بخشی از مقاله
چکیده:
شهر شیراز یکی از کلان شهرهای ایران است که به عنوان الگویی از شهرهای ایران در ایجاد آلاینده های هوای شهری مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق 4 نوع از آلاینده هایی که شاخص کیفیت هوای شهری اند Co - ،No2 ، O3 و - So2 در حدود یک سال قبل و یک سال بعد از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین از مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گازهای Co و No2 به طور معنی داری پس از اجرای این طرح در هوای شهر کاهش و اما گاز So2 به طور معنی داری افزایش یافت و O3 تفاوتی را در این سالها نشان نداد. این تحقیق اجرای طرح سهمیه بندی سوخت را در کاهش مصرف بنزین و بالتبع کاهش آلاینده های هوا موفقیت آمیز ارزیابی می کند.
-1 مقدمه
امروزه پیامد های مختلف آلودگی هوا باعث شده که نظارت و کنترل کیفیت هوا به صورت امری گریز ناپذیر در تمام جوامع در راس مسائل ملی مطرح شود . در کشور ما نیز در29 تیرماه 1354 آیین نامه جلوگیری از آلودگی هوا از تصویب مجلس آن زمان گذشت. دیدگاه خوشبینانه در مورد آلودگی هوای شهر ها در آینده حاکی از آن است که کیفیت هوا بهبود خواهد یافت زیرا اولا اطلاعات ما از منابع آلودگی هوا بسیار است و ثانیا روش های موثر در کاستن از آن به وجود آمده است .
اما دیدگاه بدبینانه نظرش بر این است که گرچه اطلاعات ما در مورد منابع آلودگی و نحوه ی کاستن از آن زیاد است اما این فشار جمعیت و اقتصاد است که می گوید در بسیاری از نواحی جهان چه پیش خواهد آمد، بنابراین کیفیت هوا در بسیاری از نقاط بدتر خواهد شد. وضعیت عملی حال و ادامه اش در قرن آینده احتمالا آمیزه ای از دو دیدگاه خوش بینانه و بدبینانه خواهد بود
رشد شهرها معضلات ومشکلات عدیده ای چون حمل و نقل شهری را به دنبال دارد احتراق ناقص در اتومبیلها یکی از منابع مهم آلودگی شهری است با این وجود حتی اگر اتومبیلی کاملاً بی عیب کارکند، حدود %30 از مواد خارج شده از اگزوز تولید آلودگی می نماید
با توجه به رشد شهرهای ایران از جمله شیراز، این تحقیق طرح سهمیه بندی بنزین را در بهبود کیفیت هوای شهر بررسی و میزان 4 نوع از آلاینده های خطرآفرین هوای شهری را ارزیابی می نماید.
-2 مواد و روش ها
در این تحقیق داده های ثبت شده ایستگاه سنجش آلاینده واقع در یکی از میدان های مرکزی شهر شیراز - میدان امام حسین - در زمانهای یکسان از نظر روزهای سال در ماههایی از یک سال قبل و یک سال بعد از اجرای قانون - - 1386/4/5 با هم مقایسه شدند. این مقایسه با استفاده از آزمون t-test و به کمک نرم افزار spss انجام شد. این ایستگاه به کمک سنسورهای حساس به بعضی از آلاینده های شاخص کیفیت هوا - - Co, No 2 ,So 2 ,O3 را به صورت میانگین 24 ساعته و بر حسب مقدار ppm ثبت می کند. مقادیر ماه تیرسال 1385 تا خرداد سال 1386 با روزهای مشابه ماه تیر سال 1386 تا خرداد سال 1387با آزمون t جفتی به صورت جداگانه برای هر یک از گازهای ذکر شده مقایسه شدند.
-3 نتایج:
مقادیر بدست آمده مربوط به هر آلاینده در قبل و بعد از اجرای قانون به صورت نمودار در شکل های 1-3، 2-3، 3-3 و 4-3 مقایسه شده است. میانگین مقادیر Co، No2، So2 و O3 در یک سال قبل از اجرای قانون به ترتیب عبارت است از 7/141ppm، 0/035ppm، 0/145 ppm، 0/0126 ppm و برای سال بعد از آن به ترتیب 4/573 ppm، 0/025ppm، 0/217 ppm و 0/0134 ppm می باشد. بیشترین مقدار اندازه گیری شده برای آلاینده های CO، No2، So2 و O3 در یک سال قبل از اجرای قانون به ترتیب عبارت است از 12/350ppm، 0/050ppm، 0/179 ppm، 0/027 ppm و برای سال بعد از آن به ترتیب 7/260 ppm، 0/034ppm، 0/393 ppm و 0/034 ppm می باشد.
شکل :1-3 مقایسه مقادیر Co در روزهای مشابه سال های قبل Co - اولیه - و بعد Co - ثانویه - از اجرای قانون
