بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
عنوان
احتباس ادراری، سوندهای ادراری، اورولیتیازیس، نفرولیتیازیس، اورتروستومی
اسلاید 3 :
احتباس ادراری به ناتوانی کلیه در تخلیه کامل مثانه حین تلاش برای دفع ادرار گفته میشود.
احتباس ادراری میتواند منجر به بی اختیاری سرریزی(در اثر پر شدن بیش از حد مثانه) شود.
Retention یا احتباس ادراری به دنبال جراحی، زایمان، بیهوشی، آسیبهای نخاعی، و بیماریهای عصب عضله(میاستنی گراویس، MS ) اتفاق میافتد
علایمی شامل احساس پر بودن مثانه و تخلیه ناکامل میباشد درصورتی که باعث عفونت شود علایم عفونت هم بروز میکند
جهت درمان ابتدا از گذاشتن کیسه آبگرم در ناحیه سوپراپوبیک و سپس از داروهای ضد اضطراب و شل کننده ادراری مثل فنازوپیریدین و بتانکول استفاده میکنند در صورتی که موثر نباشد سونداژ جهت تخلیه مثانه انجام میشود
اسلاید 4 :
عوارض در صورت عدم انجام درمان:
ایجاد سنگ
پیلونفریت
سپسیس
هیدرونفروزیس
اسلاید 5 :
سونداژ
برای بیماران زیر انجام میشود
کنترل Intake , outpt
بیماران کوما
قبل از برخی اعمال جراحی
تخلیه مثانه در بیمار احتباس ادراری
بیماران نخاعی به صورت متناوب
پیشگیری از نشت ادرار در بیماران دارای زخم بستر که قادر به حرکت نیستند
اسلاید 6 :
سوندهای ادرای شامل
سوندهای ادراری دایمی یا ماندنی(سه مجرایی هستند و بعد از جراحی پروستات گذاشته میشوند، خطر آلودگی کمتر،یک مجرا برای خروج ادرار مجرای دوم برای شستشوی مثانه و مجرای سوم برای باد کردن کاف سوند)
کاتتر سوپراپوبیک
جهت تخلیه ادرار از بالی مثانه روی شکم از طریق یک برش و توسط جراحی گذاشته میشوند(بعد از شکستگی لگن ، ضربات و انسداد پروستاتی مجرای ادراری یا بعد از برخی جراحیهای زنان و زایمان یا شکم)خطر عفونت کمتری دارند محل ورود سوند باید پانسمان شود
در همه انواع سونداژ باید علایم عفونتهای ادرای فوقانی و تحتانی را به بیمار آموزش داده و بررسی کنیم
بعد از رفع نیاز بیمار چون این سوندها چند هفته وجود داشته اند یکباره سوند خارج نمیشود ابتدا در بازهای زمانی در 24 ساعت هر با بیست دقیقه سوند را کلامپ میکنیم سپس در پایان روز سوند را خارج میکنیم
اسلاید 7 :
سونداژ متناوب توسط خود فرد
دربیماران نخاعی که نیاز دایمی به سوند جهت تخلیه ادرار دارن استفاده میشود خطر آلودگی و عفونت کمتر است
در منزل انجام میشود بنابراین نیازی به روش استریل ندارد روش تمیز کفایت میکند به تدریج باعث کاهش بی اختیاری و احتباس ادرار شده و بیمار کنترل مثانه را به دست می آورد در بازه های زمانی 3 ساعت یکبار برای خودش سونداژ انجام میدهد
اسلاید 8 :
اورولیتیازیس و نفرو لیتیازیس
به ترتیب به سنگهای مجرای ادرای(حالبها و مثانه) و سنگهای کلیه اطلاق میگردد. در هر جای از سیستم ادراری ممکن ایجاد شود
شایعترین و بیشترین محل تشکیل سنگ در کلیه است
در دهه سوم و پنجم شایعتر در افراد مذکر شایعتر از زنان
علت:در اثر رسوب مواد کریستالی ( مثل اگزالات کلسیم، فسفات کلسیم، اسید اوریک) ایجاد می شود این مواد کریستالی به طور عادی توسط ادرار دفع می شوند
جنس سنگها شامل:
اگزالات کلسیم: حدود 75 درصد سنگهای مجاری ادراری از این جنس در ادرار قلیایی ایجاد می شود و دارای لبه های نوک تیز است
اسلاید 9 :
2. فسفات: استرووایت یا عفونی – این سنگها بزرگ بصورت شاخ گوزنی و به رنگ سفید می باشند معمولا در ادرار عفونی و قلیایی ایجاد شوند
3. اسید اوریک: در ادرار اسیدی و در افراد نقرسی شایع است بنابراین رژیم غذایی کم پروتین و کم پورین(صدف ، قارچ، گوشت)داروی مورد استفاده آلوپورینول
4. سیستئین: در ادرار اسیدی ایجاد می شود – غالبا در کودکان با دفع پروتئین سیستین ایجاد می شود بنابراین رژیم قلیایی و کم پروتیین نیاز دارند
5. سنگهای اگزالاتی: ادرار باید رقیق نگه داشته شود بنابراین مصرف مایعات، پرهیز از اگزالات(اسفناج، توت فرنگی، ریواس، شکلات، چای، بادام زمینی و سبوس گندم)
اسلاید 10 :
عوامل زمینه ای:
