بخشی از مقاله
ترانسفورماتور
مقدمه
امروزه با توسعه روز افزونی که در طی چند دهه اخیر در سطح زندگی مردم کشورمان مشاهده می شود استفاده از برق وسایل برقی شتاب و گسترش رو افزونی یافته به گونه ای که بیش از 60% مردم کشورمان حداقل از یکی وسایل برقی خانگی استفاده می کنند، که پیش بینی می شود با گسترش هر چه بیشتر شبکه برق رسانی کشور طی سالهای آینده میزان استفاده از وسایل برقی نیز افزایش بیشتری پیدا کند.
ترانس تقویت که در این طرح به بررسی آن می پردازیم امروز به عنوان یکی از دستگاههای مکمل دیگر محصولات برقی خانگی مانند یخچال و تلویزیون و ... بازار مصرف خود را در میان مصرف کنندگان علی الخصوص طی سالهای اخیر شبکه برق کشور توام با قطع و وصل و نوسانات بیشتری بوده ، به سرعت ایجاد نموده ، به گونه ای که محصول فوق به خصوص طی سالهای اخیر جزو کالاهای کمیاب درآمده و دارای نرخهای متفاوتی در بازار رسمی و آزاد بوده است .
کالاهای فوق به غیر از مصارف خانگی که فوقاء بدان اشاره شد در قالب واحدهای خدماتی و صنعتی نیز که از وسایل برقی استفاده می کند مورد مصرف دارد .
این کالا در حال حاضر در داخل کشور تولید می گردد و تولید کنندگان عمده این محصول کارخانجات فاراتل ، با خزر ترانس ، راسیکو، کالای گنجینه ایرانفرد و تعاونی صنعتی 12 بهمن می باشد که مجموعا بیش از 60% تولیدات کشور را در دست دارند .
بجز واحدهای فوق در واحد دیگر در داخل کشور محصول فوق را تولید می نمایند که در حدود 15 واحد آن بدون هیچ گونه پروانه اي مشغول ساخت این محصول می باشد .
علاوه بر تولید محصول فوق در داخل کشور آمار اداره کل گمرکات کشور حاکی از آن است که طی سالها ی 63 ، 67 مقادیر زیادی ترانس تقویت وارد بازار ایران گردیده است.
جدول زیر آمار واردات محصول فوق را جهت ترانسهای تقویت تا 2 کیلو وات و 2 کیلو وات به بالا حاوی ارزش ریالی واردات سالهای فوق را نشان می دهد .
این کالا عمدتا توسط کشورهای شوروی ، لهستان ، تایوان ، آلمان غربی ، انگلستان ، فنلاند ، فرانسه ، بلژیک ، سوئیس ، اسپانیا ساخته و وارد بازار ایران گردیده است .
2- ویژگی ها و مشخصات فنی محصول
در حال حاضر انواع ترانس های تقویت خانگی و خدماتی در رنج 500 الی 7000 وات تولید می شود که همگی دارای پروسه تولید یکسانی می باشد ، اما بر طبق بررسی های انجام شده ، عمده مصرف بازار ترانس تقویت 2 کیلو وات می باشد که بر مبنای همین مدل بررسی های بعدی صورت پذیرفته که می تواند به عنوان مبنا ی محاسبه قیمت تمام شده و فروش انواع ترانس تقویت مورد نظر قرار گیرد . همچنین باید یادآور شد که ترانس هایی که عمدتا در بازار مورد مصرف قرار می گیرد ترانس های اتوماتیک می باشد
. و ترانس های دستی ( سلکتوری ) بازار مصرف کمی دارد ، قیمت تمام شده آنها نیز بیشتر می باشد و در حال حاضر عمدتا واحدهای تولیدی به تولید ترانس اتوماتیک می پردازند و ترانس های سلکتوری در واحدهای بدون پروانه تولید می گردد.
لذا در اینجا ما به بررسی فنی و اقتصادی و مالی در زمینه ترانس تقویت اتوماتیک 2 کیلو وات (سه مرحله تقویت ) پرداخته و جهت ترانس سلکتوری و ترانس 6 کیلو وات فقط به ذکر مواد اولیه مورد نیاز اکتفا می کنیم .
همچنین از آنجا که در ترانس های تقویت ، ترانسفورماتور مرب
وطه رکن اساسی و با اهمیت آنرا تشکیل می دهد و باید مطابق استانداردهای بین المللی تولید گردد، لذا در ابتدا به بررسی ترانسفورماتور می پردازیم .
1-2- کلیات
-تعریف ترانسفورماتور
ترانسفورماتور یکی از وسایل بسیار مهم تبدیل کمیاب جریان و ولتاژ الکتریکی متناوب است ، که بر خلاف ماشین های الکتریکی که انرژی الکتریکی و مکانیکی را بهم تبدیل می کند ، ترانسفورماتور در نوع انرژی تغییری نمی دهد بلکه ولتاژ و جریان را با همان فرکانس جریان متناوب انتقال دهد ، بطوریکه انرژی ولتاژ پائین را تبدیل به همان انرژی بالاتر می نماید و همچنین جریان را از مقدار داده شده در یک مدار به جریانی با اندازه های متفاوت در مدار دیگر تبدیل کند .
امروزه ترانسفورماتور وسیله ای لازم و ضروری در دستگاههای انتقال انرژی الکتریکی و بخش و توزیع انرژی الکتریکی متناوب است .
