بخشی از مقاله
چکیده:
روش هاي متعددي براي ازدیاد برداشت از مخازن گاز میعانی وجود دارد که از جمله این روش ها می توان:
تزریق گاز را می توان نام برد، که از تمامی این روش ها جهت جلوگیري از کاهش فشار استفاده میشود ،همچنین از روش تزریق چرخشی گاز به منظور تثبیت فشار بالاي نقطهي شبنم نیز استفاده می شود.
به طور کلی روش هاي تولید در مخازن گاز میعانی به دو صورت انجام می گیرد.
1. تخلیه در اثر افت فشار طبیعی مخزن تا رسیدن به فشار ترك مخزن.
2. تزریق چرخه اي گاز
3. تثبیت کامل فشار
4. تثبیت جزئی فشار توسط تزریق گاز چرخه اي بعد از آخرین نرخ افت فشار تخلیه
5. تبخیر مجدد مایعات
مقدمه:
در حالت کلی مخازن نفتی بر اساس نوع سیال به پنج نوع تقسیم بندي می شوند:
.1 مخازن نفت سیاه .2 مخازن نفت فرار .3 مخازن گاز میعانی .4 مخازن گاز تر .5 مخازن گاز خشک که از میان آنها مخازن گاز میعانی نیاز به مطالعه بیشتري نسبت به سایر مخازن دارد که این بدلیل تفاوت هایی است که این نوع مخازن نسبت به سایر مخازن دیگر دارد
شکل .1 پوشش فازي مخازن گاز میعانی
-1 این نوع مخازن داراي دو نقطه شبنم هستند.
2افت- فشار این نوع مخازن به زیر نقطه شبنم باعث ایجاد میعانات در مخزن می شوند.
-3 فشار این نوع مخازنمعمولاً بین هبق 25-26 است.
-4 رنج دماي این مخازن بین 70 تا 100 درجه سانتیگراد متغیر است.
فرآیند تولید مخازن گاز میعانی در طول تخلیه بدین گونه است که وقتی فشار مخزن به زیر فشار شبنم یک مخزن می رسید فاز مایع تشکیل می شود - شکل . - 2 در این فرآیند در نتیجه ي میعان معکوس، میزان مایع تشکیل شده بسیار کم است و به شکل فاز متحرك در نمی آید. به منظور جلوگیري از دست دادن فاز مایع تشکیل شده از فرآیند تزریق چرخشی گاز به مدت چندین سال استفاده می شود.
شکل .2 نمودار فشار دماي مخازن گاز میعانی
فرآیند تزریق گاز در حالت کلی به در دو منظور صورت می گیرد: .1 نگهداشتن کامل فشار -2 جلوگیري از کاهش شدید فشار باید دقت شود که در روش اول، فشار مخزن نمی افتد، ولی در روش دوم، مخزن کاهش فشار کمتري نسبت به حالتی که گاز تزریق نمی شود دارد.
نگهداشتن کامل فشار یکی از بهترین روشها جهت افزایش و به حداکثر رساندن میزان بازیابی میعانات دارد. در این روش گاز تولید شده به درون مخزنمجدداً تزریق می شود و تنها میعانات گاز از مخزن تولید می شود و این گاز تولیدي به صورت یک چرخه بدرون مخزن تزریق شده و از آن تولید می گردد.
هر دو این روش ها نیاز به تجهیزات و امکاناتی جهت تزریق گاز در سر چاه دارند، که این امر باعث افزایش هزینه هاي تولید می گردد، به خصوص نگهداشتن کامل فشار در مخازنی که داراي فشار اشباع - نقطه شبنم - بالایی هستند.
در روش تزریق گاز خشک به مخازن گاز میعانی، تماس بین گاز خشک تزریق شده و مخازن گاز میعانی منجر به غنی شدن گاز خشک بر اثر انتقال جرم می گردد. که این تزریق از لحاظ تجربی موجب تبخیر هیدروکربن هاي سنگین و متوسط می شود.
همان طوري که گفته شد به کارگیري روش نگهداري کامل فشار هزینه هاي زیادي را در بر دارد. یک روش مناسب این است که ابتدا مخزن را تا فشار مشخص زیر فشار اشباع تخلیه کرده، و پس از آن شروع به تزریق می نمائیم. تزریق موجب تبخیر میعانات گازي مخزن می گردد. این روش نه تنها میزان هزینه ها را کاهش می دهد بلکه موجب بهبود برداشت میعانات نیز می گردد.
تأثیر تزریق چرخه اي گاز:
تأثیر تزریق چرخه اي گاز باعث اصلاح رفتار فازي مخزن و ثبیت فشار در فشاري بالاتر از فشار شبنم و همچنین باعث جلوگیري از میعان اجزاي سنگین و تبخیر مجدد میعانات و تشکیل شده ي قبلی در مخزن می شود
شکل .3 تصحیح رفتار فازي مخازن گاز میعانی در اثر تزریق چرخشی گاز
تأثیر تزریق چرخه اي گاز در فرآیند تبخیر:
در این فرآیند، ترکیب گاز تزریقی در حین عبور از میان مخزن اصلاح می شود، به طوري که با نفت اولیه امتزاج می یابد به همین دلیل سیال تزریقی در اثر تماس هاي چندگانه و متفاوت با سیال مخزن از لحاظ ترکیب غنی می شود و اجزاي نیمه سنگین و متوسط سیال مخزن در اثر تبخیر وارد فاز گاز تزریقی می شوند
