بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جهان معلول است و هر معلولی نیازمند علت. بنابراین جهان نیازمند علتی است که آن علت خداوند است.
پیش از طرح برهان ، لازم است به اختصار مقدماتی لازم بیان شود:
2. برهان عِلّی
راه های خدایابی
اسلاید 2 :
علت دوگونه است تامه وناقصه. موجودی را که با وجود آن وجود موجود
دیگری ضرورت پیدا کند، علت تامه و در غیر این صورت «علت ناقصه»
می گویند.
تفاوت ميان این دو دراين است که علت ناقصه براي تحقق معلول لازم است ولي کافي
نيست، ولي علت تامه براي تحقق معلول هم لازم است و هم کافي ميباشد.
1.تعریف علت و معلول
اسلاید 3 :
علت فاعلی: آن است که معلول از آن پدید می آید.
علت هستی بخش
علت فاعلی
2.علتهای چهارگانه
اسلاید 4 :
علت غایی انگیزه فاعل برای انجام کار است.
تعریف علت غایی
اسلاید 5 :
علت مادی: زمینه پیدایی معلول است
تعریف علت مادی
اسلاید 6 :
علت صوری: صورت و فعلیت است که در ماده پدید می آید.
تعریف علت صوری
اسلاید 7 :
ماده ای باید باشد كه با آن ماده این صندلی را بسازند، مثلا چوب یا آهن. آن چوب
را می گویند علت مادی
باید به این ماده شكل خاصی بدهند تا صندلی بشود، اگر شكل دیگری به آن بدهند
مثلا «در» یا نردبان می شود.، این شكل را می گویند علت صوری.
فاعلی، نیرویی باید باشد كه این تغییرات را در آن بدهد و آن را به این شكل در
بیاورد، این را می گویند علت فاعلی.
این فاعل از ساختن آن هدفی را در نظر دارد، صندلی را می سازد برای اینكه
رویش بنشینند، این را می گویند علت غایی.
چهار علت با مثال
اسلاید 8 :
اصل علیت یعنی «هر معلولی علتی دارد» این اصل امری بدیهی است.
3.تعریف اصل علیت
اسلاید 9 :
اگر به موجودات جهان نیک بنگریم همه آن ها را متصف به صفاتی
چون: محدودیت زمانی و مکانی ، تغییر پذیری، حرکت پذیری و فناپذیری
، می دانیم.در نتیجه همه آن ها معلول خواهند بود.
خداوند هیچ یک از صفات مذکور را ندارد.
4.اثبات معلولیت عالم
اسلاید 10 :
منظور از تسلسل ، سلسله ای از علت ها و معلول ها تا بی نهایت پیش
رود وبه علت نخستین ختم نشود. مثلا الف معلول ب و ب معلول ج و
ج معلول و ..باشد و هیچ گاه پایان نپذیرد.
5.امتناع تسلسل و دور
اسلاید 11 :
تسلسل محال است زیرا: هریک از حلقه های این سلسله در وجود
خود نیازمند حلقه قبلی خواهد بود کل سلسه این ویژگی را دارد.مجموع
بی نهایت محتاج هرگز غیر محتاج نمی شود همان طوری که بی نهایت
صفر عدد صحیح نخواهد شد.اگر علت نخستین نباشد لازم می آید در خارج
هیچ موجودی نداشته باشیم در حالی که ما این همه موجودات دراطراف
خود می بینیم.
بطلان تسلسل
اسلاید 12 :
منظور از دور آن است که شی با یک یا چند واسطه علت خودش باشد مثل:الف علت ب
و ب علت الف . این دور محال است زیرا لازمه اش اجتماع نقیضین است.چون اگر الف
علت ب است پس الف مقدوم است و اگر به علت است پس الف مقدم نیست بنایر این
لازم می آید الف هم مقدم باشد و هم مقدم نباشد .
