بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
پیشینه نقد حدیث
اسلاید 2 :
دسته بندی کلی پیشینه نقد حدیث
1-پیشگیری و هشدار
حدیث مشهور :من کذب علی معتمدا فلیتبوا مقعده من النار
2-نخستین رویارویی ها از سوی امامان
معرفی کلی واضعان
افشای واضعان
برخورد عملی
3-گسترش رویارویی از سوی شیعیان
تلاشهای راویان
تلاشهای عالمان
تلاشهای مشترک
تلاشهای پراکنده
پیشینه نقد حدیث
رویارویی با قصه پردازی
اسلاید 3 :
مقدمه ای بر پیشینه نقد حدیث
امام علی و امام باقر و امام صادق (ع) نقش بیشتری در این زمینه داشتند.
کتب حدیثی شیعه پالایش یافته و اکتفا به قران و عقل جایز نیست
به دلیل وجود احادیث جعلی البته بدون توجه به تعداد اندک
پیامبر و ائمه مجبور به کوشش هایی در نقد و پالایش حدیث شدند
اسلاید 4 :
پیشگیری و هشدار
تکرار مداوم پیامبر بر حدیث «من کذب علی معتمدا فلیتبوا مقعده من النار»
به دلیل اگاهی پیامبر از تاثیر احادیث در زندگی مسلمانان و سواستفاده افراد منافق
رواج و اشکار نشدن جعل حدیث
نتیجه هشدار ها پیش گرفتن افراط پرهیز از حدیث گویی فراموشی شامل عذاب
تصحیف ناخواسته نشوند
استمرار هشدارها توسط ائمه
امام باقر و امام صادق دروغ گفتن بر پیامبر گناه کبیره است = دروغ بر خدا فرد دروغ گو ملعون
فرمودند : دروغ بر اهل بیت = دروغ بر خدا و پیامبر است
اسلاید 5 :
نخستین رویارویی ها از سوی امامان
واکنش گسترده بعد از پیامبر از زمان امام علی تا امام رضا (ع)
اشکار شدن جعل در زمان امام باقر ازاد شدن کتابت حدیث
مقابله با جعل عمومی و خصوصی غالیان
اهل سنت (احادیث جعلی معاویه)
اسلاید 6 :
رویارویی با قصه پردازی
امام علی بعد از قدرت یافتن به مبارزه شدیدتری علیه جاعلان پرداختند.
قصه پردازان را از مسجد بصره اخراج کردند.
قصه پردازانی راکه ناسخ و منسوخ نمیدانستند هلاک شده و هلاک کننده خواندند.
قصه پردازان را تهدید ،به 160 تازانه که حد افترا بر پیامبران است، کردند.
امام حسن و امام باقر و امام صادق قصه پردازان متکلف را «خائنان به ایات الهی» و «غاوون» خواندند.
اسلاید 7 :
وجود روایات باطل در دست محدثان و مفسران امام علی را مجبور کرد راویان را
دروغ بستن منافقین بر پیامبر دسته بندی کند
و به بیان ویژگی های انان بپردازد
در گام نخست وثاقت همه راویان را رد میکنند
راویان را به 4 گروه تقسیم میکنند
1.منافقان دروغ پرداز
2.راویانی که درست شنیده اما خوب نفهمیدند
3.راویانی که درست نشنیده اند نه انکه غرض خاصی
نداشتند
4.راویان صادق ،ضابط و قابل اعتماد
معرفی کلی واضعان
اسلاید 8 :
افشای صریح شخصی واضعان موثر
عمومی (همه مسلمانان) انس ابن مالک، او هریره
در دو حوزه
درونی (شیعیان) ابواخطاب ، سران غالیان
افشای واضعان
اسلاید 9 :
نکته هایی درباره غالیان
خود را نماینده ،وکیل و نایب ائمه می نامیدند .
مشهور به تقوا بودند فقط ائمه قادر به تشخیص هویت اصلی انان بودند.
ائمه انان را از خود راندند و به اختلاف افکنی در میان شیعیان متهم کردند.
از امام باقر تا امام حسن عسکری ،یک یا چند تن از غالیان نام برده شده اند .
امام صادق (ع) سفارشهای مکرر بر دوری جوانان از غالیان داشتند
با معاشرت کتاب ها را به امانت میگرفتند مانند مغیره بن سعید
جعل و دس را به درون انها وارد میکردند.
اسلاید 10 :
نقش گسترده معاویه در جعل حدیث و تحریم فرهنگی امام حسین و امام حسن(ع) .
امام حسن پس از صلح تحمیلی بر ایشان ،معاویه را با صراحت و بدون هیچ ترسی خلیفه ندانستند.
امام حسین علاوه بر حماسه عاشورا علیه یزید در نامه ای به معاویه او و یارانش را ملحد نامیدند.
