مقاله در مورد MRIچیست

بخشی از مقاله

MRIچيست

MRI مخفف magnetic resonance imaging است كه معني اون ميشه تشديد مغتاطيسي ...در MRI از امواج مغناطيسي و راديويي استفاده ميشود و نيازي به اشكار سازي وو استفاده از امواج ايكس نيست لذا خطرات جانبي به مراتب خيلي كمتري دارد.
يك اسكنر MRI چگونه كار مي كند ؟

فردبيمار درون يك شكل استوانه اي دراز مي كشد و امواج راديويي كه 10000تا 30000 برابر ميدان مغناطيسي زمين است بر بدن بيمار تابانده مي شوند .
اين امواج بر اتم هاي بدن تاثير مي گذارد و با نيرويي باع مي شود كه مكان هسته تغيير كند اما وقتي كه هسته دوباره به مكان قبلي خودش بر مي گرده از خودش امواجي رو ساطع مي كنه . در اينجا اسكنر اين سيگنال ها رو جذب مي كنه و كامپيوتر مركزي اين سيگنال ها رو تبديل به عكس مي كنه اين عكس ها بستگي به مكان امدن و طول سگنال هايي است كه فرستاده مي شوند .....

بدن ما حاوي اب است و اب هم حاوي اتم هاي هيدروژن . وچون در تمام اندامهاي بدن به ميزان معيني اب وجوداردبديهي است كه هيدروژنهاي موجود در اب كه دوقطبي هستند تحت تاثيرميدان مغناطيسي قرار گيرندو تقريبا در يك جهت بخط شوندكه اگر در اين حالت به بدن امواج راديويي با فركانس معين بتابانيم سبب توليد يك جريان الكتريكي توسط هيدروژن خواهد شد و مي توان با يك تقويت كننده وكامپيوتر تصويري از ان ناحيه معين بوجود اورد

هنگامي كه بيماري براي اسكن به اين روش اماده ميشود بايد دقت شود كه همراه وي هيچ گونه فلزي نباشد زيرا سبب اختلال در تصوير مي شود.همچنين افرادي كه در دستها يا پاهايشان پلاتين كار گذاشته شده ويا افرادي كه از باطريهاي قلب استفاده ميكنند نبايد از اين روش براي عكس برداري استفاده نمايند.زيرا وسايل فلزي تحت تاثير ميدان مي توانند در بدن حركت كنند.

تصویربرداری به روش تشدید مغناطیس ( MRI ) چیست ؟
MRI یك تكنیك اسكن با استفاده از میدانهای مغناطیسی قوی است كه تصاویر روشن و دقیقی از بافتهای داخلی بدن را ایجاد می كند ، كه توسط پزشكان قابل مطالعه است . تصاویر MR از سیگنالهای منشاء گرفته از پروتونهای بدن انسان ایجاد می گردند . تقریباً تمام سیگنالها از یك یا دو منشاء می آیند : پروتونهای آب و پروتونهای مولكولهای چربی . در یك میدان مغناطیسی قوی این پروتونها مثل مغناطیسهای كوچك عمل می كنند كه مایل اند در جهت میدان مغناطیسی اصلی

صف بندی شوند. وقتی این پروتونها با انرژی رادیوفركانس ( RF ) تحریك می شوند ، انرژی با همان فركانس به شكل امواج رادیویی آزاد می كنند كه اغلب توسط همان كویلی یا آنتنی كه پالس اصلی را فرستاده دریافت می شود. سیگنال آمده از بافتهای مختلف بستگی به پارامترهای مختلف بافتی مثل T1 ، T2 و دانسیتی پروتون در یك ذره كوچك بافتی دارد . بافتهای مختلف در یك یا بعضی از این پارامترها متفاوت اند و این تفاوتها اساس كنتراست بافتی در MRI است . ما با استفاده از

پالس سكانسهای مناسب می توانیم تصاویری ایجاد كنیم كه این تفاوتها را نمایش دهند . در نهایت با استفاده از نرم افزار و سخت افزارهای پیشرفته كامپیوتری تصاویری ایجاد می گردند كه قابل تفسیر توسط پزشكان می باشند .