ترانسفورماتورها بطور بسیار وسیعی در مدارهای وسایل الکترونیکی و مدارهاو دستگاههای خودکار یا اتوماتیک و راه اندازی موتورهای الکتریکی و تطبیق ولتاژ مورد نیاز جهت تغذیه مصرف کننده هایی از قبیل یکسو سازها و مبدل های جریان دائم به جریان متناوب ، شارژ کننده های باطری و ایجاد دستگاههای چندین فازه از دستگاههای دو فازه و سه فازه و در ارتباطات به منظور تطبیق امپدانس و همچنین در سیستم های قدرت به منظور بالا بردن ولتاژ برای انتقال اقتصادی قدرت یعنی پایین آوردن ولتاژ به مقادیر مورد نیاز بکار می رود.
همچنین ترانسفورماتور یک وسیله بسیار ضروری در مدارهای اندازه گیری الکتریکی و در مدار های جوشکاری و کوره های الکتریکی است . بعنوان یک مجزا کننده مدار با ولتاژ زیاد از مدارهای با ولتاژ پایین و حذف کننده مولدهای مستقیم جریان در یک مدار دستگاه انرژی نیز بکار می رود .
1-1-2-اساس کار ترانسفورماتور
اساس کار ترانسفورماتورها بر القا الکترو مغناطیسی متقابل بین دو سیم پیچ که بر روی هسته آهنی قرار دارد . مبنا نهاده شده است ، ترانسفورماتورها انواع مختلفی دارند .
1- ترانسفورماتورهای جدا کننده ، ترانسفورماتورها یی هستند که سیم پیچ های آنها از نظر الکتریکی از هم جدا می باشند و برای تحقق تدابیر حفاظتی «جداسازی حفاظتی» برای اتصال به مصرف کننده جریان بکار می رود .
2- ترانسفورماتورهای عایق، ترانسفورماتورهایی هستند که سیم پیچ های آنها از نظر الکتریکی از هم جدا می باشند و برای انتقال انرژی ها بین سیستم های با پتانسیل های بسیار مختلف که در آنها ولتاژ عایق نسبت به ولتاژ اسمی ترانسفورماتور معین نشده است. به کار میروند.
3- ترانسفورماتور های کنترل، ترانسفورماتورهایی هستند که سیم پیچ های آنها از نظر الکتریکی از یکدیگر جدا می باشند. و برای تهیه مواد کنترل به کار می روند.
4- ترانسفورماتورهای منبع تغذیه، ترانسفورماتورهایی هستند با یک یا چند سیم پیچ ثانویه که از سیم پیچ اولیه از نظر الکتریکی جدا می باشد.
5- اتو ترانسفورماتورها، ترانسفورماتورهایی هستند که سیم پیچ اولیه و ثانویه آنها با هم مشترک می باشند.
6- ترانسفورماتورهای جرقه زن، ترانسفورماتورهایی هستند که سیم پیچ های آنها از نظر الکتریکی از یکدیگر جدا می باشند و برای مشتمل کردن مخلوط هوا و گاز یا هوا و روغن به وسیله جرقه یا قوس الکتریکی به کار می روند.
2-1-2 مشخصات فنی
مشخصات ابعادی ترانس تقویت kw 2 عبارتند از :
- طول 5/31 سانتی متر
- عرض 23 سانتی متر
- ارتفاع 5/15 سانتی متر
- وزن 10 کیلوگرم
3-1-2 قطعات و اجزاء تشکیل دهنده محصول
هر دستگاه ترانس تقویت از قسمتهای زیر تشکیل گردیده است.
1- بدنه شامل کنه – درب – سینی – شاسی
2- فیبر مدار چاپی
3- هسته پلاستیکی
4- صفحه پلیت
5- پلاک راهنما
6- لامپ سینال
7- فیوز
8- پیچ و مهره و پرچ
9- سیم و دو شاخه
10- سیم لاکی
11- رله
12- مقاومت – دیود – آی سی – خازن – ترانزیستور
13- نوار چسب
14- پتانسیوتر
15- مقوا
16- سیم لحیم
17- رنگ و تینر
از آنجا که در ترانسهای تقویت، ترانسفورماتور نقش اساسی را به عهده دارد. لذا در اینجا به بررسی جا معتبری در زمینه ترانسفورماتور می پردازیم. این بررسی بر اساس استاندارد DIN انجام گرفته است.
در ترانسفورماتورها اجزاء زیر بکار می روند و باید مورد نظر قرار بگیرند.
- هسته ترانسفورماتور
- قرقره بوبین
- سیم پیچ
- مواد عایق
4-1-2- هسته ترانسفورماتور
هسته ها را از ورق هایی که به صورت لایه لایه روی هم قرار داده می شوند، می سازند، به علت افت جریان فوکه، هسته را ورقه ورقه ساخته و بین آنها به وسیله اکسیداسیون یا کاغذ می پوشانند و یا اینکه از ورق های عایق شده استفاده می کنند.
با توجه به پیشرفت در ساخت مواد برای ورق های هسته و هسته های نواری برش دار اکنون انواع مختلف این ورق ها و نوارها بسیار زیاد شده است. مهمترین آنها اکنون ورق ها و نوارهای دینامو که سرد نورد شده اند می باشند که با کرمتالهای نا منظم بر طبق DIN 45400 و با کریستالهای منظم بر طبق DIN 45400 در حال حاضر هنوز وجود دارند.
