بخشی از مقاله
خلاصه طرح :
در این طرح به بررسی کارگاه ریخته گري تحت فشار آلومینیوم پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ، میزان واردات و صادرات و ... پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ، بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .
فصل اول
کلیات
مقدمه :
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجراي طرح هاي سرمایه گذاري اقتصادي انجام میگیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادي طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان مبنایی براي تصمیم گیري سرمایه گذاران مورد استفاده قرار می گیرد.
گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید قطعات صنعتی از طریق ریختگري تحت فشار آلومینیوم می باشدکه در قالب متدولوژي علمی مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژي فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررسی هاي لازم روي بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی تولید و امکانات سخت افزاري و نرم افزاري مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت هاي اقتصادي و حجم سرمایه گذاري مورد نیاز براي اجراي طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاري اقتصادي با دید باز و مسیرشفاف اقدام نمایند. امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستاي توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد .
نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید ریخته گري تحت فشار آلومینیوم
محل اجرا :
مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن
دلایل انتخاب طرح :
عمده ترین مصرف قطعات مورد مطالعه در صنعت خودرو است . در کشور ما توسعه صنعت خودرو از سال 1371 شروع شده و سیاست هاي دولت در گسترش این صنعت و کسب سهم از بازار جهانی می باشد. توسعه صنعت خودرو سبب توسعه صنعت قطع هسازي در کشور شده است بطوریکه هم اکنون حدود 1700 قطعه ساز در کشور فعالیت می نمایند. صنعت خودرو حدود چهار درصد و صنعت قطعه سازي 5/2 درصد از GNP کشور را تشکیل می دهند و در این میان قطعات کند مصرف خودرو که محصول مورد مطالعه نیز در آن خانواده قرار دارد ، به لحاظ تکنولوژیکی از اهمیت بالائی در قطعه سازي برخوردار می باشند .
توسعه صادرات از دیگر سیاست هاي دولت است که قطعات خودرو نیز در این حرکت قرار دارند. نگاه ویژه مسئولین به صادرات قطعات خودرو ، ایجاد ستاد ویژه توسعه صادرات این قطعات در سازمان توسعه تجارت ایران و بسیاري از موارد دیگر ، نشان از وجود حرکت عظیم در توسعه تولید و صادرات قطعات خودرو می باشد . بنابراین می توان گفت که هر چند قطعات خودرو در ردیف کالاهاي اساسی و استراتژیک قرار ندارند ولی این قطعات در ردیف کالاهاي مهم و حساس کشور قرار دارند .
وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 25 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصولات مورد مطالعه طرح حاضر، انواع قطعات صنعتی میباشد که از طریق ریختگري تحت فشار آلومینیوم تولید میگردند. این روش در صنعت تحت عنوان دایکاست ( DIE CASTING) آلومینیوم معروف می باشد .
آلومینیوم فلزي است سبک، با رنگ روشن، مقاوم در مقابل بسیاري از عوامل شیمیایی مانند زنگ زدگی ، خوردگی و غیره و این خواصبارز آن سبب شده است که در بسیاري از تجهیزات ، ماشین آلات و ابزارآلات کاربرد آن روز به روز عمومیت پیدا نماید. قطعات تولید شده از 3 برابر از فولاد سبکتر است و لذا بسیاري از لوازم خانگی، ماشین هاي اداري، ماشین آلات صنعتی، خودروها، هواپیما و حتی صنایع نظامی که در آنها وزن داراي اهمیت بالا می باشد داراي کاربرد است.
قطعات صنعتی آلومینیومی به روش هاي مختلف تولید میگردند که ریختگري تحت فشار (Die Casting) یکی از روشهاي تولید این قطعات است.
در این روش فلز مذاب آلومینیوم تحت فشار پرس به داخل قالب تزریق شده و قطعه تولید میگردد. اصلی ترین علل استفاده از روش ریختهگري تحت فشار، عدم قابلیت تولید قطعه از طریق روش هاي دیگر تولید میباشد که این امر به واسطه پیچیدگی فنی قطعات به وجود می آید.
دسته بندي محصول
ریختگري تحت فشار آلومینیوم عموماً براي تولید قطعات کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.
فشار تزریق، اندازه قالبها و توان ماشین آلات از جمله محدودیتهاي فنی تولید قطعات به شمار می آیند. وزن قطعات تولیدي این روش از چند گرم تا حدود 3000 گرم میباشد. قطعات بزرگتر عموماً از طریق ریختگري عادي تولید می گردند.
