بخشی از مقاله
چکیده
کیفیت مدارک در حرفه حسابرسی دیوان محاسبات همیشه در اولویت بوده است. اغلب پژوهش های تجربی حسابرسی، کیفیت حسابرسی را به عنوان معیاری از کیفیت شواهد گردآوری شده جهت پشتیبانی از نظر حسابرسی تعریف کرده اند. پژوهش های زیادی با استفاده از معیارهای مختلف از کیفیت حسابرسی انجام شده است. تنوع دیدگاه ذینفعان در خصوص کیفیت حسابرسی بیانگر این است که نباید یک مؤلفه خاص را عامل اثرگذار اصلی بر کیفیت حسابرسی معرفی کنیم. در سالهای اخیر پژوهشی کامل و جامع در خصوص شناخت شاخص های مؤثر بر روی کیفیت حسابرسی حسابرسان دیوان محاسبات انجام نشده است.
بنابراین، مطالعه جامع کیفیت حسابرسی دیوان محاسبات و نحوه ی اثر گذاری شاخص های تاثیر گذار بر آن مستلزم درک وسیع تر و عمیق تر از پیچیدگی ها و ظرافت های این موضوع است که در این پژوهش بدان پرداخته شده. در این پژوهش با استفاده از مرور پژوهش های مرتبط پیشین و نظرات خبرگان در این زمینه سعی به شناسایی مجموعه از شاخص های تاثیر گذار بر کیفیت حسابرسی شد.
سپس با رویکرد تحلیل عاملی تاییدی و نظرات خبرگان حسابرسی دیوان محاسبات در دستگاه های اجرایی استان گیلان اقدام به انتخاب و غربالگری شاخص های شناسایی شده، جهت گزینش مهم ترین این شاخص ها به منظور مورد تاکید قرار گرفتن آن ها توسط مدیران و کارشناسان، گردید.نتایج پژوهش حاکی از شناسایی 64 شاخص تاثیر گذار بر کیفیت حسابرسی می باشد که با عملیات غربالگری با رویکرد تحلیل عاملی تاییدی جهت انتخاب مهمترین آن ها، 25 شاخص از دیدگاه خبرگان در دستگاه های اجرایی استان گیلان انتخاب گردیدند.
.1 مقدمه
امروزه نیاز به تاکید بیشتر بر مسائل کیفی از قبیل کیفیت استانداردهای حسابداری و حسابرسی، تطبیق وهمگونی قوانین واستانداردها، فرهنگ جامعه، استقلال، قضاوتهای صحیح وصداقت حرفه ای، آموزش مستمر دانش وکسب تجربه، قدرت تطبیق وکارایی فنی، نظارت وسرپرستی درسطح کار ومؤسسات، تضاد منافع، واکنش سهامداران وکمیته های حسابرسی ودیگر مؤلفه های تأثیر گذار بر کیفیت حسابرسان احساس می شود.
موفقیت خدمات حرفه ای در گرو کیفیت مطلوب خدمات ارائه شده است واحراز کیفیت مطلوب بر مبنای رعایت استانداردهای حسابرسی مسیر خواهد شد - میرزایی، . - 1393 حسابرسان مسئولیت حساس و دشواری در بررسی و اعتباردهی به اطلاعات مالی شرکت ها و ارائه آنها به شکل گزارش های مالی که قابل اتکا و قابل استفاده برای گروه های ذینفع جهت ارزیابی عملکرد شرکت ها دارند، بنابراین انجام رفتارهای غیرحرفه ای کاهنده کیفیت حسابرسی، آشنایی حسابرس با سازمان و مدیریت آن - هردا و لوله1، - 2013، شناخت حسابرس و مشتری از هم - اسوانبرگ و آهمن2، - 2014 و... می تواند کیفیت حسابرسی را کاهش داده و اعتماد عموم را به حرفه حسابداری و حسابرسی از بین برده و به حیثیت کل حرفه لطمه وارد سازد - عرب صالحی و همکاران، . - 1390
در ایران نیز پس از کشف تقلب بانکی 1390، برخی کارشناسان ادعای شکست حسابرسی را مطرح کردند. در پاسخ به این رویدادها، از یک طرف، مقررات گذاران تغییراتی را در دستور کار قرار دارند. برای مثال، قانون ساربنز آکسلی - 2002 - در آمریکا وضع شد تا به بی نظمی های گزارشگری مالی سر و سامان دهد و تحولاتی در زمینه حاکمیت شرکتی انگلستان رخ داد - تپالاگون و لین3، - 2014 و قانون ساکس در آمریکا و انگلستان از دیگر مثال هایی در این زمینه هستند که بر عملکرد شرکت های دولتی و کیفیت حسابرسی، فرآیند حسابرسی و نقش حسابرسان تاکید کرده اند - کیلگور4 و همکاران، . - 2014
تعاریف زیادی از کیفیت حسابرسی وجود دارد که اگر چه متفاوت هستند، اما از یک ساختار مشابه پیروی می کنند - دیفاند5، . - 2014 در مجموع، می توان تعریف دی آنجلو - 1981 - 6 را کامل ترین تعریف از کیفیت حسابرسی دانست. در این تعریف، کیفیت حسابرسی شامل توانایی حسابرس در کشف تخلف - صلاحیت حرفه ای حسابرس - و تمایل حسابرس برای گزارش این تخلف - استقلال حسابرس - می شود - تپالاگول و لین، . - 2014
طی سال های گذشته، سازمان های گوناگون کوشش های فراوانی برای فراهم کردن شاخص هایی برای ارزیابی کیفیت حسابرسی انجام داده اند. ولی درمجموع میزان همسویی و یگانگی درمیان این شاخص ها اندک بوده است - احمدی، . - 1393 کاتاناک و واکر - 1999 - 7 الگوی جامع - البته آزمون نشده - از کیفیت حسابرسی ارایه کرده اند.
