بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مواد شيميايي خطرناك را بخوبي بشناسيم
1- مواد منفجره مانند انواع بمبها ، مينها ،راكتها و آمونيوم
2- گازها: اغلب گازها داراي بوي نافذ بوده و به مقادير ناچيزي پس از انتشار قابل تشخيص ميباشند .
بعضي از آنها در رنگهاي خاصي بوده و در غلظتهاي معين اين رنگ را ميتوان تشخيص داد :
گاز كلر با رنگ سبز و بوي نافذ و خفه كننده
اكسيد ازت به رنگ زرد خرمايي و محرك و سرفه آور
بخارات برم قهوه اي خرمايي و خفه كننده است
عده اي از گازها بي بو وبي رنگ ميباشند كه در صورت سمي بودن بسيار خطرناكندچون گاز مونواكسيد كربن
اسلاید 2 :
گازها از لحاظ خطر زايي شامل :
- گازهاي خفه كننده : بوتان – مونواكسيد كربن – اكسيژن فشرده – نيتروژن فشرده ، اكسيد اتيلن ، كلريد اتيلن ،و..
- گازهاي قابل اشتعال : استيلن ، هيدروژن
- گازهاي سمي : كلر ، بروميد متيل ، اكسيد نيتريك
- گازهاي خورنده : اكسيد هاي گوگرد
- گازهاي غير قابل اشتعال و غير سمي : دي اكسيد كربن ، نيتروژن
اسلاید 3 :
3-مواد قابل اشتعال:
- مايعات قابل اشتعال : استون ، بنزن ، چسب هاي حا وي مواد قابل اشتعال ، جوهر چاپگر دي سولفات كربن ، بنزين ، نفت سفيد و..
- جامدات قابل اشتعال : پودر آلومينيوم ، فسفر ، سولفور ، پودر تيتانيوم و گوگرد و فسفر ، اسيد پيكريك و.
- مواد با اشتعال خود بخودي : كربن ، سولفيد سديم ، فسفر سفيد وزرد و..
- مواديكه در تماس با آب توليد گازهاي قابل اشتعال ميكنند : باريم ، كلسيم ، ليتيم ، فسفيد سديم و كاربيد
اسلاید 4 :
4- مواد اكسيد كننده مواديكه باعث اشتعال مواد ديگر ميشوند : مانند نيترات آلومينيوم ، كلرات كلسيم ، نيترات باريم ،
- پراكسيد هاي غير آلي چون پراكسيد سديم
- پراكسيد هاي آلي : پر اكسيد استون استيل ، پر اكسيد بنزيل استيل و..
اسلاید 5 :
5- مواد سمي : آرسنيك ، نيترات جيوه ، سولفات جيوه ، نيكوتين ، پتاسيم وسرب و..
6- مواد ميكروبي : موادي كه با انتقال عوامل بيماريزا از قبيل باكتريها ، ويروسها ، قارچها و. موجب بروز بيماريهاي عفوني در انسانها و حيوانات ميگردند چون نمونه هاي باكتري
7- مواد راديو اكتيو : مواد راديو اكتيو مواد يكه با ايجاد تشعشعات از خود سلامت انسانها و حيوانات و بطور كلي محيط زيست را بخطر مي اندازند مانند اورانيوم
اسلاید 6 :
9- مواد خورنده : شامل اسيد ها ( اسيد فسفريك ، اسيد سولفوريك ، اسيد فورميك ، اسيد پركلريك و بازها چون هيد روكسيد سديم ، جوهر نمك ، هيپو كلريت سديم )
10- مواد خطرناك متفرقه : باطري ليتيوم ، ارگانيزمها و ميكرو ارگانيزمهاي اصلاح شده ژنتيكي ، ذرات پلي استر
اسلاید 7 :
انواع بمبها:
بمبهاي شيميايي:
در جنگ از بمبهاي شيميايي در انواع ذيل استفاده ميشود :
1- بمبهاي شيميايي كه برروي سيستم عصبي بدن تاثير ميگذارند مانند گاز سارين ، گاز vx ،
2- بمبهايي كه اثر خود را روي پوست بجا ميگذارند و سبب ايجاد تاول هاي بزرگ و آبدار بر روي پوست ميشوند . مانند گاز خردل گوگرد ، خردل نيتروژن اين گاز داراي بوي سير مانند ميباشد
3- بمبهايي كه باعث اختلال سيستم تنفسي بدن ميشوند : شامل گازهاي فسژن ، كلرين ، و فسفو كلرين
بمبهاي ميكروبي چون سياه زخم ، بوتولينوم توكسين ، افلاتوكسين
بمبهاي هسته اي يا راديو اكتيو
اسلاید 8 :
مقررات ايمني و شرايط بهداشتي درحوادث شيميايي
رعايت اصول ايمني و شرايط بهداشتي درساختمان و محل نگهداري مواد شيميايي شامل انبارهاي عمده مواد شيميايي – انبار كارخانجات – مخارن ذخيره سوخت و.. همچنين ايجادفونداسيون محكم وحصار مقاوم در برابر حوادث وبلايا واز كانونهاي خطر(محلهاي سيل گذرجزر و مددريا و..) فاصله مناسب داشته و براي ان ها حريم در نظر گرفته شودتا از ورود مواد شيميايي و سموم به شبكه آبرساني با نشت اين مواد،جلوگيري شود.