شماره تعرفه گمرکی
قطعات آلومینیومی تولید شده از طریق ریختگري تحت فشار آلومینیوم داراي کاربرد بسیار متنوع مانند قطعات خودرو، قطعات ماشین هاي اداري، لوازم خانگی، ماشینآلات صنعتی، هواپیما، صنایع نظامی و غیره کاربرد دارد. این قطعه یک محصول واسطهاي محسوب می گردد. از اینرو شماره تعرفه مستقلی براي آن تدوین نشده است و عموماً این قطعات را در قالب مجموعه هاي مورد استفاده آن دسته بندي مینمایند. علی ایحال یکی از موارد کاربرد قطعات مورد مطالعه، ساخت اتصالات لوله کشی میباشد که در این حالت شماره تعرفه 7609 براي آن وجود دارد.
شرایط واردات محصول
با مراجعه به کتاب مقررات صادرات و واردات بازرگانی ، نتیجه گیري شده است که محدودیت خاصی براي واردات قطعات تولید شده از طریق ریختگري آلومینیوم وجود ندارد و لذا کلیه واردکنندگان میتوانند به هر تعداد اقدام به واردسازي آن نمایند. حقوق ورودي این قطعات برحسب موارد استفاده از 15 تا 40 درصد متغیر است.
بررسی استانداردهاي موجود در مورد محصول
قطعات آلومینیوم، یک محصول واسطهاي هستند که خود در ساخت دیگر تجهیزات و ماشی نآلات داراي کاربرد میباشند. بنابراین به صورت مستقل استاندارد خاصی براي آنها وجود ندارد. تولید این قطعات تحت نقشه جات و الزامات فنی قطعه صورت میگیرد که این امر را میتوان نوعی استاندارد تولید تلقی کرد. البته استاندارد ملی شماره 1594 در ارتباط با آنالیز آلیاژ قطعات آلومینیوم تدوین گردیده است .
بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول
بررسی قیمتهاي داخلی
همانطوري که در قسمت معرفی موارد کاربرد قطعات صنعتی تولید شده از طریق ریختگري تحت فشار آلومینیوم ذکر شد، این قطعات در بسیاري از صنایع مختلف داراي کاربرد هستند که این گستره عظیم مصرف، سبب شده است که قطعات آلومینیومی با اشکال فنی مختلف و در اوزان متفاوت تولید و عرضه گردد. از اینرو براي تعیین قیمت، لازم است نوع دقیق قطعه مشخص شده و متناسب با آن قیمت ارائه گردد. به عنوان مثال در مورد کاربرد این قطعات در صنعت خودرو، میتوان گفت پوسته اویل پمپ خودرو از آلیاژ زاماك )آلومینیوم + روي( تولید 150 گرم است که در مورد خودروهاي مختلف متفاوت است. از – می شود. وزن این قطعه 250 طرف دیگر پیچیدگی فنی این قطعات در هر خودرو مخصوص همان خودرو است و در نهایت میتوان گفت که همین قطعه در مورد خودروي پژو 405 یک قیمت و در مورد پژو 206 یک قیمت دیگر دارد و لذا نمیتوان به صورت عمومی قیمت خاصی را براي آن ارائه کرد و روي همین امر جهت تعیین قیمت این قطعات با استفاده از نظرسنجی از تولیدکنندگان آن نتیجه گیري شده است 1 برابر قیمت مواد اولیه مورد استفاده در ساخت قطعه میباشد که قیمت قطعه نهایی حدود 2که بازه فوق در ارتباط با درجه پیچیدگی فنی و همچنین وزن قطعه خواهد بود.
قیمت هاي جهانی
قطعات آلومینیومی در رنج بسیار وسیعی در ماشین آلات و تجهیزات مختلف داراي کاربرد هستند. از این رو قیمتها نیز صرفاً براي یک قطعه مشخص و دقیق قابل ذکر می باشد. بنابراین نمی توان در مورد قیمت جهانی این قطعات رقم دقیقی را ارائه نمود.
معرفی موارد مصرف وکاربرد محصولات
فلز آلومینیوم از وزن بسیار پایینتري نسبت به فولاد برخوردار است. از طرف دیگر این قطعات در مقابل اکسیژن و رطوبت هوا و حتی آب مقاوم بوده و زنگ نمی زنند. از طرف دیگر خاصیت آب بندي این قطعات در مقایسه با فولاد بسیار بهتر و قابل قبول تر است و به واسطه همین خصوصیات، کاربرد آن در صنایع بسیار متداول میباشد که ذیلاً به موارد مهم آن اشاره شده است.
