بخشی از مقاله
قالب سازی
بخش يک
مقدمه اي بر طراحي قالب
مقدمه
طراحي قالب که بخش بزرگي از مهندسي ابزار را تشکيل مي دهد موضوعي پيچيده و جالب مي باشد. همچنين يکي از ضروريترين بخشهاي مباحث طراحي ابزار است. طراحان قالب به واسطه ي طراحي قالب هايي جهت توليد قطعات پرس کاري، وايجاد قطعات از ورقه هاي فلز،مونتاژ قطعات، و همچنين انجام پروسه هاي گسترده ي ديگري، به وجود آمده اند.
1_ کپي نقشه
پس از آنکه قالب روي کاغذ رسم طراحي شد، يک کپي از نقشه جهت استفاده آن در کارگاه تهيه مي شود. اين کارگاه جايي است که قالب در آن عملا ساخته مي شود. با توجه به کچي نقشه، قالب ساز، قالب را دقيقا طبق خواسته ي طراح، مي سازند.
چنين نقشه اي بايد کامل و دقيق باشد و نماهاي مورد نياز، ابعاد، توضيحات، و خصوصيات را دقيقا بيان کند. اگر قالب ساز در حين کار مجبور به پرسش سوالات متعددي شود، مطمئنأ طراحي و نقشه ي ضعيفي به او ارائه شده است. طراحان قالب زبردست جهت کار يابي مشکلي ندارند و کمتر در دسترس هستند، زيرا صنعت پرس کاري و قالب سازي که طراحان با آن در تماس هستند، بسيار پر تحرک و پر کار مي باشد. کپي نمونه نقشه درصفحه 4 نشان داده شده است.
قطعات پرسکاري
اين گونه قطعات از ورقه هايي از مواد مورد نظر بريده و شکل داده شده اند.
به اطراف خود نگاه کنيد هر جا ممکن است موجود باشد. بسياري از قطعات ممکن است در لباس و بر روي بدنتان باشد.حلقه اي که بر روي انگشت داريد ويا بيشتر قطعات ساعت مچي ممکن است قطعات پرسکاري باشد. قلاب کمربند و حلقه هااي فلزي روي کفش، قاب عينک، گيره ي خودکار
همگي قطعات پرسکاري مي باشد. به اطراف هر اتاقي که نگاه کنيد قطعاتي را مي يابييد که از پرسکاري فلزات ايجاد شده اند. بيشتر قطعات اتصالات وسايل روشنايي، قطعات پرسکاري مي باشد. همچنين در مورد دستگيره در، پوشش رادياتورها، و زير سيگاري. در خانه نيز قطعات پرسکاري يافت مي شود،مانند:قابلمه يا تابه، کارد، چنگال،قاشق، قهوه جوش، قوطيهاي فلزي، دستگيره قفسه بنديها، کتري و در قوطي باز کن.
يخچال نيز از ؤ پرسکاري تهيه شده است، اجاق گاز، تست نان و وسايل ديگر نيز چنين هستند. هر کدام از قطعات اين وسايل به کمک 3الي 6 قالب ساخته شده است. هر اتومبيل صدها قطعه پرسکاري دارد. بزرگترين اين قطعات درها و سقف است. ؤ کوچک ديگري استند که از زير پوشش ديگر اجزاء هستند و ممکن است هيچ گاه به چشم نيايند. براي مثال حتي قطعات کوچک هم به قالبهاي چند مرحله اي نياز دارد که هر کدام مبالغ زيادي را جهت ساخت به خود اختصاص مي دهد.علاوه بر آن، قالبهاي مونتاژ هم ممکن است مورد استفاده قرار گيرد.
ماشينهاي اداري نيز شامل گروه کثيري از قطعات پرسکاري مي باشد.دستگاه تايپ نيز داراي صدها نمونه از اين نوع قطعات است. اين فهرست را مي توان مرتبا ادامه داد،زيرا اين قطعات پايان ناپذير هستند. قطعات راديو و تلويزيون نياز به هزاران قالب دارد. همين موشکها، هواپيماها و قطارها. اين وسايل سال به سال دچار تغييرات مي شوند، بنابراين مستقيما به تعداد عظيمي قالب نياز خواهد بود.
آن چه در ادامه مي آيد مي تواند نمايي از ابعاد بزرگ صنايع پرسکاري را پيش روي شخص قرار دهد. مهندسي پرسکاري در پنجاه سال اخير در دامنه وسيعي رشد کرده است که زمينه اي براي فعاليت افراد با هوش مي باشد.
