بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
آي يودي ( A 380 TCU )
آي يودي( A 380 TCU ) يک وسيله کوچک حاوي مس است که در داخل رحم کار گذاشته ميشود وتا ده سال از بارداري پيشگيري مي کند.
آي يو دي از طريق ايجاد التهاب در حفره رحم و صدمه به اسپرم ، اختلال در حرکات لوله هاي رحمي و جلوگيري از انتقال اسپرم و رسيدن تخمک و تغيير در سرويکال موکوس و ترشحات آندو متر از Fertilization جلوگيري مي کند .اثر بخشي اين روش حدود 99/8 درصد مي باشد. ارائه اين خدمت توسط پزشک وماما صورت مي گيرد .
اسلاید 3 :
مکانیسم عمل
مکانیسم عمل آیودی کاملا شناخته شده نیست.این وسیله اساسا از fertilization پیشگیری نموده وایجادسقط نمیکند.
مکانیسم های اصلی عمل آیودی :
1- ایجاد التهاب درحفره رحم و صدمه به اسپرم
2- اختلال درحرکات لوله های رحمی وجلوگیری از انتقال اسپرم ورسیدن آن به تخمک
3-تغییردرسرویکال موکوس وترشحات آندومتر
اسلاید 4 :
مزيت ها :
اثر بخشي بالا
قابليت برگشت باروري بلافاصله پس از خروج آي يو دي
طولاني مدت بودن اثر پيشگيري از بارداري
نياز نداشتن به ياد آوري روزانه
عدم تاثير بر شيردهي
نداشتن آثار و عوارض هورموني
قابليت استفاده تا دوران منوپوز
عدم تداخل با تماس جنسي
تداخل نداشتن بامصرف داروها
احتمال کاهش شيوع سرطان آندومتر و سرويکس
اسلاید 5 :
عيب ها :
لزوم کارگذاري و خروج آي يو دي توسط فرد دوره ديده
خروج خود بخودي
عدم پيشگيري از انتقال بيماريهاي منتقله از راه تماس جنسي
لزوم معاينه دوره اي
اسلاید 6 :
عوارض آیودی
عوارض شايع آي يو دي عبارتند از:
افزايش خونريزي و درد هنگام قاعدگي
خونريزي نامنظم و لکه بيني بين قاعدگي ها
افزايش ترشحات واژينال
عوارض غير شايع آي يو دي عبارتند از :
بيماريهاي التهابي لگن( PID )
سوراخ شدن رحم هنگام کارگذاري ( با علائم باليني يا بدون علائم باليني )
اسلاید 7 :
موارد منع مصرف مطلق :
شک يا اطمينان به حاملگي
سابقه PID راجعه با بستري در بيمارستان
رحم با شکل غير طبيعي
بيماري ويلسون يا حساسيت به مس( براي آي يو دي هاي مس دار)
نقص سيستم ايمني
فيبرومي که اندازه و شکل حفره رحم را تغيير شکل داده باشد
خون ريزي شديد قاعدگي ( دفع لخته ) يا آنمي شديد
خونريزي واژينال بدون علت مشخص
اختلالات انعقادي
شک به وجود بدخيمي رحم يا سرويکس و ياقطعيت وجود آن
در فاصله زماني درمان و پيگيري مول ( حداقل يک سال )
سل لگني
اسلاید 8 :
موارد منع مصرف نسبي :
سابقه PID بدون بستري در بيمارستان
سابقه منوراژي
سابقه ديسمنوره
داشتن شريک جنسي متعدد
ابتلاي به STIs يا سابقه آن ( ابتلاي اخير )
اندومتريت پس از زايمان و يا سقط عفوني در3ماه گذشته
سرويسيت و واژنيت درمان نشده
نداشتن سابقه زايمان
اسلاید 9 :
زمان شروع استفاده از IUD
در زمان قاعدگی : با توجه به اطمینان از باردار نبودن، نرمی سرویکس و راحت تر بودن ارایه خدمت، کار گذاری IUD در 5 روز اول خونریزی قاعدگی توصیه می شود. (خونریزی و درد ناشی از کار گذاری IUD ، با خونریزی و درد قاعدگی پوشیده خواهد شد).
پس از زایمان (طبیعی ، سزارین) : کوتاهترین فاصله زمانی ممکن برای آغاز استفاده از IUD ، 6 هفته پس از زایمان طبیعی یا سزارین است. ضمناً شیردهی مانع گذاشتن IUD نبوده و IUD اثری بر شیر مادر ندارد.
