استفاده از ارجاعات، پیوستها و پانویسها
1- ارجاعات فواید زیادی دارند. آنها اجازه می دهند تا شما نویسندگانی را که مشاهدات اصلی را انجام داده اند یا اندیشه هایی را مطرح کرده اند اعتبار بدهید. آنها ترتیب تاریخی مشاهدات را مشخص میکنند. سرانجام آنها به خواننده اجازه می دهند تا جزئیاتی مانند روشهای تجربی یا نقل قول های مشروحی را که ذکر آنها در رساله شما ضروری نیست با مراجعه به منبع اصلی بررسی کند.
۲- برای رسیدن به این اهداف، ارجاعات بایستی به شکل منظم و یکسان ذکر شوند. در متن اصلی رساله میتوان هم از نقل قول مستقیم و هم از نقل قول غیر مستقیم استفاده کرد. از استفاده بیش از حد از نقل قول مستقیم پرهیز کنید. در غیر این صورت متن شما فهرستی از واقعیات و اندیشه های تکراری را در برخواهد گرفت (به بخش سبک نگارش مراجعه کنید).
۳- در مواردی که مقاله یا کتابی در متن مورد استفاده قرار میگیرد که بیش از یک نویسنده دارد بهتر است اسم نویسندگان دوم و پس از آن را ذکر نکرد بلکه آن را چنین نوشت: اسمیت و دیگران (۲۰۰۶) نشان دادند که…
۴- در پایان رساله، در بخش کتاب نامه یا فهرست منابع، باید جزئیات بیشتری در مورد منابع ارجاعی ارائه کنید. سبک های مختلفی برای نوشتن منابع وجود دارد که هر کدام در جای خود قابل قبول اند، اما باید بررسی کنید که کدام سبک برای تحصیلات تکمیلی، حوزه پژوهشی و یا گروه تخصصی شما مناسب تر است. در هر حال باید تمام منابع را با یک سبک و ترتیب بنویسید. برای اطلاع بیشتر در این زمینه به بخش چهارم این راهنما مراجعه کنید.
۵- همچنان که تحقیق را اجرا می کنید و مطالعات خود را انجام می دهید، بایستی مشخصات منابع اطلاعاتی خود (کتاب، مقاله و مجله و...) را روی کارتهایی بنویسید تا در موقع تایپ رساله، آنها را تحویل تایپیست دهید تا به ترتیب تایپ کند.
۶- منابع حتماً بایستی در کتاب نامه یا فهرست منابع آخر رساله به ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی نویسندگان مرتب شود.
۷- بعضی از مجلات از یک سیستم شماره گذاری برای منابع استفاده میکنند. برای مثال: تحقیقات نشان داده است که... (۲۳) و سپس منابع به شکل کامل در یک فهرست شماره گذاری شده در پایان مقاله آورده میشود. در رساله ها یا پایان نامه های رشته های علوم تجربی نیز این روش مورد استفاده قرار میگیرد.
8- برای ارائه جزئیاتی که مهم هستند و اگر در متن اصلی استفاده شوند، جریان نگارش رامختلف میسازند، از پیوستها استفاده می شود. مثلاً هنگامی که نتایج یک تحقیق تجربی یا یک تحقیق پیمایشی گزارش می شود، جزئیات تکنیک تجربی یا پرسش نامه آن و فهرست اختصارات و علایم بهتر است در پیوست آورده شود. در ضمن کلیه مدارک و استادی که میتواند به نحوی مورد استفاده بعضی از خوانندگان قرار گیرد بایستی به صورت پیوست. آورده شود.
9- در بعضی موارد، مطالب مهمی را که در پیوست آورده میشود می توان در جداول و نمودارها در متن اصلی رساله استفاده کرد. چنین مواردی بایستی به صورت شماره گذاری شده و با عنوانی مناسب در متن اصلی آورده شوند نه در پیوست (به بخش تهیه تصاویر و اشکال مراجعه شود). چنین شکل هایی را با شماره هایی به ترتیب فصل و شماره شکل در آن فصل مرتب کنید مثلاً شکل ۴-۲ به معنی شکل دوم در فصل چهارم
10- پانویس ها یا پاورقیها در رشته های علوم انسانی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد؛ برای مثال جایی که احتیاج به توضیح بیشتری است یا مترادف انگلیسی یک کلمه فارسی یا محل دقیق ارجاع نیازمند اشاره است. در رساله های رشتههای علوم پایه از پانویسها کمتر استفاده میشود. اگر در هنگام بحث یا شرح مطلبی، ذکرجزئیات ضروری است آن را در متن بیاورید وگرنه آن را حذف کنید. در هر صورت استفاده از پانویس برای اشاره و ارجاع به منابع، روشی کهنه و در حال منسوخ شدن است.