2 _ نوار تغذيه
آن چه ملاحظه مي شود، نوار تغذيه دسته گيرنده براي تيغ هاي اصلاح " Shick" مي باشد. اين قطعات در يک قالب چند مرحله اي برش و فرم داده شده است. با ورود کامل نوار تغذيه، با هر ضربه ي پرس يک قطعه کامل ايجاد مي شود. اين طرح به خوبي نشان مي دهد که يک قطعه ي پرسکاري و پيچيده، چگونه به تعداد زياد قابل توليداست. البته پروسه بايد به خوبي برنامه ريزي و قالب نيز به دقت طراحي شده باشد.
طراحي قالب
حال چگونه بايد وارد مبحث طراحي قالب شد؟ بايد آگاهانه و هوشيار عمل کرد. هر مطلبي را ابتدا بايد کاملا فرا گرفت. در غير اين صورت نا اميد شده و در گير و دار پيچيدگيهاي مطلب افتاده و دچار تعداد تنوع اصول گيج کننده اي شده که همگي بايد آموخته شود. بنابراين قالب چيست؟ کلمه ي قالب(( Die)) بسيار کلي و جامع است و بايد بخوبي تعريف شود. در متون انگليسي اين کلمه به
دو معني مورد استفاده قرار مي گيرد. در معناي کلي به تمام قسمتهاي ابزار پرسکاري اطلاق مي شود و در معناي محدودتر به قسمت پاييني و يا ماتريس گفته مي شود که در برابرقسمت بالايي ويا سنبه قرار مي گيرد. در اين کتاب کلمه ي قالب فقط به کل ابزار پرسکاري گفته خواهد شد.
در اين مقدمه به اجزاء مختلف يک قالب و نحوه ي عملکرد آنها با يکديگر پرداخته مي شود. به علاوه مراحلي که جهت طراحي ساخت و بررسي يک قالب در کارگاه پرس استفاده مي شود،مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد. و نهايتا پروسه هايي که در قالبها صورت مي گيرد فهرست شده
و به تصوير کشيده مي شود. در قسمتهاي ديگر کتاب طراحي قالب و قسمتهاي مختلف آن تشريح خواهد شد.
3 _ دستگاه پرس
شکل 1 _ 3 نمونه اي از دستگاه پرس است که قالبها در آن به کار افتاده تا قطعات پرسکاري را ايجاد کنند. مميز پرس A که صفحه اي فلزي و ضخيم است به بدنه محکم شده است. بخش پاييني قالب به اين ميز بسته مي شود و قسمت بالايي روي سينه پرس B متصل مي شود. سينه پرس توسط يک لنگ، حرکتي رفت و بر گشتي به بالا و پايين خواهد شد. و ضمنا نوار تغذيه وارد مجموعه قالب مي شود، سنبه که روي سينه پرس شده است، قطعاتي را از آن کنده و جدا مي کند.
4 _ مجموعه ي کفشکها
شکل 1 _ 4 مجموعه ي کامل از کفشکهاي قالب را نمايش مي دهد،اين مجموعه توسط توليد کنندگان مختلفي ساخته مي شود و در ابعاد و انواع گوناگوني قابل خريداري باشد.دنباله ي کفشک بالا A در سينه ي پرس محکم مي شود. در عمل قسمت بالايي کفشک B، نگهدارنده ي سنبه ناميده مي شود و به همراه سنبه پرس بالا و پايين مي رود.
بوش هاي C که در کفشک بالا هستند، روي ميله ي راهنما D به صورت کشويي بالا و پايين مي رود.اين عمل باعث حفظ دقيق راستاي حرکت قطعات قالب مي باشد. نگه دارنده ي ماتريس يا کفشک پايين E، به ميز پرس محکم شده است. اين کار توسط پيچهايي صورت مي گيرد که از شکاف F عبور کرده است. در بخش 17 (( روش انتخاب کفشکها )) انواع اين قطعات مورد بررسي قرار گرفته و اصولي جهت انتخاب صحيح کفشکها ارائه خواهد شد.
