بخشی از مقاله
چكيده
اثرات شليك تحتاني در نزديكي چاهها و ديگر موانع ، بدليل عدم توانائي كشتي در برداشت خطوط لرزه اي و درنتيجه كاهش تعداد نقاط برداشت و از دست دادن دورافت هاي نزديك ظاهر مي گردد كه در صورت عدم توجه به آنها، ممكن است با گسل اشتباه گرفته شود. اين اثرات با اعمال نشانگر Ant tracking بر روي مقطع لرزه اي قابل شناسايي مي باشند.
١ مقدمه
يكي از مشكلاتي كه در برداشت هاي لرزه اي، درنواحي توليد هيدروكربن با آن روبرو هستيم، وجود سكوهاي توليدي - Platform - مي باشند و براي جلوگيري از شكاف - Gap - ايجاد شده در زير سكوهاي مورد نظر درحين پيمايش، تكنيكي بكار گرفته مي شودكه شليك تحتاني - Undershooting - ناميده مي شود - شكل- ١ - . با توجه به اينكه داده هاي برداشت شده توسط شليك تحتاني اغلب داراي محدوده آزيموت پهن تر و دورافت هاي مينيمم بزرگتر مي باشند.
بنابراين در مراحل پردازش، چنين داده هاي برداشتي - شامل داده هاي دورافت نزديك كمتر و آزيموت گسترده - مشكلاتي را ايجاد خواهند كرد[1] و در مرحله تفسير در جاهايي كه جهت روندگسل و شليك تحتاني با هم همپوشاني دارند مخصوصا در ميدان هاي توليدي كه بدست آوردن تراكم گسل خوردگي و شكستگي مهم است و تفكيك اثرات مربوط به شليك تحتاني از شكستگي ها بسيار حائز اهميت مي باشند، از اين رو با بكارگيري نشانگر Ant tracking - Attribute - مي توان تا حدودي اين اثرات را شناسايي و تفكيك نمود.
شكل ١- نمايش نمادين برداشت لرزه اي دريايي با استفاده از تكنيك شليك تحتاني
٢ روش تحقيق
نخستين گام در تعبير و تفسير داده هاي لرزه نگاري كنترل كيفي اين داده ها مي باشد. بررسي هاي اوليه بر روي اطلاعات لرزه نگاري ضروري مي باشد با توجه به وجود سكوهاي توليدي در برداشت هاي لرزه اي مشكلاتي چون كاهش نقاط برداشت در اثر شليك تحتاني ايجاد مي گردد[2] كه در صورت عدم توجه به آنها، ممكن است با گسل اشتباه گرفته شود - شكل-٢ - ، كه يكي از روشها براي شناسايي اين اثرات بكارگيري نشانگر Ant tracking در نرم افزار پترل مي باشد. با توجه به اينكه از اين نشانگر براي استخراج گسل ها بر روي حجمي از داده لرزه اي استفاده مي شود
شكل٢- اثرات شليك تحتاني برروي مقاطع لرزه اي در نزديكي چاه ها كه با فقدان تريس لرزه اي در دورافت هاي نزديك قابل مشاهده و ممكن است با گسل اشتباه گرفته شود.
اثرات گسل بر روي نشانگر Ant
شكل ٣- نشانگر Ant tracking كه بر روي داده سه بعدي لرزه اي دريايي اعمال شده است و استخراج گسل ها قابل مشاهده مي باشد
٢-١ Ant Tracking Attribute
الگوريتم اين نشانگر به اين صورت است كه ارتباط ميان مورچه هايي را كه كوتاهترين مسير در كمترين زمان از لانه تا منبع غذا را طي مي كنند توسط ماده شيمايي بنام فرمون - Pheromone - كه توسط مورچه ها ترشح مي شوند پيدا مي نمايد،از اين طريق اين نشانگر زونهاي مجاور هم با همدوسي كم را به هم مرتبط مي كند.
ميدان دوبعدي كه مورچه ها قرار دارند به پيكسل هايي تقسيم مي شود:
تعداد پيكسلهايي كه شامل مورچه ها مي باشند،در ميدان تعداد هر پيكسل با مجاورت ٣ تا ٣ مي باشد. بعد از بكارگيري فيلتر معادله - 1 - تعدادكل تصاوير مورچه - ، تعداد پيكسل براي هر تصوير مورچه - و موقعيت هر پيكسل براي تصوير مورچه خاص , i=1,2,3,...تعيين شده است.
موقعيت مركز تصوير:
مورچه هاي الكترونيكي مصنوعي در حجمي از نشانگر لرزه ايي ناپيوستگي - seismic-discontinuity attribute volume - پخش مي شوند و به آنها اجازه داده مي شود تا مسيرهاي مختلف را دنبال كنند. اين مورچه ها از سطوح مختلفي عبور مي كنند و جهت اين سطوح را تخمين مي زنند - شكل- ٤.[3] - در واقع جهت گسل ها و مقادير قدرت نشانگر، دو ويژگي مي باشندكه براي استخراج صفحات گسل بكار گرفته مي شوند ورويدادهاي خطي، مانند گسل يا اثرات شليك تحتاني بصورت شارپ پديدار مي گردند.
شكل٤- تشخيص سطوح با عبور خط از تمام پيكسل هاي مربوط به تصاوير مورچه و زاويه يƟ،كه اين خط با محور xها مي سازد انجام مي گيرد.
شكل ٥- موقعيت شكستگي ها در نشانگر Ant trackingبرروي داده سه بعدي لرزه اي دريايي، كه اثرات شليك تحتاني بصورت خطواره هاي موازي پر رنگ تر نمايان مي گردند.
در نرم افزار پترل،روش تحقيق بدين ترتيب بوده كه، ابتدا بر روي داده سه بعدي لرزه اي دريايي نشانگر Variance اعمال مي گردد. سپس بر روي خروجي آن، با در نظر گرفتن پارامترهاي مناسب نشانگر tracking Ant اعمال مي شود - شكل-٥ - كه با تقاطع برش زماني داده اي كهAnt tracking بر روي آن اعمال شده و داده سه بعدي لرزه اي، اثرات شليك تحتاني قابل مشاهده مي باشند و قابل تشخيص با اثرات گسل مي باشند