چه زمانی شاید MRI نیاز شود ؟

پزشك شما می تواند به دلایل مختلفی درخواست MRI كند . MRI غالباً جهت بدست آوردن اطلاعات تشخیصی خاصی كه توسط سایر روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی ، سی تی اسكن یا پزشكی هسته ای فراهم نگردیده اند ، صورت می گیرد . MRI بطور وسیعی به عنوان یك وسیله تشخیصی مهم در پزشكی بكار رفته است . MRI را می توان بهترین روش تصویربرداری

سیستم عصبی در نظر گرفت . همچنین در تصویر برداری مفاصل ، ساختمانهای عضلانی اسكلتی ، حفرات شكم و لگن ، مدیاستن ، قلب و پستان بسیار مفید است . در نتیجه تكامل انواع مختلفی از نرم افز ا ر و سخت افزارها ، MRI می تواند سیستمهای ادراری ، صفراوی و عروقی را بطور مناسب و بدون استفاده از روشهای تهاجمی نمایش دهد .

MRI درچه موارد دیگری بكار می رود ؟
علاوه بر تهیه تصاویر آناتومیك ، تحقیقات نشان می دهد كه MRI كاربردهای قوی دیگری نیز دارد . برای مثال با MR اسپكتروسكوپی امكان اندازه گیری مقادیر مختلف مواد شیمیایی داخل مغز وجود دارد ، كه اطلاعات مهمی در مورد سلامت سلولهای مغزی را ارائه می دهد . بدین ترتیب می توان مشخص نمود كه این مواد در ضایعات مختلف ، چگونه و در كجای مغز تحت تأثیر قرار می گیرند .

چگونه باید برای MRI آماده شد ؟
شما می توانید مثل معمول بخورید یا بیاشامید ، به جز موارد زیر : نیاز به مصرف خوراكی یا تزریقی یك داروی حاجب به منظور تشدید یا enhancement تصویر ، نیاز به بیهوشی و یا اگر سایر ملاحظات خاص مد نظر باشند . در چنین مواردی محدودیتهای خاص رژیمی پیشاپیش توسط پزشك شما مشخص می گردد . رعایت دستورالعملهای فوق جهت اطمینان از انجام MRI صحیح ضروری

است . در غیر اینصورت ، تا آمادگی لازم انجام امتحان به زمان دیگری موكول می گردد . همچنین مهم است كه كاركنان مركز در مورد هر گونه بیماری حاد ، آلرژی یا حساسیتهای دارویی قبلی سؤال كنند تا امتحان در شرایط مناسبی صورت گیرد .

چه اتفاقی در طی امتحان می افتد ؟
در زمان مراجعه به مركز قرار شما برای امتحان توسط مسئول پذیرش تأیید می ‌ گردد. شما باید پرسش نامه ای را پر كنید . پس از پرسیدن تعدادی سؤالات مقدماتی ، یك امتحان كلینیكی اولیه توسط آماده ساز صورت می گیرد . بیمار باید تمام وسایل فلزی ( مانند طلا و جواهر ) و وسایل الكترونیكی ( مانند ساعت ) خود را در آورده ، و یك لباس راحت و فاقد قطعات فلزی را بپوشد . سپس آماده ساز بیمار را آماده انجام امتحان می كند ، كه گاهاً شامل مصرف یك آرام بخش خوراكی یا تزریقی توسط رادیولوژیست یا بیهوشی توسط یك متخصص بیهوشی می باشد .

تكنسین MRI شما را در یك وضعیت راحت و مناسب در یك تخت باریك كه داخل یك مغناطیس تونل مانند بزرگ می باشد قرار داده و كویل مربوطه را تنظیم می كند. سپس تكنسین و رادیولوژیست كه در تمام مدت امتحان در تماس با بیمار هستند امتحان را انجام می دهند . در طی انجام امتحان بیمار یك سری صداهای ضربانی مكرر را خواهد شنید . بسیار مهم است كه بیمار در زمان شنیدن

این صداها كاملاً بی حركت باشد ، زیرا تهیه تصاویر توسط ماشین MRI دقیقاً در همین زمانها می باشد . اگر اولین تصاویر مناسب و فاقد آرتیفكتهای حركتی باشند كل زمان اسكن كوتاه خواهد بود . كل زمان شاید 15 تا 90 دقیقه طول بكشد ، كه بستگی به نوع امتحان و اطلاعات لازم برای رادیولوژیست و پزشك دارد . در تمام بیماران تحت بیهوشی یا آ رام بخش علائم حیاتی بطور دائم كنترل می شوند .

