بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ابزارها وروشهای تجسم آینده
اسلاید 2 :
پیش بینی های ذهنی
از جمله مولفههای حساس مدیریت مدرن امروزی به شمار می روند.
آنها همیشه غلط از آب در نمیآیند، بلکه میتوانند بهشکل قابل قبولی درست باشند و این مساله می تواند خطرناک هم باشد.
اغلب این پیشبینیها بر پایه این فرض بنا میشود که “جهان فردا شبیه به جهان امروز خواهد بود”.مشکل اصلی در دنیای امروز دیگر نبود اطلاعات نیست، بلکه نبود ظرفیتی مناسب برای شناسایی و انتخاب اطلاعات درست و حساس است.
اسلاید 3 :
آیا راه حل؛ جستجوی پیشبینیهای بهتر،فنون مطلوب تر و یا بکارگیری پیشگوهای مجربتر است؟ نیروهای زیادی در شکلدهی به آینده دخیل بوده و علیه پیشبینی دقیق عمل میکنند. آینده دیگر ثابت نبوده و یک هدف متحرک است.
دیگر پیشبینی هایی که از گذشته استنتاج شده باشند، قابل اتکا نیستند .
در اوایل سده 21 ، جهان از حالت دوره های منقطع تغییر، به سمت دوره بلند مدت تغییر دایم دگرگون شد.
اسلاید 4 :
واقعیت-عدم قطعیت
امروزه تمامی آینده پژوهان واندیشه ورزان مدیریت و برنامهریزی به این باور رسیدهاند که پایه و اساس هر اقدامی، واقعیت نیست . پذیرفتن عدم قطعیت، سعی در فهم و درک آن، و قرار دادن آن در کانون اصلی استدلالهای استراتژیست ها. عدم قطعیتهای جهان امروز، تنها انحرافی موقتی و اندک از پیشبینی معقول نیست،ویژگی اساسی و ساختاری محیط فعالیت سازمانها ست.
اسلاید 5 :
رهیافتی متفاوت
چون آینده پژوهی نوعی مدیریت توجه است,یعنی ادراکهایی که افراد از واقعیت دارند, پس در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که بر چه چیزهایی باید متمرکز شویم؟
بزرگترین خطر به هنگام مواجهه با آشفتگی ها, اقدام کردن بر اساس منطق دیروز است تا مواجهه با خود آشفتگی است.
محدود شدن تفکر حاکم بر سازمان به حوزه های فعالیت تولیدی – خدماتی و يا ماموريتي خود (Business Idea) نوعی تله به شمار می رود.
اسلاید 6 :
تله های روی در روی در آینده بینی
از هم گسیختگی بخشهای مختلف سازمان در زمینه تفکر نسبت به آینده(Fragmentation) دربرنامه ریزی /تصمیم های گروهی نوعی تله به شمار می رود.
تفکر گروهی یکجانبه نگر به دلیل تخصصهای مشابه تصمیمسازان سازمان و سابقه طولانی كار کردن باهم (Group Thinking) تله ای دیگر در درست دیدن آینده محسوب می شود.
اسلاید 7 :
تله ها
در جلسات تحلیل اوضاع، افراد به سمت تکیه بر تحلیلهای گذشته و تایید دیدگاههای موجود در آن گرایش دارند. (Confirmation Bias)
درتحلیل مشکلات پیچیده هر آنچه که بیشتر موثر واقع بوده، همان دوباره موثر خواهد بود. با چنین منطقی اعضا به يك توافق و اجماع نارس و ناكارآمد مي رسند که تله ای دیگر است.
با روش های اکتشافی,اصولی و مقداری به آینده نگاه می شود
اسلاید 8 :
روشهاي اکتشافي (Exploratory)
در اين روش بايد از زمان حال شروع کرد و ملاحظه کرد که ممکن است رويدادها و روند تغييرات آنان, به کجا بروند.
چه بر اساس برونيابي روندهاي گذشته و چه با پرسش اين سؤال:چه می شود اگر؟ “What if?” بهعنوان نقطة آغاز از حال, شروع کرده و بهسمت آينده حرکت ميکنند.
