بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
اصول انبارداری دارویی
اسلاید 3 :
دارو بدون شک یکی از مهمترین ارکان نظام سلامت است و تقویت مستمر سیستم نظارت بر امور مرتبط با فرآورده های دارویی ضامن دسترسی آسان و به موقع بیماران به داروی با کیفیت، ایمن و اثربخش است.
بنابراین با توجه به اینکه نحوه توزیع فرآورده های دارویی یکی از مهمترین فعالیت های زنجیره مدیریت تأمین محصولات دارویی می باشد، کنترل مناسب بر فعالیت های توزیع و رعایت ضوابط،کیفیت محصولات دارویی را تحت تأثیر قرار می دهد.
اسلاید 4 :
انبارش(storage)
فرآورده های دارویی و فرآورده های بهداشتی باید جدا و مستقل از دیگر محصولات نگهداری شوند و باید از اثرات مضر نور،رطوبت و دیگر عوامل خارجی مصون بمانند.
ظروف فرآورده های دارویی وارده باید در صورت نیاز قبل از انبارش تمیز شوند. البته نباید تأثیری بر کیفیت فرآورده های دارویی داشته باشد.
چیدمان موجودی های انبار باید بر اساس اصول FEFOقرار گیرند.
فرآورده های دارویی باید به نحوی حمل و نقل و انبارش شوند که از هرگونه نشت، شکستگی، آلودگی و اختلاط فرآورده ها جلوگیری شود. فرآورده های دارویی نباید مستقیما بر روی زمین نگهداری شوند مگر اینکه بسته بندی به نحوی طراحی شده باشد که اجازه انبارش به این صورت را به محصول بدهد.
فرآورده های دارویی که تاریخ انقضا / عمرقفسه ای آنان نزدیک است باید سریعا از انبار فروش خارج شوند.
اسلاید 5 :
ویژگی های کلی یک انبار دارویی
قفسه ها و کمد ها
باید از قفسه و کمد برای انبارش بسته های کوچک استفاده نمود. قابل تنظیم بودن قفسه ها، امکان نگهداری کالا با اندازه های مختلف را در آن ها امکان پذیر می سازد. لازم به توضیح است بعضی قفسه های بزرگتر، پالت های حاوی کالا را نگه می دارد.
میز ها در بخش بسته بندی
توصیه می شود در بخش بسته بندی مجدد کالا برای ارسال، از میزهای بزرگ و تمیز استفاده شود.
اسلاید 6 :
پالت ها
جدا از وظیفه ای که پالت ها برای جابجایی کالا به وسیله لیفتراک بر عهده دارند، از آن ها برای نگهداری فرآورده های بالک و همین طور کارتون ها هم استفاده می شود.پالت سطح بسته ها را از زمین دور نگه می دارد و گردش هوا در اطراف کالا را امکانپذیر می سازد.
جنس قفسه ها، میزها و پالت ها ممکن است از چوب ، فلز و پلاستیک باشد.
سازه های فلزی با وجود گرانی، از استحکام، دوام و مقاومت بیشتری در برابر
آتش سوزی نسبت به انواع پلاستیکی و چوبی برخوردارند. علاوه بر این از
گزند حشرات، جوندگان و قارچ ها به دورند.
اسلاید 7 :
لیفتراک و پالت لیفتر
در صورت استفاده از لیفتراک یا پالت لیفتر نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:
مطمئن شوید که سطح مورد حرکت صاف و در برابر لیفتر با بار، مقامت کافی دارد.
مطمئن شوید که چنگال های لیفتراک به بالاترین ردیف قفسه ها می رسد.
اجازه رانندگی به لیفتراک را به کسانی بدهید که دارای گواهینامه مخصوص باشند. به طور کلی دو نوع لیفتراک وجود دارد:
1- گردشی 2- موضعی
لیفتر گردشی در انبارهای کوچک کارایی بهتری دارد چون شعاع گردش آن کوچکتر است، اما به دلیل سرعت کم در انبارهای بزرگ چندان مفید نیست. نوع موضعی به مراتب سرعت بیشتر دارد اما گرانتر هستند.
