دانلود مقاله پلاریمتر

پلاریمتر

polatimeter
چگونه این چرخش صفحه نور پلاریزه – این فعالیت نوری – قابل تشخیص است؟ هر دو به وسیله دستگاهی به نام پلاریمتر که در شکل ۴-۲ نمایش داده شده، تشخیص داده و اندازه‌گیری می‌شود. این دستگاه شامل یک منبع نوری، دو عدسی (پلاروید یا نیکول) می‌باشد و بین عدسیها لوله‌ای قرار دارد که ماده مورد آزمایش فعالیت نوری در آن ریخته می‌شود. این قطعات به نحوی قرار می‌گیرند که ابتدا نور از میان یکی از عدسیها (پلاریزور) و بعد از لوله و سپس از عدسی (آنالیزور) عبور کرده، در انتها به چشم ما می‌رسد.

هنگامی که لوله خالی است، حداکثر مقدار نور وقتی به چشم
می‌رسد که دو عدسی طوری قرار گیرند که نور در یک صفحه ارتعاش نماید. چنانچه عدسی نزدیک‌تر به چشم‌مان را بچرخانیم، خواهیم دید که نور کم سو شده و هنگامی که عدسی عمود بر حالت قبلی خود قرار می‌گیرد مقدار نور به حداقل می‌رسد.

حال عدسیهای را طوری تنظیم می‌نمائیم که حداکثر مقدار نور از آنها عبور نماید. (در عمل تشخیص حداقل آسان‌تر از حداکثر است؛ اساس یکی است). اگر ماده بر صفحه پلاریره کننده تاثیری نداشته باشد، عبور نور حداکثر بوده و ماده از نظر نوری غیرفعال است. بایستی عدسی نزدیک‌تر به چشم چرانده شود تا با این صفحه جدید منطبق شود، در این صورت ماده از نظر نوری فعال است. چنانچه چرخش این صفحه و در نتیجه چرخش عدسی به طرف راست (در جهت حرکت عقربه‌های ساعت) باشد ماده راست‌بر و اگر چرخش به طرف چپ (در جهت عکس حرکت عقربه‌های ساعت) باشد ماده چپ‌بر است.

نه تنها می‌توان ماده را از نظر چرخاندن صفحه و جهت چرخش تعیین نمود، بلکه می‌توانیم، مقدار آن را نیز تعیین کنیم. مقدار چرخش تعداد درجاتی است که باید عدسی را چرخاند تا با نور منطبق شود. علائم + و – به ترتیب برای نشان دادن چرخش به طرف راست و چپ به کار می‌رود.

لاکتیک اسید (صفحه۱۴۶ ) که از بافت ماهیچه‌ای قابل استخراج است نور را به طرف راست چرخانده و از این رو به عنوان لاکتیک اسید راست بر یا (+) – لاکتیک اسید شناخته می‌شود. ۲- متیل –۱- بوتانول که از روغن فوزل (محصول جانبی تخمیر نشاسته به اتیل الکل) به دست می‌آید، نور را به طرف چپ چرخانده و به عنوان ۲- متیل – ۱- بوتانول چپ‌بر یا (-)-۲ متیل – ۱- بوتانول شناخته می‌شود

پلاریمتر – مدل D
این دستگاه دارای ساختار خوب کیفیت بالا و قیمت پایین و مقرون به صرفه و دارای قابلیت اندازه گیری چرخش نمونه های فعال نوری است.
این دستگاه قابلیت پذیرش نمونه های را در تیوپ با طول ۲۲۰ میلی متر دارد و قابل استفاده برا ی اندازه گیری های غلظت و چرخش نور برای صنایع مواد غذایی، شکر، عطر ها، صنایع وابسته به داروسازی و شیمیایی است.

