بخشی از مقاله
مـــوس
استفاده از موس در کامپيوتر از سال 1984 و همزمان با معرفي مکينتاش آغاز گرديد . با عرضه موس ، کاربران قادر به استفاده از سيستم و نرم افزارهاي مورد نظر خود با سهولت بيشتري شدند. امروزه موس داراي جايگاه خاص خود است . موس قادر به تشخيص حرکت و کليک بوده و پس از تشخيص لازم اطلاعات مورد نياز براي کامپيوتر ارسال تا عمليات لازم انجام گيرد.
رونــد شکل گيري موس
درسيستم هاي اوليه نيازي به استفاده از موس احساس نمي گرديد، چون کامپيوترهاي آن زمان داراي اينترفيسي مشابه ماشين هاي تله تايپ و يا کارت پانج براي ورود اطلاعات بودند.ترمينال هاي متني اوليه، چيزي بيشتر از يک تله تايپ شبيه سازي شده نبودند ( استفاده از صفحه نمايشگر در عوض کاغذ ). چندين سال طول کشيد تا کليدهاي پيکاني در اغلب ترمينال ها مورد استفاده قرار گرفتند ( اواخر 1960 و اوايل 1970 ) . ادينورهاي تمام صفحه اولين چيزي بودند که از قابليت هاي واقعي کليدهاي پيکاني استفاده کردند. مداد هاي نوري براي ساليان زيادي بر روي ماشين هاي متفاوت ، بعنوان يک دستگاه اشاره اي استفاده مي گرديدند. Joysticks و دستگاه
هائي ديگر در اين خصوص در سال 1970 رايج شده بودند. زمانيکه موس به همراه کامپيوترهاي مکينتاش ارائه گرديد يک موفقيت بزرگ بدست آمده بود.عملکرد موس کاملاً طبيعي بود. قيمت موس ارزان و فضاي زيادي را اشغال نمي کرد. همزمان با حمايت سيستم هاي عامل از موس ، استفاده از موس رشد بيشتري پيدا کرد. زمانيکه ويندوز 3/1 از يک رابط گرافيکي بعنوان استاندارد استفاده کرد، موس بعنوان يک وسيله و اينترفيس بين انسان - کامپيوتر، جايگاه خاص خود را کسب نمود.
کـــالبد شکافي موس
مهمترين هدف هر نوع موس ، تبديل حرکت دست به سيگنال هائي است که کامپيوتر قادر به استفاده از آنان باشد. موس براي ترجمه و نيل به هدف گفته شده از پنج عنصر اساسي استفاده مي نمايد.
1- يک گوي ( گردي ) درون موس که سطح مورد نظر را لمس و زماني که موس حرکت مي کند، مي چرخد.
2- دو غلتک .(Rollers) غلتک هاي فوق گوي ( گردي ) را لمس مي کنند. يکي از غلتک ها، قادر به تشخيص حرکت در جهت X باشد. غلتک دوم 90 درجه نسبت به غلتک اول جهت يابي شده تا بدين ترتيب حرکت در جهت Y را تشخيص دهد. زماني که گوي مي چرخد يک و يا دو غلتک فوق نيز حرکت خواهند کرد.شکل زير دو غلتک سفيد رنگ موس را نشان مي دهد.
3- هر غلتک به يک ميله ( محور) متصل بوده و ميله باعث چرخش يک ديسک مي گردد. زمانيکه
يک غلتک مي چرخد ميله مربوط به آن بهمراه ديسک مربوطه نيز خواهند چرخيد.شکل زير ديسک را نشان مي دهد.
4- در يک طرف ديسک يک LED مادون قرمز ودر طرف ديگر يک سنسورمادون قرمز، وجود دارد. سوراخ هاي موجود بر روي ديسک باعث شکست نور متصاعده شده توسط LED مي شوند، بدين ترتيب سنسور مادون قرمز ، پالس هاي نور را مشاهده خواهد کرد.تعداد پالس ها ارتباط مستقيم با سرعت موس و مسافتي که موس حرکت مي کند، خواهد داشت .
5- يک تراشه پردازنده بر روي برد. پردازنده فوق پالس ها را خوانده و پس از تبديل به باينري، آنها را از طريق کابل مربوطه براي کامپيوتر ارسال مي دارد.
همانگونه که مشاهده گرديد موس يک سيستم مبتني بر نور و مکانيک است(Optomechanical). موس بصورت مکانيکي حرکت کرده و يک سيستم نوري تعداد پالس هاي نوري را شمارش مي نمايد. در موس فرضي قطر گوي ( گردي ) 21 ميليمتر، قطر غلتک 7 ميليمتر است . ديسک داراي 36 سوراخ است . بنابراين در صورتي که موس 24 ميليمتر ( يک اينچ ) حرکت نمايد تراشه مربوطه 41 پالس نوري را تشخيص خواهد داد.
