بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین کیفیت افشای اطلاعات با تأخیر گزارش حسابرسی در شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران است. افشای اطلاعات با کیفیت، عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش داده و باعث میشود تا اطلاعات صورتهای مالی از قابلیت اعتماد بالایی برخوردار باشند. از طرفی، جهت پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی بازار و افشای اطلاعات باکیفیت، صورتهای مالی حسابرسی شده باید بهموقع ارائه گردند.
در این پژوهش از امتیازهای کیفیت افشای اطلاعات که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران منتشر میشود، استفاده گردید. دادههای پژوهش با استفاده از نمونهای متشکل از 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای دوره زمانی 1389 تا 1393 به روش دادههای ترکیبی و رگرسیون حداقل مربعات، با استفاده از نرم افزار EViews9 مورد تجزیه و تحیل قرار گرفتند. یافتههای پژوهش ارتباط منفی و معناداری را میان کیفیت افشای اطلاعات و تأخیر در گزارش حسابرسی نشان داد.
مقدمه
بر اساس تئوری نمایندگی، مدیران به عنوان نمایندگان سهامداران ممکن است به گونهای عمل نمایند یا تصمیمهایی را اتخاذ کنند که لزومأ در راستای به حداکثر رساندن ثروت سهامداران نباشد. این عمل باعث بهوجود آمدن مشکلات نمایندگی میشود.
هیئت مدیره شرکت موظف است با حفظ منافع سهامداران مشکلات نمایندگی بهوجود آمده بین سهامداران و مدیریت را کاهش دهد. یکی از مهمترین راههای کاهش مشکلات نمایندگی افشای قابل اتکا و بهموقع اطلاعات است - باشمن و همکاران، . - 2004 افشای باکیفیت، عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش داده و باعث میشود تا اطلاعات صورتهای مالی از قابلیت اعتماد بالایی برخوردار باشند. همچنین، زمینهای را فراهم میکند تا سرمایهگذاران با اطلاعات بیشتری به ارزیابی وضعیت شرکت پرداخته و ارزشگذاری نادرست کاهش یابد
برای پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی بازار و افشای اطلاعات باکیفیت، صورتهای مالی حسابرسی شده باید بهموقع ارائه گردند. به هنگام بودن حسابرسی یکی از ویژگیهای کیفی گزارشگری مالی تلقی میشود و شاخصی است از این مطلب که اطلاعات تا حد ممکن به موقع به استفادهکنندگان انتقال مییابد - یاکوب وچیB احمد، . - 2011 بهموقع بودن صورت-های مالی حسابرسیشده، محتوای اطلاعات را افزایش داده و ارزش شرکت را تحت تأثیر قرار میدهد
همچنین افشای بهموقع گزارشگری مالی از طریق صورتهای مالی حسابرسیشده، عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش میدهد
افشای بیشتر اطلاعات میتواند موجب کاهش هزینه سرمایه و درنتیجه افزایش ارزش شرکت شود
همچنین، با توجه به تئوری نمایندگی، عملکرد موثر شرکت باید همراه با افزایش در ارزش شرکت باشد. شواهد زیادی نشان میدهد که کیفیت افشا این شرایط را برآورده میکند. بعنوان مثال، ارتباط بین کیفیت افشا و ارزش شرکت و تاثیر آن بر هزینه سرمایه - بوتاسان، 1997؛ فرانسیس و همکاران، - 2008، ریسک دعاوی قضایی - فرانسیس و همکاران، - 1994 و بازده سرمایه گذاری - باشمن و اسمیت 2001؛ بیدل و هیلاری، . - 2006 در مقابل، تأخیر در گزارش حسابرسی باعث میشود تا گزارش های مالی به موقع در اختیار استفاده کننده قرار نگیرد و این موضوع کاهش محتوای اطلاعات گزارش های مالی را در پی خواهد داشت.
پژوهشهای پیشین نشان دادند که تأخیر در انتشار به موقع گزارشهای مالی تاثیر منفی در ارزش شرکت دارد - گیولی و پالمن، 1982؛ بلنکلی و همکاران، . - 2014 همچنین، بلنکلی و همکاران - 2014 - دریافتند که گزارش حسابرسی شرکتهایی که صورت-های مالی خود را ارائه مجدد میکنند، در مقایسه با شرکتهایی که تجدید ارائه ندارند، با تأخیر بیشتری همراه است. بنابراین این تأخیرها باعث کاهش کیفیت افشای اطلاعات میشود.
با توجه به مطالب پیشگفته، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین کیفیت افشای اطلاعات و تأخیر گزارش حسابرسی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. تا به اکنون در ارتباط با کیفیت افشای اطلاعات و تأخیر گزارش حسابرسی پژوهشی صورت نگرفته است. لذا این پژوهش از این لحاظ میتواند حائز اهمیت باشد. همچنین نتایج این پژوهش میتواند به آگاهی فعالان بازار سرمایه در ارتباط با صحت و قابل اتکا بودن امتیازهای کیفیت افشای شرکتهای پذیرفته شده در بورس کمک کند.
مروری بر پیشینه پژوهش و بسط فرضیه پژوهش
پیشینه نظری
کیفیت افشای اطلاعات
اصطلاح افشا درگستردهترین مفهوم خود به معنای ارائه اطلاعات است. حسابداران از این عبارت به صورت محدودتری استفاده میکنند و منظور آن ها انتشار اطلاعات مالی مربوط به یک شرکت در گزارشهای مالی - معمولا در قالب گزارشهای سالانه - است. در برخی موارد، این مفهوم باز هم محدودتر و به معنی ارائه اطلاعاتی است که در متن صورتهای مالی منظور نشده است
بال و همکاران - 2000 - و کوثاری - 2000 - شفافیت را به- عنوان ترکیبی از ویژگیهای بهموقع بودن و محافظهکاری، تفسیر می-کنند. با وجود به اینکه ادبیات تجربی گسترده در ارتباط با افشا بهطور خاص در مورد افشای عمومی و داوطلبانه است، ولی معیار کلی کیفیت افشا بر اساس مجموعهای کامل از اطلاعات حسابداری است که در گزارشهای مالی شرکتها منتشر میشود.
