بخشی از مقاله
کولر آبی
کولر آبی، کولری است که با تبخیر آب، هوا را خنک می‌کند.
نام‌گذاری
به دلیل استفاده از این نوع کولر در ایران بیشتر از هر جای دیگری در جهان، گاه این نوع کولرها با عنوان کولر ایرانی شناخته می‌شوند.[۱]
پیشینه
قدیمی‌ترین نمونهٔ کولر آبی در جهان، که همان بادگیر است در حدود هزاران سال پیش در ایران اختراع شد.[۲] کارکرد بادگیرها به این ترتیب میباشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می‌کشد و با تشت‌های آبی که درونش تعبیه شده، هوا را خنک و سبک کرده و به داخل خانه هدایت می‌کند.
مشخصات اجزا مکانیکی کولر آبی
نحوه کار کولر آبی
• کانال خروجی کولر: این کانال بین دریچه هوا و برزنت قرار داشته و هرچقدر بتوان از برخورد نور آفتاب با این قسمت جلوگیری نمود، سرمای به وجود آمده، تلفات کمتری داشته و راندمان خنک کنندگی کولر آبی افزای
ش خواهد یافت. -کانال داخلی: این کانال داخل کولر قراردارد و پروانه در مقابل آن میباشد.
• بدنه کولر -پارچه برزنتی:جهت جلوگیری از انتقال لرزش‌های کولر وه کانال خارجی الزاما باید از برزنت استفاده شود.بدهی است این پاچه باید کاملا سالم باشد.
• ناودان‌ها: بر روی هر یک از درپوش‌های کولر مسیری جهت ورود و توزیع اب وجود دارد که به ناودانی معروف است. -آب پخش کن (سه راه آب)-پولی بزرگ و پولی کوچک: توسط دو پولی و تسمه راابط بین آنها نیروی مکانیکی به وجود آمده در الکتروموتور به محور فن منتقل میشود.ه م راستا بودن دو پولی بسیار فوق العاده با اهمیت است.
• شناور (فلوتر): با استفاده از شناور میزان آب داخت مخزن کولر همواره ثابت است. اجزا الکتریکی کولر آبی -کابل رابط چهارسیم: جهت انتقال برق از کلید به کولر.
• فیوز:جهت حفاظت الکتریکی کولر در برابر خطراتی چون اضافه بار.
• جعبه ترمینال: جهت ایجاد اتصالات مطمعن و عایق از بدنه کولر. -کلید مخصوص کولر:جهت راه اندازی و کنترل موتور دو دور و واتر پمپ.
• الکترو موتور دوسرعته: جهت به چرخش در آوردن فن در کولر آبی.که شامل قسمت‌های زیر میباشد:
o خازن راه انداز/خازن اصلاح ضریب قدرت/کلید گریز از مرکز/سیم پیچ راه انداز/سیم پیچ دور کند/ سیم پیچ دور تند .
• واتر پمپ)پمپ آب کولر(:به کمک واتر پمپ، آب از مجزن به سه راه آب منتقل و از آنجا به ناودان‌ها هدایت میشود.
كولر هاي آبي كه براي خنك كردن هواي داخل ساختمان ها بويژه در مناطق خشك بكار مي روند از دو قسمت عمده تشكيل يافته اند:
1- اجزاء الكتريكي 2- اجزاء مكانيكي
اجزاء الكتريكي شامل: 1- كابل چهار رشته وكليد مخصوص-براي ارتباط كليد به كولر از كابل چهار رشته استفاده مي شود كه سطح مقطع سيم ها نبايد كمتر از 5/1 ميلي متر مربع باشد.كليد كولر شامل :يك كليد تك پل براي واتر پمپ ، يك كليد تك پل براي الكتروموتور فن ويك كليد تبديل براي دور كند وتند الكتروموتور مي باشد. 2- جعبه اتصال يا ترمينال - جهت ايجاد اتصالات مطمئن وعايق از بدنه فلزي كولر كه در داخل اطاقك كولر قرار دارد.3- خازن اصلاح ضريب قدرت - كه بر روي بدنه نصب شده واز نوع روغني وبا ظرفيت 20 الي 25 ميكرو فاراد با ولتاژ نامي 400 تا450 ولت است.4- الكتروموتور دو دور فن - كه معمولا"داراي دو دور 1000 و1500 دور در دقيقه است. الكتروموتر
كولرهاي خانگي از قسمت هاي زير تشكيل شده است:الف -استاتور ب- روتور ج- در پوش وبوش ها د- كليد گريز از مركز كه نقش عمده اي در راه اندازي وتنظيم دور موتور دارد وبر اساس نيروي گريز از مركز عمل كرده وضمن عمل خود سيم پيچ راه انداز را از مدار خارج مي كند قسمت متحرك اين كليد بر روي محور روتور تعبيه شده وصفحه كائوچويي كليد گريز از مركز بر روي در پوش موتور نصب شده است. بر روي قسمت كائچويي موتور اين لغات (com=مشترك) (HI=تند) (LO=كند) ديده مي شود . 5- خازن راه انداز - با ظرفيت 480-130 ميكروفاراد - 110 ولت كه در هنگام استارت در مدار بوده وپس از آنكه روتور به 75 در صد سرعت نامي خود رسيد.كليد گريز از مركز خازن راه انداز وسيم پيچ كمكي را از مدار خارج مي سازد.6- پمپ آب (واتر پمپ )- آب را از تشتك تا حدود دو متر ارتفاع پمپاژ كرده وبه سه راهي آب وناوداني ها در بالاي اطاقك كولر مي رساند.
