بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
کارگاه میکروب شناسی سیستم ادراری
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
کشت ادراربه منظور تشخيص عفونت مجاري ادراري دربيماران مبتلا به ديزوري، تكرار يا اضطرار در دفع ادرار، همچنين در موارد تب با منشا ناشناخته و يا احتمال عفونت در تجزيه ادرار ضرورت مي يابد عوامل تداخل كننده در کشت ادرار:
آلودگي ادرار با مدفوع، ترشحات واژن، دست ها يا لباس ها، استفاده از آنتي بيوتيك ها
اسلاید 3 :
روش نمونه گيري:
متداولترین نمونه ،ادرار وسط تمیز گرفته شده می باشد.جهت احتراز از آلودگی نحوه جمع آوری حائز اهمییت می باشد.
در مورد زنان باید آموزش لازم در خصوص تمیز کردن نواحی اطراف منفذ پیشابراه با استفاده از یک قطعه گاز تمیز آغشته با سرم فیزیولوزی استریل داده شود از هیچ گونه محلول ضدعفونی کننده ای نباید استفاده شود زیرا این محلولها می توانند به نمونه ادرار راه یافته و سبب ایجاد کشت منفی گردند .
( ابتدا منفذ ادرار بايد به طور دقيق با محلول يددار جهت كاهش آلودگي نمونه شستشو داده شود. ظرف ادرار استريل را به نحو صحيح در محل مناسب قرار داده، مقداري ادرار را دور ريخته و 10- 5 سي سي ادرار از ادرار وسط را تهيه نمايند، درپوش ظرف را ببندند.)
نباید اجازه داد نمونه ادرار در بخش یا توالت به مدت طولانی باقی بماند .این موضوع باعث تکثیر ارگانیسم های موجود در ادرار گردد زیرا ادرار یک محط مناسب برای رشد آنهاست.
هیچ نمونه ای غیر از نمونه آسپیره شده ناحیح فوق عانه از مثانه برای بررسی عفونت ادراری با عوامل بی هوازی مناسب نخواهد بود.
جمع آوری نمونه ادرار برای انجام کشت میکروبی
اسلاید 4 :
- در صورتي كه نمونه در منزل تهيه مي شود حداكثر طي 20 دقيقه پس از جمع آوري ادرار بايد آنرا در يخچال قرار داده، نمونه ادرار را مي توان تا24 -12 ساعت پس از جمع آوري در يخچال نگه داري كرد. در زمان انتقال نمونه به آزمايشگاه آن را در كنار يخ قرار دهند.
- در مورد بيماراني كه قادر به دفع ادرار نمي باشند مي توان از سند ادراري استفاده كرد.
نمونه هاي اطفال و كودكان كم سن را در كيسه هاي يكبار مصرف به نام كيسهU چمع آوري مي كنند.اين كيسه ها داراي چسبي در اطراف پشت منفذ مي باشد كه به پوست پوبيك كودك مي چسبد. منفذ پيشابراه را پيش از چسباندن كيسه ها بايد تميز نمايند. حتي المقدور صبح اول وقت كيسه را به شيرخوار وصل كرده و تا ظهر ادرار جمع شده ارسال گردد.
اسلاید 5 :
1-نمونه آسپیره شده برای بیهوازی نباید به داخل لوله ویا ظرف تخلیه شود زیرا تمام عوامل بی هوازی در مواجهه با اکسژن هوا کشته می شوند
2- نمونه هایی که در ظرف اشتباه فرستاده شده ویا برچسب اشتباه دارند
3-نمونه هایی که در ظروف نشت دار ویا ظروف مقوایی گرفته می شوند.
معیار های نپذیرفتن نمونه ها ی ادرار
اسلاید 6 :
· نمونه ادرار 24 ساعته:
طيف گسترده اي از بيماري ها بويژه بيماري هاي آندوكرين توسط نمونه ادرار 24 ساعته قابل تشخيص اند.