طبق دیدگاه آنان، کیفیت حسابرسی تابعی از دو عامل مرتبط با عملکرد حسابرس است: اول، توانایی های حسابرس - از جمله: دانش، تجربه، قدرت تطبیق، کارآیی فنی، اثربخشی حسابرسی - . دوم، اجرای حرفه ای - از جمله: استقلال، بی طرفی، دقت حرفه ای، تضاد منافع، و قضاوت حرفه ای - . علاوه بر ویژگیهای فوق، الگوی آنها شامل تأثیر انگیزههای اقتصادی - از قبیل: میزان حق الزحمه، میزان هزینه حسابرسی، کارآیی حسابرسی، دعاوی حقوقی، و خدمات مشاورهای - ، و ساختار بازار - از قبیل: رقابت، درجه تمرکز در صنعت، صرفه جوئی های ناشی از مقیاس و وجود قوانین و مقررات - و تعویض حسابرسان و وضعیت استخدامی حسابرس است.
میرزایی، . - 1393 در حالی که برخی از اجزای این نمونه توسط محققان مورد بررسی قرارگرفته است، اما این چارچوب در ساختار تحقیقات مرتبط با کیفیت حسابرسی بدیع است پرسش این که کدام عامل بر کیفیت حسابرسی تأثیر بیشتری دارد، باید از طریق انجام تحقیقات پاسخ داده شود. دیوان محاسبات کشور به عنوان یکی از سازمان های حسابرسی مهم در کشور به کلیه حساب های وزارتخانه، مؤسسات، شرکت های دولتی و سایر دستگاه هایی که به نحوی از انحاء از بودجه کل کشور استفاده میکنند به ترتیبی که قانون مقرر میدارد رسیدگی یا حسابرسی مینماید و حساب ها و اسناد و مدارک مربوطه را برابر قانون جمع آوری و گزارش تفریغ بودجه هر سال را به انضمام نظارت خود به مجلس شورای اسلامی تسلیم می نماید و باید در دسترس عمومی گذاشته شود - حسینی عراقی، - 1391
بنابراین همچون سایر موسسات نظارتی و حسابرسی باید سیاست ها، سیستم ها و رویه هایی را به کار بندد که عوامل کیفی موثر را تقویت و در کلیه مراحل حسابرسی شامل پذیرش کار، زمان بندی کار، برنامه ریزی، اجرا، ارزیابی یافته ها، نتیجه گیری و گزارش دهی و پیشنهادهای حسابرسی، کنترل های کیفیت را اجرا نماید. با توجه به نظرهای متفاوت استفاده کنندگان در مورد کیفیت حسابرسی به این حقیقت می رسیم که هیچ یک از عوامل به تنهایی اثر عمده ای بر کیفیت حسابرسی ندارند.
بنابراین، درک متقابل از نظرات یکدیگر و اینکه چگونه کار یکی بر نظر و نگرش دیگران در مورد کیفیت حسابرسی تاثیر می گذارد، ازجمله عوامل مهم در بهبود کیفیت حسابرسی است - اسدی و دارابی، 1391؛ حیدری و محمدی، . - 1392 پژوهش های زیادی با استفاده از معیارهای مختلف از کیفیت حسابرسی انجام شده است تنوع دیدگاه ذینفعان در خصوص کیفیت حسابرسی بیانگر این است که نباید یک مؤلفه خاص را عامل اثرگذار اصلی بر کیفیت حسابرسی معرفی کنیم. بنابراین، مطالعه جامع کیفیت حسابرسی مستلزم درک وسیع تر و عمیق تر از پیچیدگی ها و ظرافت های این موضوع است که در این پژوهش مدنظر قرار خواهد گرفت.
بدین صورت که با یک مطالعه به شناسایی شاخص های تاثیر گذار بر کیفیت حسابرسی دیوان محاسبات خواهیم پرداخت و سپس به غربالگری آن ها با رویکرد تحلیل عاملی تاییدی در یک مطالعه ی موردی اقدام خواهیم نمود تا بتوانیم مهم ترین شاخص های تاثیر گذار بر کیفیت حسابرسی دیوان محاسبات در دستگاه های اجرایی استان گیلان را شناسایی و مورد تاکید قرار دهیم.
.2 مرور ادبیات پژوهش
در این بخش به بیان خلاصه ای از پژوهش های مرتبط پیشین خواهیم پرداخت: الزبان - 2015 - 8 در پژوهشی به بررسی تاثیر ابعاد متفاوت فرهنگ بر کیفیت حسابرسی داخلی در کشور عربستان پرداخته.
