بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق در رابطه با نتایج پردازش، تعبیر و تفسیر تصاویر ASTER, ETM منطقه اکتشافی "قادوکندی" تدوین شده است، که عملیات اجرایی آن در دو فاز اول و دوم شناسایی انجام گرفته است. هدف از انجام این تحقیق شناسایی دگرسانی های در ارتباط با کانی زایی مس و طلا بر اساس روش های مورد استفاده در فناوری دورسنجی می باشد.
محدوده مورد مطالعه بخشی از زون افیولیتی مرند - ماکو و واقع در نقشه زمین شناسی 1:100000 ماکو صادره از سوی سازمان زمین شناسی کشور می باشد. در این تحقیق بررسی های دورسنجی با بهرهگیری از دادههای تصاویر VNIR-SWIR-LWIR ماهواره ترا با استفاده از سنجنده ASTER انجام گرفته است و با استفاده از روش های پردازش نسبت گیری باندی ساده و ترکیب باندی و کمترین مربعات رگرسیون شده - - Ls-Fit ، نقشه دگرسانی منطقه قادوکندی چالدران، تهیه گردید.
-1 مقدمه
در طی سال های 1990، پیشرفت خیلی سریع - انقلاب تکنولوژی سنجش از دور - در تکنولوژی سنجنده های جدید، کامپیوترها و نرم افزارهای پردازش تصاویر دیده شد که بطور وسیع مورد پذیرش و کاربرد اکتشاف گران و زمین شناسان قرار گرفت.
این مقاله در رابطه با نتایج پردازش و تعبیر و تفسیر تصاویر ASTER, ETM منطقه اکتشافی "قادو کندی" تدوین شده است، که عملیات اجرایی آن در دو فاز اول و دوم شناسایی انجام گرفته است. فاز اول با استفاده از پردازش تصاویر ETM جهت تهیه نقشه های ساختاری و تعیین آلتراسیون های سیلیسی و اکسیدمس انجام گرفته و در فاز دوم با استفاده از تصاویر VNIR-SWIR-LWIR سنجنده ASTER آلتراسیون های منطقه با تفصیل بیشتری مورد بررسی قرار گرفته است.
ASTER سوار بر روی پلاتفرم EOS-AM در سال 1998 به فضا پرتاب شد که داده های استریوسکوپیک SWIR,VNIR و TIR با تفکیک بالا ارائه می دهد. داده های ASTER می تواند کاربردهای زیادی در زمینه اکتشاف معادن و کارهای زمین شناسی داشته باشد. با باند SWIR این داده ها، می توان کربنات ها، کلریت ها، میکاها و رس ها را از هم جدا کرد. در این رابطه تجربیات موفقی گزارش شده است.
با ترکیب داده های AVIRIS و TIMS با داده های ASTER، اکسید آهن در باند VNIR ، آلونیت و کائولینیت در باندهای SWIR و سنگ های سیلیسی و اوپالی شده در باندهای TIR از یکدیگر تفکیک شده اند. این محدوده همانند اکثر معادن مس دار محدوده خوی، ماکو و چالدران، درداخل واحدهای افیولیتی واقع شده است - در این کانسار واحدها دگرگون شده است -
-2 بحث
پیش پردازش تصاویر ETM منطقه قادو کندی با تصحیح هندسی و ژئوکد کردن شروع شد. تصحیح هندسی ژئوکد کردن در زمانی ضروری است که هدف، تلفیق تصویر اصلی با دیگر تصاویر یا با انواع داده ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی - GIS - باشد. اغلب تصاویر ماهواره ای به صورت سفارشی به صورت طول- عرض جغرافیایی و یا UTM ژئوکد می شوند. برای این تحقیق، کل سطح منطقه اکتشافی قادوکندی - به مساحت 25 کیلومتر مربع - با منظر تصویر ETM با تاریخ برداشت نوامبر سال 2014 تهیه و مورد پوشش قرار گرفت. تصحیح هندسی تصاویر بر پایه نقشه های توپوگرافی سازمان جغرافیایی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد و با سیستم تصویر مختصاتی UTM-38-North و با Datum=WGS 84 ژئوکد گردید.
تصحیح نوفه از باندهای تصاویر ETM - SPEC,PAN - قادوکندی انجام گردید. نوفه می تواند ناشی از نسبت پائین سیگنال به نوفه درمحدوده فرکانس پائین طیف الکترومغناطیسی باشد. الگوریتم کاهش نوفه با استفاده از فیلترهای انحراف معیار بر روی مولفه های اصلی SPEC,PANو برگرداندن آنها به فضای اصلی انجام می گیرد. شش مولفه اصلی PC از شش باند SPEC منطقه ایجاد شد و فیلترهای انحراف معیار بر روی مولفه های PC4,PC5,PC6 جهت کاهش نوفه اعمال گردید.همه شش مولفه همراه با مولفه های فیلتر شده به فضای اصلی داده ها برگردانده شد. پنج مولفه اصلی PC از پنج باند PAN منطقه ایجاد شد و فیلترهای انحراف معیار بر روی مولفه های PC3,PC4,PC5 جهت کاهش نوفه اعمال گردید. همه پنج مولفه همراه با مولفه های فیلتر شده به فضای اصلی داده ها برگردانده شد
-1-2 فاز اول شناسائی محدوده قادوکندی، پردازش تصاویر ETM
ایجاد ترکیب رنگی: ترکیب رنگی از باندهای طیفی جداگانه که به صورت رنگ های آبی، سبز و قرمز نمایش داده می شود، معمول ترین شکل نمایش داده ها می باشد. اگرچه این پروسه ساده است ولی در انتخاب باندها و رنگ های نمایشگر باید دقت کرد که عوارض به خوبی و با رنگ هایی که برای کاربر قابل درک است، نمایش داده شوند. برای این هدف کارهای آماری متعددی براساس واریانس باندها انجام گرفته است. به عنوان مثال، با استفاده از محاسبات ضرایب همبستگی تعیین شده است که در تصاویر TM، ترکیب باندی 1-4-7 ماکزیمم اطلاعات را برای جدا کردن لیتولوژی در مناطق خشک ارائه کرده و تر کیب 1-5-7، در شناسایی مناطق حاوی کانی های دارای یون هیدروکسیل مفید می باشد. ترکیب 1-4-7 برای تشخیص تنوعات لیتولوژیک سودمند شناخته شده است.
شکل : - 1 - تصاویر انواع پیش پردازش های ETM منطقه قادو کندی
ترکیب باندی 4-3-1 به منظور تشخیص خاک های اکسید آهن دار در مناطق شدیدا" هوازده و مناطق جنگلی توصیه شده است. ترکیب 3-4-5 برای تفاسیر فوتوژئولوژی معمولی، مفید ارزیابی شده است. در این پروسه 3 باند داده - یا بیشتر - به مولفه های اصلی تبدیل و کشیده می شوند تا واریانس کلی در امتداد 3 محور مستقل قابل قبول باشد. معمولا" یک کشش خطی - یا گوسی - مورد استفاده قرارمی گیرد. سپس داده های کشیده شده به سیستم مختصات RGB اصلی برگردانده می شوند تا قابل نمایش به صورت تصاویر ترکیب رنگی باشند. منطقه قادوکندی در بعضی از مناطق دارای پوشش گیاهی است. با توجه به این موضوع و میزان ضریب همبستگی بین باندها، از سه باند 5و3و1 برای ایجاد تصویر ترکیب رنگی منطقه با کشیدگی خطی - - D.S استفاده گردید.
