايش سطح پلاسمايي گونادوتروپين ها است و شايع ترين علت هيپوگناديسم  در مردان است . اگر چه حدس زده ميشود که حدود ٩٠ درصد از موارد غير موزاييک سندرم داراي آزوسپرمي کامل باشند، اما ممکن است در بعضي مردان مبتلا به کلاين فلتر درجاتي از اسپرماتوژنز در توبول هاي Seminiferous موجود باشد (٨). بيماران موزاييک XY,٤٦.XXY,٤٧، درجات مختلفي از توليد اسپرم دارند ولي درصد مردان داراي اسپرم در مايع مني مشخص نيست . بيماران مبتلا با اين سندرم ميتوانند از طريق Intracytoplasmic sperm injection( ICSI) بارداري را تجربه نمايند، اگر چه در اين شرايط خطر داشتن فرزند با ناهنجاري کروموزومي بالا است  .(9-10)

يکي ديگر از منابع ايجاد آنيوپلوييدي جابجايي کروموزومي (Chromosomal translocation) ميباشد (١١). جابجاييها ميتوانند منجر به از دست رفتن ماده ي ژنتيکي در محل شکست کروزوم و در نتيجه گسست پيام ژنتيکي شود (٢). جابجايي اتوزومال در مردان عقيم حدود ٤ تا ١٠ برابر بيشتر از مردان طبيعي است (١٣-١٢). جابجايي Robertsonian که در کروموزوم هاي آکروسانتريک روي ميدهد، شايع ترين ناهنجاري ساختاري کروموزومي در انسان است و باروري ١ در هر ١٠٠٠ مرد را متأثر مي کند (١٤، ١)، اگر چه شيوع اين جابجايي تنها ٠.٨ درصد در مردان عقيم است ، اما اين عدد ٩ برابر بيشتر از جمعيت عادي است (١٥). جابجاييها ميتوانند منجر به طيفي از فنوتيپ هاي توليد اسپرم شوند که از توليد طبيعي اسپرم تا ناتواني در توليد اسپرماتوگوني را شامل ميشود (١٦).