چند تذکر مهم

1-آرامش روحی داشته باشید و در ذهن خود یا در جایی تنها و در حال قدم زدن، مروری بر آنچه می خواهید بگویید داشته باشید.

2- امام علی به فرمود: «فکز تم آنطق، قدژ تمام اقطع»، اول اندیشه و آنگهی گفتار،  به قول سعدی: «اندیشه کردن که چه گویم، به از پشیمانی خوردن که چرا گفتم».داشته باشید.

3- به صورت متعادل سخنرانی کنید؛ نه خیلی تند، نه خیلی کند و خسته کننده

۴- با شیوه های مختلف مربوط به صدا، نگاه، حرکات و ... سعی کنید شنوندگان را همواره متوجه سخنان خود قرار دهید و اگر شنوندگان را خسته یا خواب آلوده یافتید، با بیان حکایت یا طرح سؤال یا شیوهای دیگر، نشاط را به جلسه و افراد، بازگردانید.

۵ - بیش از وقت و مقدار مقرر، صحبت نکنید تا حاضرین خسته نشوند.

۶- تا میتوانید، از حفظ و خارج از نوشته سخنرانی کنید.

۷ - خلاصه  مطالب را در پایان به صورت نتیجه گیری بیان کنید.

۸- از پراکنده گویی، پرچانگی و تفصیلهای ملال آور بپرهیزید.

۹ - هنگام سخن، به شنوندگان نگاه کنید و همه را زیر نظر داشته باشید.

۱۰ - از شوخیهای سبک و مطالب مبتذل و تعبیرات رکیک و زننده اجتناب کنید. رعایت عفت کلام، موجب جلب احترام مستمعین است و کلمات دور از نزاکت اخلاقی و سبک، در شأن خطیب نیست و او را در نظرها پایین می آورد.

۱۱ - وقار و متانت را حفظ کرده، بی جهت عصبانی نشوید.

۱۲- اگر مناسب باشد، در جلسه  سخنرانی، سؤال و جواب داشته باشید.

۱۳ - رعایت حال شنوندگان را داشته، از نظر جسمی و روحی آمادگیهایشان را در نظر بگیرید.

۱۴ - از تقلید از سبک بیان دیگران بپرهیزید. استفاده از تجربه و شیوه، با تقلید فرق دارد.

۱۵ - از تکیه دادن به میز و تریبون یا لم دادن روی منبر و صندلی بپرهیز یابد.

۱۶ - از بازی کردن با تسبیح، دکمه  لباسی، موی سر و صورت و هر چیز دیگری که عامل حواس پرتی شنوندگان از موضوع بحث شماست، پرهیز کنید.

۱۷ - در محیط پیرامون یا پشت سر سخنران، نباید صحنه ها، رفت و آمدها، تابلوها، لوازم تزیینی یا هر چیزی که توجه افراد را از سخنران به آنها معطوف سازد وجود داشته باشد. همچنین طرز نشستن افراد به نحوی باشد که ورود تازه واردین به جلسه، حواسها را پرت نکند.

۱۸- اگر محیط سخنرانی کوچک است و حاضران اندکند، نیازی به بلندگو نیست.

۱۹- حاضران را از پراکنده نشستن جلوگیری کنید. سعی کنید همه یک جا و متمرکز و نزدیک سخنران بنشینند.

۲۰- پیش از حضور در محلی سخنرانی، تا میتوانید از وضعیت جلسه و مکان آن و تعداد حاضرین و سطح فکر و نیاز شنوندگان و زمینه های فکری و اجتماعی و روحی اطلاعات لازم را کسب کنید.

۲۱- قبل از شروع سخنرانی، کمی مکث کنید تا توجه شنوندگان جلب شود. همچنین قبلی و بعد از نکات مهم سخنرانی، اندکی مکبث کنید.

۲۲ - با حالت خستگی یا بلافاصله پس از غذای زیاد خوردن، سخنرانی نکنید. قبل از خطابه، خستگی خود را برطرف سازید. چند نوبت تنفس عمیق قبل از سخنرانی و پس از آن آرامش میآورد و خستگیها را میبرد.

۲۳ - لباس و سر و وضعتان هنگام سخنرانی منظم، تمیز و مرتب باشد.

۲۴- با حالت شتاب و عجله سخنرانی نکنید. آرامش را در طول سخن داشته باشید.

۲۵- برای شنوندگان کم، مکان کوچکی قرار دهید تا در فضای

وسیع، پراکنده ننشینند و شوق و شور سخنران از بین نرود.

۲۶- وضع نور، حرارت، هوا و... مطلوب باشد.

۲۷ - گاهی سرعت بیان را به تناسب مطلب، تغییر دهید و کم یا زیاد کنید.

۲۸ -چگونگی ارتباط با مخاطبان  بکوشید در سخنرانی، با مخاطبان تماسی و رابطه برقرار کنید و صمیمی شوید، تا آنان خود را مخاطب سخنان شما بدانند.

۲۹ - انرژی خود را هنگام سخنرانی، بجا و باندازه مصرف کنید و خود را بیش از حد نیاز، خسته نسازید.

۳۰ - از دوستان صمیمی بطور جدی بخواهید تا اشکالات سخنرانی شما را به شما تذکر دهند و شما نیز مجذانه بکوشید تا آنها را برطرف کنید.

۳۱- سخنرانی را شغلی و حرفه  خود ندانید، بلکه از سر سوز و تعهد و وظیفه به خطابه روی آورید، تا تأثیر آن کاسته نشود.

۳۲ - از تکرار مطلب برای مستمعان بپرهیزید، که از حلاوت و جاذبه آن می کاهد به قول سعدی:

سخن گرچه دلبند و شیرین بود

سزاوار تصدیقی و تحسین بود

چو یک بار گفتی مگو بازپس

که حلواچو یکتا بار خوردند بسی