مبانی چکیده نویسی ...

بدیهی است که همهٔ  اصول چکیده نویسی   بر چکیدهٔ همهٔ مدارک قابل اعمال نخواهند بود و در چکیده های انتقادی، فقط باید سه مقوله آخر وجود داشته باشند. سولوو (۱۹۷۱) استفاده ازاین نوع پرسشنامه در چکیده نویسی را مورد بحث قرار داده است.

البته، امروزه ممکن است استفاده از نوعی راهنمای درون خطی و تعاملی برای چکیده نویسی، بسیار جذابتر از استفاده از این نوع روش ساختمند باشد، حتی اگر آن رابه صورت درون خطی ارائه کنیم. کراون (۱۹۹۶) برای کمک به چکیده نویسان، یک پیش نمونه " ایجاد کرد و ان را حداقل به صورت مقدماتی مورد ازمایش قرار داد. استفاده از یک اصطلاح نامه، ازجمله راهنماهای موجود در این سیستم بود (کراون، ۱۹۹۳).

بعضی از نویسندگان تلاش کرده اند تا برای چکیده نویسی انواع خاصی از مدارک، راهنماهایی را تهیه کنند. مثلاً سولوو (۱۹۸۱) پیشنهاد میکند که در چکیدهٔ پایان نامه های دکتری باید این موارد وجود داشته باشد: اهمیت و برجستگی موضوع، مسئله مورد بررسی، هدف تحقیق، تازگی یا بدعت علمی، روش تحقیق، نتایج حاصله، و استنتاجات (ازجمله کاربرد نتایج). مرکز اسناد مهاجرین، اصول چکیده نویسی را - گرچه تاحدی مبهم و تفسیر آن دشوار است - در یک نمودار واحد ارائه کرده است (شکل ۵۰). معیار ارزیابی که در سمت چپ نمودار ارائه شده از اهمیت ویژهای برخوردار است. توجه داشته باشید که باید براساس زبان و محتوی، انطباق با روش چکیده نویسی سازمان وابسته (طول، ساختار، روش هجی کردن، و اصول نقطه گذاری) و، مهم تر از همه، دامنه ای که در آن رضایت بهره گیران حاصل می آید، چکیده را ارزیابی کرد.

برای فرآیند چکیده نویسی، الگوهای رسمی زیادی تهیه شده است (مثل، کارایو" ۱۹۷۸). گرچه ممکن است این الگوها ما را در جریان مراحلی قرار دهند که یک چکیده نویس از روی شهود طی میکند، اما برای چکیده نویسان هیچ ارزش کاربردی ندارند.

هرچند فرد می تواند بعضی از اصول کلی چکیده نویسی را تشخیص دهد، اما بدیهی است که هر یک از چکیده نویسان برای استفاده از اصول چکیده نویسی، روش خاص خود را دارند. بعلاوه، اندریاس - نیگمایر (۱۹۹۴) ادعا کرده است که براساس ضبط اصول بلند بلند  فکر کردن تنها شش چکیده نویس، به ۴۵۳ راهبرد مختلف دست یافته است.

پینتو مولینا" (۱۹۹۲)، در کتابی اسپانیایی زبان، درباره چکیده نویسی در بافت گسترده زبانشناسی آن کامل ترین تحقیق را ارائه کرده است. او همچنین اصول نشانه شناختی ۳ منطق و روانشناسی شناختی در زمینهٔ تحلیل محتوای متن را مورد بحث قرار داده است (پینتو مولینا،1994)