اسلاید 8 :
قواعد اصلی انبارش
برای گردش بهتر هوا در اطراف کالا، پیشگیری از خطرات جاری شدن آب در انبار و همچنین جلوگیری از حمله جوندگان، پالت به کار گرفته شود.
سطحی از پالت که کارتن بر روی آن قرار می گیرد باید حداقل cm10 از کف انبار فاصله داشته باشد.
بین ردیف پالت ها و همین طور دیوار انبار، به منظور جریان مناسب هوا در انبار و سهولت نظافت و دسترسی حداقل cm30 فاصله گذاشته شود.همچنین فضای لازم به منظور حرکت افراد و جابجایی پالت ها پیش بینی شود.
قفسه های محکم، پایدار،قابل تنظیم و ترجیحا از جنس فلز تدارک شود.
اشکال دارویی مایع باید در پایین ترین قفسه و در صورت عدم وجود قفسه، کارتن حامل آن زیر کارتن های دیگر قرار گیرد.
برچسب گذاری بر روی قفسه به گونه ای باشدکه ویژگی های کالا را مشخص نماید.
( نام دارو ، شکل دارویی ، میزان ماده مؤثره)
اسلاید 9 :
قواعد اصلی انبارش
تاریخ انقضا باید به آسانی از روی قفسه یا پالت قابل رؤیت باشد(تاریخ انقضای طولانی تر در ردیف ها عقب تر)
باید قرار دادن کارتن ها بر روی هم به درستی انجام شود تا در یک ارتفاع محدود از ریزش آن ها جلوگیری به عمل آید. کارتن های سنگین و حاوی فرآورده های شیشه ای باید در ردیف های کمتر روی هم قرار گیرند.
ارتفاع کارتن ها روی پالت نباید از 2/5 متر بیشتر باشد در هر صورت باید مطمئن شد خطر ریزش پرسنل انبار را تهدید نمی کند.
کلیه کارتن ها در بخش استوک باید در بسته باشد.
در بخش کالاهای موجود در قفسه،فقط درب یکی از کارتن ها باید در مواقع مصرف باز باشد.
داروهای مخدر و تحت کنترل باید به صورت مجزا در قفسه های قفل دار با یک اتاق کوچک، تحت نظر داروساز مسئول قرار گیرد.
اسلاید 10 :
قواعد اصلی انبارش
فرآورده های قابل اشتعال مانند الکل و اتر باید در یک مکان اختصاصی قرار داده شود و در صورت امکان در یک اتاق با تهویه مناسب و امکانات اطفاء حریق مورد نگهداری قرار گیرد.
کالاهای نامنطبق،آسیب دیده یا تاریخ گذشته باید بلافاصله از انبار خارج شود. گزارش این موارد باید در کارت موجودی ثبت شود و مستندات لازم جهت تصدیق خروج از موجودی تهیه گردد.
بچ هایی از کالا که احتمال عدم انطباق آن ها (تغییر رنگ یا رسوب غیر عادی) با تشخیص داروساز مسئول یا اعلام از طرف فروشنده وجود دارد، باید در بخش قرنطینه نگهداری شود.
کالاهای تحت نظر باید از سایر کالاهای موجود در استوک جداسازی شود تا زمانی که نتایج آنالیز بچ های مد نظر مشخص گردد.
اسلاید 11 :
شرایط محافظت
دما
دمای انبار نباید از c°30-25 تجاوز نماید. دمای نقاط مختلف انبار باید اندازه گیری شده و مورد کنترل قرار گیرد و سوابق به صورت روزانه ثبت گردد.
دستگاه هایی که به منظور اندازه گیری دما مورد استفاده قرار می گیرد باید بررسی و در صورت امکان مورد آزمایش قرار گیرد.
دستگاههای تعیین دما باید در محل هایی نصب شود که دارای حداکثر تغییرات دمایی باشد.( نزدیک درب ورودی انبار)
در صورت امکان باید دماسنج حداکثر و حداقل دمای شبانه روز را ثبت کند.
دمای انبارش
اسلاید 12 :
منظور از دمای اتاق یا شرایط طبیعی انبارش:
مکان خشک، تمیز، دارای تهویه مناسب با دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی گراد
داروهای محلول
فرآورده هایی که در یخچال و فریزر نگهداری می شوند
(انسولین، واکسن ها، سرم ها، ارگوتامین، اکسی توسین و.)
