بخشی از مقاله
کوکسیدیوز
A Talk by Dr. Ian carmicheel, B.V.SC.D.V. SC Melb, cgief verterinary paristologis at the south Australian Research and institute at the Marsuoial society of Autralia INC. General Meeting, Thursday 21st Ma 1998.
Coccidiosiها تاثیر مستقیمی برروی هر کسی دارند. بیست یا سی سال پیش در استرالیا خوراک جوجه همانند قیمت خرچنگ استثنایی بود . برای اینکه در آن زمان ممکن نبود که جوجه نگه داری کنندبه خاطر وجود کوکسیدیوزیوز ها. موقعیت با گسترش داروهایی بر ضد کوکسیدیوزیوز ها تغییر کرد و زاد و واد جوجه ها در سطح وسیعی آغاز شد .
این توسعه داروها در رابطه با هیچ مورد مربوط به صنایع یا مربوط به کانگرو های استرالیایی اتفاق نیافتاده است .
چرخه حیات کوکسیدیوزیوز . جنس Eimeria
پروتوزوای بسیاری در رشته کوکسیدیوزیوز وجود دارند اما این موضوع دلالت بر خانواده ایمرینا دارد بخصوص نوع Eimeria صدها گونه مختلف از Eimeria وجود دارند که باعث بیماری در پستانداران ، پرندگان و خزندگان می شوند . هر یک از گونه ها توسط یک شکل یا اندازه مشخص می شوند و دارای خصوصیات ممتاز متفاوتی می باشند .
کوکسیدیوزیوز جزء انگل های پروتوزوآی تک سلولی می باشد و مجموعه بیشتری از ویروس ها و باکتری ها می باشد . هر سلول تخم مرغی منفرد یا اُوسیت بخش های داخلی را شامل می شود . هر کدام 2 یا حتی بخش های کوچکتری را در بر می گیرند که اسپدوزوئیت ها نامیده می شوند . Eimeria بدن را توسط جذب آلوده می کند . ابتدا اوسیت توسط یک حیوان جذب می شود . سپس وارد روده حیوان می شود و پوسته خارجی توسط عوامل گاستریک حیوان هضم می شود با این اتفاق هشت اسپروزوئیت به وجود می آیند و مستقیماً
سلول ها را تحت تاثیر قرار می دهند . در اینجا آنها یک غشایی را اطراف خودشان به وجود آوردند و به سرعت تقسیم می شوند یعنی بیشتر از 800 یا 900 بار تقسیم و چیزی را تولید می کنند که به آن شیزونت می گویند . سلول های آلوده در دیواره در زمان این تولیدات و به وجود آمدن آنها تعداد زیادی از شیزونت ها را شاهد هستند که به سلوا های بیشتری حمله می کنند . هر دفعه به یک سلول حمله ور می شوند و آنرا خراب می کنند و تولید و تقسیم سریع شیزونت ها باعث مرگ سلول ها می شود . بعد از 2 یا سومین تقسیم ، شیزون
سلول های بیشتری را در بر می گیرد و گامتوژی با تقسیم جنسی صورت می گیرد . این بدین معنی است که شیزون یا نر می شود یا ماده ، نرها ، ماده ها را باور می کنند و اُوسیت های بارور شده سلول های تاثیر گذاشته شده را می شکنند و از آن عبور کرده و بدن حیوان را آلوده می سازند . در شرایط مناسب تقسیم ها در خاک انجام می شود و اُوسیت ها آلوده می شوند . کوکسیدیوزیوز حالا آماده است که چرخه را تکرار کند . سلول های بدن توسط این ارگانیسم های تک سلولی در یک مرحله سریع آلوده می شود و ممکن است 3 یا 4 روز بعد از آلودگی بمیرند ، حیوان آلوده از درد شدیدی رنج می برد چون کوکسیدیوزیوز دیواره روده را احاطه کرده است . در این مرحله از بیماری بیرون روده قرمز و متورم می شود . هیچ
تولید توکسین توسط کوکسیدیوزیوز وجود ندارد . حیوانات آلوده می میرند چون آب از دست می دهند و این بیماری باعث درئ بسیار زیادی می شوند . کوکسیدیوز ها میزبان خاصی هستند و تعدادی از انگل ها بین کانگرو ها و والابی ها ( کانگروی کوچک بومی ) وجود دارند و هنوز گونه های خاصی از آنها هستند که باعث بیماری در گونه ا خاص از آنیم ها می شوند اما باعث بیماری در گونه های دیگر نمی شوند . بسیاری از گونه های کوکسیدیوز ، کانگروهای خکستری شرقی را آلوده می کنند اما همه کوکسیدیوز ها باعث بیماری جدی در آنها نمی شوند . بعضی از گونه ها ممکن است فقط باعث یک بیماری شبیه آنفولانزای ساده در حیوانات شوند . وجود اُوسیت های کوکسیدیوز ی در یک حیوان دلیل بر این نیست که حیوان