از میان انواع گوناگون ورق ها، ورق M بیشتر به کار برده می شود زیرا دارای کمترین پراکندگی شار می باشند. در هسته های M، فاصله هوایی عملا وجود ندارد. با قرار دادن ورق ها به صورت متناوب در خلاف یکدیگر، زمان ساخت ترانسفورماتور بیشتر خواهد شد، ولی فاصله هوایی عملا از بین خواهد رفت. امروزه از سایر انواع هسته ها، از قبیل هسته های نواری برش دار نیز بسیار استفاده می شود ولی در این موارد قیمت مواد افزایش پیدا می کند.
ضخامت ورق در ترانسفورماتورهای کوچک اغلب 35/0 میلی متر می باشد.
5-1-2- قرقره بوبین
شکلهای مختلف برای قرقره بوبین ها وجود دارد. اندازه های قرقره بوبین باید بر حسب استاندارد DIN 41304 باشد.
در زیر مشخصات قرقره بوبین ها برای هسته های M داده شده است.
باید توجه داشت که واحد شدت جریان در فرمول بر حسب آمپر می باشد. مقادیر جدول بر حسب میلی آمپر محاسبه شده اند و باید آنها را در 10 ضرب نمود.
a) نبشي محكم كننده فرم F محور مغناطيسي افقي
b) نبشي محكم كننده فرم F محور مغناطيسي عمودي
c) نبشي محكم كننده فرم w1 و w2 محور مغناطيسي افقي
d) نبشي محكم كننده فرم w1 و w2 محور مغناطيسي افقي
7-1-2- مواد عایق
با وجودیکه سیم های که برای سیم پیچی بکار می روند، دارای عایق می باشند، با این حال عایق کردن لایه ها یا سیم پیچ ها لازم است که از عایق های نواری شکل نیز استفاده شود. در ترانسفورماتورهای معمولی از کاغذ لاک دار یا از پارچه لاک دار بر طبق DIN 40622 و DIN 40623 استفاده می شود، و به تازگی به مسئله صرفه جویی در جا و افزایش ایمنی برای ورقه های عایق توجه زیادی می شود. برای سازندگان ترانسفورماتور، مسئله ضایعات مواد عایق، مهم است. هنگامی که کاغذ یا ورق عایق بر روی سیم پیچ قرار داده می شود، در این صورت ما بین قرقره بوبین و کناره سیم پیچ، آنقدر حل خالی وجود دارد که حلقه سیم های تکی با آنها در تماس می باشد. به این ترتیب اثر عایقی کاغذ از بین می رود. برای جلوگیری از این امر، نوار عایق را کمی پهن تر از قرقره بوبین و سیم پیچ انتخاب می کنند و کناره های آنرا طوری برش می دهند که یک لبه اضافی بوجود می اید.
به این ترتیب به اضافه طوری بر روی دیواره قرقره بوبین قرار می گیرد که سیم نمی تواند با قرقره بوبین تماس پیدا کند.
در حال حاضر بوسیله شرکتهای مختلف، کاغذ های لاک دار عایق، کتان های عایق ابریشم های عایق و ورقه ای عایق برای برق ساخته می شود.
8-1-2- مقدار فضای لازم
در جدول 20 استانداردهای لازم برای مقدار فضای مورد نیاز بر طبق استاندارد DIN 41308
مقدار فضای لازم برای ترانسفورماتورهای با هسته M قسمت 1 تا 14 داده شده است. این مقادیر برای طراحی یک دستگاه با ترانسفورماتور لازم میباشد، در ذیل مقدار فضای لازم برای ترانسفورماتوهای با هسته M و EI آورده شده است.
9-1-2- استانداردهای جهانی محصول
جهت ترانسفورماتورهای کوچک استانداردهای VDE 0550 قسمتهای 1و2 تا 6 و VDE 0551 در نظر گرفته شده است.
جهت قطعات اساسی تشکیل دهنده آن نیز استاندارد ها ی ذیل مشخص شده است.
ورق هسته DIN 48400
مواد فرو مغناطیسی DIN 4130
انواع فوم هسته DIN 41302
قرقره بوبین DIN 41303-41304-41305
جنس سیم پیچ DIN 46435
10-1-2- شماره تعرفه گمرکی
ترانسهای تقویت تا 2 کیلو وات دارای تعرفه گمرکی 01/85 ح 3 اول ترانس های تقویت با توان بیش از 2 کیلو وات دارای گمرکی 01/85 ح 3 دوم می باشند.
2-2- چگونگی بکار گیری محصول
کالای فوق، کالای مستقلی می باشد و نقص واسطه ای در صنایع دیگر را ندارد و از آن می توان به عنوان مکمل محصولات خانگی نام برد، همچنین در واحدهای تجاری و خدماتی و صنعتی نیز که از وسایل برقی استفاده می کنند مورد مصرف دارد.
3-2- کالای قابل جانشین
کالای فوق در حال حاضر جانشینی ندارد.
4-2- بازار فروش
در حال حاضر ترانس تقویت دو کیلو وات و چهار کیلو وات و شش کیلو وات با دو مرحله تقویت به طور عمده فروشی به ترتیب 43000 ریال و 55000 و 87000 ريال به فروش می رسد. ترانس تقویت مورد نظر سه مرحله تقویت می باشد که به طور عمده فروشی به ترتیب 49000 ريال و 61000 و 93000 ريال به فروش می رسد.