این دستگاه همچنین به طور گسترده در مدارس دانشگاهها و مراکز تربیتی جهت اهداف آموزشی کاربرد دارد.
برای نمونه های تیره که نور را جذب می کنند این مدل میزان نور را تعدیل و تنظیم می کند.
پلاری‌متر خودکار با دقت بالا‏

‏ پلاری‌مترهای معمول و رایج معمولاً فقط از یک منبع نور و یک طول موج خاص استفاده می‌کند ولی در تحقیقات شیمی و داروسازی یا در کنترل کیفیت ابزارهای متفاوتی لازم است تا با استانداردهای ملی و بین‌المللی مطابقت پیدا کند. ‏GYROMAT-HP‏ پلاری‌متر خودکار با دقت بسیار بالایی است که توسط ‏Dr.KERNCHEN GMBH‏ (آلمان) ساخته شده است و می‌تواند شامل سه منبع نور و ۶ طول موج استاندارد با محدوده ‏UR/VIS‏ باشد و برای استفاده در آزمایشگاه‌های مدرن بسیار ایده‌آل است.‏

به علاوه این پلاری‌متر دقت بسیار بالایی دارد که می‌توان آن را با استاندارد کوارتز مورد کنترل قرار داد و می‌تواند داده‌های اندازه‌گیری شده را به صورت دیجیتال روی صفحه نمایش نشان دهد. این دستگاه به راحتی به ‏PC‏ متصل می‌شود و اطلاعات آن قابل چاپ توسط چاپگر است.‏
پلاریمتری ( Polarimetry )
پلاریمتری ( Polarimetry )

این روش برای تجزیه کمی و کیفی اجسامی که فعالیت نوری دارند به کار می رود. نور سفید در تمام جهات ارتعاش دارد و اگر از اجسام Polaroid مانند بعضی مواد پلاستیکی یا بلورهای طبیعی مانند کلسیت که فرمول آنها CaCO3 است عبور کند به دو اشعه تقسیم می شود. چون سرعت هر یک از دو اشعه در داخل بلور متفاوت است. در صورتی که بلور را در امتداد یکی از قطب ها با یک زاویه مناسب برید و مجددا آن را با صمغی بنام کانادا بالسام بچسبانیم، جزئی که اشعه عادی نامیده می شود منعکس شده و خارج می شود. در صورتی که جزئی که اشعه غیرعادی (پلاریزه) نامیده می شود بدون شکست خارج می شود ارتعاش این نور در یک سطح و عمود بر جهت انتشار آن است این بلور را که نور پلاریزه ایجاد می

کند، منشور نیکل نامیده می شود. اجسامی دارای فعالیت نوری هستند که در ساختمان مولکولی آنها کربن نا قرینه (یعنی اتم کربنی که به چهار گروه مختلف متصل باشد) وجود داشته باشد. این اتم کربن باعث نامتقارن شدن مولکول می شود و مولکول نمی تواند بر تصویر آینه ای خود منطبق باشد. اگر این اجسام در مسیر نور پلاریزه قرار بگیرند باعث چرخش نور پلاریزه می شوند در صورتی که جسم نور پلاریزه را در جهت عقربه ساعت بچرخاند ، راست گردان (Dextrorotatory) می گویند و چنانچه در جهت عکس عقربه ساعت بچرخاند ، آن را چپ گردان (Levorotatory) می گویند.

مقدار چرخش (الفا) با غلظت جسم (C) متناسب است. و یا می توان گفت نور پلاریزه وقتی از ترکیبات نامتقارن عبور کند، به علت پخش نامتقارن دانسیته الکترونی در مولکول، الکترونهای مولکول بطور نامتقارن بر نور پلاریزه اثر می گذارند و باعث چرخش آن حول محور انتشار می شوند. مولکولهائی که فعالیت نوری ندارند چون با پخش الکترونی متقارن مواجه هستند بر نور پلاریزه اثر ندارند.
ترکیباتی که تصویر آینه ای قابل انطباق نداشته باشند دارای ایزومر نوری هستند. دو ایزومر نوری یک زوج انانتیومر را تشکیل می دهند. که از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی یکسان هستند و فقط در جهت چرخش نور پلاریزه اختلاف دارند. مخلوط مساوی دو انانتیومر که از نظر قدر مطلق یکسان ولی از نظر جهت مخالف هستند کاملا همدیگر را خنثی می کنند. چرخش حاصله صفر است به چنین مخلوطی راسمیک می گویند.

