پاورپوینت متغیرها ( (Variables)

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

متغيرها ( (Variables
تقسيم بندي متغيرها:

الف) بر اساس نوع و خصوصيات
ب) بر اساس مقياس اندازه گيري
ج) بر اساس نقش در مطالعه
تعريف:
متغير عبارت است از مشخصه يك فرد، شيء يا پديده كه قابل اندازه گيري بوده و مي تواند مقادير مختلفي را بپذيرد.

اين عناصر بايد به نحوي با طرح مورد مطالعه در ارتباط باشند

اسلاید 3 :

الف) بر اساس نوع و خصوصيات
1- متغير كيفي (Categorical V)
متغيري است كه كيفيت عناصر را نشان داده و عددي نمي باشد.

2- متغير كمي (Numerical V)

پيوسته ( به صورت اعداد حقيقي) Continuous
گسسته (به صورت شمارشي و اعداد طبيعي) Distinct
مثال:
وزن؟ جنس؟ فشار خون سيستوليك؟ درجه نظامي؟ تعداد فرزندان؟
شغل؟ شدت بيماري؟ .

اسلاید 4 :

ب) بر اساس مقياس اندازه گيري Scales of measurements
مقياس اسمي
Nominal scale (Categorical Scale)
مقياس رتبه اي
Ordinal scale (Rank Scale)
مقياس فاصله اي
Interval scale
مقياس نسبتي
Ratio scale

اسلاید 5 :

ب) بر اساس مقياس اندازه گيري Scales of measurements
مقياس رتبه اي Ordinal scale

گروههايي را ايجاد مي كند كه قرار گرفتن هر مورد تحت مطالعه در يكي از اين گروهها برتري ،
كهتري و يا يك نسبت ارزشي را در مقابل موارد ديگر ايجاد مي كند.
فاصله و مقدار اين تفاوتها قابل اندازه گيري نيست .
از > و < ميتوان استفاده كرد اما از 4 عمل رياضي نمي توان استفاده كرد.
مثال : شدت درد، ميزان رضايت، درجه نظامي، رتبه بندي دانشگاهها و .
مقياس اسمي Nominal scale
دو يا چند گروه كه از نظر كيفي متفاوتند . بين گروهها هيچ ارجحيتي وجود ندارد.
مثال: نژاد ، شغل ، رنگ و.
اگر اين مقياس تنها دو گروه را شامل شود متغير دوگانه (Binary) خوانده مي شود.
مانند : جنس (مرد/زن)

اسلاید 6 :

ب) بر اساس مقياس اندازه گيري Scales of measurements
مقياس نسبي (نسبتي) Ratio scale


در حقيقت اين مقياس ، مقياس فاصله اي به علاوه صفر حقيقي مي باشد.
صفر در اين مقياس به معني فقدان خاصيت مورد نظر يا شرايط خنثي مي باشد.
از > و < و 4 عمل رياضي و . مي توان استفاده كرد.
مثال : قد ، وزن ، فشار خون و .
مقياس فاصله اي Interval scale
گروههايي را مشخص مي سازد كه مقدار برتري هر گروه نسبت به ديگري مشخص است.
صفر حقيقي وجود ندارد يعني صفر در در اين مقياس به معناي فقدان خاصيت مورد نظر نيست.
مثال: دما ، برخي نمرات و .
تفاوت دماي 6 و 9 درجه برابر 58 و 61 درجه است اما صفر درجه به معناي فقدان دما نمي باشد.
از > و < و + و - ميتوان استفاده كرد اما از ضرب و تقسيم نمي توان استفاده كرد.

اسلاید 7 :

قوت مقياس در تجزيه و تحليل آماري:

نسبتي < فاصله اي < رتبه اي < اسمي
خصوصيات مقياس دلخواه :
مناسب باشد.
علمي و عملي باشد.
قوي باشد.
جامع باشد.
غير قابل جمع باشد.
رده هاي كافي داشته باشد.
رده هاي تعريف شده داشته باشد.