3- بررسی و برآوردهای فنی
تولید محصولات مرغوب و قابل رقابت با کالاهای مشابه مستلزم برخورداری واحد تولیدی از تکنولوژی و سیستمهای تولید پیشرفته و متناسب به محدوده عمل و ظرفیت واحد به منظور تأمین اهداف اقتصادی آن میباشد.
از این رو در این فصل روشهای مختلف تولید مصرفی و روش تولید متناسب با ظرفیت مورد نظر انتخاب گردیده است. و سپس مسیر تولید مشخص شده و با توجه به مسیر تولید مسیر عملیات مونتاژ مشخص گردیده است.
1-3- نکات علمی و اصول فرآیند تولیدی
روشهای مختلف تولید قطعات را فرم مواد تولید برای ساخت هر قطعه، عوامل اقتصادی و همچنین دانش فنی موجود در کشور و غیره مشخص می نمایند.
از این رو هر یک از قطعات ممکن است با یک یا چند روش مختلف قابل تولید باشند که انتخاب مناسبترین روش تولید هر قطعه به منظور افزایش سرعت تولید، محصول دقت و کیفیت مطلوب و نیل به مقاصد اقتصادی طرح از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در کشورهای مختلف بر حسب شرایط کشور از نظر وجود نیروی کار ارزان و یا دارا بودن تکنولوژی بالا از ابزارهای بسیار ساده و دستی (مانند چین و هند) تا خطوط تمام اتوماتیک (کشورهای اروپا و ژاپن) برای ساخت ترانس ها استفاده می شود. در کنار این موضوع دانش فنی و عملی، قدرت طراحی و امکانات قابل سازی نیز تأثیر بسزایی در ساخت ترانس دارد.
3-3- ارزیابی روشهای مختلف تولید
جهت تولید ترانس تقویت پنج مجموعه می توان در نظر گرفت :
-بخش ساخت بدنه شامل کنه – درب – سینی – و شاسی مخصوص مدار
- بخش ساخت فیبر چاپی
- بخش ساخت ترانس
- بخش مونتاژ
- بخش کنترل کیفیت
جهت ساخت بدنه عمدتا از روش پرسکاری (فرم دهی و برش) استفاده می شود.
جهت ساخت ترانس نیز از دو روش پرسکاری و بوبین پیچی استفاده می شود که بوبین پیچی می تواند به شکل دستی و با اتوماتیک انجام گیرد.
3-3- تعیین مبانی روشهای مختلف تولید :
در طراحی و ساخت، انتخاب روش و به کار گیری دستگاهها و تکنولوژی مناسب، به منظور تولید محصول با خصوصیات برجسته زیر، حائز اهمیت است.
1- عمر مفید
2- سهولت کاربرد
3- شکل ظاهری مناسب
4- کیفیت عملکرد
همچنین علاوه بر انتخاب مناسبترین روش، استفاده از قطعات استاندارد نیز تا حد امکان عاملي است که به اقتصادی بودن و موفقیت طرح کمک خواهد کرد.
در خصوص دستگاهها عوامل دیگری علاوه بر موارد مذکور باید مد نظر قرار گیرند که مجموعا شامل عوامل اقتصادی و فنی می باشند. پارامترهایی نظیر کیفیت مورد انتظار تولید قطعه تصمیم گیری انتخاب دستگاهی با عملکرد دقیق و گران قیمت یا غیر آن، نوع و میزان منبع قطعات یدکی مهمترین شاخص های مربوطه به عوامل اقتصادی می باشند. همچنین معیارهایی نظیر دقت مناسب، دوام و استحکام سرعت عمل میان آلودگی های مختلف، راندمان بالا، حجم و شکل مناسب و 1000 جمله عوامل فنی حائز اهمیت می باشند. که در انتخاب دستگاهها باید مورد توجه قرار گیرد.
در انتخاب روش مناسب از بین سایر روشها نیز، معیارها و شاخصهای ذیل مد نظر خواهند بود.
1- ابعاد، جنس و وظیفه کاری قطعه
2- تیراژ تولید
3- حداقل زمان عملیات در حین تولید
4- میزان دقت و کیفیت مورد انتظار و تطابق با استاندارد
5- مسائل اقتصادی
6- دانش فنی و عدم نیاز به خرید تکنولوژی پیشرفته
7- اشتغال زایی
با توجه به موارد بالا جهت تولید بدنه تنها راه رسیدن به فرم نهایی و مطلوب، برشکاری داخلی و محیطی توسط پرس می باشد.
جهت توبین پیچ اتوماتیک پیشنهاد می گردد.
عمده عملیات مونتاژ فیبر مدار چاپی و مونتاژ نهایی دستی می باشد. جهت سرعت بخشیدن به کار طراحی بکارگیری شابلون ها و ابزارهای نگه دارنده مناسب قطعه با مجموعه قطعات نیز بسیار مفید خواهد بود.
4-3- تشریح دقیق و جامع فرآیند تولید :
برای رسیدن به یک فرآیند روان و مؤثر مواد و قطعات، لازم است اطلاعات با دقت کافی بکار گرفته شوند، از این رو با توجه به مشخصات فنی هر قطعه و ماده اولیه بکار گرفته شده و مورد مصرف هر قطعه نسبت به تعیین فرآیند تولید قطعات به شرح صفحات بعد مبادرت شده است.