5- نقشه قطعه کار
در شروع شناسايي اجزاء مختلفي که يک قالب را تشکيل مي دهند، ابتدا به نقشه قطعه کار که يک رابطه است توجه شود . اين قطعه بايد از يک نوار فولادي در آورده شود و جهت تهيه شمار بالا از اين قطعه قالبي بايد طراحي شود . اولين قدم در طراحي هر قالبي مطالعه دقيق نقشه قطعه مورد نظر مي باشد ، زير اطلاعات موجود در نقشه سر نخهاي زيادي براي طراحي فراهم مي کند .
6- نوار تغذيه
نوارتغذيه جهت تعيين نماهاي قالب واقعي طراحي مي شود در شکل نوار تغذيه پس از ايجاد سوراخها و تهيه قطعه مورد نظر از آن نشان داده شده است ابتدا به حالتي پرداخته مي شود که قطعه از راه پهنا از نوار تغذيه کنده ميشود مانند شکل A . در اين روش نوار بايد عرضي متناسب با بيشترين طول از قطعه به کار مي رود و در عين حال بيشترين تعداد قطعه از طول نوار کنده خواهد شد همچنين فاصله بين قطعات کم بوده و مدت زمان کمي جهت حرکت ايستگاهي نوار تغذيه
صرف خواهد شد. اين روش براي قطعه مورد نظر ايجاد معايب جدي ميکند از آنجا که کشيدگي دانه بندي ماده در جهت طول نوار مي باشد امتداد کشيدگي دانه بندي در قطعه ايجاد شده در امتداد عرض مي باشد که با عث مي شود قطعه ايجاد شده از استحکام و پايداري کم برخوردار شود.
اهميت اين نقص تا اندازه اي است که روش مورد بحث کنار گذاشته شود و در عوض قطعات در جهت طولي از امتداد طولي نوار تغذيه کنده شود مانند شکل B. بنابراين امتداد کشيدگي دانه بندي ماده در امتداد طولي قطعه خواهد بود باعث افزايش استحکام و صلبيت تا حد ممکن خواهد شد.
7- نقشه قالب
شکل 1-7 نقشه اي کامل از يک قالب است که جهت گرفتن کپي آماده مي باشد براي شخص نا اشنا ممکن است اين نقشه چيزي جزء يک دسته خطوط در هم و گيج کننده نباشد اما در حقيقت هر خطي نمايشگر اطلاعات مهمي است که قالب ساز جهت ساخت موفق قالب بايد بداند. در تصاويري که در ادامه مي آيد سعي شده است قطعات به صورت مجزا و جدا نمايش داده شود و همچنين نماهاي مختلف و پرسپکتيو قطعات براي فهم ترکيب و شکل قطعات آورده شده است در ادامه مطالعات بايد سعي شود مرتبا به اين اشکال رجوع شود تا مشخص شود هر قطعه اي چگونه در جاي خود قرار مي گيرد در انتها بايد تصورات خوبي از نحوه قرار گيري قطعات مختلف در کنار هم جهت ايجاد يک مجموعه قالب کامل را داشت .
8- مجموعه قالب
شکل 1-8 پرسپکتيو قالب کاملي است که در شکل 1-7 آمده است قالب در ايستگاه اول ايجاد دو سوراخ مي کند و سپس در ايستگاه دوم قطعه از نوار کنده مي شود جنسي که قطعات از آن کنده مي شود نوارهاي فولاد نورد سرد مي باشد. اين فولاد صاف و با سختي متوسط مي باشد و نام آن به خاطر پروسه اي است که در توليد به کار رفته است اين فولاد را بين غلتکهايي در دماي محيط و فشار بالا نورد کرده اند تا سطوح صافي ايجاد شود . نوارA که از سمت راست در حال وارد شدن به قالب مي باشد نشان داده شده است.
9- قطعات قالب
شکل 1-9 نقشه انفجاري قالب شکل 1-8 است اسامي فهرست شده نام قطعات مختلف اين قالب است اين اسامي بايد به خوبي به خاطر سپرده شوند زيرا در ادامه کار مکررا به آنها رجوع خواهد شد. شکل 1-8 و 1-9 عملکرد يک قالب " سوراخکاري و پولک زني را نشان مي دهد نوار تغذيه تا برخورد به استپ انگشتي که توسط شخص جلو برده مي شود به طرف جلو حرکت مي کند پرس حرکت کرده و پانچ سوراخ کاري در انتهاي نوار تغذيه دو سوراخ ايجاد مي نمايد. سپس استپ انگشتي کنار رفته و نوار تغذيه تا برخورد با استپ خودکار به طرف جلو پيش مي رود حرکت مجدد پرس باعث ايجاد دو سوراخ در قسمت ايستگاه اول شده و در عين حال در ايستگاه دوم پانچ پولک زني باعث کنده شدن قطعه از نوار شده و آن را به داخل قسمت پايين قالب مي فرستد . راهنماها سپس با سوراخهاي ايجاد شده در ايستگاه اول درگير شده و موجب صحيح قرار گرفتن نوار پيش از تکرار چرخه خواهد شد.
