بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری: ابعاد و پیامدهای اجتماعی
اسلاید 2 :
فهرست مطالب
1- مقدمه
2- مطالعات اجتماعی و سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
3- سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری همچون امری اجتماعی
4- پیامدهای سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری در جامعه
5- موضوعات مطالعات اجتماعی در سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
6- مطالعة موردی: سیاست حمایت از تولید مقالات علمی در ایران
7- جمع بندی
اسلاید 3 :
1- مقدمه
سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
اشتراک مطالعات علم، فناوری و نوآوری و مدیریت علم، فناوری و نوآوری
ضرورت درک مکانمندی و زمانمندی جامعه
سیاستگذاری: کنشی بهطور مضاعف اجتماعی
علم، فناوری و نوآوری: پدیدههایی اجتماعی
سیاستگذاری علم، همچون کنشی اجتماعی
کنشی اجتماعی در مورد پدیدههای اجتماعی
مرزهای مطالعات اجتماعی در مورد سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
اسلاید 4 :
2- مطالعات اجتماعی و سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
یادگیری از تجربهی کشورهای دیگر یا گذشتة خود
نه تقلید و نه تلفیق بلکه «از آنِ خود کردن»
مانند یادگیری سخن گفتن
سه مسألهی مهم: هوشمندسازی و سیاستهای اقتصادی، هماهنگسازی
حساسیت به بافتار اجتماعی
دشواری سیاستگذاری در کشورهای پهناور و با تنوع بالا
چرا باید نظام نوآوری (شامل سیاست علم و فناوری) ملی باشد؟
اسلاید 5 :
2- مطالعات اجتماعی و سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری (ادامه)
رخدادهای مهم در مطالعات اجتماعی علم و فناوری
دهة 1960: سیاستهای اقتصادی و در کانون آن، تحقیق و توسعه
1975: تحقیقات دی.ان.اِی و لزوم شیوهنامههای اخلاقی (اجلاس آسیلومار)
دهة1980: مسألهی ایدز و تشدید مطالعات انتقادی در سیاستگذاری عمومی
دهة1980 به بعد: اهمیت واروننگری (برگرفته از تحلیلهای میشل فوکو)
پرسش مهم و ماندگار این مطالعات: چه چیز در علم، اجتماعی است؟
اسلاید 6 :
3- سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری همچون امری اجتماعی
نسبتنگری به روش کارل مانهایم
لودویک فلِک: علم همچون محصول جامعه، نه افراد
جامعه از نگاه امیل دورکیم
جامعة علمی: تعیین ارزشها و هنجارها در جامعة علمی
تعین اجتماعی پرسشها، نهتنها مسألهسازی و شیوههای حل مسأله
سرچشمة رویکردهای جدید: تحلیل پارداریمها، برساختها و گفتمانها
انگارة فمنیستی
نقش زنان و بهطور کلی، سهم اقلیتها و محدودشدهها و طردشدهها
اسلاید 7 :
3- سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری همچون امری اجتماعی (ادامه)
نکتة مشترک نظریهها: دوسویگی ارتباط علم، فناوری و نوآوری با جامعه
برخی رویکردهای مهم دیگر (ضمن پذیرش همین نکتة مشترک):
برساختگرایی: هر چه را طبیعی و تغییرناپذیر دانستهاند، ساختة جامعه است
پینچ، بایکر و هیوز: برساختهبودن اجتماعی فناوری
نظامهای اجتماعیفنی
مارپیچ سهگانه یا چهارگانه؟ (رفع مشکل نگاه جزیرهای و اجتماعیدیدن)
اسلاید 8 :
3- سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری همچون امری اجتماعی (ادامه)
برخی رویکردهای مهم دیگر (ادامه)
نظریة کنشگر/شبکة برونو لاتور
عامل تنها وجود ندارد بلکه عاملیت در شبکه معنا دارد
عامل، فقط دانشند نیست و حتی فقط انسانی نیست
نظریهی ابزارسازی اندرو فینبرگ: سطوح تحلیل فناوری
مثال تغییر از تولید گندم سیاه به کره (دانمارک)
اسلاید 9 :
4- پیامدهای سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری در جامعه
روشنگری: کنار زدن موهومات با علم، (فناوری: شکل کاربردی علم)
فرضهای وارون و انتقادی مطالعات علم، فناوری و نوآوری
علم کنارزنندهی موهومات / علم سازندهی موهومات (بسته به شرایط اجتماعی)
نابرابری و استثمار فناورانه (مارکس و تئوری انتقادی پس از او)
مشکل مهارت و مهارتآموزی طبقاتی (تئوری کوزنتس و انتقادها به آن)
مسایلی در حد مرگ و زندگی بشر: جامعة در مخاطره (گیدنز و اولریش بک)
عدم قطعیتها در نتایج سیاستها: شرط مشروعیت مداخلة سیاستی
اسلاید 10 :
4- پیامدهای سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری در جامعه (ادامه)
بیگانگی در فناوری: تئوری رابرت بلونر (اهمیت مسألة بیگانگی و انواع آن)
سیاستهای جبران: چیزهایی هست که نباید فراموش شود!