در ضمن پس از تعیین فرآیند تولید نسبت به تعیین نحوه و ترتیب مونتاژ قطعات محصول اقدام شده است.
5-3- سیستم کنترل کیفیت
در هر فرآیندی تولیدی و یا خدماتی به نحوی مصرف کننده کالا با خدماتی در ارتباط می باشد که از مهمترین عوامل تعیین کننده حجم تقاضا برای محصول، کیفیت آنها است
در مورد محصول مورد نظر این طرح کیفیت نهایی آن بستگی به عوامل زیر دارد :
الف ـ کیفیت طراحی محصول
ب ـ کیفیت مواد اولیه و قطعات مصرف شده
ج ـ کیفیت پروسه تولید
که ذیلا به شرح مختصر هر یک از عوامل فوق و نحوه برخورد با آنها در این طرح می پردازیم :
الف ـ کیفیت طراحی محصول
مدلهای محصولات منتخب پس از مقایسه انواع مدلها از نظر کیفیت کارکرد محصول، تعداد قطعات مصرف شده، بازده و راندمان محصول، عمر قطعات و مدارهای انتخاب شده، در دسترس بودن مواد و قطعات و ... که نهایتا بتواند پاسخ گوی نیازهای کیفی مصرف کننده، درعین مطلوب اقتصادی محصول باشد.
ب ـ کیفیت مواد و قطعات خریداری شده
کلیه مواد و قطعات خریداری شده از بیرون کارخانه در هنگام ورود به کارخانه قبل از آنکه تحویل انبار شوند باید توسط مسئولین مربوطه با استانداردهای از پیش تعیین شده مقایسه و در صورت مطابقت تحویل انبار شوند که این مهم می تواند توسط قسمت کنترل کیفی کارخانه یا مسئولین کارخانه صورت پذیرد.
ج ـ کنترل کیفیت مواد نیم ساخته :
کنترل کیفیت مواد نیم ساخته شامل کنترل های زیر می شود.
1- کنترل کلیه ورقهای سیلسیدار پرس شده از نظر مطابقت با اندازه های لازم توسط کولیس و نداشتن زده گی، بریدگی، خم شدگی و .... از طریق روئیت چشمی.
2- کنترل کیفیت کلیسیم پیچ های آماده شده از نظر دارا بودن مقاومت الکتریکی لازم
3- کنترل کیفیت قطعات بدنه
4- کنترل کیفیت و تست لازم مدار الکتریکی
در ادامه بحث آزمایش های مورد لزوم به تشریح بیان گردیده است.
آزمایش مورد لزوم
ترانس های تقویت را باید قبل از سوار کردن در دستگاه، حتما آزمایش کرد. اولین مرحله آزمایش ها آزمایش عایق ها می باشد، آزمایش عایق در ساده ترین حالت، با یک دستگاه آزمایش کننده عایق انجام می گیرد. هر سیم را باید نسبت ب سیم پیچ دیگر و نسبت به هسته آزمایش نمود، که آیا عبور جریان وجود دارد یا نه، البته طبیعی است که مقاومت به این سیم پیچ ها باید بی نهایت باشد. هر چه ولتاژی که به کار می رود بیشتر باشد، آزمایش نیز مطمئن تر خواهد بود.
آزمایش عایق را می توان با ولتاژ مستقیم یا متناوب انجام داد بر طبق مقررات VDE، باید عایق را با ولتاژ زیاد آزمایش کرد. این مسئله نیز مهم است که ممکن است اشخاصی بدون تجربه نیز به ترانس دست بزنند.
آزمایش سیم پیچ ها
هر سیم پیچ را باید با اهم متر، از نظر مقاومت اهمی و اتصال سیم پیچ به بدنه و سایر سیم پیچها آزمایش کرد اغلب با این عمل می توان مقدار مقاومت سیم پیچ را که در آزمایش بدست آمده است با مقاومت محاسبه شد. سیم پیچ مقایسه کرد. برای محاسبه سیم پیچ، طول متوسط حلقه ها تعداد حلقه ها، قطر سیم مقاومت مخصوص لازم است. طول متوسط حلقه ها بستگی به وضعیت سیم پیچ دارد و نباید آنرا با طول متوسط حلقه های یک چوک که به تنهای یک هسته قرار دارد، اشتباه گرفت.
جریان بی باری
جریان بی باری یک ترانسفورماتور در حالتی که به شبکه وصل است و بدون بار می باشد (سیم پیچی های ثانویه باز باشد) اندازه گیری می شود.
مقدار جریان بی باری نباید از 10% جریان محاسبه شده برای اولیه تجاوز کند.
آزمایش کار
در آزمایش کار ابتدا ولتاژهای ثانویه در حالت بی باری اندازه گیری می شود، ولتاژ های ثانویه معمولا به اندازه حداقل 10% بیشتر از ولتاژهای خواسته شده در زیر می باشد. هر کدام از ولتاژهای اندازه گیری شده را باید به یک جدول منتقل کرد.
در صورتیکه بخواهیم ترانسفورماتور را در حالت بار کامل اندازه گیری کنیم باید تمام سیم پیچها را به بار کاملشان وصل کرد.