کاربرد در صنعت خودرو
قطعات آلومینیوم در خودرو از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. این فلز در ترکیب با فلز روي تشکیل آلیاژي به نام زاماك را می دهد که آلیاژ فوق از استحکام و سفتی بیشتري نسبت به آلومینیوم خالص برخوردار است و لذا در بسیاري از قطعات خودرو کاربرد پیدا می نماید که ذیلاً به مواردي از آنها اشاره شده است:
• پوسته سرسیلندر
• پوسته اویل پمپ
• پوسته جعبه دنده
• پوسته جعبه فرمان
• پوسته سیبک
• پوسته زیرموتور
• قطعات نگهدارنده آیینه ها
• طوقه فرمان
کاربرد در ساخت قطعات ماشین آلات صنعتی
کاربرد قطعات آلومینیومی در ماشین آلات صنعتی بسیار متنوع است. البته باید گفت که تعداد مصرف در این حوزه در مقایسه با صنعت خودروسازي پایین است ولی تنوع مصرف بسیار بالاتر از آن است. ساخت لچکیها، پوسته هاي موتور و گیربکسها و قطعات دیگر از موارد کاربرد قطعات آلومینیومی در ساخت ماشین آلات صنعتی به شمار می آید.
کاربرد در ماشینهاي اداري
آلومینیوم به علت برخورداري از وزن بسیار پایین، در ماشینهاي اداري کاربرد خوبی دارد. البته بخشی از قطعات آلومینیومی مورد استفاده در این ماشینها از طریق متالوژي پودر و بخشی دیگر از طریق دایکست تولید می گردند.
کاربرد در لوازم خانگی
وزن پایین و همچنین عدم زنگ زدگی آلومینیوم، سبب شده است که قطعات ساخته شده از آن در لوازم خانگی نیز مورد استفاده قرار گیرد. به طوري که تعدادي از قطعات جاروبرقی ها، ماشینهاي لباسشویی، فرها، چرخ گوشت و غیره از قطعات آلومینیوم است.
کاربرد متفرقه
آلومینیوم به صورت متفرقه نیز در ساخت ابزارآلات و تجهیزات کاربرد دارد که در این روش نیز از طریق دایکست )ریختگري تحت فشار( قطعات مورد نظر تولید می گردد. رخت آویزها، برخی چراغها، برخی لوازم الکترونیکی و غیره موارد کاربرد متفرقه این قطعات می باشد.
بررسی کالاهاي جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
قطعات مورد مطالعه یک محصول واسطهاي است که در تولید محصولات نهایی کاربرد دارند. از طرف دیگر کلیه آنها به عنوان یک قطعه فنی و صنعتی محسوب می گردند. بنابراین نمیتوان هیچگونه کالاي جایگزین و حتی مشابه براي آنها معرفی کرد.
کشورهاي عمده تولید کننده و مصرف کننده محصول
در بخش هاي قبل موارد کاربرد قطعات صنعتی آلومینیومی آورده شد. از اینرو کشورهایی که به عنوان کشورهاي عمده تولیدکننده و مصرف کننده قطعات صنعتی میتوانند مطرح گردند میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
کشورهاي تراز اول تولیدکننده انواع خودرو
صنعت خودرو به لحاظ برخورداري از تعداد تولید بالاي انواع خودرو، بزرگترین صنعت مصرف کننده قطعات صنعتی مورد مطالعه است. لذا کشورهاي تراز اول در تولید خودرو را می توانیم به عنوان بزرگترین تولیدکننده و همچنین بزرگترین مصرف کننده قطعات مورد مطالعه معرفی نماییم.
در جدول زیر فهرست کشورهاي عمده تولید کننده خودرو و میزان تولید آنها )به عنوان صنایع مصرف کننده قطعات مورد مطالعه( آورده شده است.
با توجه به جدول بالا میتوان گفت که کشورهاي عنوان شده در جدول که به عنوان کشورهاي مطرح تولیدکننده خودرو میباشند، به عنوان کشورهاي عمده تولیدکننده و مصرف کننده قطعات آلومینیومی نیز محسوب میگردند.
کشورهاي عمده تولیدکننده ماشین آلات صنعتی
ذیلا" کشورهاي عمده تولیدکننده ماشینآلات صنعتی معرفی شده است :
• آمریکا
• کشورهاي اروپایی )بخصوصاتحادیه اروپا(
• روسیه
• چین
• ژاپن
• هندوستان
معرفی شرایط صادرات
قطعات مورد مطالعه طرح حاضر، قطعات آلومینیومی است که بخش عمده آن در صنعت خودروسازي کاربرد خواهد داشت از اینرو با توجه به اینکه در امر صادرات یک کالا، معمولاً حجم صادرات یکی از عوامل تعیین قیمت تمام شده کالا در مقصد محسوب میگردد لذا در اینجا تنها به شرایط صادرات قطعات آلومینیومی با کاربري صنعت خودرو توجه شده و از زوایاي مختلف امکان صادرات مورد بررسی قرار گرفته است.
