بخشی از مقاله
چکیده
مواد آلی طبیعی (NOM) مخلوط غیر یکنواختی از ترکیبات آلی است که از تجزیه گیاهان، حیوانات و
... وارد آب می شود. از میان مواد آلی موجود در آب هاي طبیعی، مواد هیومیک که معمولا بصورت محلول هستند سهم عمده اي را به خود اختصاص داده و علاوه بر دادن رنگ، مزه و بو به آب می توانند در اکسیداسیون و حذف فلزات سنگین از قبیل آرسنیک، آهن و منگنز مداخله نمایند. همچنین مواد آلی طبیعی پیش ساز محصولات جانبی گندزدایی بوده که به عنوان مواد سمی یا سرطان زا شناخته می شوند.
فرآیند انعقاد به عنوان متداولترین سیستم تصفیه آب در ایران براي حذف کدورت، بهینه می گردد. این فرآیند قادر به حذف مواد آلی طبیعی نیز می باشد و اما شرایط براي حذف کدورت، همواره با شرایط بهینه حذف NOM یکسان نیست فلذا در جایی که NOM آلاینده اصلی می باشد فرآیند تصفیه باید در جهت حذف NOM بهینه گردد.
آب سد کارده مشهد به عنوان یکی از منابع آب شرب شهر مشهد پس از انجام فرآیند تصفیه متعارف مورد استفاده شرب قرار می گیرد. با انجام آزمایشات آنالیز آب، مقدار مواد آلی طبیعی در آب خروجی از تصفیه خانه در حد 5 mg/l مشاهده گردید که بسیار بالاتر از حد استانداردهاي جهانی آب شرب می باشد. در این تحقیق به بررسی شرایط بهینه حذف NOM از آب شرب سد کارده پرداخته شد. آزمایش ها در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از دستگاه جارتست توسط دوز هاي مختلف دو منعقد کننده آلوم و کلروفریک و در pH هاي مختلف آب انجام گرفتند. در نهایت مشخص شد که فرآیند انعقاد پیشرفته توسط دو منعقد کننده مذکور قادر به حذف NOM از آب شرب و رساندن آن به حد استانداردهاي سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا و سازمان بهداشت جهانی می باشد.
کلمات کلیدي
انعقاد پیشرفته، مواد آلی طبیعی،آب شرب، شهر مشهد.
.1 مقدمه
آب هاي سطحی همواره حاوي مقادیر زیادي مواد آلی و معدنی حاصل از شستشوي بستر رودخانه ها، انحلال مواد، تجزیه برگ ها، جلبک ها و سایر میکروارگانیسم هاي موجود در مسیر آب می باشند. بعلاوه تخلیه فاضلاب ها و همچنین ورود انواع مختلف آلاینده هاي خطرناك نظیر بقایاي مواد آلی مورد استفاده در کشاورزي به آب هاي سطحی، از کارایی فرآیندهاي متداول تصفیه جهت تامین آب آشامیدنی سالم میکاهد.[1]
وجود مواد آلی در منابع آب همواره براي تصفیه خانه هاي آب شرب مسئله ساز بوده است. مهمترین دلایل ذکر شده عبارتند از نقش این مواد در انتقال و تغلیظ آلاینده هاي مختلف، زمینه سازي در تشکیل و رشد میکروبی در قسمت هاي آبرسانی و در نهایت نقشی که بعنوان پیش ساز تشکیل فرآورده هاي جانبی خطرناك بعد از کلرزنی دارند.[2]
بطور کلی در تصفیه آب، دو شیوه اصلی مورد استفاده قرار می گیرد:
روش متعارف : عملیات پیش تصفیه، اضافه نمودن مواد شیمیایی، انعقاد و لخته سازي، رسوبگذاري، هوادهی، فیلتراسیون و گندزدایی روش هاي نوین تصفیه آب.[1]
روش متعارف تصفیه آب که متکی بر روش انعقاد می باشد در ایران به منظور کاهش کدورت آب بهینه می گردد و لذا راندمان مطلوبی در زمینه کاهش مواد آلی ندارند. بنابراین در شرایطی که میزان کدورت زیاد نیست می توان فرایند انعقاد را در راستاي حذف NOM بهینه نمود.
سد کارده در 40 کیلومتري شهر مشهد به عنوان یکی از منابع آب شرب این شهر و حومه محسوب می گردد. آب این سد پس از تصفیه متعارف توسط تصفیه خانه واقع در منطقه کارده به من ظور حذف کدورت وعوامل بیماري زا در اختیار ساکنان این مناطق قرار می گیرد.
شکل :1 موقعیت مشهد و سد کارده
با انجام آزمایشات آنالیز آب، مقدار مواد آلی طبیعی در آب خروجی از تصفیه خانه در حد 5 mg/l مشاهده گردید که بالاتر از حد استانداردهاي جهانی آب شرب می باشد. در این تحقیق به بررسی شرایط بهینه حذف NOM از آب شرب سد کارده پرداخته شد. آزمایش ها در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از دستگاه جارتست توسط دوز هاي مختلف دو منعقد کننده آلوم و کلروفریک و در pH هاي مختلف آب انجام گرفتند.
