پاورپوینت علم و دانش در قرآن

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 3 :

از آن جا که قرآن کتاب هدایت و راهنمایی به راه سعادت و کمال است و هدایت هم جز از راه عقل و علم میسر نیست، از این جهت علم و دانش اهمیت و جایگاه بسزایی در قرآن کریم دارد. تا جایی که می بینیم آیات بسیار زیادی از قرآن کریم به ارزش و اهمیت علم و معرفت و ابزار و وسایل تحصیل آن؛ مانند تدبر، تأمل، تعقل و . می پردازد. از این رو بی جهت نیست که می بینیم آیاتی که به نحوی در باب علم بحث می کند، حدود یک چهارم از قرآن را به خود اختصاص داده است.

این مسئله عجیبی نیست؛ چراکه اولین آیاتی بر رسول خدا (ص) نازل شد در باب خواندن، علم و دانش، معرفت و شناخت بوده است: "بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید* همان کس که انسان را از خون بسته‏اى خلق کرد!*بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است* همان کسى که بوسیله قلم تعلیم نمود* و به انسان آنچه را نمى‏دانست یاد داد!.

فراتر از این اساسا خلقت انسان همراه علم و معرفت بوده است.

اسلاید 4 :

فراتر از این اساسا خلقت انسان همراه علم و معرفت بوده است، چنان که قرآن به آن اشاره می کند: "سپس علم اسماء [علم اسرار آفرینش و نامگذارى موجودات‏] را همگى به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: اگر راست مى‏گویید، اسامى اینها را به من خبر دهید!".

اسلاید 5 :

قرآن و علم
خداوند در قرآن می فرماید: "قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون، انما یتذکر اولوا الالباب“ : بگو آیا دانایان با نادانان مساوی اند؟ جز این نیست که تنها خردمندان یادآور می شوند". اهمیت علم در اسلام آن قدر زیاد است که طلب آن را بر هر مسلمانی واجب دانسته است.

اسلاید 6 :

آیات قرآن را که در باره علم و دانش بحث می کنند در مجموع می توان به چهار دسته به شرح زیر تقسیم نمود:

1. آیاتی که درباره علم الاهی است.

2. آیاتی که در باره علم پیامبر اسلام (ص) و سایر پیامبران (ع) است.

3. آیاتی که در تبیین اهمیت و ارزش علم و دانش است.

4. آیاتی که واژه علم به صراحت در آنها نیامده اما مفهوما در باب علم است و بر آن تطبیق می کند.
توجه قرآن به علم سبب شد جامعه اسلامی در مدت نسبتاً کوتاهی جهش علمی کند .
بدین بیان که از جامعه جاهلی – که کمتر از بیست نفر باسواد داشت – جامعه ای متمدن ساخت .

اسلاید 7 :

دسته اول آیاتی که در باره علم خداوند متعال است:

روشن است که یکی از صفات حق تعالی صفت علیم است. در قرآن کریم آیات زیادی به این موضوع اختصاص دارد. همچنین آیات دیگر به نمونه های از علم الاهی در باره افعال و کارهای روزمره بشر می پردازد. جالب است بدانیم که تنها صفت علیم در قرآن در آیات متعدد به مناسبت های مختلف 32 بار تکرار شده است.

به عنوانه نمونه، آیات: 32، 127و 187و 235 سوره بقره، 35 آل عمران، 76 مائده، 13، 96، 80 و 115 انعام، 61 و 23 انفال، 34 و 83 یوسف، 65 یونس، 22 و 109 کهف، 187 اعراف و. در این باره است.

اسلاید 8 :

وَلَا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا ۚ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
و سخن منکران خاطرت را غمگین نسازد، که هر عزت و اقتداری مخصوص خداست و او شنوا و داناست.

