بخشی از مقاله
چکیده
سامانه مرکب عایق حرارتی بیرونی - ETICS - براي سطوح بیرونی دیوارها و یا زیرسقفهاي موجود یا جدید به منظور عایق-کاري حرارتی به کار برده میشود. این نوعنما معمولاً متشکل از یک لایهي عایق حرارتی، مانند تخته پلیاستایرن است که سطح آن با ملاتهاي پلیمري یا سیمانی مسلح اندود شده است. این نوع نما باعث محافظت ساختمان در برابر هوازدگی و زیبایی آن میشود. استفاده از این نماها وزن ساختمان را کم میکند و در نتیجه خسارات ناشی از زلزله کاهش مییابد. در ساختمانهاي موجود استفاده از این سامانه باعث بهبود ظاهري و افزودن لایه عایق حرارتی به منظور صرفهجویی در مصرف انرژي میشود. علاوه بر این ETICS باعث آسایش حرارتی و محافظت بهتر در برابر دماهاي زیاد تابستانی میشود.
رایجترین نوع عایق حرارتی مورد استفاده در ETICS پلیاستایرن منبسط است. در این مقاله ویژگیهاي استاندارد و روشهاي آزمون ETICS با عایق حرارتیEPS بررسی میشود. این سامانه باید از مقاومت مکانیکی و پایداري لازم برخوردار باشد. ETICS باید در برابر تنش ترکیبی ایجاد شده به وسیلهي جرم، مکش هوا، دما، رطوبت و جمعشدگی و همچنین بارهاي تحت کاربرد معمول پایدار باشد. همچنین باید به گونهاي طراحی و به کار برده شود که الزامات مقاومتهاي مکانیکی و پایداري را برآورده سازد.
آزمایشهاي خواص مکانیکی عبارتند از: مقاومت اتصال کششی، مقاومت بیرون کشیدگی، مقاومت در برابر ضربه و مقاومت در برابر فرورفتگی. - طراحی و ساخت تجهیزات و وسایل لازم براي انجام آزمایشهاي یاد شده در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازي انجام شد. براي انجام آزمونهاي مطرح شده در مورد خواص مکانیکی ETICS از محصولات تولید داخل و وارداتی نمونهبرداري شد. آزمونها مطابق استانداردهاي ملی - با منبع - EN انجام شد. در این مقاله شرح مختصر آزمونهاي انجام شده در این مرکز در مورد نمونههاي مختلف ETICS ارائه میگردد.
-1 مقدمه
ضرورت صرفهجویی در مصرف انرژي و سبکسازي ساختمان با استفاده از روشهاي تولید صنعتی، سبب شده است که مصالح جدید نماسازي، در دنیا متداول شود. استفاده ازاین نوع نماها در حال حاضر در کشور ما بسیار محدود است. سامانه مرکب عایق حرارتی بیرونی - ETICS - براي سطوح بیرونی دیوارها و یا زیرسقفهاي موجود یا جدید به منظور عایقکاري حرارتی به کار برده میشود. این نوعنما معمولاً متشکل از یک لایه عایقحرارتی، مانند تخته پلی استایرن است که سطح آن با ملاتهاي پلیمري یا سیمانی مسلح اندود شده است 1]و.[2 سامانه ETICS باعث محافظت ساختمان در برابر هوازدگی و نماي زیباي آن میشود. رنگهاي نما و بافت آن قابل تغییر بر حسب سلیقه خریدار است.
استفاده از این نماها وزن ساختمان را کم کرده و در نتیجه خسارات ناشی از زلزله نیز کاهش مییابد. با استفاده از این سامانههاي نما، میتوان تا بیش از 50 درصد در مصرف انرژي صرفهجویی کرد. همچنین به واسطه محافظت از دیوارهاي خارجی ساختمان و جلوگیري از نفوذ نم، عمر مفید ساختمانها نیز افزایش مییابد .[1] سامانههاي مرکب عایق حرارتی بیرونی - - ETICS بر دو نوع است: بر پایه پلیاستایرن منبسط و بر پایه پشم معدنی. هر یک از این انواع متشکل از یک لایه عایق، یک لایه اندود زیرکار، یک لایه مش، یک لایه اندود زیرکار و یک لایه اندود نماي نهایی است.