10- نوار تغذيه
سه نما از نوار تغذيه به همان صورت که در شکل 1-7 آمده است نشان داده شده است بعلاوه يک نماي پرسپکتيو در بالا و سمت راست شکل جهت تجسم درست آورده شده است به عبارت ديگر اين روشي است که شخص نوار را در ذهن تصور مي کند و سه نماي آن را رسم مي کند نماي بالا يا نمايش گر دور تا دور نوار و حفره ها مي باشد اين قسمت با ابعاد واقعي در نقشه آمده است سوراخها به وسيله دايره در قسمت ايستگاه اول نمايش داده شده است و قسمت جدا شده در ايستگاه دوم مشخص شده است . در پايين و سمت چپ نماي جانبي نوار به همان صورتي که در قسمت ته کورس پرس آمده است نشان داده شده است
.
پولکهاي حاصل از سوراخکاري در ايستگاه نخست و قطعه کنده شده ازنوار توسط پولک زني، درايستگاه دوم به خارج از نوار برده شده است. نماي انتهايي نيز در قسمت پايين و راست به صورت مقطعي از قسمت پولک زني نمايش داده شده است که در آن قسمت پولک زني شده به خارج از نوار جابجا شده است. نوار تغذيه در موارد بسياري به صورت سايه خورده نمايش داده مي شود تا وجه تمايزي باشد بين نوار تغذيه و خطوطي که قسمتهاي ديگر قالب را نمايش مي دهد. در نماي از بالا خطوط سايه بر روي سطح فلز مي باشد ودر دو نماي پاييني خطوط به صورت سياه و تو پر
هستند تا به خوبي ازديگر خطوط مربوط به اجزاءديگر قابل تمايز باشد.
11 – ماتريس
قسمت پاييني قالب يا ماتريس ازفولاد ابزاري سخت شده ساخته مي شود. حفره ها چه در قسمت سوراخ کاري و چه در قسمت پولک زني ماشينکاري شده وسپس توسط عمليات حرارتي سختکاري شده است. اين حفره ها دقيقا به شکل و ابعاد حفره هايي هستند که از نوار تغذيه کنده مي شود سوراخهاي ديگر که پيچ نيز شده اند جهت بستن ماتريس به کفشک به کار ميرود.
سوراخ هاي ديگر برقو زده مي باشد که براي پينهاي محکم کننده ي ماتريکس به کفشک است.اين کار باعث ثابت شدن مکان ماتريکس روي کفشک مي شود.نماي بالايي نماي پلان است .نماي پايين و سمت چپ مقطع حفره هاي پولک زني و سوراخکاري مي باشد.خطوط با زاويه 45 که خطوط سطح مقطع ناميده مي شود، به اين معني است که مقطع مرکز قالب در نظر گرفته شده است و قسمت برش خورده را نمايش مي دهند. به طور مشابه نماي راست نيز مقطعي از
ايستگاه پولک زني را نمايش مي دهد. سوراخي پيچ شده در قسمت چپ و سوراخي برقو زده شده در قمت راست نيز مشاهده مي شود.اينها براي پيچها و پينهايي است که ماتريس را به قسمت هاي ديگر قالب متصل مي کند.رسم مقطع قالب به معني برش و جدا کردن قسمتي از قالب جهت نمايندن خطوط حفره ها و فضاهاي داخلي روش مرسومي است. بنابراين قالب ساز راحتر از حالتي که فقط نماهاي خارجي نشان داده شده، مي تواند نقشه را بخواند. زيرا در نقشه هاي نما خطوط و خط چينهاي بسياري نشانداده شده است. هميشه بايد به خاطر داشت آنچه
رسم شده است در حقيقت نوعي زبان گويشي است. نقشه ي يک قالب نوعي خلاصه نويسي مي باشد که از آن براي انتقال اطلاعات زيادي به قالب ساز استفاده مي شود. هر آنچه باعث آسانتر شدن نقشه خواني براي قالبساز شود، باعث صرفه جويي زمان زيادي در کار گاه خواهد شد.