برخورد های عملی
اسلاید 11 :
گشترش رویارویی از سوی شیعیان
راویان و عالمان به پیروی از ائمه با تلاشهایی و روشهایی به نقد احادیث پرداختند.
دانش اندوزی
نزدیکترین افراد به ائمه که با شیوه انتقال علم به فرهنگ نقد پرداختند
نقل حدیث
تلاشهای راویان
اسلاید 12 :
اولین قدم راویان برای مقابله با وضع دریافت از مجرای اصلی
بدون واسطه یا با واسطه های مطمئن نقل کردن سنت و احادیث نبوی پیروی از حدیث ثقلین
نمونه :سلیم بن قیس که نزد امیر المومنین میرود تا راز اختلافات در احادیث در دست دیگران را بفهمد.
کتاب شیخ ابی خالد که با عرضه بر امام جواد از ایشان تاییدیه میگیرد.
امام جواد(ع) : انها را نقل کنید کهدرست و حق اند.
دقت در اخذ حدیث
اسلاید 13 :
سنت نیکو مقابله حدیث مقابله کتاب حدیثی با ائمه یا کتب اساتید تا
تحریف ها و تصحیف ها مشخص شود
مقابله امام باقر با جابر
نتیجه: نقد متن و پیراستن از احادیث جعلی و مدسوس
اساتید با مقایسه نسخه های خود پی به احادیث جعلی درون انها میبردند جاعلان همه نسخ را نمی توانستند بیالایند.
برخی خود به درجه فقاهت رسیده بودند در تیجه خود احادیث را نقد میکردند یا کنار میگذاشتند
مقابله و عرضه نسخه
اسلاید 14 :
راویان شیعی با فراگیری معیار های نقد و برخورد عقلانی با گزارش های سنت نبوی پایه گذار این عرصه شدند .
انان احادیث نپذیرفتنی را به ائمه عرضه میکردند.
این سنت از نقد یک حدیث ، به نقد مجموعه های حدیثی فراتر رفت .
وجود این شیوه و استمرار ائمه در نقد باعث رواج نیافتن و جلوگیری از ان شد .
احادیث جعلی از کتب معتبر خارج شد و در کتب گمنام و متروک باقی ماند
عرضه حدیث
اسلاید 15 :
نمونه :عرضه تمام میراث حدیثی کوفه بر امام رضا(ع) توسط یونس بن عبد الرحمان
هر چه به تایید امام نرسید حذف کردند
عرضه بر امامان جواد و هادی و حسن عسکری (ع) و حتی نواب امام عصر(ع) و عالمان
اسلاید 16 :
تلاشهان عالمان
عالمان متاخر که ائمه را درک نکردند.
در 2 حوزه فعالیت داشتند.
1-حوزه قم نقد احادیث و عرضه مجموعه های روایی بزرگان و محدثان قم
تاریخ علم نقل از راویان ضعیف در قم مشکل بوده
بزرگان قم احمد بن محمد بن عیسی قمی
قرن بعد محمد بن حسن بن احمد بن ولید شاگردش:شیخ صدوق
اسلاید 17 :
بیشتر احادیث شیعه از مکتب قم بوده که از از کلینی و صدوق نقل شده
کتب اربعه شیعه از صافی حوزه قم گذشته و به دست محدثان دوباره برسی و نوشته شده.
اسلاید 18 :
2-حوزه بغداد
در امتداد حوزه کوفه است .
روش حاکم در بغداد صحت مضمون و نقد متنی بود .
بزرگان این حوزه شیخ مفید و سید مرتضی و بعد شیخ طوسی هستند .
اسلاید 19 :
اثار انها در این حوزه سید مرتضی تنزیه الانبیا و امالی رویارویی با
اسرائیلیات
قوت نقد محتوایی
شیخ مفید ارشاد و جمل مراقبت از نقل احادیث
تاریخی
پیراستن منابع تاریخی
سیره
شیخ طوسی تهذیب الاحکام رفع تناقض و تضاد
درونی حدیث
اسلاید 20 :
تلاشهای مشترک
(بهره گیری از دانش رجال و کتابشناسی)
بدست امدن فقه و معارف شیعه بر پایه خبر راویان راستگو ومورد اعتماد
نهی از اعتماد به خبر افراد فاسق و دروغگو
رجوع به اشخاص ثقه
در اوایل توثیق های ائمه درباره افراد خاص مشکلات را حل میکرد.
در قرن دوم : با در تنگنا قرار دادن ائمه، راویان مرتبط با ائمه و عالمان به معرفی راویان میپرداختند.
در شروع غیبت ،محدثان و عالمان ،داشته ها و آگاهی های خود را مکتوب میکردند.
به دلیل گسترش نقل احادیث در گذشت زمان ، تدوین کتب رجالی ضرورت یافت.
