بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام مقاله حاضر بررسی عوامل مؤثر در پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ایلام به دین می باشد در تعیین چارچوب نظری از نظریه های کارکردی دین با نظریه های امیل اورکم، یواخیم واخ و تاسترو استفاده کرده و از نظریات دیگر نظریه پردازان کارکردی دین به علاوه نظریه مارکس وبر، اسپنسر، علامه طباطبایی و استاد مطهری بهره بردیم.
روش تحقیق به کار برده شده در این تحقیق، روش پیمایشی است که به شیوه توصیفی و در یک مقطع زمانی معین انجام شده و ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری کروسکال والیس استفاده شده. حجم نمونه تحقیق 120 نفر است که با استفاده شیوه نمونه گیری خوشه ای به دست آمده است.
بررسی نتایج آزمون نشان می دهد بین وضعیت ظاهری دانشجویان با جنسیت رابطه معنادار وجود دارد. همچنین از نظر رشته تحصیلی مختلف میزان پایبندی اساتید به دین بر میزان پایبندی دانشجویان به دین موثر است. بررسی رابطه بین میزان تاثیر اسلامی کردن متون درسی در دانشگاه و رشته تحصیلی مبین اینست که تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنادار می باشد.
مقدمه
رشد فزاینده هنجارها و ارزشهای غیر دینی وگاهاً ضددینی در کنار بی تفاوتی رو به گسترش جامعه در خصوص باورهای مذهبی از جدی ترین مسائلی است که در حال حاضر جامعه ما را با چالشهای جدی مواجه ساخته است. آمیختگی انگاره های دینی-مذهبی با ارزشها وهنجارهایی که ماهیتاً محتوای دینی نداشته و از عوام گرایی صرف ناشی می شود، باعث شده حقیقت دین بر اغلب اعضاء جامعه پوشیده مانده و بستر مساعدی را در جهت دین گریزی ودین ستیزی از سوی برخی اعضاء جامعه و بویژه تحصیل کردگان فراهم آورد بطوری که برای پاره ای از افراد جامعه این تصور قالبی را ایجاد کرده که دین ودانش در تعامل با هم بوده و قابل تلفیق نمی باشند.
این مسائل درمحیط های آموزشی بویژه دانشگاه بیش از هر فضای دیگری نمودیافته است به گونه ای که با گذرزمان شاهد کمرنگ شدن پایبندی دانشجویان به دین و سستی در اعتقادات مذهبی آنها هستیم. این امر در کنار اهمیت نقش سرنوشت ساز قشر تحصیل کرده جامعه درآینده کشورو چشم داشت ها و مطالبات روزافزون جامعهاز آنان برای پیشبرد اهداف جامعه در عرصه های گوناگون بویژه در بُعد فرهنگی- که مذهب از زیر ساخت های اساسی آن است، بیشتر نمود می یابد
عدم استفاده بهینه از سرمایه های مادی و معنوی موجود در محیط دانشگاه و بی توجهی مسئولین و برنامه ریزان آموزشی نسبت به این سرمایه ها برای پرورش اندیشه های دینی و تحکیم زیر بناهای مذهبی دانشجویان از مسائل مسلمی است که پیشاوری جامعه است بویژه متأسفانه ذهنیت منفی برخی از اعضاء جامعه نسبت به محیط دانشگاه و مشخصاً دانشگاه آزاد در خصوص ضعف و سستی در پایبندی دانشجویان به دین و معارفت دینی در این قبیل دانشگاهها باعث شده این امر بیش از پیش مسأله ساز شود در کنار آن شکل گیری و رشد فضای فکری دانشجویان در محیطی که آنچنان که انتظار میرود عهده دار رسالت آموزش و تحکیم زیربناهای دینی نیست علاوه بر آنکه پاسخی به کنکاش های ذهنی دانشجویان در این زمینه نداده و چالشی را مرتفع نمیسازد هزاران چالش جدید را ایجاد نموده و با انتقال آن به جامعه مسائلی جدیدتری در سطح بسیار وسیع فراهم خواهد آورد.
مسائل یادشده توجه جدی و تدقیق - دقت کردن - روز افزون به بررسی میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه را به دین آشکار می سازد چرا که با اطلاع از میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه به دین و معارف دینی علاوه بر آنکه از مخاطرات آتی جامعه پیش-گیری راه حل مناسبی برای مسائل مطرح شده در فوق پیشروی، قرار خواهد داد. امید به اینکه این تحقیق و تحقیقاتی از این دست گام مؤثری در این راستا باشد.