در منبع تغذیه های ثبت شده باید مقدار مقاومت را از روی ولتاژ ورودی طبقه تثبیت کننده و جریان ورودی آن، به انضمام مدار تنظیم کننده و تثبیت کننده، محاسبه کرد.
بنابراین مقادیری که باید اندازه گیری شوند عبارتند از : جریان اولیه، تمام ولتاژهای ثانویه و همچنین ولتاژها بعد از یکسو کنندگی و صافی، تمام این مقادیر را باید به جدول منتقل کرد. زیرا ضریب این کار در این است که یک نگاه می توان دقت محاسبات انجام شده را بدست آورد.
به هر صورت برای تولید سری، باید اندازه گیری ها را از روی اولین نمونه بدست آورد.
آزمایش استقامت الکتریکی
آزمایش استقامت الکتریکی بر طبق VDE OSSO قسمت 1/12069 جدول S انجام میگیرد. در این استاندارد می توان تمام ولتاژهای لازم را بدست آورد.
آزمایش استقامت الکتریکی برای سیم پیچ اولیه نسبت به سایر سیم پیچ ها و نسبت به هسته بسیار اهمیت دارد.
منحنی مشخصه ولتاژ ـ جریان
ممکن است لازم باشد که تغییرات ولتاژ یک سیم پیچ نسبت به افزایش بار بدست آید. در این حالت باید سایر سیم پیچ ها بار نرمال خود را داشته باشند.
سیم پیچهای تحت آزمایش را باید به یک بار متغیر وصل کرد با تغییر مقدار بار که بر حسب اهم اندازه گیری می شود، باید مقدار ولتاژ را اندازه گیری کرد و جریان را محاسبه نمود باید توجه داشت که باید مقداری مقاومت سر راه مدار قرار داشته باشد و گرنه اتصال کوتاه شدن ترانسفورماتور باعث صدمه دیدن خواند شد.
1-4 ظرفیت تولید
تعداد روز کاری در سال : 370 روز
تعداد شیفت در روز : یک شیفت
ساعت کار در هر شیفت : هشت ساعت
نام محصول ظرفیت نهایی واحد سال اول سال دوم سال سوم سال چهارم سال پنجم
ترانس اتوماتیک 5000 دستگاه 3500 4500 5000 5000 5000
2-4- مواد اولیه
از آنجائیکه ظرفیت واحد تولیدی 5000 ترانس می باشد لذا واردات مواد اولیه آن از قبیل آی سی و ترانزیستورها مقاومتها مقرون به صرفه نیست، لذا با وجودی که قیمتهای آن ارزی در نظر گرفته شده است. ولی تولید کننده می تواند از بازار داخلی نیز تهیه نماید.
مواد اولیه جهت ترانس های 3 مرحله تقویت در نظر گرفته شده است. جهت ترانس های دو مرحله تقویت مواد اولیه عمدتا تغییری نمی نماید، فقط آی سی حذف و مقدار مقاومت و خازن و ترانزیستور کاهش می یابد.
قطعات لازم جهت فیبر مدار چاپی، بسته به نوع طراحی می تواند تغییر یابد.
هزینه داخلی مواد اولیه خارجی بر حسب تعرفه گمرکی آنها تعیین گردیده است.
جهت ضایعات ضریب 5% در نظر گرفته می شود.
نام محصول : ترانس تقویت اتوماتیک صفحه : 1
مدل : 2 کیلو وات
لیست قطعات
رديف شرح قطعه میزان مصرف مشخصات
محل تهیه
مقدار واحد داخلی کارخانه ایران خارج
1 سیم لاکی 2 کیلوگرم 7/0-15/1-80/1
2 سیم لاکی 5/0 کیلوگرم یک
3 آهن ترانس 5/5 کیلوگرم 150
4 رله 2 عدد 12و24 ولت 10 آمپر 12و24 ولت 10 آمپر
5 خازن الکترولیت 1 عدد 100 وات و 220 میکرو فاراد
6 خازن الکترولیت 2 عدد 25 وات و 330 میکرو فاراد
7 خازن الکترولیت 1 عدد 100 وات و 330 میکرو فاراد
8 خازن عدسی 2 عدد 104 و 204
9 آی سی 4 عدد 741
10 ترانزیستور 2 عدد 337 bc
11 دیود 11 عدد 4007 IN
12 دیودزنر 1 عدد 12 وات
13 پتانسیوتر 1 عدد 470 اهم
14 مقاومت 16 عدد 5/0و 25/0 وات
15 لامپ پیلوت 1 عدد 220 وات و 10 آمپر
16 فیوز و جا فیوزی 1 عدد 220
17 کلید چکشی 1 عدد دو حالته 10 آمپر و 220 وات
18 پریز 2 عدد تابلویی
19 سیم و دو شاخه 1 عدد طول سیم دو متر 5/2 2
20 ترمینال 3 زوج شماره 3
نام محصول : ترانس تقویت اتوماتیک صفحه : 2
مدل : 2 کیلو وات
لیست قطعات
رديف شرح قطعه میزان مصرف مشخصات
محل تهیه
مقدار واحد داخلی کارخانه ایران خارج
21 پایه لاستیکی 4 عدد بزرگ
22 بوش لاستیکی 1 عدد بزرگ
23 وارنیش 35 سانتیمتر شماره 6
24 قاب بوبین 1 عدد پلاستسکس شماره 150
25 پیچ و مهره 4 عدد صنعتی شماره 8