آیا بیمار چیزی احساس می كند ؟
در صورت نیاز به تزریق شاید یك ناراحتی جزئی ناشی از سوزن تزریق پیش آید . MRI به خودی خود یك روش بدون درد است و تماس مستقیمی با جسم بیمار صورت نمی گیرد . صداهای ضربانی بلندی كه شنیده می شوند عادی و مربوط به دستگاه است كه می توانند با استفاده از توپی های گوش یا گوشیهای مخصوص كاهش یابند . گاهی اوقات كلاستروفوبی ( claustrophobia ) ، یا

ترس از محیط بسته ، مشكل ساز است . اگر احتمال چنین مشكلی وجود داشته باشد ‍، كاركنان MRI باید پیشاپیش مطلع شوند تا بتوانند كمكهای لازمه را انجام دهند . MRI مانند سایر تكنیكهای تصویربرداری از نظر جنبه های ایمنی و به عنوان یك روش مفید تصویربرداری توسط FDA تأیید شده است . MRI از سال 1981 در تصویربرداری بیماران استفاده شده و تا كنون هیچ اثر بیولوژیك زیان آوری در تماس با میدان مغناطیسی و امواج رادیویی كاربردی در این روش گزارش نشده است .

در طی امتحان چه تجربه ای خواهید داشت و امتحان چقدر طول خواهد كشید ؟
شما روی یك تخت دراز می كشید و این تخت به آهستگی به مركز میدان مغناطیسی حركت می كند . اسكانر شبیه یك تونل است كه در دو انتها باز است. قسمتی از بدن كه اسكن می شود باید در وسط این تونل قرار گیرد . بعضی از بیماران شاید در طی امتحان تا حدی احساس

claustrophobia ( ترس از فضای بسته ) داشته باشند . اسكانر در طی اسكن ایجاد صداهای تق تق بلندی می كند ، لذا ، جهت كاهش این صداها می توان از گوشیهای مخصوص استفاده نمود . درضمن شما می توانید به موزیك یا رادیوی دلخواهتان گوش می دهید . زمان اسكن بسیار كوتاه است و ملاحظات بسیاری برای ایجاد راحتی شما در نظر گرفته خواهد شد . بطور معمول امتحان حدود 30-15 دقیقه طول می كشد ، كه در طی آن شما باید بی حركت باشید . بعضی از بیماران ترجیح می دهند قبل از انجام امتحان یك آرام بخش ملایم مصرف كنند .

پس از تهیه تصاویر چه اتفاقی می افتد ؟
پس از تهیه تصاویر بیمار می تواند از مركز خارج شده و فعالیت طبیعی خود را آغاز نماید .

كی می توانید نتیجة امتحان خود را بگیرید ؟
امتحان شما كمی پس از كامل شدن توسط یك رادیولوژیست مطالعه می شود . بعضی روشها نیازمند بازسازیهای تكمیلی تر می باشند ‍، كه نیازمند زمان بیشتر می باشند . لذا ، تهیه گزارش چنین امتحاناتی قدری وقت گیرتر می باشند . سپس تصاویر و گزارش آن ظرف 24 ساعت جهت پزشك شما آماده می گردد . كپی اضافی از فیلمها یا تهیه CD برای شما یا پزشك تان نیز امكان پذیر است .

آیا هیچ گونه خطری در این روش وجود دارد ؟
MRI یك روش تصویربرداری بدون درد است ، كه مزیت عدم استفاده از اشعه X را دارد . هیچ گونه عارضه جانبی شناخته شده ای در این روش وجود ندارد . بهر حال چون اسكانر MRI یك آهن ربای بزرگ است ، بسیار مهم است كه تكنسین را از وجود وسایل فلزی داخل یا خارج بدن آگاه نمود .

لازم است تمام وسایل فلزی مانند كلید و ساعت قبل از ورود به اتاق اسكن برداشته شوند . قبل از شروع امتحان یك فرم اطلاعاتی باید توسط بیمار كامل شود . در مواردی به علت وسایل فلزی خاص داخل بدنی انجام امتحان مقدور نیست . م ه م ترین موارد منع MRI به دل یل وجود وسایل فوق می باشند :
• pacemaker قلبی
• Implanted defibrillator
• كلیپس آنوریسم مغزی
• قطعات فلزی داخل چشم

• وسایل كاشته شده در بدن مانند پمپ انسولین از دیگر مواردی كه باید مورد توجه قرار گیرند ، وسایل همراه بیمار جهت كمكهای قلبی تنفسی ، می باش ن د . بعضی از ونتیلاتورها و مانیتورها را می توان براحتی وارد محیط مغناطیسی نمود ولی بعضی از آنها در تناقض با محیط های فوق می باشند . كارتهای اعتباری ، ساعتهای مچی ، تلفن های همراه و سایر وسایل فلزی نباید وارد اتاق اسكن شوند . تكنسین لیست كامل تری از وسایل مشابه را به شما خواهد داد و قبل از اسكن در مورد آنها از شما سؤال خواهد كرد . امتحان MRI شاید نیازمند تزریق یك مادة حاجب باشد .