اسلاید 13 :
توصیه های برای نگهداری دستگاه های سرمایشی
یخچال هایی که در آنها از بالا باز می شود نسبت به یخچال های عمودی ارجحیت دارند .
دمای روزانه باید با تکمیل کارت مربوطه (صبح و بعد از ظهر) مورد کنترل قرار گیرد.
در صورتی که آماده سازی نیاز باشد (خارج کردن از بسته بندی)، باید قبل از قرار دادن در یخچال انجام شود و در هنگام خروج از یخچال باید بلافاصله مجددا در بسته بندی اصلی قرار داده شود.
یخچال باید به صورت ماهانه یخ زدایی گردد و داخل آن بخوبی تمیز شود. لوله های پشت یخچال باید برس زده و با مکش خلا (جارو برقی ) پاکیزه شود
محل اتصال در به بدنه باید نظافت گردد. بهتر است همواره مقداری پودر تالک داخل یخچال نگهداری شود. تاریخ انجام امور فوق باید در کارت کنترل دما و نگهداری یخچال ثبت گردد.
اسلاید 14 :
توصیه های برای نگهداری دستگاه های سرمایشی
در مناطق گرمسیر باید حداقل 50 سانتی متر بین پشت یخچال و دیوار فاصله باشد تا از افزایش دما جلوگیری شود.
در انبارهایی که چند یخچال به طور همزمان در یک فضای محدود کار می کنند باید از تهویه مطبوع یا پنکه برای دفع گرما استفاده نمود. البته مطلوب تر است در این انبارها بجای استفاده از چند یخچال ، یک اتاق سرد ساخته شود.
باید از نگهدارنده های سرما(برای مواقع قطع برق) مانند کیسه های یخ در بخش فریزر و بطری های آب در قسمت تحتانی یخچال استفاده شود.
هرگز نوشیدنی و غذا داخل یخچال نگهداری نشود.
باید اطمینان حاصل شود که برق یخچال همواره متصل است و در مواقع لزوم ژنراتور به درستی کار می کند.
اسلاید 15 :
ویژگی های یخچال استاندارد دارویی
اسلاید 16 :
هوا
اکسیژن و رطوبت هوا از عوامل تخریب مواد مؤثره دارویی هستند، بنابراین به منظور حفظ کیفیت محصولات باید :
بسته بندی دارو به گونه ای باشد که آن را در برابر نور و هوا محافظت نماید.
ظروف نگهداری دارو به طور کامل بسته شود.
زمان خارج ماندن دارو از ظرف بسته بندی تا جای ممکن کوتاه باشد.
اطمینان حاصل گردد که گردش هوا و تهویه مناسب در انبار و جود دارد . بدیهی است در صورت باز بودن پنجره ها باید حفاظ مناسب برای جلوگیری از ورود حیوانات موذی پیش بینی شود.
سطح رطوبت در انبار های دارویی به طور منظم اندازه گیری، کنترل و ثبت گردد.
دستگاه های اندازه گیری رطوبت نیز مورد پایش قرار گیرد. لازم به ذکر است داروهایی که روی برچسب آن عبارت « در مقابل رطوبت حفظ شود» نوشته شده باشد باید در رطوبت زیر 50% مورد نگهداری قرار گیرد.
اسلاید 17 :
نور
بسیاری از مواد مؤثره دارویی نسبت به نور حساس هستند. مخصوصا محلول ها که باید در بسته بندی اصلی شان نگهداری شوند.
مولتی ویتامین ها، فورزماید، کلرفنیر آمین، هیدروکورتیزون، فیلم اشعه ایکس و.
* بنابراین بهتر است پنجره ها دارای سایبان باشد و در صورت تابش مستقیم آفتاب به داخل انبار از پرده استفاده شود.
* فرآورده ها در کارتن مورد نگهداری قرار گیرد و در صورت نیاز ظرف شیشه ای یا پلاستیکی آن ها تیره باشد.
* در مجموع هیچ فرآورده ای در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرد.
