بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی فراوانی کنههای شکارگر Zetzellia mali و Zetzellia pourmirzaei در کلنی کنه تارتن دولکهای از باغات هستهداردر 5 روستای منطقه خرمرود از توابع استان همدانطی سالهای 1393 - 1394نمونهبرداری شد.در این راستانمونههای اندامهای هوایی درختان به آزمایشگاه منتقل وبااستفادهازروش تکاندن جداسازی شده و به طور مستقیم در محیط هویر قرار داده شدند. در کهنوش Z. mali و در شهرستانه Z.pourmirzaiبیشترین فراوانی را دارا بودند. گونه Z. pourmirzai روی بادام با % 34/4 و گونه Z. mali روی آلوبخارا با % 37/ 8 بیشترین جمعیت را در بین کلنی کنههای تارتن داشتند.
مقدمه
کنه تارتن دو لکهای - Acari: Tetranychidae - از مهمترین آفات محصولات کشاورزی در سرتاسر جهان میباشد
این کنه با تغذیه از شیره گیاهی سبب کاهش فتوسنتز گیاهان و در نهایت کاهش کیفیت محصولات می شود.
در شرایط گرم و خشک نیز برگها و سرشاخهها ی آلوده با تار و گرد و خاک پوشیده میشوند - Mo & .Liu,2006 - برای کاهش خسارت و یا کنترل آفت، باغداران به دفعات باغات خود را سمپاشی میکنند در بسیاری از موارد سبب از بین رفتن دشمنان و مقاومت کنههای تارتن شده است
این مسائل موجب نگرانی شدیدی در مصرف کنندگان و باغداران شده است. اما توجه روز افزون افکار عمومی به روشهای کنترل غیرشیمیایی آفات به اهمیت پژوهش در زمینه استفاده از گونههای مختلف حشرات و کنههای مفید علیه کنههای زیانآور افزوده است. بدین خاطر حفظ و حمایت دشمنان طبیعی و کنترل بیولوژیک کاربردی آنها اهمیت بالایی پیدا کرده است.
بندپایان بسیاری از کنههای تارتن تغذیه میکنند که مهمترین آنها کنههای خانواده Stigmaeidae, Phytosiidae و Anystidae میباشند. کنههای خانواده Stigmaeidae، بعد از خانواده Phytoseiidae در زمره مهمترین کنههای شکارگر محسوب میشوند
کنههای Stigmaeidae بدلیل تغذیه از تخم و لارو کنههای دو نقطهای و سپردارها در کنترل بیولوژیک نقش عمدهای دارند - خانجانی و اوکرمن، 2002؛ کرانتز و والتر، 2009؛ خانجانی و همکاران،. - 2012 خانجانی و اوکرمن - 2002 - فون کنههای Stigmaeidae ایران را مطالعه نموده و گونههای متعددی با رژیم غذایی متفاوت جمع-آوری و کنهی شکارگر Zetzellia mali را در باغات سیب منطقه ارومیه به عنوان شکارگر مهم کنه قرمز اروپایی گزارش نمودند.
خانواده Stigmaeidae در حال حاضر داری 32 جنس است - دوغان و همکاران، . - 2011 یکی از مهمترین جنسهای آن Zetzellia میباشد - کرانتز،. - 1978 برخی از مطالعات مرتبط با جنس Zetzellia توسط خلیلمنش - 1351 - ، خانجانی - 1383 - ، خانجانی و اوکرمن 2008 - ، - 2002، هرناندز و فرز - - 2005، خردمند و همکاران - 2007 - انجام شده است.
با توجه به اینکه کنههای آفت جزء آفات مهم سیستمهای کشاورزی محسوب میشوند و اهمیت تنوع زیستی و مدیریت آن، بر پایه حفاظت و بهرهبرداری پایدار از منابع بیولوژیک استوار است - رد و همکاران، - 1993، راهی جز شناسایی دشمنان طبیعی در اکوسیستمهای مختلف برای دستیابی به آنها نداریم، زیرا آگاهی از دشمنان طبیعی و شناخت زیستشناسی و اکولوژی این عوامل مفید اولین گام استفاده از آنها در کنترل بیولوژیک میباشد
بنابراین با توجه به جایگاه درختان میوه لازم بود شناسایی و جمعآوری کنههای شکارگر مرتبط انجام گیرد تا ضمن معرفی فون کنههای شکارگر منطقه، پتانسیل شکارگری مطلوب برای پرورش و رهاسازی به منظور کنترل بیولوژیکی کنههای گیاهخوار را در نظر گرفت تا در صورت لزوم، آخرین حربه کنترل شیمیایی باشد.
مواد و روشها
اندام هوایی درختان هستهدار در فصول مختلف سالهای 1393-1394 - بهار، تابستان و پاییز93 و بهار و تابستان - 94 از سطح باغات در 5 روستا از منطقه خرمرود شهرستان تویسرکان استان همدان نمونهبرداری شد - جدول 1و. - 2 نمونهبرداری تا ارتفاع 1/5 تا 2 متری از اندامهای هوایی درختان بعمل آمد. در هر فصل نیز 4 بار نمونهبرداری تکرار شد. سپس نمونهها به آزمایشگاه منتقل شدند. برای جداسازی کنهها روش تکاندن بکار گرفته شد. کنهها در زیر بینوکولر جدا شدند .
به منظور تهیه اسلایدهای دائمی، مستقیما از هویر استفاده شد - کرانتز و والتر،. - 2009 سایر مراحل شامل شناسایی، ترسیم و اندازهگیری می-باشند که با استفاده از میکروسکوپ فازکنتراست BX50 و مدل Nomarski Interference - - NIC - Olympus BX51 - Contrast موجود در آزمایشگاه کنهشناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام گرفت و اسلایدهای تهیه شده با استفاده از منابع معتبر و در دسترس تعیین هویت شدند. پس از شناسایی نمونهها، برای مرتب نمودن دادهها از نرمافزار Excle به عنوان بانک ذخیره اطلاعات استفاده شد و فراوانی نسبی هرگونه ازکنههای شکارگر جمعآوری شده در هر محل نمونه برداری بدست آمد.
جدول - - 1 مختصات جغرافیایی محدودههای بررسی شده در این مطالعه
جدول - - 2 لیست درختان هستهدار بررسی شده
نتایج
درسالهای 1393 - 1394 به منظور بررسی فراوانی کنههای شکارگرZetzellia mali و Zetzellia poormirzaei در کلنی کنه تارتن دولکهای در 5 روستای منطقه خرمرود از توابع شهرستان تویسرکان استان همدان از اندامهای هوایی درختان میوه هستهدار از خانواده رزاسه نمونهبرداری شد.