آلوده شده و توسط این بیماری خواهد مرد چون تعدادزیادی کوکسیدیوز در آنها وجود ندارد و انواع مختلفی از آنها در حیوان مشخص نشده است . در بعضی حالات هم گسترش سلولس ممکن است یک حیوان را قبل از اینکه فرم های بالغ کوکسیدیوز توسعه پیدا کنند ، بکشید . . ماکروپدها میزبان بسیاری از گونه های کوکسیدیوز هستند . که می توانند به آسانی تشخیص داده شوند و اطلاعات کمی در مورد این گونه خاص کوکسیدیوز که باعث بیماری می شوند و چرخه حیات خاصی دارند ، در دسترس می باشد . گونه های دیگر کوکسیدیوز
کبد ، مخصوصاً خرگوش را آلوده می کنند ،
اهمیت این انگل ها در ماکروپد های شناخته نشده می باشد . به هر صورت سطح وسیعی از اُوسیت ها اگر در ترشحات یک حیوان مشاهده شود معمولاً بیماری مشاهده می شود . تعداد اشیت ها می تواند به 80 تا 10 در هر گرم مدفوع برسد . این بدین معنی است که 360 هزار مورد در یک پیمانه موجود می باشد . اگر شما نمونه ماکروئدها را دارید پس اُوسیت کوکسیدیوز موجود در خاک را به نوع خاص خواهید داشت .
عوامل آلوده کردن تولید اُوسیت :
تولید اُوسیت ممکن فقط نیاز به تغییرات کمی برای ساختن بیماری کلینیکی داشته داشته باشد .
- بعضی از گونه های کوکسیدیوز ی بهتر از دیگران تولید مثل می کنند .
- ممکن است رقابتی بین انواع مختلف گونه های کوکسیدیوز ی وجود داشته باشد .
- میزان ایمنی میزبان تاثیری بر روی پیشرفت اُوسیت دارد . معمولاً حیوانات جوان کمتر از پرها دچار می شوند . اگر حیوانات پیر تر در همان زمانی که حیوانات جوان تر هم در معرض کوکسیدیوز ها قرار گرفته اند آلوده شوند ، حیوانات پیرتر خیلی بیشتر آلوده می شوند و بدتر عفونی می شوند .
- وقتیکه جمعیتی وجود دارند که شامل تعداد زیادی از انگل ها است ، تولید کوکسیدیوز منفرد افت می کند .
- نوترشن ضعیف میزبان شانس آنها را افزایش می دهد .
- بعضی از کوکسیدیوز ها از مکان های جغرافیایی متفاوت ممکن است قویتر از دیگر انواع آنها باشند
- موقعیت جغرافیایی ممکن است یک عامل مهم باشد . در بعضی از مناطق استرالیایی ، حیوانات بیشتر از دیگر مناطق دچار بیماری می شوند ، مناطق سرد و مرطوب بدتر از مناطق گرم و خشک هستند .
- سردی ، باد و باران عوامل مهمی هستند.
- عوامل فشار زا بر اساس مدارکی که از پستانداران در دست است نشان می دهد که استرس عامل مهمی در پستانداران در پرندگان می باشد این مورد در کانگرو ها مشاهده شده است و شامل گونه های متفاوت می باشد ، کانگروها خاکستری شرقی که به نام اسپلوکی شناخته می شود حیوانات عصبی هستند و خیلی راحت عصبانی می شوند . تمام ماکروپدها به آسانی می توانند باعث افزایش بیماری در این حیوانات شوند .
- حرکت وانتقال
- دسترسی داشتن یا کسترش آن توسط قوی تر ها
- عوامل آب و همایی مثل باد – باران – گرما – سرما ( عوامل مهمی در مورد پستانداران )
- تغییرات در رژیم غذایی – این موضوع همیشه به تدریج معرفی می شود .
- انواع خاص غذا برای مثال غذای نامناسب
- تجمع یا عدم تجمع
- آزار و اذیت ، حتی اگر توسط حیوانات دیگر و بچه ها صورت بگیرد
- میزان آلودگی ، هر چه تعداد اُوسیت ها بیشتر باشد فعالیت بیماری بیشتر می شود .
- بعضی از گونه های کوکسیدیوز ها در لایه داخلی روده زندگی می کنند اما باعث هیچ مشکلی نمی باشد . فقط آنهایی که عمیقاً به درون سلول های دیواره معده فرو می روند مشکل زا هستند . وقتی هیچ کاری در ارتباط با ماکروپد کوکسیدیوز ی انجام نمی گیرد نشان می دهد که گونه های کوکسیدیوزی آلوده کننده جوجه ها می تواند مدت های مدیدی در محیط خارجی یعنی چندین ماه باقی بمانند .
