* مکان مناسب؛ اگر مکان مطالعه، شلوغ و پر سر و صدا باشد، یا خیلی سرد یا گرم یا نامناسب باشد، انسان یا ناراحت می شود، یا دچار
* نور کافی؛ نور کم به چشم فشار میآورد، همچنین نور زیاد، که بر کاغذ سفید و براق بتابد و چشم را بزند. بهتر است که نور، غیر مستقیم به کتاب بتابد. مطالعه در وقت غروب، که نور به حد کافی نیست، برای چشم مضر است. كفتهاند: من أحب كريتيه فليخدّر المطالعة عند الغروب» يعنى: «هر کسی دو گرانبهای خود (چشمهایش) را دوست دارد، از مطالعهٔ هنگام غروب بپرهیزد.»
* فاصلهٔ چشم و کتاب؛ در حد متوشاط اگر سی سانتیمتر باشد، کافی است؛ نه دورتر و نه نزدیکتر.
*مطالعه بدون حرکت؛ کتاب خواندن در حال راه رفتن یا در اتومبیلی که لرزش دارد، یا به هر نحوی که به چشم فشار آورد و خسته کند، مضر است.
*کیفیت نشستن: نحوهٔ نشستن هنگام مطالعه مهم است. باید حالت کمر و ستون فقرات و تسلط ما بر کتاب، عادی باشد تا انسان قوز در نیاورد و به بیماریهای دیگر مبتلا نشود.
*پرهیز از پیشداوری: مطالعهٔ بدون پیشداوری نسبت به مؤلف و کتاب، و بدون داشتن ذهنیت خاصی، ما را در بهره وری از کتاب، کمک میکند. گاهی می توان از کتابهایی هم که نویسندهاش مسأله دار است،
با توجه به محتوایشی استفاده کرد. کتاب، یا دوست خاموشی آموزان و خردسالانی که با کتاب و کتابخانه سر و کار دارند تذکر داد، نکات، هم شیرین و هم آموزنده است، تا ضمن نگهداری خوب از کتاب، بهرهٔ بیشتری ببرند:
* دوست خاموش را ما باید به حرف آوریم، کتاب را هم باید خواند تا با ما حرف بزند.
*آزردن دوست، بد است و موجب قطع دوستی است. پاره کردن
* دوست اگر بی فایده باشد، از دوستی چه فایده؟ کتابی هم که تنها دکور خانه و زینت طاقچه باشد به آن دوست می ماند.
*کتاب گران، مثل دوست پرتوقع است، که افراد به سراغش کمتر میروند. ۶- در دوست، مهم فکر و اخلاقی اوست، نه لباسی و ظاهرش. کتاب ۷- انسان بی مطالعه، مانند افراد بدون دوست است.
*کتاب نیمه مطالعه، مانند دوست نیمه راه است.
* انسان دوست از دست داده، مثل مطالعهٔ بدون یادداشت است.بد و مفید و مضر نیز ضروری است.
* دوست مفید، کوچک و بزرگ ندارد. کتاب آموزنده هم جیبی وزیری و قطع کوچک و بزرگ ندارد.
کتاب را برای مطالعه باید به دیگران امانت داد، نه آنکه احتکار کرد.