اجزاء و قسمتهای مختلف دستگاه پلاریمتر
۱- منبع نور:
تولید کننده نور تک رنگ است، چون میدان چرخش با طول موج تغییر می کند. لذا باید به عنوان منبع از یک تولید کننده نور تک رنگ استفاده کرد. معمولا از لامپ بخار سدیم (خط زرد D) استفاده می شود. لامپ جیوه هم ممکن است بکار برده شود. طول موج لامپ سدیم ۵۸۹٫۳ A° لامپ جیوه °۵۴۶ A
۲- شکاف( Slite) :
میزان نور رسیده به نمونه را تنظیم می کند.
۳- عدسی:
نقش موازی کننده نور را دارد.
۴- منشور نیکل :
اولین منشور نیکل که پلاریزور نام دارد و نور را پلاریزه می کند.
۵- سل نمونه:
استوانه ای شیشه ای است و جهت قرار دادن نمونه مورد آزمایش در داخل آن است طول آن ممکن است ۱ ، ۲ ، ۳ ، ۴ سانتیمتر باشد. (اگرحباب هوا داشت در برآمدگی سل باید قرار گیرد.)

۶- منشور نیکل :
دومین منشور نیکل که آنالایزور(Analyzer) بعنوان تجزیه کننده است که با چرخاندن آن می توان نور پلاریزه را به حالت اول برگرداند و مقدارانحراف آن را بر حسب درجه از روی یک سطح دایره ای مدرج خواند.

در این حالت روشنائی دو نیم دایره ای که از عدسی چشمی ملاحظه می شود به یک اندازه خواهد بود.
۷- عدسی چشمی و ردیاب (دتکتور):

معمولا از چشم انسان بعنوان ردیاب استفاده می شود. در دستگاههای پیشرفته فتوالکتریک هستند و تا ۰۰۱/۰ درجه را تعیین می کند.
پلاریمتر نیم سایه:

یک پلاریزور کوچک متحرک بنام نیکل نیم سایه بعد از پلاریزور قرار دارد که می توان آن را با چرخاندن طوری تنظیم نمود که مانع عبور نور شود. در این حالت نیمی از دایره ای که از عدسی چشمی ملاحظه می شود سیاه به نظر می رسد، بعد شدت نور هر دو نیم دایره را به وسیله چرخاندن آنالایزور مساوی تنظیم می کنیم. در این حالت دستگاه باید روی صفر باشد. با گذاشتن نمونه در مسیر نور، شدت روشنائی دو نیم دایره فرق می کند که بایستی با چرخاندن آنالیزور به حالت اول برگرداند و مقدار چرخش را که a نام دارد از روی درجات خواند.

چرخش ویژه (انحراف مخصوص) Specific rotation :
زاویه a به چند عامل بستگی دارد. که عبارتند از ماهیت ترکیب، غلظت یا دانسیته (برای مایعات) طول نمونه ای که باید نور از آن عبور کند (طول مسیر)، درجه حرارت، حلال، طول موج نور غلظت و طول مسیر اهمیت زیادی دارند چون تعداد متوسط مولکولهای فعال نوری تعیین می شوند.

مقدار چرخش مخصوص برای یک جسم تحت شرایط معین ثابت است.
لذا از آن می توان بعنوان یک ثابت فیزیکی مثل نقطه ذوب و نقطه جوش و غیره استفاده کرد. رابطه انحراف مخصوص با ازدیاد درجه حرارت برای مقدار معینی از نمونه تغییر می کند. برای تجزیه کمی با دانستن انحراف مخصوص یک جسم خالصی که در جداولی برای °C 20=t داده شده و اندازه گیری a با استفاده از فرمولهای فوق مقدار C( غلظت) را می توان حساب کرد.

یکی از مهمترین کاربردهای پلاریمتری در صنایع قند است. وقتی محلولی فقط حاوی ساکارز باشد، پس از تعیین زاویه چرخش a بوسیله پلاریمتر می توان غلظت آن را تعیین کرد. صفر پلاریمتر را بایستی با آب مقطر تنظیم نمود یا مقداری که دستگاه برای آب مقطر نشان می دهد را یادداشت کرد. یا می توان منحنی استاندارد برای a برحسب C رسم کرد. منحنی ممکن است خطی، سهمی یا هذلولی باشد. چرخش مولکولی یک جسم در درجه حرارت T و طول موج لاندا به صورت نمایش داده می شود که با انحراف مخصوص با رابطه زیر مربوط می شود که M وزن مولکول جسم