بررسی روند ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور
با توجه به جدول شماره 3 ، براساس تاریخ شروع بهره برداري واحدهاي فعال موجود، روند ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور به شرح جدول زیر جمع بندي شده است.
نگاهی به راندمان تولید )درصد استفاده از ظرفیت اسمی( در واحدهاي تولیدي فعال
عمده ترین مورد مصرف قطعات مورد مطالعه در خودروسازي میباشد. بنابراین برنامه ریزي تولید واحدهاي صنعتی قطعه ساز به طور کامل تابع سیاست هاي خودروسازان و بازار خدمات پس از فروش آن می باشد . در جدول شماره 4 ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور آورده شده است و در خصوص راندمان تولید می توان گفت که هر واحد صنعتی متناسب با توان رقابتی خود سهمی را از بازار کسب می نماید . لذا در اینجا بر اساس مطالعات میدانی و تجارب مشاور تهیه کننده طرح حاضر ، متوسط راندمان تولید معادل 80 درصد برآورد شده است .
بررسی روند تولید واقعی قطعات صنعتی به روش دایکاست در کشور
در جدول زیر تولید واقعی در کشور با توجه به درصد راندمان فوق الذکر بر آورد شده است .
بررسی سطح تکنولوژي تولید در واحدهاي فعال
فرایند تولید قطعات به روش دایکاست به صورت زیر است:
با توجه به فرایند بالا میتوان گفت که تکنولوژي مورد استفاده در قطعه سازي از طریق دایکاست آلومینیوم در مورد کلیه واحدهاي تولیدي آن یکسان است و تفاوت خاصی بین تکنولوژي ها وجود ندارد. لیکن آنچه که سبب ایجاد تمایز بین قطعات تولید شده کارخانجات مختلف نسبت به همدیگر میتواند بشود ، شامل موارد زیر خواهد بود :
• توان مهندسی واحد تولیدي در انتخاب مواد و آماده سازي آن
• دقت عمل و کیفیت قالبها
• دقت عمل اپراتورها در هنگام ماشینکاري
• دقت عمل کنترل کیفیت در جلوگیري از ورود قطعات نامرغوب به مجموعه قطعات آماده
• فروش
همچنین در اینجا باید گفت که تکنولوژي تولید قطعات دایکاست آلومینیوم علاوه بر ایران درسایر نقاط جهان نیز به همان شکلی انجام میگیرد که در فرایند بالا شرح داده شده است و لیکن همچنان کیفیت قطعات تولیدي نیز به مشابه مطالب ذکر شده در بالا، تابع توان مهندسی، دقت عمل اپراتورها و کنترل کیفیت و همچنین کیفیت قالبهاي مورد استفاده خواهد داشت.
پیشبینی عرضه در بازار آینده کشور
عرضه قطعات دایکاست در آینده از طریق تولید واحدهاي فعال و طرحهاي در حال ایجاد و همچنین واردات صورت خواهد گرفت که در ادامه هر کدام از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
الف ( پیشبینی عرضه واحدهاي فعال
در جدول شماره 4 ظرفیت نصب شده کشور براي تولید قطعات دایکاست براي سالهاي گذشته آورده شد. همچنین در جدول شماره از اینرو با در نظر گرفتن ظرفیتهاي فوق، عرضه این واحدها در آینده سالانه 10440 تن پیشبینی شده است.
ب ( پیشبینی عرضه واحدهاي در حال ایجاد
در جدول شماره 7 فهرست طرحهاي در حال ایجاد کشور آورده شد بنابراین مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پیشرفت فعلی طرحها، مقاطع بهره برداري از آنها به صورت زیر فرض شده است :
با توجه به جدول بالا ، ظرفیت طرح هاي در حال ایجاد که در آینده به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد شد، به صورت زیر قابل پیش بینی است:
راندمان تولید واقعی طرحهاي در حال ایجاد متناسب با عرف طرحهاي صنعتی به صورت 60درصد ظرفیت اسمی در سه سال اول بهرهبرداري لحاظ شده است.
بررسی روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا نیمه اول سال 1385
در قسمت بررسی شماره تعرفه قطعات مورد مطالعه عنوان شد که این قطعات شماره تعرفه مستقلی ندارند. این قطعات به صورت مجموعه اي وارد می شوند که متشکل از تعداد متنوع از قطعات مختلف است. بنابراین نمی توان آمار دقیقی از حجم واردات آنها ارائه کرد. لیکن همانطوریکه پیشتر نیز ذکر شد براي اتصالات لوله کشی با شماره تعرفه 7609 واردات زیر وجود داشته است.
بررسی روند مصرف از آغاز برنامه سوم تاکنون
موارد کاربرد قطعات مورد مطالعه بخش مربوطه آورده شده است و همانطوري که در قسمت فوق نیز اشاره شد، بیشترین حجم مصرف این قطعات در صنایع خودروسازي میباشد.