آيه اي كه دلالت بر بطلان عقلي دور و تسلسل دارد. قرآن مجید می فرماید:
ام خلقوا من غیر شئ ام هم الخالقون (سوره طور آيه 35 ) آيا از هيچ آفريده شده اند؟
(اشاره به تسلسل )ويا اين كه خودشان خالق خود هستند؟ (اشاره به دور )
بطلان دور
اسلاید 13 :
آيه اي كه دلالت بر بطلان عقلي دور و تسلسل دارد.
قرآن مجید می فرماید:
ام خلقوا من غیر شئ ام هم الخالقون (سوره طور آيه 35 )
آيا از هيچ آفريده شده اند؟ (اشاره به تسلسل )ويا اين كه خودشان
خالق خود هستند؟ (اشاره به دور )
اسلاید 14 :
با توجه به مقدمات گفته شده می گوییم:
تردیدی نیست که در جهان هستی موجودی داریم که آن یاعلت تامه
است و یا وابسته و معلول.اگر فرض اول واقعیت داشته باشد وجود
خداثابت می شود اما اگر فرض دوم باشد، بنابر اصل علیت، معلول،
نیازمندعلت است. اگر علت تسلسلی یا دوری باشدعقلا محال است پس
باید موجود مورد بحث ما ،معلول علتی باشد که معلول شی دیگری
نیست و آن خداست.
نتیجه گیری
اسلاید 15 :
برهان نظم ، و پی بردن به وجود خدا از نگرش در آفرینش و پی بردن به وجود ناظمی حکیم سابقه ای به طول تاریخ دارد. قرآن وائمه روی این برهان تأکید زیادی دارند
3.برهان نظم
راه های خدایابی
اسلاید 16 :
مقدمه اول:
عالم طبیعت پدیده منظم است.
-مقدمه دوم:
هر نظمی بر اساس بداهت عقلی از ناظمی حکیم و
باشعور ناشی می شود
نتیجه: پس عالم طبیعت بر اساس طرح و تدبیر ناظمی باشعور پدید آمده است.
ساختار مشترک برهان نظم:
اسلاید 17 :
نظم دارای معنای روشنی است و در مقابل هرج و مرج به کار می رود و در هرمجموعه ی منظمی بنگریم 3 عنصرهویداست:
تعریف نظم
1- طراحی و برنامهریزی دقیق
2- سازماندهی حساب شده
3- هدفمندی
اسلاید 18 :
1- برهان نظم بر دو مقدمه استوار است:
مقدمه حسي: آدميان به راهنمايي حس خود، پديده هايي را مي يابند
كه همگي دارای نظم و انسجام هستند.مقدمه عقلي:
به حكم عقل، هر پديده نظام مند و منسجم، مخلوق ناظمي حكيم و با
شعور است .
2 - برهان نظم نياز به اثبات ندارد. همين اندازه كه بعضي از موجودات
پيرامون خود را منظم يافتيم، براي نتيجه گيري كافي است .
3 - برهان نظم پويا است; با پيشرفت علم، اسرار نظام مند موجودات
بيش از پيش كشف م شود.
ويژگي هاي برهان نظم
اسلاید 19 :
از آن جایی که هر مجموعه منظمی به سوی غایتی در حرکت است و این جهان منظم و اعضای آن فاقد شعور برای طرح ریزی به سوی این هدف هستند پس موجودی آگاه و مدبر آنها را به سوی غایت خود هدایت میکند.
1- برهان هدفمندی:
تقریرهای مختلف برهان نظم
اسلاید 20 :
آموفیل که علف خوار است ، کرمى را شکارمىکند و به نقطهاى از پشت او نیش مىزند آن اندازه که بى حس شود و تکان نخورد سپس در نقطه مناسبىاز بدن این کرم تخم گذارى مىکند خودش قبل از این که بچهها بدنیا بیایند، مىمیرد بچهها از گوشت تر و تازه کرم تغذیه مىکنند تا بزرگ مىشوند عجب این است که فرزندان با آن که مادر را هرگز ندیده
و عمل خارق العاده او رامشاهده نکردهاند پس از آن که به حد رشد رسیدند در موقع تخم گذارى عملمادر را با کمال دقت و بدون اشتباه تکرار مىکنند .
حشره اى به نام آموفیل