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي ۖ لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ ۚ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً ۗ يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

(ای رسول ما) از تو احوال و ساعت قیامت را سؤال خواهند کرد که چه وقت فراخواهد رسید؟ پاسخ ده که علم آن منحصرا نزد ربّ و خدای من است، کسی به جز او آن را به هنگامش آشکار نکند، (شأن) آن ساعت در آسمانها و زمین بسی سنگین و عظیم است، نیاید شما را مگر ناگهانی. از تو میپرسند گویی تو کاملا بدان آگاهی. بگو: علم آن ساعت محققا نزد خداست، لیکن اکثر مردم آگاه نیستند.

اسلاید 9 :

دسته دوم آیاتی است که به علم و دانش پیامبر اسلام (ص) و دیگر پیامبران الاهی (ع) می پردازد :
بیان می دارد که خداوند علم های گوناگون را به آنها آموخت.

آیات: 5 نجم، 22، 62، و 68 یوسف، 74، 79و 80 انبیاء، 62 اعراف و 75 انعام، نمونه هایی از آیات قرآن کریم در باره علم پیامبران است.

اسلاید 10 :

وَكَذَٰلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ
و این چنین ما به ابراهیم ملکوت و باطن آسمانها و زمین را ارائه دادیم (تا یکتایی پروردگارش را دریابد) و تا به مقام اهل یقین رسد.

أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنْصَحُ لَكُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
پیغام خدایم را به شما میرسانم و به شما نصیحت و خیرخواهی میکنم و از سوی خدا به اموری آگاهم (مانند قیامت و حساب و کیفر اعمال) که شما آگاه نیستید

اسلاید 11 :

دسته سوم آیاتی است که در بیان ارزش و جایگاه خود علم است:

در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که به ارزش و جایگاه علم و دانش و نقش آن در زندگی انسان و ثمرات و نتایج آن در جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی مردم و جامعه می پردازد که در این مقال به گوشه هایی از آن اشاره می شود:

1. برخی از آیات به این مسئله می پردازند که علم و دانش یکی از معیارها و ملاک های انتخاب و گزینش افراد برای منصب ها است:

آیات 247 سوره بقره و 9 زمر به همین موضوع اشاره دارد: "خداوند او را بر شما برگزیده و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشیده است. خداوند ملکش را به هرکس بخواهد می بخشد..". "آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند یکسانند..".

2. رابطه تنگاتنگ و ناگسستنی علم با ایمان و دریافت مفاهیم و اسرار قرآنی:
آیه 7 آل عمران و 162 سوره نساء ، 107 اسراء، 54 حج، 49 عنکبوت، 6 سبأ، نمونه هایی است که از آنها این حقیقت استفاده می شود.

3. ترس از خداوند محصول دانش است:
" از میان بندگان خدا تنها دانشمندان از او می ترسند".

اسلاید 12 :

4. علم مقدمه ای است برای اثبات حق:
" گاه بعد از علم و دانشى که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانى با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود آن گاه مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم".

5. علم حجت را بر انسان تمام می کند:
" و اگر از هوی و هوس های آنان پیروی کنی، بعد از آن که آگاه شده ای هیچ سر پرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود".

6. علم زمینه ساز عوامل نجات انسان از عذاب قیامت است:
"خداوند کسانی را که ایمان آورده اند و کسانی را که علم به آنان داده شده درجات عظیمی می بخشد.". ". (در این هنگام ) کسانی که به آنها علم داده شده می گویند: "رسوایی و بدبختی امروز بر کافران است" و . .

7. هم قرین بودن گواهی و شهادت عالمان و دانشمندان با شهادت خدا و ملائکه:
"گواهی می دهد که معبودی جز او معبودی نیست و فرشتگان و صاحبان دانش (هر کدام به گونه ای بر این مطلب) گواهی می دهند.".

اسلاید 13 :

8. صاحبان دانش به پیروی سزاورترند:
"ای پدر دانشی بر من آمده که برای تو نیامده است، بنابر این از من پیروی کن، تا تو را به راه راست هدایت کنم.