تاکنون متوجه اين موضوع شده ايد که هر ديسک داراي دو LED مادون قرمز و دو سنسور مادون
قرمز است .(در هر طرف ديسک يک عدد). بنابراين درون موس چهار زوج LED/Sensor وجود دارد. ساختار و سازماندهي فوق به پردازنده امکان تشخيص جهت چرخش را خواهد داد. يک پلاستيک بسيار کوچک بين سنسور و ديسک وجود دارد .پلاستيک فوق در شکل قابل مشاهده است :
پلاستيک فوق يک پنجره براي سنسور را به منظور روئيت نور ، ايجاد مي نمايد. پنجره موجود در يک طرف ديسک با پنجره موجود در طرف ديگر ديسک در دو موقعيت مکاني متفاوت نسبت به هم قرار دارند.اختلاف موجود باعث مي گردد که دو سنسور قادر به مشاهده پالس ها ي نوري در دفعات متفاوت باشند. برخي اوقات ممکن است يک سنسور پالسي را مشاهده نموده در صورتي که سنسور دوم پالسي را مشاهده ننمايد.
مـــوس نوري
همزمان با رشد تکنولوژي مرتبط با موس استفاده از موس هاي نوري مطرح گرديد. موس نوري از اواخر سال 1999 مطرح شده است.
موس نوري با استفاده از يک دوربين کوچک در هر ثانيه 1500 تصوير مي گيرد. اين نوع موس ها در
هر محل مسطحي قابل استفاده مي باشند. موس داراي يک LED قرمز رنگ بوده که باعث تشعشع نور درون يک سنسور CMOS مي گردد. سنسور فوق هر تصوير را براي تجزيه و تحليل در اختيار پردازنده سيگنال هاي ديجيتال (DSP) قرار مي دهد. DSP با سرعت 18 ميليون دستورالعمل
در ثانيه عمليات خود را انجام مي دهد.DSP قادر به تشخيص الگوهاي موجود در تصاوير بوده و نحوه تغيير الگوهاي فوق را با تصاوير قبلي مقايسه خواهد کرد. با توجه به بررسي دامنه تغييرات موجود الگوها بر روي دنباله اي از تصاوير، DSP قادر به تشخيص ميزان حرکت موس بوده و پس از تشخيص فوق مختصات مربوطه را براي کامپيوتر ارسال مي دارد. کامپيوتر مکان نما (Cursor) را در مختصات مربوطه بر روي صفحه نمايشگر قرار خواهد داد.عمليات فوق در يک ثانيه صدها مرتبه تکرار مي گردد.
موس نوري نسبت به موس معمولي داراي مزاياي متعدّدي مي باشند:
• داراي قطعات مکانيکي نبوده و قطعاً احتمال خرابي کمتر است .
• گرد غبار تأثيري در عملکرد موس نخواهد داشت
• داراي دقت بالائي بوده و پاسخ هاي مناسب تري را باعث مي گردند.
• نيازي به Mouse Pad نخواهند داشت .
کـــانکتور موس
اغلب موس ها از يک کانکتور استاندارد PS/2 استفاده مي نمايند.(شش پين)
عملکرد هر پين مطابق جدول زير است:
Pin
Function
1 استفاده نشده است
2 پنچ ولت ( برق تراشه و LED )
3 استفاده نشده است
4 کلاک (Clock)
5 زمين (Ground)
6 داده
زمانيکه موس حرکت کرده و يا کاربر يک دکمه آن را کليک مي نمايد ،موس سه بايت اطلاعات را براي کامپيوتر ارسال مي دارد. اولين بايت شامل موارد زير است :
وضعيت دکمه سمت چپ ( صفر off = و يکon = )
وضعيت دکمه سمت راست ( صفر off = و يکon = )
صفر
يک
جهت X (مثبت و يا منفي)
جهت Y
سر ريز X (موس بيش از 255 پالس در يک چهلم ثانيه حرکت کرده است)
سرريز Y
دو بايت بعد شامل مقادير مربوط به X,Y بوده و شامل تعداد پالس هاي تشخيص داده شده در جهت X,Y نسبت به آخرين اطلاعات ارسال شده است .
اطلاعات بصورت سريال از موس براي کامپيوتر ارسال مي گردند. براي هر بايت داده عملاً يازده بيت ارسال مي گردد. ( يک بيت براي نشان دادن شروع هشت بين داده يک بيت Parity و يک بيت برا
ي خاتمه ) موس PS/2 در هر ثانيه 1200 بيت را ارسال مي دارد. با توجه به ميزان اطلاعات ارسالي، موقعيت موس با بالاترين دقت براي کامپيوتر در هر لحظه گزارش خواهد شد. ( تقريبا" 40 گزارش در هر ثانيه) .
