بخشی از مقاله
مقدمه
این گیاه که به عربی بادنجان نامیده میشود یکی از گیاهان دو لپه است. گیاهی است یکساله و دارای ساقه نسبتا ضخیم و پوشیده از کرک. ارتفاع ساقه آن تا ۷۰ سانتیمتر میرسد. برگهای آن بیضی شکل با نوک باریک و گلهای آن بنفش رنگ است. میوه این گیاه دراز و باریک و یا گرد ، به رنگهای بنفش ، سیاه ، زرد و سفید دیده میشود.
بادمجان متعلق به خانواده سیب زمینی است از زمانهای بسیار قدیم در هند کشت میشده است و از آنجا به نقاط دیگر جهان راه یافته است. چین از قرن نهم هجری شروع به کشت و زرع آن کرد. تجار انگلیسی این گیاه را در قرن هفدهم میلادی از گینه و در انگلستان کردند و آنرا به نام کدوی گینهای مینامیدند. بادمجان در تمام مدت سال وجود دارد و در آمریکا ، ایالات فلوریدا ، تگزاس ، لویزیانا و نیوجرسی بیشتر محصول بادمجان آمریکا را کشت میکنند.
ترکیبات شیمیایی
بادمجان دارای ویتامینهای A.B.C و مواد معدنی زیادی است. دارای پروتئین ، نشاسته و عناصر معدنی از جمله گوگرد ، کلسیم ، منیزیم میباشد.
خواص داروئی
از نظر طب قدیم بادمجان گرم و خیلی خشک است. بادمجان بر خلاف آنچه که عوام اعتقاد دارند که بیبو و خاصیت است دارای خواص زیادی است. مهمترین خاصیت آن کم کالری بودن آن است که غذای بسیار خوبی برای کسانی است که میخواهند وزن کم کنند زیرا دارای ویتامین و مواد معدنی نیز میباشد.
بادمجان را حتما باید به حالت کاملا رسیده مصرف کرد زیرا خام آن طعم تلخ درد و در آنهایی که آسم و برونشیت دارند باعث تحریک این بیماریها میشود.
بادمجان اثر نرم کننده و مدر دارد.
بادمجان به علت دارا بودن آهن در رفع کم خونی داروی موثری است.
بادمجان را میتوان برای از بین بردن ورم و التهاب روی عضو ملتهب گذاشت.
دانه بادمجان ایجاد یبوست میکند.
ریشه بادمجان و شاخههای خشک شده و برگهای آن اثر بند آورنده خون را داراست و قابض بوده و میتوان در آن برای درمان احتلام بانه و انواع خونریزیها استفاده کرد.
بادمجان پادزهر خوبی برای مسمومیتهای حاصل از خوردن قارچهای سمی است.
خوردن بادمجان گرفتگی رگها را باز میکند و شخص را از خطر سکته قلبی محفوظ میدارد.
بادمجان برطرف کننده یبوست است.
برگها و پوست سیاه بادمجان را اگر بجوشانند این جوشانده درمان اسهال خونی است.
جوشانده ریشه بادمجان درمان بیماری آسم است.
بادمجان مقوی معده است.
آب زردرنگی که در موقع نمک زدن و گذاشتن بادمجان از آن خارج میشود برای خشک کردن عرق دست و پا بهترین دارو است و اشخاصی که دست و پایشان مرتب عرق میکند باید دست و پای خود را با آن چند بار در روز بشویند تا از شر این مرض آسوده شوند.
اگر بادمجان را بسوزانند و خاکستر آن را با سرکه خمیر کنند و به زگیل بمالند زگیل کنده خواهد شد.
از بادمجان میتوان به عنوان مسکن برای تسکین در استخوان شکسته و ضرب خورده استفاده کرد بدین طریق که باید بادمجان را در فر بگذارید که نیم پز شود و سپس آب آنرا با فشار بگیرید و بعد به مقدار نصف این مقدر آب به آن شکر قهوهای اضافه کنید آنرا هم بزنید و بنوشید.
بادمجان دارای یک ماده ضد تشنج است که در درمان بیماری صرع اثر بسیار خوبی دارد. بنابراین اشخاصی که تشنج دارند و یا مبتلا به این بیماری میباشند بهتر است که از بادمجان استفاده کنند.
طرز استفاده
بادمجان دارای آلکالوئیدی به نام سولانین Solanine میباشد که ممکن است در معدههای ضعیف ایجاد آلرژی و مسمومیت کند. بنابراین برای طبخ بادمجان باید ابتدا این ماده را از بادمجان خارج کرد و بهترین طرز پخت است که خانهای ایرانی درست میکنند. یعنی بادمجان را باید پوست کند و سپس ورقه ورقه نمود و لابلای آنرا نمک پاشید تا آب آن که زرد رنگ و محتوی سولانین است خارج شود، سپس آنرا فشار داده و پخت. البته بهترین طریقه پخت بادمجان آب پز کردن و یا پختن در فر است زیرا سرخ شده آن سنگین شده و برای معدههای ضعیف مناسب نیست.
