بخشی از مقاله
چکیده
امروزه توسعه سرویس های مبتنی بر شبکه اینترنت مانند وب ، ایمیل و شبکه های اجتماعی ، علاوه بر نیازهای سخت افزاری ، استفاده از ابزارهایی جهت تجزیه و تحلیل آنها را ضروری نموده است. تحلیل شبکه های اجتماعی جهت استخراج نوع ارتباط ها ، گره های موثر و مانند آن نیازمند مدل سازی این شبکه ها می باشد. برای مدل سازی شبکه های اجتماعی ، روش هایی مبتنی بر گراف ، بهینه سازی و طیف ارایه گردیده اند ولی برخی از ویژگیهای این نوع شبکه ها مانند عدم رضایت از رفتار اعضاءو نداشتن اطلاع اعضاء از رفتار همدیگر در این مدل ها پوشش داده نمی شود. روش هایی مانند داده کاوی و نظریه بازی ها ، مدل سازی مناسبی از شبکه های اجتماعی را فراهم می سازند.
- 1 مقدمه
شبکه های اجتماعی امروزه محور تحولات در فضای مجازی می باشند. شبکه هایی که مردم در آنها به یکدیگر متصل شده و به تولید محتوا می پردازند. به عبارتی گسترش ارتباطات میان فردی در شبکه های اجتماعی از مهمترین چالش های علوم مختلف می باشد . از این رو بررسی ارتباطات و چگونگی شکل گیری آنها مساله مهمی در این شبکه ها محسوب می شود. تحلیل شبکه های اجتماعی ، تحلیلی روشمند برای بررسی این شبکه ها می باشد . تحلیل شبکه ها نیازمند مدل سازی آنها می باشد که نظریه بازی روش مناسبی برای اینکار به شمار می رود .[1]
- 2 شبکه های اجتماعی
در این بخش مفاهیم مختلف شبکههای اجتماعی ، ویژگی و چالش های آنها ارایه می شود.
- -1 2 مفاهیم
شبکه های اجتماعی دارای اصطلاحاتی می باشد که در طرح مسایل و چالشهای بکار می روند که مهمترین آنها عبارتند از:
-1-1-2 شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی ساختارهای اجتماعی هستند که از بازیگرانی1 تشکیل شده اند که به وسیله نوع خاصی از وابستگی مانند روابط دوستی، تجاری و علایق مشترک با یکدیگر ارتباط دارند. . [2] ترافیک ایمیل و شیوع بیماری همگی میتوانند به عنوان یک شبکه اجتماعی در نظر گرفته شوند. به عبارت دیگر شبکههای اجتماعی مجموعهای از بازیگران هستند که به نحوی با یکدیگر در ارتباط هستند. در گذشته شبکههای اجتماعی بیشتر در حوزههای علوم اجتماعی و جامعهشناسی مورد بررسی قرار میگرفت اما در سالهای اخیر با گسترش استفاده از رسانههای دیجیتال برای برقراری ارتباط بین افراد، مفهوم شبکههای اجتماعی به دنیای کامپیوتر راه یافته است .
از دیدگاه داده کاوی، شبکه اجتماعی را میتوان توسط یک گراف نمایش داد. نوعا گراف ها بسیار بزرگ و متشکل از گره هایی معادل اشیاء و یال هایی معادل پیوندها - که معرف رابطه یا تعامل بین اشیاء است - میباشند .[3] با توجه به ساختار شبکه اجتماعی، یک طرفه یا دو طرفه بودن2 ارتباط، گراف متناظر میتواند گراف جهتدار یا بدون جهت باشد. همچنین در صورتی که قوت ارتباط بین افراد در شبکههای اجتماعی یکسان نباشد گراف متناظر با شبکه، یک گراف وزندار خواهد بود که در آن وزن هر یال متناظر با قوت ارتباط میباشد.
-2-1-2 کاربر
از آنجاییکه ما در تحلیل شبکه های اجتماعی در رابطه با مردم یا به طور کلی عوامل ارتباطی صحبت میکنیم، یک موجودیت سهیم در شبکه اجتماعی را یک کاربر مینامیم. در گراف شبکه، کاربر با یک گره نمایش داده میشود.
-3-1-2 مجامع در شبکههای اجتماعی
در اغلب شبکههای اجتماعی مجموعهای از بازیگران وجود دارند که ارتباطات قویتری با یکدیگر داشته و موضوعات مورد علاقه آنها نیز مشابه است که در ادبیات شبکههای اجتماعی به این مجموعه بازیگران مجمع یا انجمن یا اجتماع گفته میشود. بنابر تعریف ارائه شده در [2] "یک انجمن مجموعهای از گرههاست که گرههای موجود در آن به سایر گرههای موجود در انجمن نزدیکتر هستند تا سایر گرههای خارج از آن انجمن". معیار نزدیکی دو گره میتواند کوتاهترین مسیر بین دو بازیگر یا مجموع تمامی مسیرهای مستقل بین دو بازیگر و یا توابع فاصله دیگری از این دست باشد.
انجمنها اطلاعات ارزشمندی در مورد نوع ارتباط بازیگران، نحوه انتقال اطلاعات بین آنها و نحوه توزیع بازیگران در شبکه اجتماعی ارائه میکنند و در واقع به عنوان جزء اصلی سازنده این شبکهها محسوب میشوند. بر اساس تعریف دیگری که در [3] ارائه گردیده است "یک انجمن قویتر وچگالتر از ارتباطات میان گرههای انجمن با سایر گرهها در شبکه اجتماعی میباشد".