از اینرو در این قسمت مصرف قطعات صنعتی تولید شده به روش دایکاست آلومینیوم به دو گروه عمده مصرف در خودروسازي و سایر مصارف تقسیم بندي شده و مطالعات تعیین مصرف پیگیري خواهد شد. لازم به ذکر است که براي تعیین حجم مصرف از رابطه زیر استفاده خواهد شد .
برآورد میزان مصرف قطعات در صنایع خودروسازي
الف( برآورد میزان مصرف در هر خودرو )واحد خودرو(
قطعات صنعتی تولید شده به روش دایکاست آلومینیوم ، در قسمتهاي مختلف خودرو از جمله پوسه موتور، پوسته سیستم انتقال قدرت، پوسته جعبه دنده، پوسته اویل پمپ و دیگر قطعات خودرو کاربرد دارد. تعداد، تنوع، وزن و مشخصات قطعات فوق بسته به محل دقیق مصرف کاملاً متفاوت است و لذا براي تعیین حجم مصرف دقیق این قطعات، لازم است نقشه فنی تک تک این قطعات به تفکیک انواع خودروها تهیه شود که این امر امکان ناپذیر است. از اینرو براي برآورد حجم مصرف با انجام مشاوره فنی کارخانجات تولید کننده قطعات دایکاست ، براساس مواد مورد استفاده در ساخت یک دستگاه خودرو، تخمین مصرف این قطعات در هر خودرو انجام گردیده است.
میزان مصرف قطعات آلومینیومی در هر خودرو 11,2 درصد وزن آن برآورد گردید . لذا بر حسب ماهیت این قطعات تقسیم بندي زیر در مورد آنها قابل انجام می باشد :
• قطعات ساخته شده از طریق متالوژي پودر 0,5 درصد
• قطعات ساخته شده از طریق ماشینکاري 2 درصد
• قطعات ساخته شده از طریق دایکاست 5,7 درصد
• قطعات ساخته شده از طریق ریخته گري ماسه 3 درصد
ب( برآورد تعداد خودروي تولید شده در کشور
مجموعه خودروهاي تولید داخل کشورمان را میتوان از نگاه مصرف قطعات تولید داخل در ساخت آنها، به دو گروه عمده تقسیم بندي کرد:
گروه اول : این گروه از خودروها بخش عمده قطعات مصرفی در تولید خودرو را از سازندگان داخلی تأمین مینمایند و درصد کمی قطعات وارداتی در ساخت این گروه از خودروها کاربرد دارد. بخش عمده خودروهاي تولیدي گروه ایران خودرو و سایپا در این گروه قرار دارند.
گروه دوم: در این گروه از خودروهاي تولید داخل، آن دسته از خودروها قرار دارند که تولید آنها در کشور با تعداد پایین صورت می گیرد و لذا داخلی کردن تولید قطعات آنها از توجیه
اقتصادي لازم برخوردار نمی باشد. از طرف دیگر برخی خودروها علاوه بر تیراژ پایین تولید در گروه خودروهاي لوکس نیز طبقه بندي می شوند و لذا تولید داخل قطعات آنها صرف اقتصادي ندارد.
باتوجه به مطالب ذکر شده می توان گفت که در مورد نیاز صنایع خودروسازي کشورمان به قطعات ساخت داخل، تنها میتوان به حجم تولید دو شرکت اصلی ایران خودرو و سایپا به عنوان بازار مصرف کننده قطعات خودرو استناد کرد. در جدول زیرآمار تولید انواع خودرو در کشورمان آورده شده است.
پیشتر اشاره گردید که مصرف قطعات تولید داخل صرفاً در مورد خودروهایی میباشد که داراي تعداد تولید بالا در کشور میباشند که این امر در مورد خودروهاي سواري و وانت تولیدي دو شرکت بزرگ ایران خودرو و سایپا و همچنین بخشی از خودروهاي نیمه سنگین و سنگین صادق میباشد و لذا سایر خودروهاي تولید داخل )سواري – سنگین – نیمه سنگین( از قطعات تولید داخل استفاده نکرده بلکه خودروسازان اقدام به واردات مجموعه هاي خودرو می نمایند که قطعات مورد مطالعه نیز در دل مجموعه هاي فوق قرار دارند. از اینرو در اینجا تولید خودروهاي سواري و وانت بعنوان خودرو هاي استفاده کننده از قطعات دایکاست آلومینیوم ساخت داخل در نظر گرفته خواهد شد که در این رویکرد سهم آن دسته از خودروهاي سواري که از قطعات تولید داخل استفاده نمی کنند با سهم خودروهاي سنگین که از قطعات ساخت داخل استفاده می نمایند تحاتر شده است .
