بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت آب زیرزمینی، ضرورت آگاهیفاز نحوه تغییرات زمانیفو مکانیفاین متغی ر در مناطق مختلف حائز اهمیت میباشدچفیکیفاز علوم نوینیفکه ما را در تحقق این امر یاريف میکند، علم زمین آمار استچفدر این مطالعه، تعداد ذغفداده سطح آب زیرزمینیفچهار فصل سال آبیفمهنههملفدشتهايفچهارگانه گناباد و لغفداده سطح آب زیرزمینیففصلهاي زمستان لهفو زهفتهیه و به بررسی فآمار توصیفی، وجود روند و نیمتغییرنمايفدادهها برايفهر فصل به طور جداگانه پرداخته شد و نقشههايف تخمین سطح آب زیر زمینیفنیز تهیه شدچف تغییرات زمانیفاین متغیر در چهار فصل سال و همچنین تغییرات مکانیفآن در نقاط مختلف نیز بررسیفشدچفمطابق با نتایج بدست آمده، نوسانات سطح آب زیرزمینیفتمامیففصول دارايف روند شمالینفجنوبیفو ناهمسانگر ديف شمال غربی نفجنوب شرقیفبودهاندچفبعلاوه فصلهايفبهار، تابستان و پاییز، مدل نماییفپدامنه تاثیر اصلیفو فرعیفحهفو زلفکیلومترژفو فصلهاي زمستان لهف، ههفو زهففمدل کرويفپدامنه تاثیر اصلی فمهفو ههفکیلومتر و فرعیفزلفکیلومترژفرا به خود اختصاص داده استچفبیشترین عدم قطعیت سطح آب زیرزمینیفدر مکانهاییفمشاهده شد که فاصله چاهها خیلیفزیاد بود
واژگان کلیديففآب زیرزمینی، دشتهاي چهارگانه گناباد، زمینآمار، نیمتغییرنماچ ففف
مقدمه
آب زیرزمینی
با توجه به اهمیت آب زیرزمینی، آگاهی از نحوه تغییرات مکانی و زمانی سفرهها و همچنین ساختار ریاضی فاین تغییرپذیري اطلاعات مهمی را در اختیار مدیران مربوطه به منظور مدیریت بهینه این مهم مهیا مینمایدچفیکی از علومی که تغییرات زمانی و مکانی به همراه مدلسازي را مورد مطالعه قرار میدهد، زمینآمار میباشدچفمطالعات متعددي گستره تغییرپذیري مکانی نوسانات سطح آب زیرزمینی را نشان داده است که دلایل چنین ناهمگنیهایی را میتوان در فاکتورهاي متعدد در مقیاسهاي متفاوت جستجو کردچفبه عنوان مثال در افزایش مقیاس؛ تغییرپذیري مکانی هدایت هیدرولیکی رسوبات بستر کانال]فش[، توالی ژئومورفولوژي رودخانه، منحنی جریان]ش[فو گرادیان سطح آب زیرزمینی را میتوان نام بردچفمهدوي و همکاران ]ذ[ف روشهاي زمینآماري در برآورد بارندگی مناطق خشک و نیمه خشک جنوب شرق ایران را مورد استفاده قرار داده و روش لTPSS فبا توان دو و با متغیر کمکی ارتفاع، را به عنوان روش مناسبی معرفی کردهاندچفاز طرفی رحیمی بندرآبادي و مهدیان ]ت[فبررسیهایی در مورد توزیع زمانی بارندگی پروزانه و ماهانهژفدر حوضه خزر انجام داده و به این نتیجه رسیدند که روش TPSSف براي هر دو مقیاس نسبت به روشهاي دیگر در اولویت میباشدچفروشهاي زمینآمار توسط محققین دیگري نیز در بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی در داخل و خارج از کشور مورد استفاده قرار گرفته که کارایی آن مورد تایید آنها قرار گرفته است]فغف[چفبا توجه به مطالب بالا و اهمیت نقش آب و بالاخصفآب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین استفاده از تکنیکهاي نوینی نظیر علم زمین آمار، هدف از اینفتحقیق بررسی تغییرات زمانی و مکانی سطح آب زیرزمینی و پارامترهاي مدلهاي تغییرنماهاي مربوطه در شش فصل پزمستانهاي لهفو زهفو فصلهاي سال آبیمهنههملژفدر دشت هاي چهارگانه گناباد میباشد
مواد و روشها
منطقه مورد مطالعه
محدوده مورد مطالعه شامل دشتهاي چهارگانه گناباد اعم از دشتهاي بجستان، گیسور، گناباد و عمرانی میباشد که متوسط بارندگی حهلنحزلفمیلیمتر در سال را به خود اختصاص داده و در استان خراسان رضوي واقع شده استچفموقعیت محدوده مورد مطالعه در شکل لفآورده شده استچفف
جمع آوري و بررسی دادهها
بعد از تهیه دادههاي موجود آب زیر زمینی، دادههاي سال آبی مهنهه، بصورت تففصل مجزا به همراه دادههاي فصلهاي زمستان لهفو زهفمورد بررسی قرار گرفتند که بررسی دادهها به فهم دقیقتر رفتار متغیر و همچنین انتخاب مدل بهینه بمنظور درونیابی کمک میکند با استفاده از این پلات QQفنرمال، نرمال بودن مجموعه دادهها بررسی شدچف در این تحقیق از بین ذف روش کریجینگ پسادهه، معمولی م، جهانیت، شاخصز، احتمالاتیذفو عطفغژفبه انتخاب روش کریجینگ جهانی پبه علت وجود روند و پایه قویتر نسبت به کریجینگ معمولیژفپرداخته شدچففف
تغییرات زمانی سطح آب زیرزمینی
بعد از تهیه نقشه هاي کریجینگ فصول مختلف به بررسی تفاوت زمانی آنها پرداخته شد
عدم قطعیت
یکی از مزایاي روشهاي زمینآماري پیشبینی، در نظر گرفتن عدم قطعیت در پیشبینی استچففف بنابراین اگر بخواهیم در موقعیتهایی که هیچ دادهاي نداریم به پیشبینی بپردازیم باید عدم قطعیت را بعلت عدم آگاهی در تحقیق لحاظ کرد که در این تحقیق نیز براي تمامی فصول لحاظ گردیدچفف
نتایج
بررسی داده ها آمار کلاسیک
با توجه به داده ها، در مورد فصل زمستانهه، حذف دو داده صورت گرفت، آنگاه تبدیل لگاریتمی اعمال شدچفبه عنوان نمونه دادههاي فصل بهار در هفحالت اعم از غیر نرمال و نرمال