-4- 1-2 تحلیل شبکههای اجتماعی
تحلیل شبکه های اجتماعی یک روش ریاضی برای تحلیل ارتباط بین گرههاست .[4] تحلیل شبکههای اجتماعی اندازه گیری روابط و جریانهای بین مردم، گروهها، سازمانها، کامپیوترها با دیگر موجودیت های اطلاعات/ دانش است. گرهها در شبکه بیانگر مردم و گروهها است در حالی که پیوندها، نشان دهنده روابط یا جریانات بین گره ها است. که تحلیل بصری3 و هم تحلیل ریاضی4 روابط بشری را فرا هم می کند.
-5-1-2شبکههای اجتماعی در وب
یکی از فاکتورهای موفقیت وب از ابتدا، امکان انتشار و جمع آوری اطلاعاتی مانند علایق، کارها، عقاید دوستان و همکاران بوده است. افراد به راحتی از طریق رسانه های اجتماعی با هم ارتباط بر قرار میکنند در در شکل 1 انواع رسانههای اجتماعی نشان داده شده است: به طور قابل توجه در سال 2003، وب تبدیل به یک فضای اجتماعی فعالی برای بسیاری از کاربران شد. در آن سال، پیدایش سریعی در نوعی از سایت ها موسوم به خدمات شبکههای اجتماعی1 ایجاد شد. شبکههای اجتماعی آنلاین نوع جدیدی از شبکههای اطلاعاتی را نشان میدهند که به طور معنی داری از شبکه وب متفاوت است.
برای مثال در وب، ابر متن ها2 بین متنها میتوانند برای سازماندهی، هدایت و رتبه بندی اطلاعات بکار روند و گراف وب را تشکیل دهند. ویژگی های گراف وب بسیار مورد بررسی قرار گرفته و منجر به الگوریتمهایی مثل رتبه بندی صفحه شده است در حالی که در شبکههای اجتماعی پیوندهای کمی بین محتواها وجود دارد و در عوض پیوندهای بسیاری بین محتوا وکاربران و بین خود کاربران وجود دارد. برخلاف وب قدیمی که به طور گسترده بر اساس محتوا سازماندهی شده است، شبکههای اجتماعی آنلاین به کاربران توجه می کنند، کاربران به یک شبکه می پیوندند، متنشان را منتشر و پیوندهایشان را با دیگر کاربران در شبکه که دوست نامیده میشوند ایجاد میکنند.
- -2 2 چالشهای تحقیقاتی در شبکههای اجتماعی
برخی تکنیکها از قبیل خوشه بندی محلی3 و روشهای چند سطحی برای غلبه بر این مشکل ایجاد شدهاند. اما اینکه چگونه اجتماعات موثرتر را بیابیم و روش های مقیاس پذیر را برای شبکه های بزرگ در حد مگا توسعه دهیم، همچنان به عنوان یک چالش بزرگ باقی مانده است.
2 - 2- -2 تکامل تدریجی شبکه
بسیاری از شبکه ها مایلند که در طول زمان توسعه پیداکنند. چالشها می تواند مواردی از این قبیل باشد که چگونه به طور موثر تکامل اجتماعات را در شبکه های اجتماعی پویا در نظر بگیریم؟ آیا با تکامل پویای شبکه می توانیم اعضایی را که شبیه به ستون فقرات اجتماع عمل می کنند را بیابیم؟ تکامل پویای شبکه تا چه حد در مسئله موثر بودن یک گره مرتبط است؟ چگونه ویژگیهای یک شبکه در حال تکامل را برجسته کنیم؟
3- -2 2 -مشکلات خزیدن در شبکههای اجتماعی و جمع آوری داده
خزیدن در شبکه های اجتماعی و جمع آوری اطلاعات در میان میلیون ها لیست ارتباطی، پروفایل، عکس، ویدئو و ... یک چالش در شبکه های اجتماعی است. در خزیدن اطلاعات ممکن است به داده های کافی دسترسی نداشته باشیم چرا که بسیاری از کاربران نگران اطلاعات خصوصی شان در شبکه های اجتماعی هستند و پنهان بودن اطلاعاتشان از غریبه ها را انتخاب میکنند. مشکل دیگر این است که بسیاری از شبکه های اجتماعی آنلاین اطلاعات کاربرانشان را به خاطر قوانین امنیتی در اختیار قرار نمیدهند .
- 4- -2 2 وجود نویز و اطلاعات غیر قابل اعتماد در شبکه
برخی از مشکلات کلیدی تحقیقات، در شبکههای اجتماعی به قرار زیر است:
2 - 1- -2 مقیاس پذیری
یکی از بن بستهای اصلی در تحلیل شبکههای اجتماعی، مقیاس پذیری است. بسیاری از روشهای موجود به یک فرمول بهینه سازی ترکیبی برای گرافکاوی احتیاج دارند. در بسیاری از سیستم های محاسباتی اطلاعات به وسیله مردم تولید و پردازش می شود. اینکه یک منبع تا چه حد میتواند قابل اطمینان باشد خود به عنوان یک چالش در شبکههای اجتماعی مطرح است. تعیین قابل اعتماد بودن یک منبع میتواند برای جمع آوری، فیلتر کردن و مرتب کردن اطلاعات مفید باشد.