در جدول شماره 12 و توضیحات ذیل جدول فوق میزان مصرف قطعات دایکاست در هر خودرو معادل 5,7 درصد وزن خودرو برآورد گردید.از اینرو در صورتیکه سهم رینگ چرخ ها از آن کسر گردد رینگ آلومینیومی یک قطعه لوکس در خودرو است که کارخانه سازنده تعهدي در مورد نصب آن ندارد و خریدار خود اقدام به نصب آن می کند سهم قطعات دایکاست آلومینیوم در هر خودرو تولیدي معادل 3,3 درصد برآورد می گردد . و در نهایت در صورتیکه متوسط وزن هر خودروي سواري معادل 1000 کیلوگرم در نظر گرفته شود ) در این برآوردها خودروهاي سنگین و نیمه سنگین لحاظ نشده است ( در آن صورت میزان مصرف این قطعات در سالهاي گذشته به صورت جدول زیر برآورد شده است.
برآورد روند مصرف در بازار خدمات پس از فروش خودرو
قطعات آلومینیومی تولید شده به روش دایکاست ، از جمله قطعات کند مصرف (Slow moving) در تعمیرات و خدمات پس از فروش خودرو محسوب میشوند. از طرف دیگر عموما تمامی این قطعات در طول بهره برداري مشمول تعویضقرار نمی گیرند . لذا بر اساس یک نظر سنجی از چند تعمیرگاه مجاز خودرو ، تعداد قطعات مشمول تعویض 40 درصد و0 می باشد. 1)یعنی هر / ضریب مصرف این قطعات در هر خودرو ( دوران بهره برداري ) معادل 1خودرو در هر ده سال یکبار قطعات دایکاست مشمول تعویض را تعویض می نماید(.
با توجه به تعداد خودروهاي ترددي در کشورمان و همچنین ضریب مصرف و تعویض عنوان شده میزان نیاز این خودروها به قطعات دایکاست برآورد شده است.
توضیح : در جدول بالا :
الف- براي بدست آوردن مصرف قطعات داي کاست در هر سال ) ستون ششم ( ، تعداد خودروهاي فعال در آن سال ) ستون سوم ( به ضریب مصرف این قطعات ضرب شده است
ب - در جدول بالا تنها 33 درصد قطعات فورج هر خودرو مشمول تعویض در دوران بهره برداري لحاظ شده است .
ج - در جدول بالا فرضشده است که از کل خودروهاي موجود کشور ، 10 درصد غبر فعال می باشند .
برآورد میزان مصرف غیر خودروئی قطعات دایکاست
با توجه به موارد مصرف غیر خودروئی قطعات آلومینیومی دایکاست، مصرف این بازار حدود هفت درصد مصرف بازار خودروئی برآورد می گردد.
جمع بندي میزان مصرف کل قطعات دایکاست در کشور
با جمع بندي مصارف بازار خودروئی و غیر خودروئی ، مصرف کل کشور برآورد شده است .
جمع بندي میزان مصرف داخل قطعات دایکاست در صنعت خودرو
با استفاده از جداول شماره 15 و 16 جمعبندي مصرف قطعات آلومینیومی دایکاست انجام گردیده است.
بررسی روند صادرات از آغاز برنامه توسعه سوم تا سال 1385
صادرات قطعات خودرو
یک خودرو متشکل از هزاران قطعه میباشد که قطعات مورد مطالعه به عنوان بخشی از مجموعه قطعات فوق محسوب می گردند. همچنین در قسمت هاي قبلی عنوان شد که این قطعات به صورت تک تک داراي شماره تعرفه مستقل نبوده و بلکه به صورت مجموعه اي و یا تحت عنوان داراي هویت از نگاه وزارت بازرگانی می باشند. از اینرو براي تعیین میزان صادرات، عموماً قطعات خودرو را به صورت یک خانواده مشترك مد نظر قرار می دهند ) یعنی صادرات کل قطعات خودرو (که در اینجا ما نیز همین قاعده را رعایت کرده و روند صادرات در سالهاي گذشته را عنوان کرده ایم:
قطعات دایکاست در ردیف قطعات کند مصرف خودرو قرار دارد که در جدول بالا میزان صادرات آن ارائه شده است . لیکن بعلت نبود آمار دقیق امکان تفکیک این قطعات از کل صادرات قطعات کند مصرف وجود ندارد ولی مطابق اظهار برخی دست اندرکاران صنعت و بازار ، میزان حدود 3 درصد از کل صادرات قطعات کند مصرف را می توان بعنوان صادرات قطعات دایکاست تلقی کرد .
