بخشی از مقاله
چکیده
جذب بیولوژیکی فلزات سنگین یک روش موثربرای جداسازی و بازیابی فلزات سنگین ازمنابع آبی می باشد رودخانه جاجرودکه به عنوان یکی ازرودهای حفاظت شده محسوب میشود موردتهدید انواع الودگیها و فاضلابها ست و نیز بدلیل اینکه درسرچشمه اصلی رودخانه دربالا دست معادن و رگه های سرب وجود دارد باعث بالا رفتن این عنصر درآب رودخانه شده است برای این منظور توانایی جلبک Cladophora sp. درپایش سرب وکادمیوم در رودخانه جاجرود مورد بررسی قرارگرفت نمونه های جلبک و آب در مهرماه ٍُ ازِایستگاه بدون تکرار جمع اوری گردیدند نمونه های پودرشده پس ازهضم بوسیله دستگاه جذب اتمی انالیز گردیدند براساس نتایج بدست آمده میزان کادمیوم درایستگاه های ٌتا ِبه ترتیب میکروگرم برگرم وزن خشک می باشدومیزان سرب درایستگاه ٌتا ِبه ترتیب می باشد.بنابراین میتوان جلبک Cladophora sp. را به عنوان شاخص پایش زیستی دررودخانهجاجرود معرفی نمود.
کلمات کلیدی:جذب زیستی، سرب ، کادمیوم، رودخانه جاجرود، جلبک کلادوفورا
مقدمه
آلودگی های ناشی از یون های فلزات سنگین موجود در پساب های واحد های صنعتی از مهم ترین و خطرناک ترین آلوده کننده های زیست محیطی مطرح میشوند فلزاتی مانند کادمیوم،سرب،جیوه در مقادیر بسیار جزیی مورد نیاز میکروارگانیسم ها نمیباشد جذب اندکی از فلزات مذکور در بدن جانداران موجب بروز عوارض سوء متعددی میگردد و به طور کلی فلزات سنگین در نتیجه فرسایش طبیعی خاک ، بارش های اتمسفریک،تخلیه پساب حاصل از صنایع گوناگون از جمله ذوب فلز،آبکاری فلزات ،پلاستیک سازی،فرایند های متالوژیکی ،تولید و مصرف مواد حاوی فلزات،کاغذ سازی و رنگ رزی ... به اکوسیستم آبی وارد میشود. - Alloway By.etal,1997
سال هاست که روش های متعددی از جمله رسوب دادن شیمیایی ،تعویض یون،تقطیر و استخراج با حلال،جذب سطحی،فرایند هایی با غشا،آهک زنی،کاربرد صافی های شنی و .....جهت تصفیه آب به کار برده میشود . - kaewsarnp.,2002که اغلب برای حذف یون های فلزی در غلظت های پایین پرهزینه و غیر موثر است - - valdman e.etal,2000جذب بیولوژیکی اساس یک تکنولوژی جدید جهت حذف فلزات سنگین از محلول های رقیق توسط جاذب هاب بیولوژیکی است جذب بیولوژیکی دارای مزایایی از جمله خالص سازی با درصد بالا و کاربرد ترکیبات خام ارزان قیمت به عنوان جاذباست و همچنین روشی کارامدو اقتصادی است - - vijayar ghvank.etal,2005
با پیشرفت علم و تکنولوژی و شناسایی کاربرد های جلبک ها ارزش شایان توجهی یافته اند علاوه بر کاربرد جلبک ها درصنایع غذایی،کشاورزی و تولید دارو ،رنگدانه،مواد شیمیایی و سوخت امروزه تحقیقات بیشماری روی جلبک ها به عنوان جاذب های بیولوژیکی جهت جذب فلزات سنگین و به طور کلی تصفیه پساب ها مورد مطالعه قرار گرفته اند - - kaewsarnp,2002 حداقل بیست فلز سنگین به عنوان الاینده های پرخطر محیط زیست شناسایی شده است.