با توجه به شکل 1-7 اکنون ملاحظه مي شود که چگونه به آساني مي توان سه نما از قالب را تصور کرد:و اين همان کاري است که قالب ساز جهت ساخت قالب بايد انجام دهد.
12-سنبه پولک زني
اين قطعه سنبه باعث کنده شدن قطعاتياز نوار تغذيه مي شود. لبه هاي برنده، به ابعاد و شکل قطعه مورد نظر مي باشد. يک لبه در بالا باعث اتصال و بسته شدن سنبه به کفشک بالا خواهد شد. اين اتصال به وسيله ي پينها و پيچهايي خواهد بود.دو سوراخ برقوزده شده بر روي سنبه وجود دارد که براي نگه داشتن راهنماها مي باشد.اين راهنماها باعث قرار گيري صحيح نوار تغذيه پيش از عمل پولک زني مي شود.جاي نماهاي سنبه را در روي نقشه قالب مي توان تعيين کرد. اين عمل باعث افزايش توانايي در نقشه خواني خواهد شد.
13- سنبه ي سوراخکاري
اين سنبه باعث ايجاد سوراخ روي نوار تغذيه و يا روي قطعه ي پولک زني شده، مي شود. اين سنبه ها معمولا حالت مدور داشته و داراي گرده اي براي نگه داشتن آن در صفحه ي نگه دارنده مي باشد، هنگامي که يک سنبه ي سوراخکاري در نوار تغذيه نفوذ مي کند، ماده ي نوار شديدا به دور آن مي چسبدو بايد وسيله اي جهت جدا سازي نوار تغذيه و يا مواد اضافي از سنبه، تعبيه شود. چنين وسيله اي صفحه ي جدا کننده ناميده مي شود
14 ـ صفحة سنبه گير
صفحه اي فولادي و ماشينكاري شده مي باشد كه سنبه ها را از طريق سرهايشان بر روي كفشك بالا نگه مي دارد. سنبه ها در حفره هايي كه در صحفه سنبه گير براي آنها تعبيه شده است ، جازده شده ودر جايشان محكم مي شوند. چهار پيچ و دو پين باعث بسته و محكم شدن صفحة نگه دارنده و سنبه ها به كفشك بالا مي شود. پيچشها از جدايش صفحه نگه دارنده و كفشك بالا جلوگيري مي كنند وپينها كه به دقت سنگ زني شده اند با فشار در صفحه نگه دارنده و كفشك بالا جاز ده شده اند و از حركت اين دو روي هم جلوگيري مي كند. مي توان نماهاي روبرو و پلان سنبه گير را در شكل 1-7 مشخص كرد.
15 ـ راهنماها
راهنماها كه سرآنها به صورت دوكي شكل ساخته شده اند ، در داخل سوراخهايي كه در مرحله هاي قبل ايجاد شده است قرار مي گيرد. سرهاي دوكي شكل به هنگام قرار گرفتن در سوراخها ، باعث مي شود تا نوار تغذيه پيش از اجراي پولك زني درجاي درست و دقيق قرارگيرد.بخش11
« روش طراحي راهنما» ، روشهاي گوناگون به كارگيري اين قطعات را نشان مي شدهد.
16 ـ ديوار پشتي كانال تغذيه
اين قطعه كه نوار فولادي نسبتاً كم ضخامتي مي باشد ، به نحوي راهنماي حركت نوار تغذيه هنگام پيشروي نوار خواهد بود و همواره نوار تغذيه به آن تكيه دارد. ديوارة جلويي نيز نوار فولادي با همان ضخامت اما با عرض كمتر مي باشد كه نوار تغذيه از ميان آن و ديوار پتشي كانال عبور مي كند و در عين حال برروي قسمت پايين قالب (ماتريس) نيز قرار گرفته است. فاصلة بين اين دو ديواره معمولاً بيشتر از عرض نوار تغذيه مي باشد. اين كار اجازه مي دهد تا عرض نوارهاي تغذيه تا حدودي جاي كم و زياد شدن داشته باشند.
