بخشی از مقاله
چکیده
مهندسی ارزش تلاشی سازمان یافته است که با هدف بررسی و تحلیل فعالیتهاي طرح در مراحل طراحی، اجرا، بهرهبرداري و نگهداري اجرا میشود. این بررسی با استفاده از تجارب، ابتکارها و خلاقیتهاي متخصصان در جهت تحلیل کارکرد سیستمها، عوامل، تجهیزات و کارآیی انجام میشود. با بررسی هاي انجام شده در زمینه عوامل تاثیرگذار در استقرار مهندسی ارزش امکان شناسایی، رتبه بندي و معماري این عوامل به عنوان یک پژوهش مستقل فراهم گردید.
بیشتر کارهاي مرتبط انجام شده در این زمینه تنها به تشخیص و رتبه بندي کلی عوامل تاثیرگذار در استقرار مهندسی ارزش اکتفا کرده اند و به معماري عوامل و چگونگی تاثیرات آنها بر یکدیگر نپرداخته اند. پژوهش حاضر با تکیه بر توافق جمعی از خبرگان مهندسی ارزش سعی در دستیابی به یک رتبه بندي علمی از مجموعه عوامل تاثیرگذار در استقرار مهندسی ارزش در پروژه هاي صنعتی با استفاده از تکنیک TOPSIS و طراحی معماري و روابط این عناصر با یکدیگر با استفاده از روش ISM دارد.
فرآیند پژوهش با استانداردسازي پرسشنامه هایی با نظر خبرگان مهندسی ارزش در شرکت آرد ماشین انجام گردید. نتایج پژوهش نشان دهنده ي این است که 11 عامل داراي تاثیر بیشتري در استقرار مهندسی ارزش هستند، و در این میان عامل »شفافیت کارفرما در اعلام خواسته ها و انتظارات و تعیین محدودیت ها« جزء عوامل نفوذ گذار و مهم محسوب می شود.
همچنین عوامل »انتخاب محدوده مشخص براي استقرار مهندسی ارزش« و »حمایت مدیریت سازمان« نیز جزء عوامل مهم و نفوذ گذار بر سایر عوامل شناسایی شده اند. نتایج نهایی پژوهش نشان دهنده ي مدل چهار سطحی مهندسی ارزش است که می تواند توسط مدیران شرکت جهت استقرار مهندسی ارزش بکار گرفته شود.
-1 مقدمه
از الزامات یک سازمان موفق توجه به عوامل ایجاد کننده ي ارزش درون سازمان است. عوامل ارزش آفرین در سارمان و به تبع آن به کارگیري مهندسی ارزش1 از فاکتورهاي اساسی در تولید محصول با کیفیت به شمار میروند. امروزه توجه به کیفیت از یک سو و هزینه هاي بالاي دستیابی به آن از سوي دیگر مدیران را به استفاده از مدل هاي تشریح کننده ي مفهوم ارزش سوق میدهد.
مهندسی ارزش یکی از تکنیک هاي بهبود و حل مسأله می باشد که کارایی آن در طول بیش از نیم قرن استفاده در زمینه هاي مختلف صنعتی، خدماتی و ساخت به اثبات رسیده است. این تکنیک با ماهیت منعطف و ساده، قابلیت انطباق با محدوده ي وسیعی از مسائل را داراست و به خوبی با سایر تکنیک ها و فعالیت هاي بهبود دیگر تلفیق می گردد. از طرفی با تمرکز بر نوآوري و تحلیل کارکرد، و نیز همراستا نمودن آنها با اهداف مطالعه ي ارزش، زمینه ي افزایش راه کارهاي خلاقانه و میانبر را فراهم می آورد. - گواهی، حسینعلی پور، - 1387
این تکنیک مجموعه اي متشکل از چندین روش فنی است که با بازنگري و تحلیل اجزاي کار، قادر خواهد بود اجراي کامل طرح را با کمترین هزینه و زمان تحقق بخشد. - Dellisola, 2005 - ضمن اینکه به تمام اجزاي طرح توجه می کند، هیچ بخشی از کار را قطعی و مسلم نمی داند. هدف مهندسی ارزش، زمان کمتر براي رسیدن به مرحله ي بهره برداري بدون افزودن برهزینه ها یا کاستن از کیفیت کار است.
- Samy, 2007 - از این رو شناسایی عوامل مؤثر در مطالعات مهندسی ارزش در پروژه هاي صنعتی میتواند در تخصیص منابع و تسریع در خاتمه ي پروژه ها نقش بسیار مهمی ایفا کند. مطالعات مهندسی ارزش به دلیل کمبود زمان و منابع غالبأ با مشکلات و فشارهاي فزاینده اي مواجه است. شناسایی عوامل کلیدي تاثیرگذار در این مطالعات با تخصیص مناسب کمترین زمان، منابع و امکانات ما را قادر میسازد تا از طریق این مطالعات به هدف و نتیجه ي بهتري دست پیدا کنیم. - محمدي بلبلان آباد، فاتحی، - 1388
-2 مبانی نظري و پیشینه ي پژوهش
مهندسی ارزش فرآیندي سازمان یافته براي دستیابی به کارکردهاي ضروري با کمترین هزینه در چرخه ي عمر محصول، سازگاري با عملکرد مورد نیاز، قابلیت اطمینان، در دسترس بودن، کیفیت و ایمنی براي یک محصول خاص است. این تکنینک صرفأ تمرکز بر کاهش هزینه نیست بلکه یک رویکرد کارکرد گراست که نسبت آنچه کسب خواهد شد و آنچه هزینه میشود را به عنوان تعریف ارزش نشان خواهد داد. - Behncke & Maisenbacher, 2014 -
دلیل موفقیت متدولوژي هاي ارزش، تحت تاثیر قرار دادن دلایل اصلی پایین بودن سطح ارزش در سازمان می باشد. در میان متدولوژي هاي ارزش، مهندسی ارزش با برنامه ي کاري مشخص و رویکردي خلاق، نتایج قابل توجهی را حاصل نموده است. یکی از دلایل ترویج و توسعه این تکنیک سرعت در بکارگیري آن و در عین حال ریسک پایین است. در مجموع سرعت در رسیدن به نتایج مطلوب، باعث شده است که مدیران توجه خاصی به این تکنیک داشته باشند.
- - Jariri & Zegordi, 2012 اصطلاح مهندسی ارزش اولین بار در سال 1947 میلادي توسط لارنس دي مایلز2 از شرکت جنرال الکتریک3 در جریان جنگ جهانی دوم استفاده شد. جایگزین کردن مواد اولیه طراحی بدون از دست دادن کیفیت و عملکرد، به علت کمبود مواد و مطالعات تغییر محصول، توجه لارنس و سایر کارکنان بخش خرید کارخانه جنرال الکتریک را به خود جلب کرد. در این سالها مفهوم مهندسی ارزش در شناخت و کاربرد تکنیکهاي خلاق در کاهش هزینه هاي کالا، پروژه و خدمات بدون کاهش سطح کیفیت، عملکرد یا جذابیت محصول در بازار وارد شد و قابلیت رقابت را بهبود بخشید.