26 پیچ و مهره 4 عدد معمولی
27 فیبر مسی 225 سانتی متر مربع یکرو مس
28 ورق آهنی 1650 گرم 75/0 الی یک میلی متر
29 سیم افشان 75/1 متر رشته ای (2و5/1و1)
30 کاغذ گراف 1 ورق جهت بوبین
31 رنگ 125 گرم روغنی براق یا کوره ای
32 قلع 10 گرم شماره 5/0
33 کارتن 1 عدد ابعاد
نام محصول : ترانس اتوماتیک 3 مرحله تقویت صفحه : 1
مدل : 6 کیلو وات
لیست قطعات
رديف شرح قطعه میزان مصرف مشخصات
محل تهیه
مقدار واحد داخلی کارخانه ایران خارج
1 سیم لاکی 25/5 کیلوگرم سایز 80/1
2 سیم لاکی 11 کیلوگرم سایز 190
3 رله 1 عدد 12 و 24 ولت، 6 آمپر
4 رله 3 عدد 12 و 24 ولت و 30 آمپر
5 خازن الکترولیت 1 عدد 22 MF و 100V
6 خازن الکترولیت 2 عدد 1 MF و 25 V
7 خازن الکترولیت 2 عدد 330 MFو 100V
8 خازن الکترولیت 1 عدد 1000MF و 25V
9 خازن عدسی 2 عدد 104 و 224
10 آی سی 1 عدد 741
11 ترانزیستور 2 عدد 337BC
12 دیود 16 عدد 4007IN
13 دیونزر 1 عدد 12V
14 پتاسیومتر 1 عدد 740 اهم
15 مقاوت 21 عدد 5/0 و 25/0 وات
16 لامپ پیلوت 1 عدد 220 وات
17 پریز 2 عدد تابلویی
18 سیم دو شاخه 1 عدد طول سیم دو متر 5/2 * 2
19 ترمینال شش زوج شماره 5
20 پایه لاستیکی 4 زوج بزرگ
21 بوش پلاستیکی 1 عدد بزرگ
22 وارنیش 40 سانتی متر شماره 10
23 پیچ و مهره 4 عدد صنعتی شماره 10
24 پیچ و مهره 10 عدد معمول 16/3
25 فیبر مسی 290 سانتی متر مربع یک رو مسی
26 ورق آهن 200/4 کیلوگرم 75/0 الی یک سانتی متر
27 سیم افشان 70/1 متر رشته ای (2و5/1و1)
28 کاغذ گراف 1 ورق جهت بوبین
29 رنگ 250 گرم روغنی برای کوره ای
نام محصول : ترانس تقویت اتوماتیک صفحه : 2
مدل : 2 کیلو وات
لیست قطعات
رديف شرح قطعه میزان مصرف مشخصات
محل تهیه
مقدار واحد داخلی کارخانه ایران خارج
30 تریستو 2 عدد 225 یا 226 TAC
31 ولتمتر 1 عدد گرد 300 ولت
32 نوار عایق پارچه ای 2 متر عرض 2 سانتی متر
نام محصول : ترانس تقویت سلکتوری صفحه : 1
مدل : 2 کیلو وات
لیست قطعات
رديف شرح قطعه میزان مصرف مشخصات
محل تهیه
مقدار واحد داخلی کارخانه ایران خارج
1 ورق آهن 2 کیلوگرم 75/0
2 آهن ترانس 4 کیلوگرم سایز 190
3 سیم لاکی 1 عدد
4 ولتمتر 1 عدد
5 سلکتور 1 عدد عقربه ای
6 کلید فلزی 1 عدد تک حالته
7 پری فیبری 2 عدد
8 پیچ و مهره عدد
9 پایه لاستیکی 4 عدد
10 کابل و سیم رشته ای 2 متر
11 رنگ
12 صفحه سلکتور 1 عدد
13 دکمه سلکتور 1 عدد
14 بست ترانس 4 عدد
نام قطعه کافی شاسی صفحه 1
نام مجموعه بدنه ترانس
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اول قیچی گیوتین —— 450
2 برش دوم قیچی گیوتین —— 450
3 سوراخکاری پرس ضربه ای قالب 300
4 خمکاری لبه ها پرس ضربه ای قالب 200
برگ مسیر تولید
نام قطعه شاسی فیبر مدار چاپی صفحه 2
نام مجموعه بدنه ترانس
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اول قیچی گیوتین —— 450
2 برش دوم قیچی گیوتین —— 450
3 خمکاری لبه ها پرس ضربه ای قالب 200
4 خمکاری دوم پرس ضربه ای قالب 200
نام قطعه درب صفحه 3
نام مجموعه بدنه ترانس
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اول قیچی گیوتین —— 450
2 برش دوم قیچی گیوتین —— 450
3 برش و سوراخکاری پرس ضربه ای قالب 250
4 خمکاری لبه ها پرس ضربه ای قالب 200
5 رنگ کاری پیسوله رنگ 150
برگ مسیر تولید
نام قطعه سینی جلو ترانس صفحه 4
نام مجموعه بدنه ترانس
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اول قیچی گیوتین —— 450
2 برش دوم قیچی گیوتین —— 450
3 گوشه زنی (4 گوشه) پرس ضربه ای قالب 150
4 سوراخکاری پرس ضربه ای قالب 300
5 خم کاری لبه ها پرس ضربه ای قالب 180
برگ مسیر تولید
نام قطعه سینی پشت صفحه 5
نام مجموعه بدنه ترانس
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اولیه قیچی گیوتین —— 450
2 برش دوم قیچی گیوتین —— 450
