بخشی از مقاله
چکیده
افق بوکسیت_لاتریتی تویه دروار در منطقه تویه دروار از توابع شهرستان دامغان واقع شده است. این افق با ضخامت حداقل2 متر و حداکثر 10 متر و طول تقریبی چند صد کیلومتر در زون البرز شرقی گسترش یافته است.
مطالعات کانی شناسی حاکی از گسترش بسیار زیاد کانی کائولینیت، آناتاز، تریدیمیت، هماتیت و بمقدار کمتر بوهمیت، دیاسپور و گیبسیت در این افق است. همچنین به لحاظ مطالعات روي ااییدها، گرهک ها و پیزوئید ها در افق مورد مطالعه به خوبی مشهود است که نشان از دو دوره ي آب و هوایی دیرین است.
با توجه به کاربرد هاي بیشمار بوکسیت در صنعت و آنالیز هاي XRF، - شایسته است که مطالعاتی بروي کیفیت کاربرد آنها انجام شود - . با توجه به آنالیزهاي انجام شده، کیفیت سفال بام را پس از استفاده ي این نوع خاك در ترکیب مواد اولیه سنجیده و نتایج آن را مورد بررسی قر ار دادیم. لذا میتوانیم از خاك هاي بوکسیت_لاتریت بعنوان یک مادهي مصرفی اولیه مناسب در صنعت سفال بام استفاده کنیم.
مقدمه
افق مورد مطالعه در نزدیکی روستاي دروار در 58 کیلومتري شمال غرب شهرستان دامغان، واقع شده است. این افق در ارتفاعات شمالی استان سمنان، جنوب رشته کوههاي البرز - زون البرز شرقی - واقع شده است. مختصات جغرافیایی منطقه مورد نظر در طول53̊57̕03̋ شرقی و عرض084̊21́36 ̋شمالی قرار گرفته است. این افق بین سازند هاي شمشک و الیکا بصورت چینه سان که شامل دو واحد سنگ شناختی لاتریت آهن دار و بوکسیت رسی است، توسعه یافته است.
روش مطالعه
تعداد 10 نمونه از بخش هاي مختلف افق بوکسیت ي-لاتریتی، در سه نیمرخ، نمونه برداري بصورت عمود بر راستاي نهشته ي معدنی برداشت و مورد بررسی هاي کانی شناسی و آنالیزXRD با دستگاه D8 Advanced Bruker Cu- Kα - λ= 0/1540680 - قرار گرفتند. سنگ نگاري، ریزساخت و کانی شناسی کلی نمونه ها به وسیله ي میکروسکوپ پتروگرافی دانشگاه دامغان انجام شد.
سنگ نگاري و ریز بافت
هدف از بررسی هاي سنگ نگاري در این پژوهش شناخت ویژگی هاي بافتی است. واحد هاي بافت ساز اصلی نمونه ها پیزولیتی، اووئیدي است. خمیره ي بیشتر نمونه ها ریز دانه تا کریپتوکریستالین بوده و اندازه ي بیشتر ذرات تشکیل دهنده نیز کوچکتر از 10 میکرون بوده است
هماتیت تنها کانی قابل تشخیص در هسته میکرو_ائوییدها و ائوییدها است که بصورت ریز دانه در خمیره 5 تا 100 میکرون و یا قطعات درشت وجود دارد و بخش بزرگی از هسته ي پیزولیت ها را شامل میشود - شکل_2ب،پ - . بافت غالب قابل شناسایی در این کانسنگ بافت هاي جریانی، که بدلیل عملکرد فشارهاي دینامیکی، آبدهی کلوئید و تبلور دوباره طی فرایندهاي هوازدگی تشکیل شده است
با توجه به حضور و توسعه سنگال هایی چون ائوییدها، تغییرات آب و هوایی در طی تشکیل این افق ممکن است در دو مرحله مختلف روي داده است.
- 1 دوره نسبتاً درازمدت با آب و هواي استواییغالباً مرطوب و
- 2 تناوب کوتاه مدت آب و هواي خشک و مرطوب
اندازهي قطعات پیزولیت، اووئید و گرهک اندازه بیشتر بین 1_5 میلیمتر است و برخی از آ نها تحت تاثیر تنش پس از تشکیل، مثل فشردگی، دستخوش خردشدگی و دگرشکلی شده اند.
- شکل - 2الف: رگهی انحلالی. ب :اایید و پیزولیت همراه با رگه هاي آهنی - گوتیتی شده - ، اایید با هستهیآهنی. پ:. هماتیت . ت: اایید مرکب بهمراه و پیزولیت. ث: ماتریکس با بافت پانیدیومورفیک در بوکسیت سخت همراه با پیزوئید که در مرکز آهن دار است. د:گسترش درزه و شکستگی اپی ژنتیک در یک پیزولیت.
کانی شناسی
باتوجه به نتایج آنالیز XRD، کانیهاي اصلی مانند رس ها - کائولینیت،دیکیت - ، کانیهاي آلومینیومدار به مقدارکم شامل بوهمیت، دیاسپور،گیبسیت، کانی هاي تیتان دار مانند آناتاز بمقدار زیاد بوده - شکل_3الف و ب - ، و هماتیت کانی فراوان آهندارتشخیص داده شده است
- شکل_3الف - : نمونه ي بوکسیتی به لحاظ کانی شناسی شامل: کائولینیت Kao ، دیکیت Dick، تریدیمیت Try،بوهمیت Boh، برلینیت Ber، آناتاز .Ana
