بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش با هدف کاربرد پیت باگاس عملآوری شده با بخار در تغذیهی گاومیشهای شیرده انجام شد. در این پژوهش تعداد 8 رأس گاومیش خوزستانی در اواسط شیردهی با میانگین فاصله از زایش 92 13 روز و متوسط وزن بدن 541 47,5 کیلوگرم در یک طرح مربع لاتین 4 4 با تکرار مربعات برای آزمایش سطوح مختلف پیت باگاس عملآوری شده با بخار در جایگزینی با تفالهی چغندرقند بر تولید و ترکیب شیر گاومیش خوزستانی استفاده گردید.
کنسانترهها شامل مقادیر صفر،10،20 و 30 درصد پیت باگاس عملآوری شده با بخار در جایگزینی با تفالهی چغندرقند بود. گاومیشها برای 84 روز در 4 دورهی 21 روزه، 14 روز برای آداپتاسیون با جیره و 7 روز برای نمونهبرداری شیر تغذیه شدند. تجزیه آماری با برنامه SAS نشان داد که، اختلافات معنی داری بین جیرهها برای تولید درصد ترکیبات شیر وجود ندارد. با این حال، اختلافات معنیداری بین میانگینهای هزینهی مصرف خوراک برای هر کیلوگرم تولید شیر تصحیح شده با 4 درصد چربی مشاهده گردید.
مقدمه
کاربرد محصولات فرعی صنایع کشاورزی در تغذیهی دامها در شرایط تحولات فعلی زیست محیطی یک امر ضروری میباشد. تنوع در فرآوردههای غذایی که بهطور صنعتی از مواد اولیه کشاورزی حاصل میشود باعث تولید حجم گستردهای از محصولات فرعی میشود که حاصل فعالیتهای کارخانههای صنایع غذایی است که برای انسانها مواد غذایی را تولید می کنند.
پیت نیشکر یکی از محصولات فرعی است که در حین تولید شکر از باگاس نیشکر حاصل میشود. در استان خوزستان به علت توسعهی منابع آبی و محیط مناسب برای کشت نیشکر، سطح زیر کشت این محصول به طور فزایندهای گسترش یافته و باعث تولید حجم گستردهای از باگاس، پیت و سرشاخه به عنوان محصولات فرعی نیشکر شده است. محدودیت عمدهی پیت باگاس بهعنوان خوراک دام، قابلیت هضم پائین آن بوده که بدلیل پیوند لیگنین با سلولز و همی سلولز است.
لیگنین قابلیت هضم سلولز و همی سلولز را بوسیلهی محافظت فیزیکی در برابر تجزیهی آنزیم کاهش میدهد . - 11 - لذا پژوهشگران و اساتید علم تغذیه مدت زمانی است که دست اندرکار ابداع روشهای مختلفی برای آزاد کردن و شکستن مولکولهای سلولزی در مواد گیاهی بوده و راههای متعددی نیز در جهان ابداع و متداول شده است.
به منظور غلبه بر این محدودیتهای تغذیهای باگاس و پیت باگاس، روشهای پیش هضم بوسیلهی روشهای فیزیکی و شیمیایی و ترکیب نمودن با منابع قابل دسترس کربوهیدرات - ملاسها - و ازت یا پروتئین را بهکارمیبرند. روشهایی که برای عملآوری محصولات فرعی فیبری توسعه یافته و در جهان مورد استفاده قرار میگیرد به سه دستهی اصلی عملآوری میکروبیولوژیکی، عملآوری شیمیایی و عملآوری فیزیکی تقسیمبندی میکنند
از انواع روش عملآوری فیزیکی، خرد کردن، آسیاب کردن و بخار دادن میباشد. یک روش عملآوری برای افزایش قابلیت هضم که در مقیاس صنعتی کاربرد دارد، استفاده از بخار در فشارهای بالا میباشد. آبازا و همکاران گزارش کردند عملآوری با بخار روی قابلیت هضم آزمایشگاهی مادهی خشک کاه برنج تأثیری نداشته، اما بهطور مؤثری قابلیت هضم مادهی خشک چوب بلال، باگاس و پیت را افزایش داده است
در عملیات عملآوری با بخار، سلولز محبوس شده در لیگنین و همی سلولز به سلولز قابل دسترس برای میکروبهای شکمبهی نشخوارکنندگان تبدیل میشود.
عمل آوری پیت و مواد سلولزی با هدف بالا بردن ضریب هضمی مواد به روش پخت با بخار تحت فشار، برای اولین بار در ایران در کارخانهی خوراک دام شعیبیهی شوشتر انجام گرفته است. آزمایشات دی کاسترو و ماکادو جهت تعیین بهترین وضعیت عملآوری باگاس با چهار فشار بخار 13، 15، 17 و 19 کیلوگرم نیوتن بر سانتیمتر مربع در مدت 3 تا 10 دقیقه در یک طرح فاکتوریل نشان داد که حالتی که بالاترین قابلیت هضم In situ را به دست میدهد فشار بخار 19 کیلوگرم نیوتن بر سانتیمتر مربع در مدت 6 دقیقه میباشد
این پژوهش در جهت ارزیابی اثرات جایگزینی پیت عملآوری شده با بخار با بخش تفالهی چغندرقند کنسانتره بر تولید و ترکیب شیر گاومیش خوزستان و پیشنهاد بهترین نسبت پیت عملآوری شده در کنسانتره جهت تغذیهی گاومیش طراحی و اجرا شد.
مواد و روشها
این طرح پژوهش، تعداد 8 رأس گاومیش محلی خوزستان که در اواسط شیردهی قرار داشتند انتخاب و در جایگاههای انفرادی قرار داده شدند. میانگین وزن گاومیشها 541-47/5 کیلوگرم و میانگین تولید شیر 4/5-0/23 کیلوگرم در روز بود. گاومیشها در فاصله از زایش 72-13 روز بودند. گاومیشها در جایگاه بهمدت 84 روز نگهداری و تیمار شدند. گاومیشها در 2 گروه چهار رأسی تقسیم شده و سپس به صورت تصادفی در تیمارهای مورد نظر قرار داده شدند
جدول -1 مواد خوراکی جیرههای آزمایشی - بر اساس درصد ماده ی خشک -
جدول -2 ترکیب مواد مغذی جیرههای آزمایشی - براساس ماده خشک -