شایعترین مادة حاجب كاربردی gadolinium است . این ماده اساساَ همان كاری را برای MRI انجام می دهد ، كه iodine برای سی تی اسكن انجام می دهد . عوارض جانبی این مادة حاجب بسیار كم اند .

مواد حاجب در MRI
تغییر سیگنال بافتهای بیمار اساس تصویربرداری MR در رادیولوژی تشخیصی می باشد . شدت سیگنال مشاهده شده در تصاویر MR در نتیجه تداخل پیچیده ای از فاكتورهای مختلف از جمله خصوصیات ذاتی بافتهای بیولوژیك ( یعنی زمانهای استراحت T1 و T2 و PD ) و فاكتورهای وابسته به تجهیزات ( یعنی قدرت میدان و پالس سكانسها ) می باشد . بهر حال ، به علت تنوعات

بیولوژیك وسیع ، زمانهای استراحت بافتهای طبیعی و غیر طبیعی تشابهاتی دارند . این مسئله توانایی MRI ساده در تشخیص بافتهای غیر طبیعی را محدود می كند . با استفاده از مواد حاجب MR ، می توان زمانهای استراحت بافتی را به نفع بهتر مشخص كردن بافتهای غیر طبیعی تغییر داد . یكی از مواد حاجب اكستراسلولر كه شایعاً استفاده می شود املاح GD-DTPA می باشد . به علت آب دوستی ( hydrophilicity ) بالای املاح Gd و وزن مولكولی پایین آنها ، پس از تزریق وریدی و یك فاز كوتاه داخل عروقی ، آنها سریعاً بداخل فضای انترسیسیل گسترش می یابند . باند

پروتئینی آنها نیز قابل اغماض است . حذف كمپلكسهای متابولیزه نشده Gd از بدن از طریق ترشح كلیوی و با یك نیمه عمر پلاسمای 90 دقیقه ای است . اگر فیلتراسیون گلومرولی كاهشی نداشته باشد ، این تركیبات پس از 24 ساعت كاملاً از بدن پاك می شوند . در بیماران با نارسایی كلیوی نیمه عمر آنها طولانی می شود ، ولی این عارضه مهمی را سبب نمی شود . اینطور فرض گردیده است كه این گروه از مواد حاجب تا كنون كم عارضه ترین انواع نسبت به سایر مواد حاجب می

باشند . شیوع كلی عوارض جانبی آنها 2-1 در صد می باشد . این شیوع در بیماران با سابقه آلرژی یا آسم دو یا سه برابر می باشد . شایع ترین عوارض جانبی شامل موارد زیر می باشند : تهوع ، استفراغ ، درد یا گرمای موضعی ، سردرد ، پارستزی ، گیجی ، كهیر ، تشنجات لوكال . ( شیوع همگی كمتر از 5/0 در صد می باشد . ) مهمترین عارضه جانبی كه پس از تزریق وریدی تركیبات Gd شاید پیش آید یك واكنش آنافیلاكتوئید می باشد كه البته با سایر مواد حاجب نیز می تواند

پیش آید . شیوع این واكنشها حدود شش برابر كمتراز مواد حاجب رادیولوژیك غیر یونی می باشد. تا آنجایی كه مشخص گردیده است هیچ ارتباطی بین عوارض جانبی و دوزهای تا حداقل 3/0 میكرومول به ازای هر كیلوگرم وزن بدن وجود ندارد . همچنین در هیچ زمان و هیچ بیماری تزریق دوزهای استاندارد Gd اثری بروی عملكرد كلیه ها نداشته است . امروزه انواع مختلفی از داروهای حاجب MRI در دسترس می باشند . از طرف دیگر ، سایر مواد حاجب كه اختصاصی تر برای بافتها می باشند ، مانند مواد حاجب اختصاصی برای كبد یا غدد لنفاوی موجود می باشند .

بیماران حامله
تا كنون هیچ اثر بیولوژیك شناخته شده ای بروی جنین گزارش نشده . بهر حال مكانیسم هایی وجود دارند كه می توانند در نتیجه تداخل میدان الكترومغناطیسی با جنین در حال تكامل ، منجر به عوارضی گردند . سلولهای در حال تقسیم ( این پدیده در طی سه ماه اول حاملگی رخ می دهد ) بیش از همه به این عوارض حساس می باشند . پیشنهاد گردیده كه امتحان بیماران حامله باید تا انتهای سه ماه اول به تعویق بیافتد و سپس یك رضایت نامه كتبی قبل از انجام امتحان از بیمار

گرفته شود . بیماران حامله یا آنهایی كه مشكوك به حاملگی می باشند باید قبل از انجام MRI مشخص گردند تا خطرات احتمالی در مقابل مزایای امتحان ارزیابی گردد . در حال حاضر توصیه می گردد تزریق ماده حاجب در بیماران حامله صورت نگیرد .