پس از سقط یا کورتاژ : پس از سقط یا کوتاژ زیر 12 هفته و به شرط عفونی نبودن آن، می توان در 5 روز اول پس از سقط IUD گذاری را انجام داد. در موارد سقط بالای 12 هفته، این کار باید با 6 هفته تاخیر و پس از بررسی های لازم توسط متخصص انجام شود.
در مادران شیردهی که قاعدگی آنها برنگشته است : IUD را می توان 6 هفته پس از زایمان با انجام آزمایش B-hcG و اطمینان از عدم بارداری کار گذاشت.
اسلاید 10 :
آزمایش ها و معاینه های لازم
اولین مراجعه :
1-معاینه لگن برای بررسی اندازه و وضعیت رحم و آدنکس ها
2-اندازه گیری هموگلوبین خون
3-بررسی موارد کنتراندیکاسیون های مطلق و نسبی
اسلاید 11 :
مراجعه های بعدی
1-دیدن نخ IUD (معاینه توسط خود فرد لازم نیست) بررسی نخ IUD پس از اتمام اولین دوره خونریزی قاعدگی بعد از گذاشتن IUD انجام شده و کنترل های بعدی آن هر 6 ماه یکبار (در غیر از زمان قاعدگی) صورت خواهد گرفت. شایان ذکر است که در چند ماه اول پس از گذاشتن IUD و بویژه در دوران قاعدگی احتمال خروج خودبخود آن وجود دارد. در صورت افزایش طول نخ و یا در حال خروج بودن IUD، سونوگرافی درخواست خواهد شد. اگر نتیجه سونوگرافی تایید کننده جابجا شدن آی یو دی باشد، باید نسبت به خروج کامل آن اقدام شود. بلافاصله پس از خروج IUD و در صورت مناسب بودن شرایط فرد (حامله نبودن، نداشتن عفونت و تقاضا برای ادامه روش). می توان نسبت به گذاردن IUD جدید اقدام کرد.
2-اندازه گیری هموگلوبین خون در صورت وجود علایم
3-معاینه لگن برای بررسی ترشح ها و حساسیت رحم و آدنکس ها
4-انجام پاپ اسمیر بر اساس دستورالعمل کشوری
5-بررسی وضعیت رضایت مندی، داشتن مشکل با استفاده از IUD، تقاضا برای تغییر روش و یادآوری مسایلی که فرد در صورت بروز آنها باید مراجعه نماید.
تذکر : در صورت رویارویی با هر کدام از علائم، عارضه ها و هشدارها مراجعه به مراکز ارایه خدمت ضروری است
اسلاید 12 :
هشدارها و چگونگی برخورد با آنها
دیده نشدن نخ یا عدم لمس نخ IUD توسط فرد معاینه کننده : نخ آی یو دی در فاصله 2/5 سانتی متری از سرویکس بریده می شود. اگر نخ IUD دیده نشود، باید برای بررسی بیشتر از نظر حاملگی، پاره شدن نخ، سوراخ شدن رحم، ورود IUD به حفره شکمی و خروج IUD سونوگرافی درخواست شده و در صورت نیاز ارجاع صورت گیرد.
تاخیر قاعدگی : در موارد تاخیر قاعدگی، آزمایش بارداری برای حصول اطمینان درخواست می شود. اگر پاسخ آزمایش بارداری هم زمان با استفاده از IUD مثبت باشد، باید حاملگی را از نظر داخل و یا خارج رحمی بودن بررسی نمود. شانس بارداری خارج رحمی با استفاده از IUD افزایش نیافته، ولی در صورت وقوع حاملگی هم زمان با استفاده از IUD باید بارداری خارج رحمی را مد نظر داشت.
در موارد :
الف) حاملگی داخل رحمی : اگر در نیمه اول حاملگی باشد و نخ IUD دیده نشود فرد ارجاع خواهد شد ولی اگر بتوان نخ را دید، سعی می شود که با کشیدن آن IUD را خارج کرد. اگر این مانور با موفقیت همراه نباشد، ارجاع به متخصص انجام خواهد شد. در نیمه دوم حاملگی، با هر شرایطی (دیده شدن یا دیده نشدن نخ) ارجاع فرد انجام می شود.
ب) حاملگی خارج رحمی : فرد را باید فورا به بیمارستان ارجاع داد.