اهداف پژوهش حاضر در دو بعد اهداف کلی و اهداف فرعی قابل تجزیه است:
نخستین هدف کلی پژوهش حاضر عبارت است:
الف - عوامل درون دانشگاهی مؤثر در پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین، که اهداف فرعی زیر را در بر می گیرد.
-1 بررسی میزان تأثیر ضوابط و مقررات مربوط به مسائل اسلامی در محیط دانشگاه بر پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-2 بررسی میزان تأثیر برگزاری مراسم مذهبی در ایام خاص در محیط دانشگاه بر پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-3 بررسی میزان تأثیر وجود امکانات لازم در جهت رشد فضای فکری دانشجویان در محیط دانشگاه بر پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-4 بررسی میزان تأثیر کیفیت متون آموزشی دانشگاه بر پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-5 بررسی تأثیر برگزاری مراسم مذهبی در ایام خاص در محیط دانشگاه بر میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-6 بررسی تأثیر برگزاری مراسم نماز جماعت در محیط دانشگاه به میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-7 بررسی تأثیر پایبندی اساتید دانشگاه به دین و مؤلفه های دینی بر میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-8 بررسی تأثیر کیفیت پوشش و وضعیت ظاهری اساتید و سایر دانشجویان بر میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
دومین هدف کلی پژوهش حاضر عبارت است:
ب - بررسی عوامل برون دانشگاهی مؤثر در پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین که اهداف فرعی زیر را در بر می گیرد:
-1 بررسی تأثیر تعامل و ارتباط با همسالان کم اعتقاد بر میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-2 بررسی تأثیر میزان مطالعه کتب مذهبی توسط دانشجویان دانشگاه آزاد بر پایبندی آنان به دین.
-3 بررسی تأثیر کیفیت پوشش دانشجویان دانشگاه آزاد بر میزان پایبندی آنان به دین.
-4 بررسی تأثیر میزان رعایت موازین اسلامی توسط دانشجویان دانشگاه آزاد بر میزان پایبندی آنان به دین
-5 بررسی میزان تقید و پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به فرایض دینی از جمله نماز و تأثیر آن بر میزان پایبندی
آنان.
-6 بررسی تأثیر سطح تحصیلات خانواده بر میزان پاپبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-7 بررسی تأثیر منطقه سکونت دانشجویان دانشگاه آزاد بر میزان پایبندی آنان به دین.
-8 بررسی تأثیر میزان برخورداری دانشجویان دانشگاه آزاد از رفاه اقتصادی بر میزان پایبندی آنان به دین
فرضیه پژوهش حاضر با توجه به عوامل برون دانشگاهی و عوامل درون دانشگاهی مؤثر بر پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
الف: عوامل درون دانشگاهی مؤثر در پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین.
-1 اعمال ضوابط و مقررات در رابطه با مسائل اسلامی در محیط دانشگاه در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-2 ایجاد فضای دینی و مذهبی در محیط دانشگاه در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-3 وجود امکانات لازم در جهت رشد فضای فکری در محیط دانشگاه دررابطه معناداری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-4 متون آموزشی دانشگاه در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-5 برگزاری مراسم مذهبی در ایام خاص در محیط دانشگاه در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-6 برگزاری مراسم نماز جماعت در محیط دانشگاه در ارتباط با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-7 پایبندی اساتید به دین و مؤلفه های دینی در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-8 نوع پوشش و وضعیت ظاهری اساتید در محیط دانشگاه در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-9 نوع پوشش و وضعیت ظاهری سایر دانشجویان در محیط دانشگاه در رابطه معنی دار با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
ب - عوامل برون دانشگاهی مؤثر در پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین:
-1 آیا تعامل و ارتباط با همسالان کم اعتقاد در ارتباط با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-2 میزان مطالعه کتب مذهبی توسط دانشجویان در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-3 رعایت حجاب و موازین اسلامی از سوی دانشجویان در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-4 نوع پوشش و آرایش دانشجویان در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-5 میزان تقید و پایبندی به فرایض دینی از جمله نماز در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
-6 سطح تحصیلات خانواده در رابطه معنی داری با پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد به دین قرار دارد.