صادرات قطعات دایکاست غیر خودروئی
همانند مطالب عنوان شده در مورد واردات قطعات دایکاست، در خصوص صادرات نیز میتوان گفت که به علت نبود شماره تعرفه مستقل براي قطعات مورد مطالعه ، امکان ارائه میزان دقیق صادات وجود ندارد و لذا در اینحا صرفا صادرات اتصالات آلومینیومی با شماره تعرفه 7609 آورده شده است .
بررسی نیاز به محصول با اولویت صادرات تا پایان برنامه توسعه چهارم
برآورد میزان تقاضاي بازار خودروئی در آینده
در جدول شماره 18 میزان تقاضاي داخل در سالهاي گذشته آورده شده است. بنابراین با استفاده از آن می توان تقاضا در آینده را پیشبینی کرد.
الف( پیشبینی تقاضا در بازار خودروسازان
مطابق سیاست هاي اعلام شده خودروسازان، تولید سالانه یک میلیون دستگاه خودرو در سالهاي آینده حفظ خواهد شد. از اینرو مطابق مطالبی که پیشتر در مورد روش برآورد مصرف قطعات آلومینیومی دایکاست در هر خودرو عنوان شد، در سالهاي آتی سالیانه 25190 تن در بازار خودروسازان کشور تقاضا وجود خواهد داشت.
توضیح : در این بازار تقاضا تنها براي خودروهاي تولید داخل سواري لحاظ شده است .
ب( بازار خدمات پساز فروش خودرو
مطابق شرایط موجود کشورمان، سالانه یک میلیون دستگاه خودرو به بازار وارد شده و در عوض تنها حداکثر پنج درصد از آن در حال خارج شدن است از اینرو با عنایت بر وضعیت فوق، میزان خودروهاي ترددي و نیاز آنها به قطعات دایکاست در جدول زیر جمع بندي گردیده است.
برآورد میزان تقاضاي بازار غیرخودروئی در آینده
همانند برآورد مصارف این بازار در سالهاي گذشته، تقاضا در آینده نیز معادل هفت درصد تقاضاي بازار خودرو سازان پیش بینی می شود .
جمع بندي پیش بینی تقاضاي بازار داخل در آینده
با جمع بندي تقاضاي بازار خودروئی و غیر خودروئی ، پیش بینی تقاضاي بازار داخل در آینده به شرح جدول زیر آمده است:
برآورد قابلیت صادرات در آینده
هدف گذاري مسئولین کشورمان براي صادرات قطعات خودرو در سه سال اینده ، سالیانه 500 میلیون دلار است . لذا در صورتیکه فرض کنیم حدود سی درصد از صادرات فوق را قطعات کند مصرف خودرو تشکیل می دهند ، حجم صادرات قطعات فوق 150 میلیون دلار برآورد می شود. از مجموع قطعات کند مصرف در صورتیکه فرض شود میزان 7 درصد مربوط به قطعات دایکاست باشد در این صورت برآورد تقریبی صادرات معادل 10,5 میلیون دلار خواهد بود و در نهایت در صورتی که متوسط قیمت هر کیلو قطعه تولید شده به روش دایکاست معادل 35000 ریال در نظر گرفته شود در این صورت کل صادرات قطعات دایکاست سالانه حدود 2760 تن برآورد می شود.
برآورد تقاضاي کل
تقاضاي کل مجموع تقاضاي بازار داخل و صادرات است که با استفاده از جدول 21 و همچنین در نظر گرفتن سالانه 2760 تن صادرات به شرح جدول زیر برآورد شده است.
جمع بندي و نتیجه گیري مطالعات بازار و پیشنهاد نهایی در مورد احداث واحدهاي جدید از نگاه توجیه پذیري بازار
از موازنه جداول 11 و 23 چنین برمی آید که در سالهاي آینده بازار از لحاظ عرضه قطعات دایکاست داراي کمبود عرضه خواهد بود ولی این کمبود در سال 1390 نه تنها بطور کامل از بین خواهد رفت بلکه مقدار 168180 تن نیز مازاد مصرف بوجود خواهد آمد . بنابر این از نگاه بازار داخل اجراي طرح توجیه ناپذیر است . لیکن در صورت اتخاذ سیاست هاي صادراتی و دارا بودن شرایط مورد نیاز آن، می توان اجراي طرح را با ظرفیت پیشنهاد شده که در ادامه آورده خواهد شد ، اجرا کرد .
بررسی اجمالی تکنولوژي و روش تولید محصول در کشور و مقایسه آن با دیگر کشورها
بررسی روش تولید دایکاست
روش تولید قطعات آلومینیومی از طریق ریختگري تحت فشار )دایکاست( را میتوان به صورت زیر نمایش داد:
شرحی بر فعالیتهاي مختلف فرایند تولید
ذوب شمش آلومینیوم در کوره
مواد اولیه تولید قطعات به روش دایکاست، شمش آلومینیوم است. این شمش عموماً داراي آلیاژ مورد نظر قطعه نهایی است و بسیار به ندرت قطعه ساز اقدام به آلیاژ سازي می نماید. 1000 درجه سانتیگراد ذوب - شمش از بازار تهیه شده و به وسیله کوره هایی با حرارت 12000 می گردد .
