بخشی از مقاله
دلفین
دلفین پستاندار دریایی از رده آببازان میباشد. خانواده دلفین با ۱۷ جنس و ۳۵ گونه بزرگترین خانواده زیر راسته نهنگهای دندان دار محسوب میشود.اعضای این خانواده در تمام آبهای آزاد جهان و همچنین بعضی رودخانههای در امتداد آب شیرین انتشار دارند.این خانواده از دوره آئوسن ظاهر شدهاند. پوست بدن دلفینها معمولاً صاف و برهنهاست. ممکن است در سر و تنه تعدادی از آنها مو وجود داشته باشد. از گوشهای خارجی فقط سوراخ کوچکی نمایان است و سوراخ بینی که یک یا دو عدد میباشند در بالا و عقب سر قرار گرفتهاند تا عمل تنفس در سطح آب را سهولت بخشند این سوراخها بهوسیله پردهای خود به خود بسته میشوند. تعداد دندانها زیاد و در بعضی گونهها به ۲۶۰ عدد میرسد و عمدتاً از ماهیها و سرپایان و حتی دلفینهای کوچکتر تغذیه میکنند. طول آنها از ۲/۱ الی ۹/۳ متر و وزنشان از ۲۳ تا ۱۳۶ کیلوگرم متفاوت گزارش شدهاست.
دانشمندان بر این باورند که هنگامی که یک دلفین میخوابد فقط نیمی از مغز او استراحت میکند نیمه دیگر بیدار باقی میماند تا دلفین به شکل طبیعی عمل کند پس از مدتی، دو نیمه مغز کارهایشان را با هم عوض میکنند.
دلفین بینی بطری
دلفین بینی بطری (Bottlenose)از گونه دلفینهایی است که به وفور در اکواریومهای دنیا جهت عملیات نمایشی به کار گرفته میشود. از نقطه نظر پراکندگی در اکثر اقیانوسهای جهان از جمله خلیج فارس وجود دارد با وزنی در حدود ۲۵۰ تا۶۰۰کیلوگرم طولی معادل ۲تا۴ متر و ردیف دندانهایی که در هر ارواره از ۲۲تا۲۶ دندان تشکیل شده تقزیبا هر ۲ سال یک بار بچهدار میشود و دلفینی به طول۱متر و وزنی معادل ۳۷ کیلوگرم را به مدت ۱سال با شیر مادر تغذیه میکند و طول عمری معادل ۲۶ تا۳۰ سال دارد.
دلفین سیاه
دلفین سیاه گونهای از خانواده نهنگهای خلیج فارس میباشد که رنگ تیره بدن وی را از سایر گونههای این خلیج جدا میسازد رنگی بین خاکستری تیره مایل به سیاه البته بسیاری از دلفینها پس از مرگ رنگ پوست را با این رنگ تعویض میکنند که شاید موجبات اشتباه را هم فراهم کند. دلفین سیاه به دندانهایی با قطر بیش از ۲۵ میلیمتر مجهرند که به نوعی در برخی موارد حمله اینگونه به دیگر دلفینها را فراهم میآورد اما عمدتاً به علت سرعت کمتر در قیاس با سایر هم گونهها ناکام میماند از نقطه نظر پراکندگی در اکثر دریاهای گرم و معتدل جهان از جمله خلیج فارس یافت میشود. همچنین وزنی معادل ۲تن و طولی بین ۴ تا ۶متر و زمان باروروری ۱۵ ماه و زادآوری بجه دلفینی معادل ۲ متر از دیگر ویژگیهای این گونه محسوب میشود.
دلفین یونس
دلفین یونس (نهنگ یونس) نوعا گونه منزوی شناخته میشود ؛ نهنگ یونس دارای طولی معادل ۳تا ۴ متر میباشدو وزنی حدود۴۰۰ تا ۴۳۰ کیلوگرم دارد.این دلفین دارای مجموعا ۹ دندان با رنگی خاکستری تیره که به مرور و در اثر افزایش سن روشن تر میگردد، به همراه خطوطی نامنظم بر روی پوست است. روایت میکنند که یونس پیامبر آن هنگام که امر خدا را ترک کرد، در سفری دریایی کشتی او در میان طوفان گرفتار شد و یونس پیامبر توسط نهنگی بلعیده شد.
