بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
حجم نمونه
Sample Size
اسلاید 3 :
اهميت حجم نمونه
يکي از مهمترين شاخص هاي تعيين کننده توان (power) يک مطالعه است.
حجم نمونه هم بايد طوري انتخاب شود که اختلاف يا تفاوت علمي مشاهده شده از نظر علمي معنا دار باشد و هم از نظر اقتصادي با محدوديتي مواجه نشود.
اسلاید 4 :
ضرورت حجم نمونه مناسب
معایب مناسب نبودن حجم نمونه:
در صورتی که اندازه نمونه کوچک باشد نتایج حاصل ممکن است از اعتبار کافی برای تعمیم و به کارگیری آنها در بالین برخوردار نباشد.
از طرفی دیگر بیش از حد نیاز بودن اندازه نمونه همواره نقطه قوت مطالعه به شمار نمیآید. زیرا که باعث از دست دادن منابع مالی، صرف وقت بیش از اندازه و . میشود که این خود مغایر با اخلاق در پژوهش میباشد. همچنین ممکن است تفاوت های بسیار کوچک از لحاظ آماری معنا دار شود.
اسلاید 5 :
ضرورت حجم نمونه مناسب
حجم نمونه باید در هنگام تدوین پیشنهاد طرح، محاسبه شود که حجم کار برای انجام تحقیق، مواد مصرفی، تجهیزات و امکانات موردنیاز و نیز طول مدت پژوهش با استناد به آن پیشبینی گردد.
در محاسبه حجم نمونه لازم است اهداف و فرضیات تحقیق و روش کار آن به دقت بررسی شود و تعداد نمونه طوری تعیین شود که با استفاده از آن بتوان به سوالات تحقیق پاسخ معتبر و علمی داد و فرضیههای مطرح شده را به درستی مورد بررسی قرار داد.
بنابراین در تعیین حجم نمونه برای هر تحقیق لازم است از اصول علمی استفاده شود و از افراط و تفریط در این زمینه خودداری گردد.
اسلاید 6 :
عوامل موثر بر حجم نمونه
ميزان دقت مورد نياز
روش نمونه گيري
نوع پژوهش
حجم جامعه
همگنی و یا عدم همگنی جامعه
هزينه و در دسترس بودن اعضا
اسلاید 7 :
آزمون فرضيه
فشارخون سیستولیک طی سال اول و دوم دوره دانشکده افزایش می یابد.
برای اثبات این موضوع باید فشار خون تمامی دانشجویان سال اول و دوم را اندازه گیری نموده و سپس با هم مقایسه نماییم.
منتهی قادر به اندازه گیری فشارخون سیستولیک تمام دانشجویان سال اول و دوم نیستیم.
لذا بطور تصادفی 5 دانشجو را از هر سال انتخاب کرده وفشار خون آنها را اندازه گیری می نماییم.
دانشجویان سال اول: 120، 80، 90، 110، 95 (99=Mean)
دانشجویان سال دوم: 105، 130، 145، 125، 115 (124=Mean)
سئوال: آیا براساس این مشاهدات می توان نتیجه گرفت که واقعاً SBP در دانشجویان سال دوم بالاتر از دانشجویان سال اول می باشد؟
اسلاید 8 :
آزمون فرضيه
آیا واقعاً فشارخون سیستولیک در دانشجویان سال دوم بالاتر از دانشجویان سال اول می باشد؟
با مطرح نمودن فرضیه و انجام آزمون ، به سئوالات فوق پاسخ داده می شود.
فرضیه صفر(H0) و یا Null hypothesis: تفاوت مشاهده شده بعلت شانس می باشد و بین دو جمعیت تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه مقابل (H1) و یا (alternative): تفاوت معنی داری وجود دارد و دو جمعیت با یکدیگر تفاوت دارند.
اسلاید 9 :
Type I and Type II Errors
هنگامی که تصمیم داریم فرضیه صفر را رد یا قبول نماییم، همیشه این احتمال وجود دارد که مرتکب خطا شویم.
خطای نوع اول ( ): احتمال رد نمودن فرضیه صفر هنگامی که صحیح است. (بیان تفاوت هنگامی که تفاوتی وجود ندارد)
خطای نوع دوم ( ): احتمال رد کردن فرضیه مقابل هنگامی که صحیح است. (ناتوانی در نشان دادن تفاوت هنگامی که تفاوت وجود دارد)
سطح معنی داری
توان آزمون
اسلاید 10 :
رخداد هیچ یک از خطاها مطلوب نیست.
با فرض حجم نمونهی ثابت، ارتباط زیر بین دو نوع خطا برقرار است:
افزایش کاهش
افزایش کاهش
بهطور معمول با کنترل کردن هر دو نوع خطا حجم نمونه تعیین میشود.
انواع خطا در آمار
اسلاید 11 :
روشهای محاسبه حجم نمونه
در عمل حجم نمونه را میتوان بر مبنای تحلیل دقت یا تحلیل توان تعیین نمود.
در تحلیل دقت معمولا با کنترل خطای نوع اول (سطح اطمینان) و در تحلیل توان با کنترل خطای نوع اول و خطای نوع دوم (توان) حجم نمونه تعیین میشود.