پرسش در مورد توسعههاي احتمالي و يا رخدادهايي که ممکن است خارج از روندهاي شناخته شده باشند, طرح می شود.
اسلاید 9 :
روشهاي اصولي (Normative)
کدامين روندها يا رويدادها ما را به آينده مشخصي ميبرند.
نقطة شروع در اين روش، چشماندازي از يک آينده ممکن و غالباً مطلوب است.
سپس به عقب بازگشته و بررسي ميکنند که, چگونه اين آينده ممکن است از روند رشد زمان حال نشأت گرفته باشد، چگونه ميتوان به آن دست يافت يا با توجه به محدوديتهاي موجود، منابع و فناوريها, چگونه ممکن است موانعي بر سر راه قرار گيرند.
اسلاید 10 :
روشهاي کمي (Quantitative)
این طریقه های نگاه به آینده, متکي به بيان اعداد و ارقام دربارة توسعهها، دادههايي که بهصورت رياضياتي مورد پردازش قرار گرفتهاند و برونيابي روندهاي گذشته ميباشند.
آنها کمک ميکنند که نرخ و مقياس تغييرات سنجيده شوند. در فهم بسياري از متغيرهاي جامعه شناختي و سياسي مهم براي محقق محدوديت ايجاد مينمايند. دادههاي کمي ممکن است از منابع آماري بهدست آيند يا نتيجه يک قضاوت ماهرانه باشند.
اسلاید 11 :
دستهبندي ديگر روشها و فنون نگاه به آينده
روشهاي درك، پيشبيني و يا آماده شدن براي آينده را ميتوان در پنج دسته تقسيمبندي كرد:
دسته اول: پايش الگوهاي نوظهور
دسته دوم: برونيابي
دسته سوم: تحليل هاي چرخه اي
دسته چهارم: تحليل هدف
دسته پنجم: همگرايي شهودي
اسلاید 12 :
1- پايش الگوهاي نوظهور
در برگيرندة فنون پيمايش، پايش، ردگيري و شبيهسازي اند. فصل مشترك و شالودة آنها، مفهوم غيرقابل پيشبيني بودن آينده است. آينده ازتعامل نيروهاي فراواني بهوجود ميآيد و يك پيشبيني ساده نميتواند با واقعيتهاي در حال دگرگوني تطابق كامل داشته باشد. از اين رو فرآيند برنامهريزي راهبردي بايد بسيار انعطافپذير باشد، چرا كه مسير حركت بهسمت آينده بهطور مداوم در حال تغيير بوده و فعل و انفعالات نيروهاي مختلف و حوادث غير منتظره مسير حركت را قطعا منحرف ميكنند.
بهترين شيوة آماده شدن براي آينده، پايش مستمر و دقيق تحولات و پيشرفتهاي فناورانه، فرهنگي، سياسي و اقتصادي است.
اسلاید 13 :
2- برونيابي
فرض ميشود كه آينده ادامة منطقي گذشته است و نيروهاي پيشران كليدي كه غيرقابل تغييرند، بهشيوهاي پيشبينيپذير مسير رويدادهاي آينده را تعيين ميكنند.
آينده چيزي جز تعميم گذشته نيست و با واژهها و توصيفهايي همچون بهتر، بيشتر، بالاتر و قويتر شناخته ميشود.
اسلاید 14 :
برنامهريزي برپاية سناريو -روشهاي برونيابي
برنامهريزي برپاية سناريو نيز بر نيروهاي پيشران كليدي تكيه دارد، اما با روشهاي برونيابي دو تفاوت اساسي دارد.
1-در برنامهريزي برپايه سناريو چندين نيروي پيشران با يكديگر تركيب شده و انواع مختلف تعاملات بين آنها مد نظر قرار ميگيرند.
2- در برنامهريزي برپاية سناريو سعي ميشود بهجاي پيشبيني آينده از طريق رويكردهاي علت و معلولي با استفاده از رويكردهاي روايي, چندين داستان متمايز دربارة آينده نوشته شود.