اسلاید 8 :

ج) بر اساس نقش (با درنظرگرفتن اهداف تحقيق) :
1- متغير مستقل (Independent V)
متغيري است كه محقق تاثير آن را بر مساله تحقيق يا ساير متغيرها (وابسته) بررسي مي نمايد.
2- متغير وابسته (Dependent V)
متغيري است كه هدف محقق سنجش تاثير متغير مستقل بر آن مي باشد.
مثال: اثر سيگار بر سرطان ريه

اسامي مترادف ديگر:
وابسته مستقل

Exposure Disease
Study factor Outcome
Treatment Response
Risk factor Disease
X Y
Predictor Critrion
سيگار
سرطان ريه

اسلاید 9 :

ج) بر اساس نقش :
3- متغير زمينه اي (دموگرافيك) Background V
اين متغير معمولا در اغلب مطالعات وجود دارد و اهداف مهم محقق سنجش ارتباط آن با متغير وابسته نمي باشد ولي ممكن است در حاشيه، سنجش آن براي اهداف جزئي يا راهنمايي هاي بعدي مفيد باشد.
مثال: جنس در مثال قبلي (ارتباط سيگار و سرطان ريه)

4- متغير سرراهي (واسطه گر) Intermediary V
متغيري است كه متغير مستقل مي تواند با واسطه آن بر متغير وابسته تاثير گذار باشد و اين ارتباط يكطرفه باشد
مثال: وزن هنگام تولد در ارتباط ذيل

5- متغير مخدوش كننده (مداخله گر) Confounding V (Intervening V)
متغيري است كه:
- ريسك فاكتور يا تاثيرگذار بر متغير وابسته مي باشد
- با متغير مستقل در ارتباط است
- متغير سرراهي هم نمي باشد.
مثال: چاي و درآمد خانواده در مثالهاي ذيل
قوميت
مرگ و مير نوزاد
وزن هنگام تولد
سيگار
CAD
چاي
تحصيلات مادر
سوء تغذيه كودك
درآمد خانواده

اسلاید 10 :

ج) بر اساس نقش :
6- متغير مزاحم (نامربوط) Extraneous V
متغيري است كه ريسك فاكتور يا تاثيرگذار بر متغير وابسته باشد اما با متغير مستقل در ارتباط نباشد.
مثال: ديابت در مثال ذيل

7- متغير اجازه دهنده Permiter V
اين متغير در تاثير متغير مستقل بر متغير وابسته نقش اجازه دهنده و فنر آخر ! را به عهده دارد.
مثال: چكاندن ماشه در مثال ذيل

8- متغير تغيير دهنده Modifier V (Effect modifier)
متغيري است كه با متغير مستقل (در ارتباط با تاثير بر متغير وابسته ) اثر سينرژيسم ، آنتاگونيست
يا .. داشته باشد.
مثال: فرآورده هاي لبني در مثال روبرو
اثر a + اثر b > اثر a+b
سيگار
CAD
ديابت
باروت
شليك فشنگ
چكاندن
ماشه
تتراسيكلين
بهبود عفونت
فرآورده هاي لبني
كمپلكس
غيرفعال

اسلاید 11 :

تعريف متغيرها و واحداندازه گيري
تعريف يك متغيرها و واحداندازه گيري آن بايد روشن و مبسوط باشد بنحوي كه در صورت مطالعه توسط فرد ديگري يا تكرار آن در شرايط يكسان نتايج مشابهي داشته باشد.

تعريف:
ادراكي Conceptual
كاربردي Operational
مثال در مورد چاقي:
ادراكي: چربي فراوان در زير لايه هاي پوست و .
كاربردي: 30 BMI>

روش اندازه گيري: .. فنون جمع آوري اطلاعات
تعداد متغيرها در يك مطالعه بايد حداقل لازم و كافي باشد.
متغير مركب (Complex V) متغيري است كه از چند متغير تشكيل شده باشد .
مانند: DMF ، BMI و.

اسلاید 12 :

جدول متغيرها:

اسلاید 13 :

ارتباط Correlation

اسلاید 14 :

ارتباط تصادفي Random Correlation ارتباط كاذب False Correlation (Spurious C) ارتباط علي Causationعلت ويژه و اصليعامل مستعد كننده Predisposingعامل شكل دهنده Precipitatingعامل تشديد كننده Reinforcing و .
دستورالعمل هايي براي برقراري عليت

ارتباط زماني آيا علت قبل از معلول است؟ (عامل ضروري)
همخواني آيا همبستگي با ساير معلومات همخواني دارد ( مكانيزم عملكرد،دلائل بدست آمده از حيوانات آزمايشگاهي)
ثبات (سازگاري) آيا در مطالعات ديگر همين نتايج بدست آمده اند ؟
قدرت قدرت ارتباط (خطر نسبي) بين علت و معلول چقدر است؟
رابطه مقدار- پاسخ آيا مقادير مختلف مواجهه با علت ممكن با مقادير مختلف پي آمد رابطه دارد؟
قابليت برگشت آيا حذف علت ممكن منجر به كاهش خطر بيماري مي شود؟
طرح مطالعه آيا دلائل بر اساس يك طرح مطالعه قوي است؟
بررسي شواهد چند دليل با عث نتيجه گيري شده است؟

اسلاید 15 :

خسته نباشيد