انتقال مذاب آلومینیوم به ماشین دایکست
آلومینیوم پس از ذوب به وسیله کارگر به دستگاه دایکست منتقل می شود تا در این ماشین به داخل قالب تزریق گردد.
پرس)تزریق( آلومینیوم مذاب به داخل قالب
فلز مذاب به وسیله فشار پرس به داخل قالب رانده میشود. گردش آب در قالب سبب انجماد و سرد شدن مذاب و در نهایت تولید قطعه مورد نظر می گردد.
خارج کردن قطعه از قالب و تریم آن
پس از انجماد و سرد شدن مذاب در داخل قالب، به وسیله سیستم پران قطعه از قالب می گردد . این قطعات جمعآوري شده و قسمتهاي زائد که شامل راهکارها و گلوییها میباشد از قطعه اصلی جدا می شود.
ماشینکاري
قطعات ریختگري شده عموماً به لحاظ ابعادي و صافی سطح از وضعیت مورد انتظار برخوردار نمی باشند. از اینرو لازم است محلهاي مورد نظر قطعه ماشینکاري و به صافی و دقت ابعادي مورد نیاز رسانده شود. به عنوان مثال در مورد پوسته اویل پمپ، محل اتصال پوسته به موتور که لازم است کاملاً صاف و قابل آب بندي باشد از طریق ماشین کاري ایجاد می گردد. پس از پایان مرحله ماشینکاري قطعه جهت ارائه به بازار آماده است.
مقایسه روش تولید معمول کشورمان با دیگر کشورهاي جهان
روش تولید با روش هاي تولید مورد استفاده در سایر کشورها مورد مقایسه قرار گیرد نتایج زیر حاصل خواهد شد :
تکنولوژي و روش تولید دایکاست آلومینیوم در سایر کشورها همان روشی است که در کشور ما انجام میگیرد و تاکنون روش دیگري براي این کار در نقاط دیگر جهان معرفی نشده است.
آنچه که در فرایند تولید دایکاست آلومینیوم داراي اهمیت است و حتی میتوان گفت که این عوامل کیفیت قطعه تولید شده را تشکیل داده و در کشورهاي صنعتی از درجه بالاتري برخوردار میباشد موارد ذیل هستند.
• کیفیت و دقت عمل قالبهاي مورد استفاده
• کیفیت مواد اولیه مصرفی و آلیاژ سازي ها
• توان فنی و مهندسی در طراحی و اجراي دقیق فرایند
تعیین نقاط قوت و ضعف تکنولوژيهاي مرسوم در تولید محصول
با عنایت بر شرح ارائه شده تکنولوژي، نقاط قوت و ضعف آن در جدول زیر جمعبندي شده است :
مجوز های قانونی :
تعریف: جواز تاسیس مجوزی است که جهت احداث ساختمان و تاسیسات بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه تولید بخش سازمان صنایع صادر میگردد.
مراحل صدور جواز تاسیس :
1- پذيرش درخواست متقاضی صدور جواز تأسيس فعاليتهای صنعتی و تكميل پرونده توسط مديريت سازمان سازمان صنایع شهرستان .
2- بررسی پرونده از نظر مدارك و تطبيق با مصاديق والويتهای سرمايه گذاری در واحد صدور مجوز مديريت سازمان صنایع .
3- تكميل پرسشنامه جواز تاسيس ( فرم شماره يك ) توسط متقاضی .
4- ارسال پرونده منضم به فرم شماره يك به اداره مربوطه بمنظور بررسی ، اصلاح و تائيد فرم پرسشنامه جواز تاسيس با استفاده از اطلاعات طرحهای موجود ، طرحهای تيپ و تجربيات كارشناسی و ارجاع پرونده به مديريت .
5- ارجاع پرونده توسط مديريت به واحد صدور مجوز جهت مراحل صدور جواز تأسيس .
شرايط عمومي متقاضيان ( اعم از اشخاص حقيقي يا حقوقي ) دريافت جواز تاسيس
1- اشخاص حقيقی
- تابعيت دولت جمهوری اسلامی ايران
- حداقل سن 18 سال تمام
- دارا بودن كارت پايان خدمت يا معافيت دائم
2- اشخاص حقوقی
- اساسنامه ( مرتبط با نوع فعاليت )
- ارائه آگهی تاسيس و آگهی آخرين تغييرات در روزنامه رسمی كشور