FMRI
تصاویری که در زمینه تهیه نقشه تغییرات عملکردی مغز بوسیله MRI گرفته شده است بر عملکردهای مغزی و تصاویر آناتومیکی موجود منطبق است. توانایی نمایان ساختن ساختارهایی که در عملکردهای خاص مغز نقش دارند استفاده از تکنیک جدیدی به نام FMRI می باشد که تصاویر آن رزولوشن بالایی داشته و فعالیتهای مغزی را با روشهای غیر تهاجمی از طریق ثبت سیگنالهای وابسته به سطح اکسیژن خون فراهم می کند. این توانایی نمایش مستقیم عملکرد مغزی ،

برداشت و درک مارا از روند فعالیتهای مغزی و وضعیت عصبی و ریسکهای عصبی افزایش می دهد.
FMRI چیست ؟
FMRI بر پایه افزایش جریان خون عروق لوکال ( محلهایی که فعالیتهای عصبی مغز را سازماندهی می کنند) عمل می کند. این نتیجه در اثر کاهش لوکال و موضعی در deoxyhemoglobin

پارامگنتیک است سیگنالهای با رزولوشن تصویری T2 weighted را تغییر می دهد. بنابراین این ماده گاهی بعنوان یک ماده کنتراست زای خودبخودی داخلی عمل می کند و بعنوان منبع سیگنال در FMRI عمل می کند و با استفاده از یک سکانس تصویری مناسب عملکردهای Cortical مغز انسان بدون استفاده از مواد کنتراست زای بیرونی در اسکنر پزشکی نمایان می شود. فعالیتهای

عملکردی مغز که به وسیله سیگنالهای MR تهیه شده اند مشخصات آناتومیکیمختلف مغز از جمله قشر مخ ، کورتکس حرکتی و نواحی Broca صحبت و فعالیتهای تکلمی را تصدیق می کند. مقایسه FMRI و تکنیکهای electrophy siological معمولی توانایی فوق العاده FMRI را در بررسی دقیق و تمرکز عملکردهای خاص مغز انسان نشان می دهد. بنابراین تعداد مراکز پزشکی و research مربوط به FMRI در حال افزایش است. بزرگترین مزیت FMRI به عنوان یک تکنیک ثبت تصاویر

فعالیتهای مغزی با توجه به پروسه های حساس و دقیق بکارگرفته شده در آن شامل موارد زیر می باشد:
1- سیگنال احتیاج به تزریق ایزوتوپ رادیواکتیو ندارد.

2- زمان نهایی اسکن می تواند خیلی کوتاه باشد برای مثال 2 تا 5/1 دقیقه min per run 2 .
3- رزولوشن in-plan تصاویر عملکردی معمولاً‌ در حدود mm5/1*5/1 است اگر چه امکان ایجاد رزولوشن کمتر از mm1 وجود دارد.
برای پی بردن به اهمیت روش FMRI آن را با آخرین متدهای PET مقایسه می کنیم.
PET احتیاج به تزریق مواد رادیوایزوتوپ و multiple acquisition دارد بنابراین زمان تصویربرداری زیاد شده و رزولوشن قابل انتظار تصاویر PET بسیار بزرگتر از pixel size در FMRI می باشد.

بعلاوه در PET معمولاً باید تصاویر مغزی جداگانه زیادی با هم جمع شوند تا یک سیگنال قابل قبول ایجاد کنند بنابراین اطلاعات سیگنال بیمار به خطر می افتد و محدود می شود. با وجود این محدودیتها PET در کارهای مهمی در مشکلات عصبی کاربرد دارد ولی برای طراحی یک عمل جراحی اعصاب یا نقشه درمان در موارد خاص مناسب نیست.

Methods
روشهای تصویربرداری خاص از یک مرکز به مرکز دیگر متفاوت می باشند زیرا هر گروه پیشرفتهای مستقلی در زمینه متد و روشهای آنالیز حاصل کرده اند و هنوز یک روش واحد و استاندارد برای استفاده در کلیه مراکز وجود ندارد ولی فاکتورهای مورد استفاده در کل و با میانگین کاربرد بیشتر شامل موارد زیر می باشد :
در تهیه تصاویر از T2 weighted با سکانس گرادیان اکو، TE = 60 ms و TR = 3s و ْ flip angle = 90و سیستم T 5/1 استفاده می شود. ضخامت اسلایس mm5 و گاهی mm3 با تصاویر همزمان تا 16 اسلایس در کنار هم به دست می آید.