اسلاید 15 :
گونه های برون یابی
تحليل روند فناوري
تحليل فيشر- پراي (فني رياضي براي پيشبيني جايگزيني فناوريهاي قديمي با گونههاي جديد)
تحليل گومپرز (مشابه تحليل فيشر-پراي است و از آن براي پيشبيني مقبوليت محصولات مصرفي آينده استفاده ميشود)
تحليل محدودههاي رشد (فني رياضي براي پيشبيني محدودة توسعه فناوريهاي بالغ است)
فنون منحني يادگيري (آنها بر پاية اثرات اقتصادي يادگيري بر بهبود فرآيندها استواراند و ميتوان از آنها براي تعيين سطوح عملكردي مطلوب، بهويژه در مراحل مياني توسعة يك فرآيند يا فناروي، بهره برد)
اسلاید 16 :
3- تحليلهاي چرخهاي
اين نگرش از دكترين فيلسوف آلماني، فردريش نيچه، مبني بر ”بازگشت جاودانه همان" الهام گرفته است. در واقع براي درك آينده بايد الگوهاي مشابه را در رخدادهاي گذشته و تاريخي شناسايي كرد. چهار نوع تحليل چرخهاي وجود دارند:
تحليل تشابه. يعني به كاربردن چندين الگوي مشابه در گذشته براي توليد چندين آينده ممكن به جاي يك پيش بيني مشخص
تحليل روند تاخيري. با استفاده از يك تاخير زماني سعي مي شود مراحل كاربرد محصولات نو بر اساس مراحل كاربرد محصولات قديميتر پيشبيني شود
ماتريسهاي ريختشناسي.
مدلهاي بازخورد.
اسلاید 17 :
4- تحليل هدف
اين دسته شامل مجموعهاي از فنون همچون تحليل محتوي، تحليل تأثير، تحليل پروانههاي ثبت اختراع و تحليل سهامداران ميشود.
تقريباً در همة آنها فرض ميشود كه رخدادهاي آينده از طريق اقدامات عاملهاي گوناگون شكل ميگيرند.
از آنجاييكه اين عاملها بهصورت فردي يا سازماني به آينده شكل ميدهند بايد اهداف و مقاصد آنها را، بهويژه آنانی كه قادر به ابداع يا حفظ روندها هستند، مطالعه و تحليل كرد.
اسلاید 18 :
مهم ترین در روش های تحلیل هدف
در بين چهار فن تحليل محتوي، تحليل تأثير، تحليل پروانههاي ثبت اختراع و تحليل سهامداران, آخری شايد مفيدترين آنها باشد.
این بدان علت است که, شمارش تعداد ارجاعات به يك موضوع خاص در رسانههاي گروهي (يعني تحليل محتوي) يا شمارش تعداد پروانههاي ثبت اختراع شايد اطلاعاتي ضعيف و گمراه كننده براي تصميمگيري نهايي فراهم سازد.
اسلاید 19 :
5- همگرايي شهودي
اين دسته شامل فنون پيمايش دلفي، كنفرانس گروهي اسمي، مصاحبههاي ساختيافته و غير ساختيافته و مديريت مزيت فناوري ميشود.
برخلاف برونيابي و تحليل چرخهاي, درهم گرایی شهودی فرض ميشود كه نميتوان آينده را بر اساس هيچ رويكرد ”عقلاني" ( يعني مبتني بر خرد متعارف) يا كاملاً آگاهانه و هدايت شده درك و پيشبيني كرد.
اسلاید 20 :
شیوه مطلوب تسلط به آینده
آينده از همگرايي بسيار پيچيده و متغير روندهاي نيرومند، اقدامات فردي و بخت و اقبال سر بر ميآورد.
بهترين شيوه براي تسلط بر آينده عبارت است از:
گردآوري گسترده اطلاعات و سپس
تكيه بر فرآيندهاي ناخودآگاه و شهودي پردازش اطلاعات توسط انسانها و در نتيجه
دستيابي به بينشها و راهكارهايي براي عمل.