مشکل نگاه تخصصی و قطع ارتباط با جامعه: نوآوری برای چه کسانی؟
اهمیت اشاعه و انتشار مفاهیم علمی
تأثیرگذاری بر جامعه: هدف نهایی سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
مشکل ابزارگرایی: تمرکز بر اهداف خرد و فراموش کردن هدف نهایی
اسلاید 11 :
4- پیامدهای سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری در جامعه (ادامه)
مضامین و ابعاد نوآوری اجتماعی
اسلاید 12 :
مضامین مختلف در توضیح چیستیِ نوآوری اجتماعی
4- پیامدهای سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری در جامعه (ادامه)
اسلاید 13 :
5- موضوعات مطالعات اجتماعی در سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری
موضوعات مطالعات: متنوع و معطوف به زمینة پیامدی و ارتباطی
چهار دسته از موضوعات مورد اشاره در اینجا:
در زمینة ارتباط سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری با جامعه
مسایل اولویتگذاری
مسایل اشاعه و انتشار
در زمینهی پیامدهای سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری بررای جامعه
مسایل مرتبط با دموکراسی
مسایل اخلاقی
اسلاید 14 :
5-1- مطالعة اولویتگذاری برای توسعة علم، فناوری و نوآوری
نمونة عناوین مطالعات اولویتگذاری (عنوان مقاله و توضیح کوتاه)
نظریههای فمنیستی فناوری (در مورد اولویت آموزش زنان در سیاستهای علمی)
پروژه ژنوم انسانی (در مورد اولویت فناوریهای زیستی در حل مسایل پزشکی و دارویی)
چالش محیطزیستی مطالعات علم و فناوری (اولویت توسعهی علوم و فناوریهای زیستشناسانه برای تداوم زندگی بشر در زمین)
دورنماها در حکمرانی علمی (چگونگی تعیین اولویتها در نظام علمی)
اسلاید 15 :
نمونة عناوین مطالعات اولویتگذاری (ادامه)
به من آزمایشگاهی بده تا رشتهای تأسیس کنم (ضرورت اولویت دادن به کیفیت بر کمیت در توسعهی علمی و فناورانه)
اجرا و حکمرانی آینده در جامعه و فناوری (اولویت فناوریهای نرم بر سخت برای جامعه آینده)
مطالعات علم و فناوری برای توسعه (اولویتبندی در نظام علم و فناوری بر اساس اهداف توسعهای در هر کشور)
اسلاید 16 :
نمونة مطالعه و نتایج آن:
سمینارهای علمی: اتلاف وقت یا پیشزمینة سیاستگذاری؟
اتلاف وقت: سمینارهای پراکنده
پیشزمینة سیاستگذاری: چندمرحلهای کردن سمینارها و تجمیع نتایج
مسألهمند کردن سمینارها و تجمیع مطالعات مشابه در چند گروه (یا پنل)
سناریوسازی آینده در هر گروه و استخراج جهتگیریهای سیاستی مناسب
جمعبندی سمینار با تعیین سناریوهای مختلف و سیاستهای کلی متناسب با آنها
اسلاید 17 :
نمونة مطالعه و نتایج آن:
هزینة فرصت ازدسترفته
گونار الیاسون: سیاست نوآوری نظامی در ارتش امریکا
فرض معمول: توسعة فناوری نظامی، پیشران توسعة صنعتی است
فرض وارون: آیا با این هزینه و در همین زمان، نتایج بهتری نمیشد گرفت؟
نتیجه: هزینة توسعة نظامی آشکار و فایدههای آن در حد ادعا است
اسلاید 18 :
5-2- مطالعة اشاعه و انتشار علم، فناوری و نوآوری در جامعه
نمونة عناوین مطالعات اشاعه و انتشار (عنوان مقاله و توضیح کوتاه)
مطالعات سرگرمکننده (بررسی تأثیر علم بر جامعه در اثر تغییر با تغییر آموزش کلاسی به آموزش همهجایی در اوقات فراغت و تفریح و بازی)
دانش و رسانه (توجه رسانهها به علم و آثار آن در فهم عمومی از دانش)
دانش، فناوری و جنبشهای اجتماعی (توسعة علومی که دستمایة جنبشهای اجتماعی میشوند و انزوای علوم دور از دسترس عموم)،
اسلاید 19 :
نمونة عناوین مطالعات اشاعه و انتشار (ادامه)
بیماران و جنبشهای سلامتی (درک جدید از فناوریهای داروسازی و تأثیر آگاهی بیماران بر کنترل بیماری آنان)
ساختن معرفت (چگونگی تأثیر سیاستهای علم و فناوری بر دگرگونیهای اجتماعی)
مردم، جوامع و مفهومسازی تصویری از دانش (اشاعة دانش با اینفوگرافیکسازی اطلاعات علمی)
اسلاید 20 :
نمونة مطالعه و نتایج آن:
کاربرد دایمی ابزارهای سیاستی و دستآموز شدن کسبوکارها
ابزارهای سیاستی، موقتی و برای کمک به شکلگیری نهادها هستند
تنها نهادهای اجتماعی میتوانند تداوم امری اجتماعی را تضمین کنند
مثال1: سیاست طرف عرضه و تداوم شکست بازار
مثال2: سیاست طرف تقاضا و تداوم اقتصاد رانتی