9. علم و دانش مایه بصیرت و بینایی است:
"اما کسانی که علم و دانش به آنهاداده شده بود گفتند: وای بر شما ثواب الاهی برای کسانی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند بهتر است، اما جز صابران آن را دریافت نمی کنند.

علم و دانش دارای چنان اهمیتی است که پیامبر اولوالعزم مشقت های یک سفر سخت و پر مخاطره را به جان می خرد. تا بتواند به آگاهی و دانش بیشتری دست یابد. این داستان در سوره کهف از آیه 65 تا 76 در قصه حضرت موسی و خضر (ع) آمده است: "آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد و صلاح است، به من بیاموزی".

اسلاید 14 :

دسته چهارم از آیات علم و دانش آیاتی است که واژه علم به صراحت در آنها نیامده، اما:
مفهوما در باب علم است و برعلم و دانش تطبیق می کند؛ مانند آیات میثاق؛ کسانی که خداوند به آنها کتاب داده (پیامبران) از آنان میثاق گرفته تا حتما آن را به مردم ابلاغ کنند و . .

اسلاید 15 :

هر چند هدف قرآن بیان جزئیات تمام علوم بیشتری نیست ، می توان در آن اشاراتی به علوم مختلف را یافت . به عبارت دیگر ، قرآن به روش تعلقی ، تجربی ، نقلی و شهودی توجه ، و نمونه هایی از آنها را در ضمن آیات قرآن یادآوری نموده است .

اشارات قرآن به منابع و روش های علمی

اسلاید 16 :

واژه «علم» در قرآن کریم به چند معنا به کار رفته است :

1.علم به معنای خاص ، یعنی « الهیات »
قرآن کریم هدف آفرینش جهان را آگاهی انسان به « علم و قدرت الهی » معرفی می کند.

2.علم به معنای عام
در (آیه 65 سوره کهف) می خوانیم آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند ؟
به نظر می رسد مقصود از «علم»در این آیه مطلق علم و دانش باشد که شامل همه اقسام علم مفید می شود .

کاربردهای علم در قرآن

اسلاید 17 :

الف) اشارات علمی اعجازآمیز قرآن
ب) اشارات علمی شگفت آور قرآن
ب) اشارات علمی اندیشه ساز قرآن

اشارات علمی قرآن

اسلاید 18 :

معنای اعجاز علمی قرآن

در قرآن آیاتی هست که در آنها نوعی رازگوئی علمی است ؛ یعنی مطلبی علمی را بیان می کند که پیش از نزول آیه ، کسی از آن آگاهی نداشته و بعدها دانشمندان علوم تجربی آن را کشف کرده اند .

1.نیروی جاذبه
2.حرکت های خورشید
3.زوجیت
4.لقاح(زایا کردن و ابرها توسط بادها)
5.چینش مراحل آفرینش انسان
الف) اشارات علمی اعجاز آمیز قرآن

اسلاید 19 :

در قرآن کریم (آیه 13 سوره رعد) آمده است :
خدا همان کسی است که آسمان ها را بدون ستونهائی که آنها را ببینید برافراشت .
از آنجا که واژه « عمد » جمع و به معنای « ستون ها» است ،ممکن است نیروی جاذبه یکی از مصادیق آیه باشد ؛ یعنی احتمل دارد نیروها یا ستون های متعددی بین کرات آسمانی وجود داشته باشد که هنوز کشف نشده است.
1.نیروی جاذبه

اسلاید 20 :

1.حرکت انتقالی مستقیم خورشید درون کهکشان راه شیری ؛ یعنی حرکت طولی خورشید به سمت معین یا ستاره ای دوردست.

2.حرکت وضعی خورشید که به دور خود می چرخد .

3.ادامه حیات خورشید تا زمان معین ؛ یعنی عمر خورشید در اثر انفجارات هسته ای و سوخت مواد درونی آن تا چند میلیارد سال دیگر به پایان می رسد .

4.حرکات درونی خورشید

2.حرکت های خورشید