تحقیق عام نکات و مراحل مربوط به تحقیق در هر زمینهای به صورت عام را می توان چنین برشمرد:

۱ - موضوع و سوژه  تحقیقاتی ابتدایی ترین کار، تعیین موضوع است، محقق باید قبل از شروع کار تحقیقی، بداند که در جستجوی چیست و موضوع پژوهشی و محدوده  آن کدام است؟ و چه ابعادی دارد؟ مناسب است که پژوهشگر، در اهمیت انتخاب موضوع به نکات زیر توجه کند:

- علاقه و اشتیاق به موضوع

- میزان توانایی خود در زمینه  موضوع تحقيق

- سودمندی آن برای جامعه، مثمرثمر بودن و رفع نیاز

- قابل تحقیقی بودن موضوع و میزان منابع موجود و لوازم پژوهشی، تا تحقیق او نیمه تمام نماند.

- محدود بودن دامنه  موضوع، بخصوص اگر محقق تازه کار است، تا از عهده  جمع و جور کردن و به پایان رساندن آن برآید و در نیمه  راه رها نکند.

۲- ریزتر کردن عناوین موضوع هر موضوع کلی، قابل تقسیم به اجزا و محورهای کوچکتر و مشخص تری است که کار پژوهشی را آسانتر می کند. محور بندی یک موضوع، هم ذوق و ابتکار می خواهد و هم معلومات عمومی و آگاهیهای خاضی آن موضوع، عناوین ریز یک موضوع، هر چه بیشتر افزایش یابد، به شناخته تر شدن ابعاد مختلف آن موضوع کمک میکند.

۳ - طرح تحقیقاتی منظور، داشتن برنامه و طرح، برای مرحله  اجرایی یک تحقیقی است؛ یعنی هم مشخص ساختن کیفیت و سبک و محدوده  کار و نقطه  شروع و می خواهیم چه کنیم و باطی چه مراحلی به نتیجه گیری نزدیک شویم.

۴ - آشنایی با کارهای انجام شدہ این کار، هم جلوی دوباره کاری را میگیرد، هم کار انسان را قویتر و همه جانبه تر میسازد و هم محقق را از تجارب گذشتگان بهره مند میکند. البته در کارهای تحقیقی ابتکاری که سابقه نداشته، آشنایی با کارهای مشابه و انجام شده  قبلی معنی ندارد. پس درباره  هر موضوعی که تحقیق می شود، باید از نمونههای قبلی کار درباره  آن باخبر بود؛ مثلا آنکه درباره  «قیام

مختار» یا «نهضت مشروطیت» یا «ویژگیهای زبان فارسی» و... میخواهد تحقیق کند، باید کتب و مقالات و منابع مربوط به آن را که دیگران نگاشته اند ببیند. ۵- مأخذشناسی درباره  هر موضوعی، منابع مهم و مآخذ دست اول و جامعی وجود دارد که از اطلاعات معتبر و قابل استناد برخوردار است. محققی باید منبع شناسی باشد و با کتابهای مرجع آشنایی داشته باشد. چه منابع کهن و قدیمی، و چه منابع جدید. بعضی از کتابها به عنوان منابع «رابط» و «هادی» مورد استفاده اند؛ یعنی پژوهشگر را به منابع اصلیتر متصل میکنند، مثل فهرستها، نمایه ها، کتاب شناسیها و مقاله نامه ها. «کتاب مرجع» کتابهایی است با ساختاری منظم و فصل بندی و تدوین حساب شده که در زمینههای مختلف علمی، ادبی، تاریخی، اجتماعی، و... آگاهیهای فوری و دقیق به ما می دهد.