17 ـ استپ انگشتي
اين قطعه باعث مي شود تا نوار تغذيه براي ايستگاه اول در مكان مناسب قرار گيرد. در قالبهاي چند مرحله اي كه داراي چند ايستگاه مي باشند ، استپهاي انگشتي متعددي در مراحل مختلف وجود دارد كه باعث ايست متعدد نوار پيش از رسيدن به استپ اتوماتيك خواهد شد. اين استپهاي انگشتي در قسمت زيرين داراي قسميت ماشين كاري شده مي باشند كه حركت آنها را در فاصله مناسب محدود مي كند. بخش 13 « روش طراحي استپهاي انگشتي» روش هاي گوناگون به كارگيري اين قطعه را معرفي مي كند.
18 ـ استپ اتوماتيك
اين قطعه به صورت خودكار باعث ايست و قرارگيري دقيق نوار تغذيه به هنگام عبور از قالب مي شود. شخص به سادگي نوار را به طرف جلو فشار مي دهد و هنگام برخورد نوار تغذيه با استپ خودكار اين قطعه باعث ايست حركت نوار شده ودر عين حال قطعات فلز توسط سوراخكاري و پولك زني از نوار جدا مي شود. سپس به طور خودكار اين قطعه به نوار اجازه حركت مي دهد تا به ايستگاه بعدي برسد. آنگاه دوباره باعث ايست نوار شده ومراحل سوراخكاري و پولك زني بعدي شروع مي شود.
19 ـ صفحة جداكننده
اين صفحه باعث جداشدن نوار تغذيه از سنبه هاي سوراخكاري و پولك زني مي شود. دو نوع از اين صفحه موجود مي باشد : صفحة جداكننده فنردار و صفحه جداكننده ثابت مانند آنچه در
شكل –19 آمده است.
در اين قطعه شياري مانند A ماشينكاري شده است كه استپ اتوماتيك در آن عمل مي كند. شكاف ديگري B در سمت راست آن تعبيه شده است كه باعث آساني ورود نوار تغذيه جديد به داخل قالب مي شود.
20ـ اتصال دهنده ها
اين اجزاء باعث اتصال قسمتهاي مختلف يك قالب به هم مي شود. شكل 1-20 يك پيچ آلن معمول را نشان مي دهد. اين قطعات از توليدكنندگان متعددي در دسترس هستند و همگي داراي يك قسمت رزوه شده و كلگي بزرگ و گرد هستند كه در آن ايجاد آچارخور داخلي شش گوش شده است. تمامي اتصالات به كار رفته در قالبها در بخش 16 «روش به كارگيري اتصال دهنده ها» ، مورد بحث قرار مي گيرند. همچنين دستورالعملهايي جهت انتخاب مناسب براي موارد مختلف ارائه شده است. همانند موارد پيشين مي توان اين قطعات را در نقشة قالب
شكل 1-7 مشخص نمود. توجه شود كه در نماهاي برش ، پيچها در يك طرف و پينها در طرف ديگر مشخص شده است.
21 ـ كفشكهاي قالب
اين قطعات با چهار نما در شكل 1-21 نشانداده شده اند. در پايين سمت چپ مقطعي است. از ميان تمام قالب نمايش داده شده است. نماي مجاور ، پايين سمت راست ، نيز يك نماي برش مي باشد و به نحوي رسم شده است كه تمام حفره ها و سوراخهاي كفشكها را به وضوح نشان دهد.
نماي بالا سمت چپ ، پلان كفشك پاييني است كه بدون كفشك بالا نشان داده شده است.
كفشك بالا ، در بالا سمت راست و به صورت برگردانده شده نشانداده شده است. سنبه ها در شكل 1-7 با خطوط توپر وسياه رسم شده اند. در حالتي كه كفشك بالا به صورت معمول باشد ، خطوطي كه نمايشگر سنبه هاست ، همگي به صورت مخفي و خط چين خواهد بود ونقشه پر از خطوط گيج كننده و درهم خواهد شد. دليل ديگر برگرداندن كفشك بالا جهت نقشه كشي اين است كه با اين عمل همان وضعيتي ايجاد خواهد شد كه قالبساز هنگام مونتاژ قطعات روي كفشكها روي ميز كار ايجاد مي كند ، بنابراين خواندن نقشه براي وي آسناتر خواهد بود
.
22ـ اندازه گيري و يادداشتها
هنگامي كه طراحي قالب كامل شد ، تمامي ابعاد و يادداشتها به آن اضافه مي شود. اين توضيحات مربوط به كفشكها مي باشد و به قالبساز دقيقاً مي گويد كه چه كفشكي سفارش دهد و يا اطلاعات لازم براي قطر دنباله ، نوع راهنماي كفشكها و بوشها ، طول و قطر راهنماي كفشكها را نشان ميدهد.