به طور کلی فرآوردههاي کارخانهاي هستند که به صورت مجموعه کامل از محل تولید به محل کارگاه ساختمانی حمل و استفاده میشوند، حداقل شامل اجزاي زیر میباشند: چسب و اتصالات مکانیکی، عایق حرارتی، پوشش پایه، تقویتکننده و نازكکاري که میتواند شامل یک پوشش تزئینی نیز باشد. همهي اجزاي سامانه ETICS به طور ویژه براي سامانه و پشتکار توسط تولیدکننده طراحی میشوند .[1]
این سامانه باید از مقاومت مکانیکی و پایداري لازم برخوردار باشد. سامانه ETICS باید در برابر تنش ترکیبی ایجاد شده به وسیلهي جرم، مکش هوا، دما، رطوبت و جمعشدگی و همچنین بارهاي تحت کاربرد معمول و غیره پایدار باشد. همچنین باید به گونهاي طراحی و به کار برده شود که الزامات مقاومتهاي مکانیکی و پایداري را برآورده سازد. مقاومت کششی شبکههاي الیاف شیشه باید مطابق استاندارد روش آزمون تعیین و الزامات مربوط برآورده شود. مقاومت بیرون کشیدن مربوط به سامانه ETICS متصل به وسیله اتصالات مکانیکی باید مطابق استاندارد روش آزمون، بدون استفاده از چسب، بین عایق و پشتکار تعیین شود. آزمایشهاي خواص مکانیکی عبارتند از:
-1مقاومت اتصال کششی
-2مقاومت بیرونکشیدگی
-3مقاومت در برابر ضربه
-4مقاومت در برابر فرورفتگی 3] ،.[2 در پروژه تحقیقاتی ETICS دستگاهها و تجهیزات مربوط طراحی و ساخته شد سپس آزمایشهاي خواص مکانیکی فوق بر روي انواع ETICS موجود در بازار ایران انجام شد. به کمک نتایج آزمایشها خواص مکانیکی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. استانداردهاي مرجع در این پروژه استانداردهاي اروپایی بود که استانداردهاي ملی بر مبناي آنها توسط گروه پژوهشگران این پروژه تهیه و تدوین شد. به عنوان یکی از مراحل اجرایی این پروژه در نماسازي یکی از ساختمانهاي موجود مرکز انواع مختلف این سامانهها با جزییات اجرایی مختلف و مصالح متفاوت اجرا و به طور عملی مورد بررسی قرار گرفت.
-2 عایق حرارتی و عملکرد آن در ساختمان
در اکثر مناطق ایران، نوسان روزانه و سالانه دماي هوا طیف وسیعی داردو معمولاًبسیار فراتر از حد منطقه آسایش است. با وجود این نوسان فصلی و روزانه دماي هوا، شرایط حرارتی فضاهاي داخلی ساختمان باید در تمام فصول سال در حد منطقه آسایش نگه داشته شود. در غیر این صورت شرایط حرارتی نامطلوبی در این فضاها ایجاد خواهد شد که باعث ناراحتی ساکنین ساختمان شده و فشارهایی را بر جسم و روان وارد میسازد. نتیجه این فشارها از دست دادن کارائی فکري و جسمی و سرانجام اختلال در سلامت انسان است.
جدارههاي خارجی ساختمان یعنی دیوارها، سقف و کف هر یک تا حدودي مانع از انتقال حرارت میشود اما این اجزاء با کیفیت و ضخامتهاي معمول و متداول کنونی ساختمانسازي در ایران نمیتواند به میزان رضایتبخشی از انتقال حرارت جلوگیري نماید. مقدار حرارتی که بدین طریق از اجزاء ساختمان عبور مینماید باعث میشود مصرف سیستمهاي مکانیکی حرارتی و برودتی ساختمان به میزان قابل ملاحظهاي افزایش یابد. براي عایقکاري حرارتی ساختمانهایی که به طور مستمر ساکنین در آن حضور دارند بهترین روش عایقکاري از بیرون است. یکی از بهترین و ارزانترین روش هاي عایقکاري از بیرون ETICS است. EPS رایجترین عایق حرارتی مورد استفاده در سیستم ETICS است.
-3 اجزاي سامانه
سامانههاي ETICS بر دو نوع اند: بر پایه پلیاستایرن منبسط و بر پایه پشم معدنی. هر یک از این انواع متشکل از یک لایه عایق، یک لایه اندود زیرین، یک لایه مش، یک لایه اندود زیرین و یک لایه اندود نماي نهایی است - شکل . - 1 این سامانهها فرآوردههاي کارخانهاي هستند که به صورت مجموعه کامل از محل تولید به محل کارگاه ساختمانی حمل و استفاده میشوند و حداقل شامل چسب و اتصالات مکانیکی، عایق حرارتی، اندود زیرین شامل تقویتکننده و نماسازي است - شکل . - 1 همهي اجزاي سامانه ETICS به طور ویژه براي سامانه و پشتکار توسط تولیدکننده طراحی میشوند . [1 ETICS از تعدادي لایه که به ترتیب نصب میشوند تشکیل میشود. اکثر این سامانهها شامل سه لایه زیراند:
عایق حرارتی: لایهاي از عایق فوم پلاستیکی - به طور اختصار فوم - که به شکل ورقهایی به ابعاد براي مثال 50cm×100cm استفاده میشود. اگر چسب براي چسباندن عایق استفاده میشود، چسب با یک ماله بر روي فوم اعمال میگردد. در اکثر سامانهها نوعی از عایق به نام پلیاستایرن منبسط معروف به EPS به کار میرود. عایق ETICS به صورت تختههاي آماده مجزا در بستههاي بزرگ ارائه میشود. قطعات فوم در کارگاه ساختمانی بریده میشود تا با دیوار تطبیق یابد. محدوده معمول ضخامت عایق 5 ETICS تا 12 سانتیمتر است. اگرچه ضخامتهاي بیشتر نیز براي جنبههاي تزئینی استفاده میشود.
لایه زیرین تقویت شده با مش الیاف شیشه: یک لایه چسب سیمانی مسلح شده با مش الیاف شیشه بر روي سطح عایق با ماله یا اسپري اجرا میشود. لایه زیرین معمولا داراي پایه سیمان است اما بعضی تولیدکنندگان پیشرو از موادي با پایه اکریلیکی براي لایه زیرین استفاده میکنند. مواد لایه زیرین معمولا به صورت پودر خشک عرضه میشود که در کارگاه ساختمانی به آن آب اضافه میشود.