مضرات
بادمجان با همه خواصی که گفته شد نباید مورد استفاده اشخاصی که بواسیر و یا درد چشم دارند قرار گیرد زیرا بیماری آنها را تشدید میکند. اینگونه اشخاص اگر میخواهند بادمجان بخورند بهتر است آنرا با گوشت و روغن و یا سرکه بپزند و بخورند.
بادمجان
دید کلی
در نواحی گرم و استوایی بوته بادمجان گیاهی است دائمی ولی در نواحی معتدل و معتدل سرد در اثر حساس بودن به سرما در فصل زمستان بوته خشک میشود. این گیاه از خانواده بادمجانیان و جنس ملونژنا میباشد. برگ بوته بادمجان پهن و کشیده و کنار آن کمی دندانه‌ای است گلها بطور خوشه و گاهی بطور تک گل در در طول ساقه ظاهر می‌شوند.
اصل و قدمت گیاه
اصل این گیاه در هندوستان میباشد و قدمت آن را به 1500 سال قبل یعنی قرن پنجم میلادی تخمین می‌زنند. قبل از اسلام به ایران وارد شده است.
آب و هوای مطلوب بادمجان
بادمجان حساس به سرما میباشد بنابراین برای حداکثر برداشت باید این گیاه را در نواحی گرمسیری و یا مناطقی که دارای تابستان طولانی میباشند کاشت ولی با کاشتن بذر بادمجان در نواحی سرد معتدل نیز میتوان به کشت این گیاه اقدام کرد.
خاک مطلوب بادمجان
بادمجان را در هر خاکی میتوان کاشت. ولی بهترین زمین برای کاشت این گیاه زمینهای دارای شن و رس که PH آن کمتر از 5/6 نباشد میباشد. تنها دو عامل در انتخاب زمین در زراعت بادمجان مهم است یکی نمدار بودن خاک یا قدرت نگاهداری رطوبت است و دیگری حاصلخیزی زیاد آن.
کود مورد استفاده در بادمجان
بادمجان احتیاج به کود فراوان دارد. اگر کود دامی موجود باشد در حدود 30 تن کود در هکتار با شخم اول به زمین می‌دهند و با این مقدار کود دامی 320 تا 500 کیلومتر سوپر فسفات 16 درصد اضافه میکنند. در صورتی که کود دامی موجود نباشد و یا استعمال آن از نظر قیمت مقرون به صرفه نباشد باید از کود شیمیایی به مقدار 50 تا 75 کیلوازت و 100 تا 150 کیلو فسفر و به همین اندازه پتاس برای تقویت زمین استفاده کرد. این مقدار کود شیمیایی همراه با کود سبز برای حفظ مواد آلی زمین بهترین نتیجه را می‌دهد.
کاشت بادمجان
بادمجان را بطور خطی می‌کارند و به طرز نشتی آبیاری میکنند. فاصله خطوط کاشت با نوع بادمجان تفاوت میکند. در زمین مرغوب نسبت به نوع کاشته شده فاصله خطوط 75 تا 100 سانتیمتر است و فاصله بین بوته‌ها روی خطوط در حدود 50 تا 60 سانتیمتر میباشد.
انواع بادمجان بادمجان قلمی
بادمجان قلمی از قدیم در ایران کاشته میشده دارای میوه‌های باریک و بلند میباشد یعنی طول آن چندین برابر قطر میوه که از 3 تا 5 سانتیمتر تغییر میکند، میباشد.
بادمجان آمریکایی
بادمجان آمریکایی دارای 2 نوع است. در یکی که نوع معمولی است میوه قطور و طول آن تقریبا دو برابر قطر میوه میباشد و در دیگری قطر میوه خیلی زیاد و تقریبا برابر طول میوه است. در هر دو نوع بادمجان آمریکایی بوته کوتاه و پر شاخ و برگ است.
ازدیاد بادمجان
بادمجان را با کاشت بذر در خزانه زیاد میکنند. پس از آنکه بذر سبز شد و نهال جوان دارای 3 تا 4 برگ گردید آن را به محل اصلی منتقل میکنند. در نواحی سرد و یا نقاطی که فصل گرم برای حداکثر برداشت کوتاه است باید بذر یا بادمجان را دو تا دو ماه و نیم قبل از آنکه هوای بیرون به اندازه کافی گرم شود در گلخانه گرم کاشت زیرا در این صورت میتوان انتظار محصول کافی از کاشت بادمجان در نواحی کوتاه فصل داشت.
خواص بادمجان
از این میوه در رژیم لاغری استفاده میشود. خاصیت درمانی بادمجان به علت باز کردن عروق است و به همین جهت رنگ رخسار را باز میکند. تقویت کننده معده است. ادرار را بیشتر میکند. خوردن بادمجان بوی عرق را در بدن از بین می‌برد. خاکستر بادمجان به صورت مخلوط با سرکه برای معالجه زخمهای جلدی موثر است.