عفونت ، رکود ادرار، بی حرکتی، سابقه قبلی سنگهای مجاری ادراری
عفونت مجاری ادراری یک عامل مهم در ایجاد سنگها است
هیپر کلسمی، هیپرکلسیوری(پرکاری پاراتیروئید، اسیدوز توبولی کلیه و کم آبی)
رژیم غذایی غنی از غلات باعث سنگهای اگزالاتی
اسلاید 11 :
علایم:
درد کولیکی اولین نشانه است و در اثر تشدید درد کولیکی بیمار دچار تهوع، استفراغ، رنگ پریدگی، تعریق می شود
محل درد به محل سنگ بستگی دارد
سنگهای مثانه سبب تحریک پذیری مثانه و مشکل در شروع ادرار کردن
خونریزی، عفونت، انسداد، هیدرونفروز، در نهایت نارسایی کلیه در صورت عدم درمان مناسب
اسلاید 12 :
تشخیص:
شرح حال
علایم بالینی
سونوگرافی
آزمایش ادرار
عکس رادیو لوژیکی
اسلاید 13 :
درمان
خارج کردن سنگ(به روش طبیعی ، سنگ شکنی یا لیتوتریپسی، جراحی)
کاهش درد بیمار با ستفاده از داروهای مخدر مسکن، NSAIDs، گرمای موضعی
مصرف مایعات
فعالیت
کاهش مصرف کلسیم در سنگهای کلسیمی
اسلاید 14 :
مصرف مایعات به میزان 10-8 لیوان در روز
تشویق به حرکت
جلوگیری از عفونت ادراری بوسیله تغییر PH ادرار
افراد در معرض خطر سنگهای اسید اوریکی و سیستئینی باید ادرار قلیائی شود
در سنگهای اگزالات کلسیمی، فسفات کلسیم باید ادرار را اسیدی نمود
برای پیشگیری از ایجاد سنگهای کلسیمی مصرف غذاهای حاوی کلسیم ، پروتئین و نمک محدود شود
برای کاهش تشکیل سنگهای اسید اوریکی باید رژیم غذایی کم پورین مصرف شود
اسلاید 15 :
حدود 90 درصد از سنگهای ادراری به طور خودبخود قابل عبور هستند
معمولا سنگهای با قطر بین نیم تا 1 سانتیمتر به طور خودبخود از راه ادرار دفع می شود
ولی سنگهای بزرگتر از 1 سانتیمتر را باید با وسیله ای خرد و سپس خارج کرد
اسلاید 16 :
سرطانهای مجاری ادرای
سرطان مثانه
هماچوری بدون درد شایعترین علامت است، فرکوئنسی(تکرر ادرار)، اورژنسی(فوریت در دفع ادرار)، عفونتها از علایم دیگر هستند.
جهت تشخیص
شرح حال، آزمایش ادار ،Ctscan,MRI مورد استفاده قرار میگیرد
اسلاید 17 :
درمان
برداشتن تومور
بسته به مرحله سرطان و بدخیم یا خوش خیم بودن آن شیمی درمانی یا رادیو تراپی ممکن است نیاز باشد
تزریق واکسنBCG یا باسلی کالمت گرین در درمان سرطان مثانه موثر است. که در حال حاضر اصلی ترین و محافظه کارترین داروی داخل مثانه ای است که پاسخ سیتم ایمنی بدن را افزایش داده و در پیشگیری از عود هم موثر است. به مدت 6 هفته هر هفته یک تزریق انجام میشود سپس درمان 3 هفته در ماه و به مدت 3 ماه دیگر نیز ادامه پیدا میکند. بیمار مایعات مینوشد دارو تزریق شده و باید به مدت 2 ساعت ادرار را نگه داشته و دفع نکند.
اسلاید 18 :
انحرافهای ادراری
برای انحراف مسیر ادرار از مثانه به یک محل خروج جدید گفته میشود.که از طریق جراحی مجرای استومایی از روی پوست به داخل مثانه ایجاد میکنند
در درمان بدخیمیهای لگن، نقایص مادرزادی، تنگیها، صدمات، مثانه نوروژنیک،عفونتهای شدید و مزمن و بی اختیاری ادرای استفاده میشوند
اسلاید 19 :
دو نوع انحراف ادرای وجود دارد:
اورتروستومی جلدی: ادرار از طریق سوراخی که در دیواره شکم و پوست ایجاد شده تخلیه میگردد
اورتروستومی نگهدارنده: از بخشی از روده برای ایجاد مخزن ادراری جدید استفاده میشود
اسلاید 20 :
اورتروستومی جلدی
قوس ایلیال: قدیمی ترین و شایعترین روش مورد استفاده، عوارض کمتر، حالب به داخل قوس ایلیوم انحراف داه شده و سپس ایلوم را به سمت پوست شکم هدایت میکنند.و از طریق کیسه ایلیوستومی ادرار تخلیه میشود باید مراقب پوست شکم در ناحیه اطراف استوما بود.
عوارض: عفونت، زخم شدن پوست، نکروز استومی، انسداد روده کوچک، انسداد حالب ، سنگ کلیه
بررسی برونده ادراری بلافاصله بعد از عما کاهش حجم ادرار زیر 0/5 سی سی در ساعت نشاندهنده انسداد یا کم آبی است.هماچوری در 48 ساعت اول معمولا طبیعی است.
اورتروستومی جلدی: حالبها مستقیما به سوراخی در شکم هدایت میشوند. در انسداد حالب، سرطان پیشرفته لگن،سابقه رادیوتراپی شکم از این روش استفاده میشود
