بخشی از مقاله
چکیده
سیستم های گزارش خود به خود داروهای تجویزیعمدتاً به تشخیص زودهنگام واکنش های ناخواسته داروهای فروخته شده اطلاق می شوند. برخی کشورها پایگاه های اطلاعات لحظه ای - SRD - در اختیار دارند که دارای چندین روش ارسال سیگنال خودکار هستند. محدودیت رایج این روش ها در این واقعیت نهفته است که آنها ارزیابی خودکار سیگنال های تولید شده را انجام نمی دهند در نتیجه آستانه های هشدار به صورت تصادفی انتخاب می شوند.
شناسایی علائم و ارزیابی آنها مهمترین جنبه حمایت دارویی است که نقش مهمی در اطمینان از این امر دارد که بیماران داروهای ایمنی را دریافت کنند. در مورد شناسایی واکنش های مامطلوب دارویی آزمایشات بالینی اطلاعات محدودی را ارائه می دهند چون در شرایط بسیار کنترل شده اجرا می شوند. برخی از واکنش های مخرب دارویی تنها پس از استفاده درازمدت در جمعیت های بزرگتر و گروه های بیماران خاص دیده می شوند و علت این امر ابتلا به بیماری های خاص یا به کارگیری نادرست داروها است.
شناسایی علائم ناشناخته و غیرقابل پیش بینی در مراحل اولیه می تواند عامل مهمی در تامین داده های موثردر رفع چالش حمایت دارویی باشد. از این رو هدف اصلی در این مقاله بررسی چند روش - مدل انحراف گاما پواسون - GPS - و مدل شبکه عصبی افزایش اعتماد بایس - BCPNN - در چارچوب تصمیم کلی بایس - تشخیص سیگنال مراقبت های دارویی و ارزیابی این ها در حمایت از داروها است تا از این طریق ایمنی دارو را تائید کند. در ادامه پیشرفت ها و چالش ها و نیازهای اتی و جدید مورد بحث قرار می گیرند.
.1 مقدمه
تمام داروها قادر به تولید تاثیرات سوء هستند و با مصرف هر دارو احتمال بروز این تاثیرات وجود دارد. میزان این خطر با میزان منافع درمانی پیش بینی شده در ارتباط است تا در مورد استفاده یا عدم استفاده از دارویی خاص برای بیماری معین استفاده کند.[1] لازارو 1998 پیشنهاد داد که این قبیل واکنش ها در زمره چهارمین تا ششمین دلایل رایج مرگ و میر هستند.[2] حدود 6,5 تا 6,89 درصد از تمام پذیرش های بیمارستانی به دلیل 1ADR هستند که باعث افزایش تداوم بستری شدن در بیمارستان و هزینه متحمل شده از سوی بیمار می شود3] و .[4 پاتلت 2007 گزارش داد که بیش از 50 درصد ADR کاملا یا تا حدودی قابل پیشگیری هستند.[5]
در حین فرایند ایجاد دارو - فاز - 3 -1 واکنش های سوء از سوی مقامات نظارتی و کیمته های اخلاقی در قابل اصول اینمی داروها در گزارش ها ارائه می شود. اگر این واکنش در حین آزمایش مشاهده شود گزارش های اصلی در مدت 24 ساعت به واحد مسئول ارسال می شود و در طی 14 روز کاری این گزارش برای مقامات نظارتی فرستاده می شود. همچنین گزارش های حمایتی در طی مدت 14 روز فرستاده می شوند. به دلیل وجود نمونه های جمعیتی متجانس و تعداد کوچک نمونه ها و وجود کودکان خاص و زنان باردار و سالخورده و اندازه کوچک نمونه و مدت کوتاه آزمایش و عدم توانایی در شناخت ADR در زندگی واقعی این امر با محدودیتهایی روبرو شد. از این رو لازم است سیستمی برای بررسی دقیقتر ADR در محصولات دارویی ایجاد شود.[6]
حمایت دارویی در واقع مرحله 4 فرایند ایجاد دارو است که پس از ارسال دارو به بازار اجرا می شود. سازمان بهداشت جهانی این فرایند را به عنوان شاخه ای علوم معرفی می کند که با تشخیص و ارزیابی و درک و پیشگیری واکنش های سوء نسبت به محصول دارویی خاص یا دیگر مشکلات در انسان در ارتباط است.[7] هدف اصلی این فرایند تعیین کمیت واکنش های سوء دارویی نامشخص است تا از این طریق رویدادهای سوء دارویی شناسایی شوند و میزان اثربخشی داروها شرایط واقعی را تعیین کند و میزان مرگ ومیر حاصل از این رویدادها را کاهش دهد8] و .[9
شناسایی علائم و ارزیابی آن مهمترین جنبه حمایت دارویی است .[10] سازمان بهداشت جهانی علائم بیماری را به عنوان اطلاعات گزارش شده در رابطه علی احتمالی بین یک رویداد سوء و دارو تعریف می کند که در گذشته رابطه ای مبهم یا ناقص با هم داشته اند. غالبا گزارش های محدودی به بروز این علائم اشاره می کنند.