اسلاید 9 :
رعايت اصول ايمني وبهداشتي در نگهداري مواد شيميايي با طبقه بندي مواد شيميايي و برچسب گذاري مواد و اعمال شرايط نگهداري شامل دما ، رطوبت ، واكنش پذيري و.و درصورت استفاده و نگهداري مواد شيميايي و سموم در منزل آن را در ظرف درب بسته مخصوص به خود و محكم در برابر هر گونه ضربه و با برچسب نشاندهنده محتواي ظرف در محل مناسب بيرون از ساختمان نگهداري نمائيد.
اسلاید 10 :
رعايت فاصله مناسب منابع ذخيره مواد شيميايي و و منابع سوختي و.. از مناطق مسكوني
تجهيز محل به خاموش كننده هاي آتش نشاني مناسب و به تعداد كافي و در نظر گرفتن افراد مجرب در اين امر- سرويس و نگهداري بموقع كليه وسايل مقابله با حوادث
انبارهاي نگهداري مواد شيميايي در سطح عمده و در كارخانجات داراي استحكام كافي با كف غير قابل نفوذ ، همچنين داراي سييستم تهويه و آتش نشاني خودكار باشد.
اسلاید 11 :
تمهيد وسايل حفاظت فردي از جمله لباس كامل ،دستكش ، دستگاه تنفسي متناسب با خصوصيات مواد و شرايط محيطي
نصب تابلوها و برچسب هاي اخطاري در معرض ديد مستقيم
آموزشهاي تخصصي در نحوه مقابله با حوادث شيميايي براي افراد درگير و آحاد جامعه
اسلاید 12 :
اقدامات در هنگام بروز حوادث شيميايي
استفاده از حداقل نيرو در محل حادثه جهت خنثي سازي و يا اطفاء حريق
افراد غير مسئول را از منطقه ( محل ) دور كنيد !!
در صورتيكه لباس ها يتان در حادثه شيميايي آلوده شده است آنها را به دقت بيرون آورده و در كيسه پلاستيكي برچسب دار بريزيد
در صورت آلو دگي بدن افراد حادثه ديده و يا افراد ناجي با مواد شيميايي بايستي به سرعت دوش آب سرد گرفته و چشم ها را با آب فراوان شستشو داده ، صورت و موها را با آب صابون به آرامي شسته ، ساير نواحي آلوده بدن را با پارچه آغشته با آب و صابون خيس کرده و با آب تميز شستشو دهيد.
اسلاید 13 :
در صورت صرف مواد غذايي از آلوده نبودن آن اطمينان حاصل كنيد.
در صورتيكه حوادث شيميايي حاصل از مواد ميكروبي و راديو اكتيو باشد اشخاص و تجهيزات آلوده و يا مشكوك به آلودگي قرنطينه شوند.
استقرار در موقعيت مناسب ، با توجه به جريان وزش باد: در مورد حوادث كليه مواد خطرناك بايستي در خلاف جهت باد ايستاد .