اسلاید 12 :
محاسبه حداقل حجم نمونه براي برآورد نسبت (صفت كيفي)
α : احتمال خطاي نوع اول؛
اگر 0/05 = α باشد Z1- α/2 برابر1/96 است
p : تخمين نسبت (proportion) صفت مورد نظر
d: خطاي قابل قبول در برآورد نسبت مورد نظر
اسلاید 13 :
مثال: يك سازمان منطقه اي بهداشت در نظر دارد ميزان شيوع بيماري چاقی را در كودكان زير 5 سال یک منطقه برآورد كند چه تعداد نمونه نياز دارد تا با اطمينان 95% ميزان شيوع را در فاصله 0/05 مقدار واقعي آن برآورد كند درصورتيكه ميزان شيوع واقعي بيماري از 20% تجاوز نمي كند.
95% سطح اطمينان
d=0.05 دقت مطلق
1.96 = z جدول توزيع نرمال
P=0.2
اسلاید 14 :
محاسبه حداقل حجم نمونه براي برآورد ميانگين (صفت كمي)
α : احتمال خطاي نوع اول؛
اگر 0/05 = α باشد Z1- α/2 برابر 1/96 است
σ : انحراف معيار (SD) صفت مورد نظر
d: خطاي قابل قبول در برآورد ميانگين
اسلاید 15 :
مثال: يك متخصص تغذيه در نظر دارد مطالعه اي براي برآورد مصرف پروتئين روزانه افراد نوجوان انجام دهد. با استفاده از تجربيات گذشته انحراف معيار مصرف پروتئين در جامعه مورد مطالعه 20 گرم است اگر حداكثر خطاي برآورد را 5 گرم وميزان اطمينان را 95% در نظر بگيريم اندازه نمونه چقدر است؟
s= 20
95% سطح اطمينان
d= 5
246= n ــــ2.5 = d دقت نصف شود
اسلاید 16 :
اصلاح حجم نمونه جامعه محدود
فرمول هایی که در بخش های قبلی ارائه شد برای وقتی که حجم جامعه بزرگ باشد، مناسب است.
در صورتی که حجم جامعه کمتر از 3000 باشد با استفاده از فرمول زیر که به ضریب تصحیح جامعه محدود مشهور است حجم نمونه را اصلاح استفاده می کنیم.
در مثال تغذیه حجم نمونه 62 نفر برآورد گردید، حال اگر حجم جامعه 500 نفر باشد، حجم نمونه با استفاده از فرمول اصلاح جامعه محدود 56 نفر به دست می آید.
هر چقدر جامعه کوچکتر نمونه به دست آمده با تصحیح جامعه محدود کوچکتر می شود. اگر حجم جامعه 100 باشد نمونه مورد نیاز به 39 نفر کاهش می یابد.
اسلاید 17 :
روش مورگان
این روش در مواقعی استفاده می شود که هدف براورد نسبت و حجم جامعه کم باشد. با فرمول زیر می توان حجم نمونه را انتخاب کرد.
بر اساس فرمول فوق جدولی تهیه شده که می توانید با داشتن حجم جامعه، مقدار نمونه لازم را از این جدول معلوم کنید.
توجه داشته باشید که در فرمول بالا:
S = تعداد نمونه مورد نياز است این مقدار در جدول مشخص شده است.
N = تعداد اعضای جامعه است که در جدول آمده است.
P = نسبت جمعیت است (در جدول زیر برای تعیین واریانس از نسبت 0.5 استفاده شده است.)
d = درجه دقت نسبت بيان شده است (که در این جدول 0/05 d= در نظر گرفته شده است.)
z= از جدول توزیع نرمال استاندارد (که در این جدول 1/96 z 0.975= در نظر گرفته شده است.)
اسلاید 18 :
درصورتی که هیچگونه برآوردی از p در اختیار نباشد محقق به ناچار شیوع صفت موردنظر را 50 درصد درنظر گرفته و تعداد نمونه را برآورد مینماید.
هر چه مقدار خطای قابل قبول (d) افزایش یابد تعداد نمونهی محاسبه شده کاهش مییابد.
یک راهکار کلی: مقدار خطای قابل قبول (d) را می توان حدود بیست درصد p درنظر گرفت البته بعضی از منابع نیز ده درصد p را پیشنهاد میکنند.
با این وجود لازم است در تعیین این نسبت، به سایر عوامل تحقیق از جمله بودجهی تحقیق، مدت زمان لازم برای انجام پژوهش و . نیز توجه نمود.
نکاتی در مورد تعیین p و d
اسلاید 19 :
محاسبه حداقل حجم نمونه براي مقايسه میانگین ها در
دو جامعه مستقل
اطلاعات قبلي در مورد گروه اول
اطلاعات قبلي در مورد گروه دوم
اسلاید 20 :
مثال : مي خواهيم تاثير دو نوع رژيم غذايي را در كاهش فشار خون بررسي كنيم با توجه به مطالعه مقدماتي اطلاعات بدست آمده در دو گروه به شرح زير است:
گروه A
گروه B