اسلاید 13 :
هشدارها و چگونگی برخورد با آنها
شایان ذکر است که :
در صورت ادامه حاملگی با داشتن IUD ، باید به فرد هشدار داد که اگر به هر کدام از علائم عفونت مانند تب، علائم شبه آنفلوانزا، درد شکمی و خونریزی دچار شود، ضرورت دارد که در اولین فرصت به مرکز بهداشتی درمانی برای ارجاع فوری و یا مستقیماً و فوری به بیمارستان مراجعه نماید.
در صورت سقط با IUD (بویژه در سه ماهه دوم) ، خطر سپتی سمی وجود دارد.
اگر بارداری با داشتن IUD تا ترم ادامه یابد، وجود IUD در رحم باعث ناهنجاری جنینی نخواهد شد.
4-وجود علائمی چون : درد پایین شکم، ترشح واژینال چرکی و بدبو، تب و لرز، استفراغ و حرکت دردناک سرویکس احتمال وجود بیماریهای التهابی لگن را مطرح نموده و باید فرد به بیمارستان ارجاع شود.
5-بدخیمی دستگاه تناسلی : اگر هر کدام از موارد بدخیمی دستگاه تناسلی قطعیت پیدا کند، باید IUD را خارج نموده و فرد را به متخصص ارجاع داد.
اسلاید 14 :
پیگیری
مراجعه های پیگیری IUD در مراکز ارایه خدمت دو دسته بوده و به شرح زیر انجام می شوند :
مراجعه هایی که به منظور کنترل انجام می شوند : 1 ماه پس از کارگذاری IUD (پس از پایان خونریزی قاعدگی) و سپس هر شش ماه یکبار در دوره پاکی برای بررسی نخ IUD در مراجعه های پیگیری نیازی به انجام روتین معاینه لگن نیست. معاینه لگن در صورت وجود PID , STI و خروج نسبی یا کامل IUD توصیه می شود.
با توجه به اینکه آنمی فقر آهن در استفاده کنندگان از آی یو دی با خونریزی زیاد ممکن است مورد غفلت قرار گیرد. باید در مراجعه های پیگیری این مسئله و معاینه ها و در صورت لزوم آزمایش های مربوطه مد نظر قرار گیرد. اندازه گیری هموگلوبین یک بار، یک ماه پس از گذاشتن آی یو دی و یک بار دیگر سه ماه پس از گذاشتن آی یو دی انجام خواهد شد.
مراجعه پس از پایان مدت اثر بخشی IUD : برای خروج IUD و در صورت نیاز جای گذاری IUD جدید.
اسلاید 15 :
خروج IUD
اگر فرد بخواهد که IUD را زودتر از پایان مدت اثر آن خارج نموده و نیز تمایلی به بارداری نداشته باشد، باید در زمان قاعدگی برای خارج نمودن IUD به مرکز ارایه خدمت مراجعه نموده و پس از خارج نمودن آن بلافاصله از یک روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده نماید.
اگر IUD در زمانی غیر از دوران قاعدگی خارج شود، احتمال بارداری وجود داشته و در صورت وجود تماس جنسی در عرض 120 ساعت گذشته، (پس از خروج IUD) استفاده از روش های اورژانس پیشگیری از بارداری ضرورت دارد.
اسلاید 16 :
همگام با ارائه خدمتIUD گذاري در سطح مراکز بهداشتي درماني ، گزارش هايي از خروج اين وسيله به دليل وجود عوارض نيز دريافت گرديد لذا اين معاونت علل خروج آي يو دي در سه محور متقاضي ، چگونگي insertion و اشکالات مربوط به نوع IUD (TCU 380 A) مورد بررسي قرار داد . پس از انجام بررسي هاي لازم و باتوجه به اينکه بيش از 70% ارائه خدمت IUD گذاري در بخش دولتي انجام مي گردد ، از سال 1385 برنامه ريزي لازم جهت استاندارد سازي خدمت IUD گذاري با هدف افزايش رضايتمندي گيرندگان خدمت و اصلاح باور هاي نادرست در خصوص اين وسيله و در نتيجه افزايش تمايل گروه هدف به استفاده از آي يو دي طراحي و اجرا گرديد .
اسلاید 17 :
روش کار :
1 - استاندارد نمودن نحوه کارگذاري آي يو دي (تربيت ماماي ماهر )
2 – استاندارد نمودن واحدهاي ارائه دهنده خدمت آي يو دي گذاري ( استاندارد نمودن اطاق آي يو دي گذاري ، استاندارد نمودن وسائل و تجهيزات مورد نياز آي يو دي گذاري )
3- آیودی گذاری بدون استفاده از دستکش استریل