روش جمع آوري نمونه:
اولين ادرار را انجام داده و آنرا دور بريزند و زمان دقيق را يادداشت كنند (مثلا ساعت 7 صبح)، به مدت يك شبانه روز (24 ساعت)، يعني تا ساعت 7 صبح فردا تمامي نوبت هاي دفع ادرار بايد در ظرف مخصوص جمع آوري شده، در جاي خنك ترجيحا يخچال نگه داري و پس از اتمام كار به آزمايشگاه ارسال كنند
اسلاید 7 :
نمونه ادرار نباید سانتریفوژ شود و قبل از برداشت با لوپ باید کاملاٌ یکنواخت گردد از لوپ کالیبره شده استفاده شود ، لوپ را بصورت عمودی در ظرف ادرار فرو برده وبصورت یک خط در وسط محیط کشت نهاده و سپس همانند شکل آن را پخش می نماییم . معمولاٌ از لوپ 0.001 استفاده می شود به جز در سندرم حاد یوترال خانم ها و نمونه سوپر ایوبیک که لوپ 0.01 بکار می رود.
توجه :برای هر یک از محیط ها یکبار لوپ را داخل ادرار نموده وپس از انجام کشت روی شعله استریل نموده وبرای محیط دیگر مجدداٌ عمل کشت را از ابتدا انجام دهید.
نحوه انجام کشت ادرار
اسلاید 9 :
الف-باکتری های گرم منفی : اشریشیاکولی،کلبسیلا،آنتروباکترها،پروتئوس،سودوموناسها، سالمونلاپاراتایفی و نایسریا گونوره.
ب- باکتریهای گرم مثبت: انتروکوکوس،استاف اپیدرمیدیس،استاف ساپروفیتیکوس، استاف ارئوس و استرپتوکوکهای همولیتیک
عوامل بیماریزای احتمالی در ادرار
اسلاید 10 :
تعداد کلونی ایجاد شده در محیط بلاد آگار را بعد از 24 ساعت شمارش نموده در ضریب حجم لوپ ضرب می نماییم
تعیین تعداد باکتری
اسلاید 11 :
اولین اقدام جهت شناسایی باکتری تهیه ی گسترش و رنگ آمیزی می باشد. بدین منظور ابتدا یک قطره سرم فیزیولوژی استریل بر روی لام (مرکز لام ) قرار داده سپس با یک آنس استریل یک قسمت کوچک از کلونی مورد نظر را برداشته در قطره سرم فیزیولوژی حل نموده بصورت شیرابه در سطح لام به اندازه وضخامت مناسب پخش می نماییم.پس از خشک شدن با کمک حرارت ملایم شعله فیکس نموده ولام آماده برای رنگ آمیزی می باشد.
تهیه گسترش ورنگ آمیزی باکتری
اسلاید 12 :
3دهم گرم متیلن بلو رادر30 میلی لیتر اتیل الکل 95درصد بطور کامل حل نمایید پس از24ساعت این محلول راازکاغذ صافی عبور دهیدتاصاف شود
ساخت رنگ متیلن بلو
اسلاید 13 :
1- سطح گسترش رابه مدت 3تا4 دقیقه بارنگ بپوشانید سپس لام راباآب بپوشانید و شستشودهید.
2- پس ازخشک شدن لام (در هوایاباکاغذ خشک کن) آنرا بامیکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهیم . دراین رنگ آمیزی باکتری به رنگ آبی مشاهده می شود .
رنگ آمیزی متیلن بلو:
اسلاید 14 :
روش ساخت کریستال ویوله
20 گرم کریستال ویوله رادر100 میلی لیتر اتانول 95 درصد حل کرده بنام محلول A
یک گرم اگزالت آمونیوم رادر100 میلی لیتر آب مقطرحل کرده بنام محلول B
محلول A رابه نسبت 1 به 10 رقیق کرده وبا 4 برابر محلول B مخلوط کرده صاف می نمایم
روش ساخت لوگول
یک گرم یدکریستال ودوگرم یدورپتاسیم راساییده ومخلوط می کنیم وسپس 300 میلی لیتر آب مقطر رابه آرامی به آن اضافه می کنیم
روش ساخت محلول بی رنگ کننده
250 میلی لیتر اتانول 95 درصد رابا250 میلی لیتر استون ترکیب کرده ودر شیشه های درب دار نگهداری می کنند .