3 گوشه زنی پرس ضربه ای قالب 150
4 سراخکاری پرس ضربه ای قالب 200
5 خمکاری پرس ضربه ای قالب 180
برگ مسیر تولید
نام قطعه جعبه شاسی صفحه 6
نام مجموعه بدنه ترانس
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 نقطه جوش پایه فیبر نقطه جوش شابلون 120
2 نقطه جوش سینی جلو نقطه جوش شابلون 140
3 نقطه جوش سینی پشت نقطه جوش شابلون 140
4 رنگکاری پیستوله 60
نام قطعه فیبر مدار چاپی صفحه 7
نام مجموعه
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اره برقی شابلون 120
2 سراخکاری دریل برقی شابلون 60
3 چاپ مدار الکتریکی شابلون اسپری 120
برگ مسیر تولید
نام قطعه پلاک مشخصات دستگاه صفحه 8
نام مجموعه
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 سوراخکاری دریل —— 240
نام قطعه سیم پیچ صفحه 9
نام مجموعه بوبین
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 سیم پیچی بوبین پیچ
برگ مسیر تولید
نام قطعه هسته بوبین صفحه 10
نام مجموعه بوبین
ضریب مصرف یک عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اول قیچی گیوتین —— 450
2 برش دوم 450
3 سوراخکاری پرس ضربه ای قالب 300
4 برش پرس ضربه ای قالب 200
5 خمکاری پرس ضربه ای قالب 3000
نام قطعه قسمت داخلی صفحه 11
نام مجموعه بوبین
ضریب مصرف 60 عدد
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
1 برش اول قیچی گیوتین —— 600
2 برش دوم قیچی گیوتین —— 600
3 برش داخلی پرس ضربه ای قالب 600
4 سوراخکاری پرس ضربه ای قالب 600
5 برش مستقیم پرس ضربه ای قالب 600
برگ مسیر تولید
نام قطعه تسمه کوچک صفحه 12
نام مجموعه بوبین
شماره شرح عملیات شرح ماشین تجهیزات کمکی تعداد در تولید در ساعت ملاحظات
این قطعه در حین تولیدی صفحات بزرگتر تولید می شود
مسیر عملیات مونتاژ
ردیف شرح کونتاژ زمان استاندارد تجهیزات کمکی
1 مونتاژ کامل مدار الکتریکی 1200 هویه
2 مونتاژ پریز و دو شاخه و فیوز و لحیم کاری 150 هویه
3 نصب لامپ سیگنال و پلاک مشخصات 90 هویه
4 نصب مدار الکتریکی بر روی پایه و لحیم کاری سیم های رابط 180 هویه
5 نصب بوبین بر روی شاسی و لحیم کاری سیمهای رابط 210 هویه
6 قراردادن درب بر روی شاسی 30 پرچ دستی
7 قراردادن درون کارتن و بسته بندی 30
ردیف شرح ماشین ورق سیلیکون جانبی ورق سیلیکوندار جانبی کفی شاسی شاسی فیبر مدار چاپی درب سینی جلو شاسی جعبه شاسی فیبر مدار چاپی پلاک مشخصات بوبین جمع یک دستگاه ثانیه جمع سالیانه 1000 ثانیه
1 قیچی گیوتین 32 900 16 16 16 16 16 - - - - 1012 5060
2 پرس ضربه ای 72 1080 30 36 32 56 56 -
- - - 1362 6810
3 اطاقک رنگ - - - - 25 - - 60 - - - 85 425
4 نقطه جوش - - - - - - - 80 - - - 80 200
5 اره برقی - - - - - - - - 30 - - 30 150
6 دریل - - - - - - - - 60 15 - 75 375
7 سیم پیچ - - - - - - - - - - 1200 1200 6000
جدول بار گذاری ماشین آلات ترای تولید 5000 دستگاه ترانس تقویت در سال
ردیف شرح جمع سالیانه 1000ثانیه راندمان دستگاه جمع کل با احتساب راندمان زمان در دسترس سالیانه تعداد ماشین تئوری مورد نیاز تعداد ماشین عملی مورد نیاز ملاحظات
1 می توان یک دستگاه در نظر گرفت و دو شیفت با این دستگاه کار کرد
3-4-جدول بار ماشین آلات
جهت تعیین تعداد ماشین آلات در صفحات بعدی جدول بار ماشین آلات مشخص شده است ، در این جدول با توجه به برگ مسیر تولید که تعداد تولید قطعات مختلف در ساعت مشخص گردیده بود در زمانی که قطعات واحد محصول نیاز به استفاده از زمان کاری انواع ماشین آلات دارند. تعیین شده که در ستون ما قبل آخر بر حسب 1000 ثانیه تعیین شده است ، و در ستون با در نظر گرفتن ظرفیت سالانه طرح که عبارت است از 5000 دستگاه ترانس تقویت ، زمان کاری سالیانه مورد نیاز هر ماشین بر حسب 1000 ثانیه گردیده است .