فلزاتی نظیر سرب، کادمیوم،کبالت،روی،کروم،ازفلزاتی هستند که به عنوان فلزسنگین بشمارمی روند.فعالیت های معدنکاوی ، دباغی،الکترونیک،آبکاری،باتری،صنایع پتروشیمی ونساجی از آلاینده های محیط زیست هستند که محیط های آبی رادستخوش فلزات سنگین می کنند.فلزات سنگین به راحتی می توانند وارد زنجیره ی غذایی شده وبه بدن آبزیان وانسانهاراه می یابند.مقادیر زیادی از هریک ازفلزات سنگین موجب مسمومیت حادیامزمن می شود. - - singh,2011
بیشترفلزات سنگین ویونهای آزاد اسیدهای هیومیک توسط گیاهان آبزی جذب میشوند.به دلیل بافت فیبری ریشه وارتباطآن با سطح گسترده،گیاهان آبزی این قابلیت را دارند که نسبت به سایر گیاهان که درآب زندگی می کنندمقداربیشتری از فلزات سنگین راجذب کنند ماکروفیت های آبزی میتوانند مقدار زیادی ازفلزات سنگین رادراندام های خوذخیره نمایند ومیتوانندنمایشگر زیستی برای جذب فلزات سنگین باشند.انتخاب گیاهان نمایشگرزیستی،گرچه بستگی به شرایط محلی ودردسترس بودن آنها دارد امامهم آبزی بودن آنهاست.، - Bonannoجلبک های آبی پتانسیل بالایی جهت جذب فلزات سنگین دارند.به این ترتیب استفاده ازآنها برای حذف آلاینده های فلزی سنگین ازبهترین فناوری هاست.
جلبک های آبزی ازبیش انباشتگرهاجهت حذف فلزات سنگین هستند. - Mohamed Abdallahفلزات سنگین ازآلاینده های جدی در محیط های طبیعی به شمار می روند که خطر سمیت در محیط را دارند وماندگاری وتجمع آنها در محیط مشکلات عدیده ای را به همراه دارد. تجمع فلزات سنگین در محیط زیست خطرات بسیاری را برای سلامتی انسان ها وحیوانات به همراه دارد - ًٌٌٍ،. - Al-Yemniروش گیاه پالایی تکنولوژی مربوط به حذف فلزات سنگین از محیط های آبی وخاک هستند - ًٌٌٍ، - singh آلودگی آب وخاک توسط فلزات سنگین می تواند درچرخه بیوشیمیایی وچرخه های حیات به موجودات زنده آسیببرسانند.روش های پاکسازی زیستی با استفاده از جوامع میکروارگانیسم هاوجلبک ها می تواند به همراه استفاده از گیاهان بسیار موثرواقع شود.استفاده ازگیاهاان،درختان،گیاهان آبزی درپاکسازی آبها و خاک آلوده به فلزات کاربرد دارد. - ًًٍِ،. - Glass
موادوروش ها:
درماه مهرٍُدرِایستگاه رودخانه جاجرودجلبک های جمع آوری شده با آب رودخانه شستشو داده شد تا ذرات شن و یا سایر گونه های چسبیده به آنها جدا گردند. سپس درون ظرف پلی اتیلنی قرار داده شده و توسط یخدان حاوی یخ به آزمایشگاه منتقل گردیدند. به منظور اندازه گیری میزان غلظت فلزات سنگین - سرب - و - کادمیوم - نمونه های جلبک ابتدا با آب مقطر شستشو و آبکشی شدند و نمونه های بدست آمده در دمای ًٌِ درجه سانتی گراد - به مدت ٍُ ساعت - کاملا" خشک و با الک َّ میکرون الک گردیدند. حدود یک گرم از نمونه جلبک پودر شده برداشته به آن ًٌ میلی لیتر اسید نیتریک اضافه و سپس همه نمونه به حمام آب گرم در دمای ُِ درجه سانتی گراد منتقل و تا نزدیک خشک شدن تبخیر گردیدند. به
