مکتب اسلام براي اصلاح جهت گيري و خط مشي راهبردي هنرها و معماري رسالت يافته است و سير تکاملي انسان را تضمين مي نمايد،  يعني به ماهيت ها و کيفت ها و ارتباط صورت ها با معاني ،  براي کمال انسان توجّه مي نمايد تا توجّه به کميت ها و صورت ها به صورت مستقل و خود بنياد.

 يکي از دلايل آن تغيير ماهوي چهارتاقي آتشکده ها است در تبديل آنها به مسجد،  نظير تبديل چهارطاقي آتشکده هاي ساساني به مسجد يزدخواست ،  همانطور که در (نمودار شماره  ٢٩و ٣٠ )

ملاحظه مي شود،  چهار طرف آن باز است ،  در مرکز فضا مجمر آتش (مقدس) قرار مي گيرد،  در فضاي داخلي آن هيربدان و مؤبدان با صورت هايي که بر آن ها،  دهان بند زده اند تا تنفس آن ها آتش مقدس را آلوده نکند،  حاضر شده و مراسمي را اجرا مي نمايند و ساير عبادت کنندگان در خارج چهارطاقي ناظر مراسم و شنونده نيايش ها هستند. آنچنان که اسناد تاريخي به آن اشاره دارد،  اين نيايشگاه ها دردوران ساساني براي طبقات مختلف اجتماعي نظير درباريان،  ارتشيان و کشاورزان به صورت انحصاري مورد بهره برداري بوده است .

در تبديل اين آتشکده ها به عنوان مثال در مسجد يزدخواست چه تغييرات کالبدي و درنتيجه ماهوي صورت پذيرفته است .