23ـ ليست قطعات و مواد
اين ليست در انتهاي كار تكميل مي شود (شكل 1-23) . اين فهرست اطلاعات لازم و خصوصيات مورد نظر جهت سفارش قطعات استاندارد و همچنين جهت برش فولاد در ابعاد صحيح را ارائه مي كند. اين مواد در انبار بريده و مونتاژ شده و به همراه نقشه اي كامل از قالب در يك سيني در انتها بايد هر آنچه كه قالبساز جهت ساخت قالب به آن نياز دارد را شامل شود. همچنين كفكشها و قطعات اتصال نيز به همراه محتويات اين مجموعه مي باشد.
تهيه قالب
اكنون به مراحلي كه براي طراحي ، ساخت و بازرسي يك قالب نمونه بكار مي رود ، پرداخته مي شود . در عين حال نظري هم به عملكرد كارگاه پرس ، كارگاه ابزار و مجموعة توليدي خواهد بود.
محصول
ابتدا بايد محصولي كه توليد شود ، مورد توجه قرار مي گيرد ، بخش مهندسي محصول ، محصول را طراحي مي كند. در بيشتر مجموعه ها محصول سال به سال به جهت تغيير مدل و همچنين به دليل تغيير احتياجات مشتري دچار تحول و بهبود مي شود. بعد از اين كه مديريت براي فرم نهايي محصول و يا بهبود محصول تصميم نهايي را گرفت. دستورالعملي به بخش طراحي پروسه مي فرستد تا خط مشي قسمتهاي مختلف توليدي لازم را مشخص مي كند. سپس مهندسان پروسه ترتيب اعمال توليدي را مشخص نموده و تصميم مي گيرند كه چه چيزهايي بايد استفاده شود. آنها از بخش ابزار مي خواهند تا تمامي قيود و گيره ها ، ابزارهاي برش و قالبهاي مورد نياز جهت توليد بهينه قطعات را فراهم آورد.
قطعه
قطعه اي كه قرار است ماشين كاري ، شكل دهي ، پرس و يا بررسي شود. با يكي از سه نام زير ناميده مي شود.
1ـ قطعه 2ـ كـار 3ـ قطعه كار
قطعه عنوان بهتري مي باشد اما قطعه كار نيز به عنوان جايگزين در سرتاسر كتاب استفاده مي شود. نقشة چاپ شده اي كه قطعه ، كار و يا قطعه كار روي آن نمايش داده است، نقشه قطعه ناميده ميشود كه ممكن است يك اوزاليد و يا در بيشتر موارد يك اوزاليد سفيد و آبي باشد. بنابراين در طراحي يك قالب براي توليد قطعه اي پرش شده ، كار طراحان قالب از نقشة قطعه آغاز مي شود.
فرآيند توليد
آنچه در ادامه مي آيد ترتيبي از اعمال و دستورالعملهايي كه جهت ساخت يك قطعه پرسكاري مي رود از مرحلة طرح شروع مي شود. اينها اصولاً همان مراحلي هستند كه در پروژه هاي بزرگ و متوسط بايد به كار گرفته شوند. پس از آنكه طراح محصول ، طرح و نقشة مونتاژ محصول ، مورد نظر را تهيه كرد ، بخش مهندسي مبادرت به تهيه نقشه هاي جزئيات از هر قطعه محصول كرده تا در كارگاه ساخته شود. اين نقشه ها شامل تمامي نماها ، ابعاد و توضيحاتي كه نمايانگر نكات جزئي قطعه باشد ، خواهد بود.
چاپهايي از اين نقشه هاي جزئيات به بخش فرآيند توليد و يا بخش پروسه فرستاده مي شود . اگر قطعاتي پرسكاري شده لازم باشد ، حالا وظيفة نيروي انساني اين قسمت است كه مشخص كند اين قطعات چگونه ساخته شود. آنها مشخص مي كنند كه به چند مرحله و عمل احتياج مي باشد و اين كه چه پرسهايي جهت ساخت بايد مورد استفاده قرار گيرد. بنابراين ، بخش اخير وظيفه دارد نحوه و ترتيب اعمال توليدي را مشخص كند.
اين اطلاعات در فرمي كه برگه فرآيند ناميده مي شود ، منعكس مي گردد.