آشنایی با خانواده دلفین ها
سوراخ بینی دلفینها به صورت هلالی بوده و تا زمانی كه در حال نفسگیری است باز و زمانی كه به داخل آب شیرجه میروند به وسیله نیروی ماهیچهای بسته میشود در واقع نفس خود را حبس كرده و حدود ۲ ساعت نیز میتوانند زیر آب بمانند و هنگامی كه دوباره برای نفسگیری به سطح میآیند به علت برخورد هوای گرم درون ششها و هوای سرد خارج فوارههایی ایجاد میشود كه از فاصله دور نیز دیده میشود.
مطالب این مقاله مجموعه ای از اطلاعات در زمینه خانواده دلفین ها می باشد و در بر گیرنده كلیاتی پیرامون رده بندی ، فیزیولوژی ، بیولوژی ، رقتارهای آنها و معرفی بعضی گونه های این خانواده و بخصوص كونه هایی كه در خلیج فارس یافت می شوند و افسانه ها و اسطوره های مربوط به دلفین ها ارائه گردیده است.
در اولین نگاه یك دلفین بسیار شبیه یك ماهی میباشد. اما دلفینها همانند ما پستاندار هستند، خونگرم (homoeothermic) بوده و به بچههای خود شیر میدهند.
فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو ۲۴۰۰ سال قبل والها را جزء پستانداران معرف كرد، ارسطو حتی دریافته بود كه والها به بچههای خود شیر میدهند و از هوا تنفس میكنند
اجداد دلفین ها و بطور كلی والها پستاندارانی شبیه كفتار بنام mesonychids ( از دسته زوج ثمان ) بودند ، آنها مصب ها را تحت تسلط خود درآوردند.
شباهت زیادی بین جمجمه كشف شده از: Prosqualodon dovidi كه ۲۵ میلیون سال پیش زندگی میكرده و با جمجمه یك دلفین امروزی وجود دارد. سوراخ بینی davidi در بالای سرشان می باشد وجود دندان (homodont) هستند.
Order: cetacea
Sub order: odontoceti
Family: delphinidae
مانند؛ نهنگ قاتل (orca)، نهنگ خلبان (pilet whale) و دلفینها.
● Dolphins:
گروه معینی از cetaceas نامشان از لغت یونانی Ketos به معنی هیولاهای دریایی گرفته شده شامل دلفینها و یورپویزها میباشند. خانواده دلفینها با ۱۷ جنس و ۳۶ گونه بزرگترین خانواده والها بوده كه در همه اقیانوسها به جز آبهای سرد اقیانوس منجمد شمالی و جنوبی زندگی میكنند.
یك جفت اندام پیشین پارویی (Flipper) داشته اما فاقد اندامهای عقبیاند. دلفینها شناگران پر قدرتی هستند، بدن دوكی و دم لنگری قوی كه با حركات رو به بالا و پایین دم خود شنا میكنند.
این حركات نیرویی را تولید كرده كه به یك باره شتاب زیادی مییابند و سرعت آنها گاهی به km/h۴۰ میرسد در میان والها دلفینها باله پشتی كاملاً مشخصی دارند و در این میان دلفینهای رودخانهای به جای باله پوششی كوژ دارند تفاوت جالب؛ شاید در فاصله دور دلفینها و كوسهها تقریباً مشابه هم باشند اما شكل دم دلفینها و به طوركلی نهنگها مسطح بوده و حركت دم رو به بالا و پایین است در حالی كه دم كوسه ماهیها عمودی و مانند سایر ماهیها حركت باله دمی آنها به صورت جانبی است.
در جمجمه دلفینها منقار كاملاً مشخص میباشد و همه دلفینها به استثنای Risso’s منقار دارند. استخوان بینی پیش فكی و فكی تا حدودی نامتقارن هستند و در هر فك تعداد زیادی دندان كوچك و نوك تیز وجود دارد كه تعداد آنها در هر نیمه فك ۴۰ تا ۵۰ عدد میباشد و در فك بالا معمولاً تعداد دندانها بیشتر است و در بعضی گونهها تعداد دندانها به ۲۶۰ عدد نیز میرسد. فاقد مینا است و به آنها جور دندان یا همودونت می گویند.
تعداد دندانها و تیزی آنها دلفینها را برای تغذیه از ماهیها سازگار ساخته و دندانهای دلفینها برای جویدن طراحی نشدهاند و آنها با ضربه زبان خود ماهی را درسته قورت میدهند.