اسلاید 14 :
استفاده از دستگاه تنفسي فشار مثبت جهت پيشگيري از جذب مواد
استفاده از وسايل حفاظت فردي از جمله دستكش پلاستيكي و چكمه لاستيكي
پوشش لباس حفاظتي مخصوص در نشت گازها و يا در محل هاي آلوده به مواد خطرناك
اسلاید 15 :
تخليه ساكنين محل با توجه به شعاع آلودگي ، نوع آلودگي و گسترش جانبي حادثه ، ايجاد حادثه شيميايي با توجه به نوع ماده خطرناك مسبب حادثه به ترتيب ذيل اقدام شود:
- مواد منفجره : تخليه محل تا شعاع حداقل 500 متر در تمام جهات
- گازها، مواد توليد كننده گازهاي قابل اشتعال در مجاورت آب ، پراكسيد هاي آلي ، مواد سمي و مواد ميكروبي : تخليه محل تا شعاع حداقل 50تا 100 متر متر در تمام جهات
- مواد قابل اشتعال و مواد راديو اكتيو : تخليه محل تا شعاع حداقل 25 تا 50 متر در تمام جهات
- مايعات قابل اشتعال سمي : تخليه محل تا شعاع حداقل 100 تا 200 متر در تمام جهات
مواد با قابليت احتراق خودبخود : تخليه محل تا شعاع حداقل 100 تا 150 متر در تمام جهات
جامدات قابل اشتعال و مواد اكسيد كننده : تخليه محل تا شعاع حداقل 10 تا 25 متر در تمام جهات
اسلاید 16 :
خنثي سازي محيطهاي آلوده به مواد شيميايي در اثر نشت و يا شكسته شدن ظروف حاوي مواد پر خطر ،با بهره گيري از تجربه متخصصين شيمي
اقدام به تهیه مواد خنثي ساز و ريختن آن بر روي محوطه آلوده به مواد پر خطر نمائيم تا خنثي سازي انجام شود.
توجه كنيم كه دقت ، سرعت و خونسردي در اقدامات عملياتي ، لازمه موفقيت در انجام عمل خنثي سازي مي باشد.
اسلاید 17 :
كمكها ي اوليه در هنگام بروز حوادث شيميايي
مصدومان را به هوای آزاد انتقال دهيد
در صورت عدم تنفس مصدوم، از تنفس مصنوعی استفاده کنيد.
اگر مصدوم به سختی نفس میکشد، از کپسول اکسيژن استفاده نماييد.
کفشها و لباسهای آلودة مصدوم را درآوريد.
در صورتيکه لباسهای مصدوم يخ زده است، قبل از درآوردن، آنها را گرم کنيد تا يخ آن آب شود.
اسلاید 18 :
در مورد تماس با گاز مايع، از آب ولرم برای گرم کردن استفاده نماييد.
در صورت تماس با مواد خطرناك ( مواد منفجره ، پراكسيدهاي آلي ، مواد سمي ،ميكروبي ، مواد اكسيد كننده و گازهاي سمي يا خورنده ، مايعات و جامدات قابل اشتعال و……….) فوراً پوست يا چشمها را با ريختن آب با فشار، حداقل به مدت 20 دقيقه شستشو دهيد.
اطمينان حاصل کنيد که نيروهای پزشکی از نکات ايمنی در برابر آن مادة خطرناک آگاهی دارند.
مصدوم را همواره تحت نظر داشته باشيد.
اسلاید 19 :
در صورتيکه مصدوم گاز خورنده را استشمام نموده است، از تنفس مصنوعی به روش دهان به دهان خودداری کنيد و به جای آن از کيسة هوا برای تنفس مصنوعی استفاده نماييد.
با مرکز فوريتهای پزشکی 115 تماس بگيريد
پرسنل پزشكي بايستي نسبت به نوع ماده خطرناك اگاهي داشته باشند تاقادر به محافظت خودشان در برابر آن باشند.
در صورت تماس با مايعات قابل اشتعال پوست را با آب و صابون بشوييد و در صورت تماس با مايعات قابل اشاتعال مهلك ، بايد مصدوم را گرم و ساكن نگه داريد.
در صورتيكه حادثه شيميايي ناشي از كاربرد بمبهاي ميكروبي است از دادن تنفس مصنوعي خودداري كنيد.
اسلاید 20 :
در سوختگي با اسيد ها بلافاصله قسمت آسيب ديده را با مقداري زيادي آب شستشو داده وسپس كمي پارافين يا مخلوط اكسيد منيزيم با گليسيرين چرب كنيد.
درسوختگي مواد قليايي ، محل سوختگي را با مقدار زيادي آب بشوييد سپس با محلول 5 درصد آمونيوم كلريد يا اسيد بوريك اشباع شده شستشو دهيد . وسپس با داروهاي ضد سوختگي سطح سوختگي را پوشش دهيد.
در سوختگي با فسفر شستشو با محلول 1 درصد سولفات مس انجام شود .
در سوختگي با فنل شستشو با آب و سپس با محلول 5 درصد سديم بيكربنات انجام شود .