[11] این گزارشات به مراکز تامین دارو و سپس مراکز ناحیه ای ارسال می شوند. نهایتا تمام گزارش های موارد مورد نظر به مرکز همکاری های سازمان بهداشت جهانی در بخش مقیاس نظارت اپسالا ارسال می شوند.[12] علاوه بر این ارزیابی علائم با کمک این مقیاس با در نظر گرفتن احتمال نارانجو انجام می شود تا رابطه علت و معلول مشخص شود. تشخیص علائم و ارزیابی اینها هدف اصلی در این مقاله است تا با ارائه چکیده ای از رایج ترین روش ها در بررسی سیگنال و ارزیابی اینها به حمایت از داروها بپردازد تا از این طریق ایمنی دارو را تائید کند. در ادامه پیشرفت ها و چالش ها و نیازهای اتی و جدید مورد بحث قرار می گیرند.
تشخیص زود هنگام سیگنال های ایمنی در اسرع وقت اهمیت فزاینده ای دارد و علاقه بسیاری را در صنعت داروسازی، تنظیم کننده ها و رشته های عمومی به خود جلب نموده است.[13] سیگنال ها دو جنبه کیفی و کمی دارند. دسته های مختلف عوارض جانبی متفاوت شامل روش های تشخیص عملکرد اولیه داروی مخصوص تشخیص زودهنگام سیگنال است.[14] در دهه 1960، تراژدی تالیدومید به دلیل تشخیص دیرهنگام سیگنال رخ داد .[15] با این حال، سیستم گزارش لحظه ای در حال حاضر توسعه یافته و در سراسر جهان استفاده می شود.
این تعداد گزارش های تهیه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی و مرکز همکاری ها در زمینه نظارت بین المللی بر داروها در اوپسالا، سوئد به طور مداومی در حال افزایش است و در حال حاضر تقریبا 2000000 نفر را در هر سال شامل می شود.[10] سیگنال های ایمنی توسط انواع منابع مختلف ایجاد می شوند: گزارش خود به خودی، کنترل مورد و مطالعات آشکار بررسی پیش از بالینی و همچنین مطالعات بالینی - شکل . - 1 پایگاه داده های ایمنی مربوط به سازمان بهداشت جهانی - WHO - حاوی بیش از 3 میلیون و 600 هزار گزارش است و تا دسامبر 2004 سیستم گزارش گیری حوادث ناخواسته - AERS - در اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده حدود 2 میلیون و 600 هزار نفر را شناسایی نمود .
[16] درمورد پایگاه داده دارویی فرانسه، از سال 1986 تا 2001 حدود 200 هزار مورد گزارش ثبت شد .[17] برای کمک به کارشناسان دارویی از طریق این پایگاه های عظیم چند روش آماری پیشنهاد شد تا به طور خودکار تعداد قابل توجهی از علائم ارسالی را برای ارزیابی هر چه بیشتر جداسازی کنند. هدف از این روش، پیدا کردن جایگزینی برای تغییر تخصص کارشناسان داروسازی نیست، بلکه توجه هر چه بیشتر به روابط غیر منتظره مورد نظر است.
شایع ترین روش های اعمال شده عبارتند از: نسبت گزارش دهی متناسب [18] - PRR - ، نسبت موارد نامتعارف گزارش شده - .[19] - ROR، شبکه عصبی تکثیر کانزای بایس 20] - BCPNN - و.[21 و انحراف گاما پواسون چندگانه - - M - 22] GPS - و13] .[23،.[12 در حال حاضر هیچ یک از این روش ها به عنوان یک روش مرجع شناخته نمی شود. روش BCPNN برای پایگاه اطلاعات بهداشت .[24] WHO، روش MGPS برای داده های AERS و روش ROR و PRR برای پایگاه داده اروپائی [6] EudraVigilance استفاده می شود.