سافرانین (رنگ مخالف)
2/5 گرم سافرانین رابا100 میلی لیتر اتانول 95 درصد مخلوط کرده ودرشیشه های درب دار نگهداری می کنند .
ساخت رنگ گرم
اسلاید 15 :
این روش رنگ آمیزی یکی از مهمترین ومتداولترین روشهای رنگ آمیزی درباکتری شناسی است که اولین بار توسط کریسین گرم ابداع شد . دراین رنگ آمیزی باکتریها بر مبنای رنگ باکتری پس ازرنگ آمیزی به دودسته گرم مثبت وگرم منفی تقسیم می شوند . رنگ باکتری پس ازرنگ آمیزی به توانایی حفظ رنگ اول وبه عبارتی به ساختمان دیواره سلولی باکتری بستگی دارد . دررنگ آمیزی گرم باکتریهای گرم مثبت پس ازرنگ آمیزی به رنگ بنفش وباکتری های گرم منفی به رنگ قرمز مشاهده می شود
رنگ آمیزی گرم :THE GRAM STAIN
اسلاید 16 :
1- رنگ کریستال ویوله رابه مدت 30تا45 ثانیه برروی گسترش ریخته درنتیجه همه باکتری ها به رنگ بنفش درخواهد درآمد
2- پس از شستشو گسترش با آب به مدت 30تا45 ثانیه با لوگل می پوشانند لوگل باکریستال ویوله ترکیب شده وایجاد کمپلکس های بزرگی می نمایید که باعث تثبیت رنگ کریستال ویوله درداخل دیواره سلولی باکتری می شود . پس ازاین مرحله نیزکماکان همه باکتریها به رنگ بنفش مشاهده می شوند .
مرحله رنگ زدایی مهمترین مرحله رنگ آمیزی است دراین مرحله پس از شستشو لام با آب لام به مدت 15 تا20 ثانیه در معرض موادرنگ زدا مانند الکل استون قرار می گیرد سپس با آب مورد شستشو قرار می گیرد .
درباکتریهای گرم منفی که دارای لایه های پپتیدو گلیکان محدود وغشای خارجی غنی از چربی هستند این حلال باعث حذف این لایه ها وغشا می گردد وباکتری رنگ مراحل قبل راازدست می دهد . ولی درباکتریهای گرم مثبت به علت تعداد زیاد لایه های پپتیدوگلیکان وعدم وجود لیپید فراوان در غشا رنگ مرحله قبل ازغشا خارج نمی شود .درنتیجه پس ازاین مرحله باکتریهای گرم منفی بی رنگ ولی باکتریهای گرم مثبت کماکان بنفش باقی خواهند ماند .
4- در انتها سطح گسترش راباسافرانین یا فوشین (قرمز رنگ) به مدت 30 تا45 ثانیه می پوشانیم سپس باآب شستشو داده و پس از خشک شدن بامیکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد . دراین مرحله باکتریهای بی رنگ به رنگ قرمز درمی آیند وباکتری های بنفش بدون تغییر رنگ باقی می مانند .
روش رنگ آمیزی گرم
اسلاید 17 :
گرم منفی
گرم مثبت
اسلاید 20 :
سه شکل معمول از باکتری ها وجود دارد:
1- کوکسی: شكل يك باكتري كوكسي شكل معمولادايره شكل است بعضي اوقات تخم مرغي يا درا ز و تقريبا نيم ميكرومتر قطر دارند
2-باسیل: به شکل میله ای
3-اسپریلیوم: به شکل فنری
اشکال مختلف باکتری