گونه هی کوکسیدیوز ماکروپد بیشتر در کشورهای گرم شیوع دارد و شرایط مرطوب برای آنهابهتر می باشد . آنها در شرائط متنوعی گسترش پیدا می کنند .
اسید سولفوریک و هیپوکلرید سدیم بر روی کوکسیدیوز ها موثر هستند و برای تمیز کردن آنها و وضوح بیشترشان برای تحقیق استفاده می شوند .
برای یک انگل غیر قانونی است که میزبانش را بکشد ؛ ارزیابی ها نشان می دهند که میلیون ها سال است که تعادلی بین حیوان میزبان و انگل وجود دارد .
علائم کلینیکی و نشانه های بیماری
- در همه جا ممکن نیست که انگل خوش خیم باشد .
- کاهش رشد و کمی وزن
- وجود خون در مدفوع – همیشه نشان نمی دهد – ممکن است توسط بیماری مثل تپفوئید به وجود بیاید .
- وجود تخمک در مدفوع – ولی همیشه اتفاق نمی افتد .
- گرفتگی عضلات یا روده
- درد زیاد و شوک
داروهای ضد کوکسیدیوز :
تمام داروهای قابل دسترس عبارتند از سولفونامید ها ، پروفیلاکتیک ، که در پیشگیری هم موثر هستند . اگر کوکسیدیوز ها خیلی گسترش پیدا کنند دیگر داروها موثر نیستند . اگر حیوانی با این داروها بهبود بیابد . احتمالاً دیگر از کوکسیدیوز ها رنج نمی برد . داروهای پروفیلاکتیک که در دسترس می باشد در مقابل ( بر ضد )تقسیم جنسی برای تولید کوکسیدیوز عمل می کند . هر گونه مصرف داروهای پروفیلاکتیک باید قبل از دوره های تغییر استفاده شود – هیچ استفاده از آنها بعد از شروع تغییرات در زندگی حیوان مفید نمی باشد . مطمئن باشید که این دارو بهترین شانس حمایتی را به حیوان بدهد آنها باید در تمام مدت تحت درمان با دارو باشند .
ایمنی: توانایی گونه های کوکسیدیوز در مقابل سیستم ایمنی حیوان متفاوت می باشد. آنتی بادی ها ممکن است تعداد کوکسیدیوزها را کاهش بدهند ولی نقش کمی در دفاع از یک حیوان دارند. ایمنوگلوبین در سیستن ها نقش مهمی را ایفا می کنند اما انگل ها از این هم می گذرند. واکنش اصلی در دیواره احشاء و درمان سلول می باشد. پارازیت ها توسط، گرما، سرما و امواجح رادیویی عمل نمی کنند این عمل در مورد جوجه ها با موفقیت انجام شده اما در مورد پستانداران مناسب نیست. بهترین کار در مورد حیوانات جوان در هفته های اول زندگی او باید باشد. انتخاب برای پیدا کردن گونه های کوکسیدیوز در جوجه هایی که پیش کوکسیدیوز آلوده شده اند انجام می شود و با این روش معمولاً دیگر آسیبی به احشاء حیوان وارد نشده است و این کار مثل یک واکسن عمل می کند.
خلاصه: گونه های شرقی کانگرو بیشتر از دیگر کانگروها در معرض کوکسیدیوزها می باشند. شیوع بیماری می تواند توسط: پراکندگی جمعیت – سیل – هوای نامساعد – کمبود غذا – فراهم کردن غذا – آلودگی غذا توسط ترشحات حیوانات، فراهم شود. در مورد ظرفیت شیوع توسط هر یک از عو.امل بالا امکان پذیر می باشد و حتی توسط یکی از این عوامل هم به طور جداگانه شیوع امکان پذیر است. تمام تغییرات حتی خیلی کوچک، باید به آرامی و با استانداردهای دقیق در همه زمان ها مشاهده شود. غذا هرگز نباید در زمین آلوده باشد و از آلوده شدن غذا به وسیله آلوده کنندگان باید جلوگیری شود. حیوانات باید از نظر نشان دادن هر یک از عوامل مورد توجه قرار بگیرند. توسعه واکسن برعلیه کوکسیدیوز کار آسانی نیست. قصد دارند که آنرا ارزان در دسترس قرار بدهند و ممکن است که موفقیت آمیز نباشد D.F.E.G(OX) از کالج کینگ لندن). (مجله بین المللی از Porisitology در ژانویه 1998) برای بخش سوال و جواب ها دکتر کارمیشل به همراه مایکل اکالال که یک تاکسونومیست می باشد از مرکز توسعه و تحقیقات استرالیا با هم همکاری کردند.