اجزاء مكانيكي - 1- بدنه كولر 2- سه راهي آب ( أب پخش كن ) 3- ناودان ها 4- فن (پروانه ومحور فن يا توربين )5- شناور ( فلوتر ) 6- كانال داخلي وخارجي 7- پولي ها (فلكه ها ) وتسمه پروانه 8- ياتاقان ها
سرويس ونگهداري كولر آبي :
1- هنگام نصب كولر، محلي را انتخاب كنيد كه ايجاد لرزش وصدا ننمايد مثل روي ستون ها ونزديك ديوار ها -
2- براي زير كولر از چهار پايه اي به ارتفاع 30 سانتيمتر استفاده كنيد.وبراي جلوگيري از فرو رفتن پايه ها در آسفالت وغيره از صفحات فلزي به اضلاع 10در 10 استفاده كنيد.
3- كولر را در نزديكي لوله دودكش وهوا كش آشپزخانه ولوله چاه فاضلاب قرار ندهيد.
4- بمنظور جلوگيري از لرزش در محل اتصال كولر به كانال ها بايد از برزنت استفاده شود.
5- هنگام راه اندازي كولر در ابتداي فصل گرما به نكات زير توجه كنيد:
ديواره هاي كولر را جدا كنيد ودر صورت نياز پوشال ها را تعويض كنيد. (معولا" هر دو سال يك بار ).ضمنا"پوشال ها بايد به گونه اي توسط توري هاي سيمي محكم به در پوش ها بسته شوند كه آب از آنها بر روي فن ويا تسمه وپمپ وموتور نريزد.-
كف كولر را شست وشو داده ودر صورت زنگ زدگي ،سوراخ شدن آن را ترميم كنيد. البته بهتر است در پايان فصل گرما واز كار انداختن كولر محل هاي زنگ زده را ضد زنگ زده ورنگ كاري نماييم.- ياتاقان هاي توربين وجا روغني هاي روي موتور را روغن كاري كنيد وبا دست هر دو فلكه را بچرخانيد تامطمئن شويد كه مانعي در حركت آن ها موجود نيست .تسمه وفلكه هاي (پولي ) موتور وتوربين بايد در يك امتداد باشند تا موجب لنگي وساييدگي تسمه و لرزش نشود
. در صورت ساييدگي وبريدگي تسمه آن را تعويض كنيد.معمولا"پمپ هاي آب احتياج به روغنكاري ندارند ولي آن ها را از جاي خود خارج كرده ورسوب اطراف پروانه ها را تميز كنيد همچنين صافي آن را تميز كرده ودر جاي خود قرار دهيد. با پر كردن تشتك تحتاني از آب وروشن نمودن واتر پمپ اطمينان حاصل نماييد كه مسير آب در شيلنگ و سه راهه و آب پخش كن ها باز است.
ناودان هاي پخش كننده مستقر در در پوش ها را تميز كرده تا منافذ آن ها باز شود. شناور را طوري تنظيم نماييد كه آبي از تشتك يا دريچه اطمينان سرازير نشود. هنگام روشن كردن كولر ابتدا به مدت ده دقيقه واتر پمپ را روشن كرده تا پوشال ها خيس شوند
.وقبل از روشن كردن موتور اصلي كولر براي اولين بار پارچه بزرگي را خيس نموده جلوي دريچه ها گرفته تا ذرات زنگ وگرد خاك را به خود گرفته ومحيط را كثيف نكند. در پايان فصل گرما آب تشتك را خالي كرده وروي كولر را با برزنت بپوشانيد.وشير فلكه آب را بسته وحتي الامكان لوله هاي رابط را قطع نماييد.
عيب يابي و تعمير كولر آبي :
عيب1- با زدن كليد ها ،الكتروموتور دو دور وپمپ آب روشن نمي شوند.
علت1- فيوز قطع است ويا خراب شده.
رفع عيب1- ورود و خروج فاز به فيوز را بتوسط فاز متر بررسي نماييد.اگر به فيوز فاز مي رسد امابا حركت اهرم آن فاز خارج نمي شود ،فيوز خراب شده است آن را با فيوزي هم آمپر خودش تعويض نماييد.
عيب2- با زدن كليد ها الكتروموتور وپمپ آب روشن نمي شود.
علت2- در فاز يا نول اصلي (سيم رابط ) مشكلي بوجود آمده.
