بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عوامل توسعه کشور هند
اسلاید 2 :
مقدمه:
امروزه هند یکی از هیجان انگیز ترین بازارهای در حال ظهور جهان است. نیروی انسانی ماهر در زمینه مدیریتی و فنّی که با بهترین نیروی انسانی موجود در جهان رقابت می کند و در کنار این موضوع داشتن یک طبقۀ اجتماعی متوسط که تعداد آن بیش از جمعیت ایالات متحدۀ آمریکا یا اتحایه اروپاست ، برای هند در رقابت جهانی عامل منحصر به فردی را فراهم می کند و هند را به يكي از مهمترين صادركنندگان نيروي كار متخصص در زمينههاي خدمات مالي و نرمافزاري و مهندسي نرمافزار تبدیل کرده است .
اقتصاد هند، اقتصادي متنوع است و كشاورزي، صنايع دستي،گردشگری، نساجي، صنعت و گستره وسيعي از خدمات را در بر ميگيرد. اگر چه هنوز دو سوم نيروي كار هند، درآمد خود را بطور مستقيم يا غير مستقيم از بخش كشاورزي به دست ميآورند، اما نقش بخش خدمات در اقتصاد هند اهميت روزافزوني به خود گرفتهاست.
اسلاید 3 :
عوامل موثر در توسعه هند :
دانش و دانش محوری و تناسب الگو های آن با دنیای اقتصاد: مزایای الگوی اقتصاد دانشی برای هند بدلیل جمعیت بالا، ناکارآمدی برخی زیرساختها، و هزینه بالا در تأمین همه آنها بسیار زیاد است.
شیوه های رهبری نخبگان هند: نشان دهنده نقش رهبران و افراد برجسته هندی است که بر روی سیاست های هندوستان نیز تاثیر می گذارد که خود از عوامل تاثیرگذار بر روی توسعه است .
صنایع کوچک و اقتصاد در حال توسعه هندوستان: نقشی که صنایع کوچک و حتی توسعه صنایع سنگین هند دارد را شامل می شود . یکی از سیاست های مهم و موفق هند ایجاد تعاونی های روستایی است . صنعتی کردن روستا ها مخصوصاً برای هندِ با جمعیتِ با رشدِ فزایندهِ بسیار، راهکاری کارامد بوده است .
تحول سیاست خارجی و توسعه اقتصادی: منظور تأثیر سیاست خارجی بر توسعه اقتصادی است و همچنین استدلال میشود ، که اگر پیوند سیاست خارجی و اقتصاد برقرار و سیاست خارجی بستری برای تأمین منافع اقتصادی باشد؛ آنگاه توسعه یک کشور بهتر و پایدارتر حاصل شده و دوام خواهد آورد.
خصوصی سازی: فرآیند خصوصی سازی، کاهش نقش دولت در اقتصاد، روند مردمی شدن اقتصاد و تغییر به اقتصاد آزاد و لیبرالیسم اقتصادی و الگوگیری از اقتصاد بازار را در بر داشته است.
نقش افراد در تصمیم گیری و مبانی تصمیم گیری: در توسعه هند بسیار زیاد بوده است .در دوران قبلتر نقش افراد بسیار چشمگیر بوده است. امروزه هرچند از میزان آن کاسته شده است اما نباید نقش افراد را در موفقیت یا نافرجامی کشورها نادیده گرفت.
اسلاید 4 :
الگوی اقتصاد دانشی
در الگوی اقتصاد دانشی کمیابی منابع وجود ندارد بلکه اقتصاد فراوانی منابع است. در الگوی اقتصاد دانش پایه، دانش به کالا تبدیل میشود و در بازارهای داخلی و بین المللی به فروش میرسد.
توجه هند به اقتصاد دانشی به دلیل وجود نیروی انسانی تحصیل کرده و متخصص فراوانی است که در اختیار دارد. هند از لحاظ تعداد پرسنل آموزش دیده فنی، سومین کشور جهان پس از آمریکا و روسیه است.
هند با بکارگیری سیاست های اقتصاد دانش پایه توانست بسیاری از محدودیت های تحمیلی بین المللی را کنار زده و محصولات خود را عرضه و در عرصه بین المللی نقش آفرینی کند. هند توانسته خود را به عنوان یکی از قطب های اقتصادی حاضر و قدرت های اقتصادی نوظهور به دنیا معرفی کند. هند در سالهای اخیر از نظر صنعت و کشاورزی به پیشرفت های قابل توجهی نائل شده و در بهره برداری از انرژی اتمی و خورشیدی پیشرفت های قابل توجهی داشته است.
نکته مهم دیگری که در این الگو وجود دارد میزان تقاضایی است که بدون محدودیت و البته روزافزون و در بسیاری از موارد خارج از مرزها در اختیار هند قرار میگیرد.
اسلاید 5 :
متغیر های تصمیم گیری در کشور ها:
روزنا در مدل نظری خود پنج شاخص یا مؤلفه را به عنوان عوامل مؤثر برتصمیم گیری معرفی میکند. این عوامل در کشورها و یا حتی در یک کشور در طول زمان متفاوت خواهد بود.
متغیّر شخصیت؛ یکی از مواردی که موجب تفاوت افراد از یکدیگر میشود روانشناسی آنها، ویژگی های رفتاری و ذهنی آنها است.
متغیّر نقش؛ این عامل ناظر به الگوی روند سازمانی در موقعیت بحرانی و در سیاست خارجی است. هر دولتی و از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران دارای سازمان ها و تشکیلات وسیعی است که برای انجام وظایفی به وجود آمده اند و باید رفتار مردم را هماهنگ کنند. بر اساس این عامل رفتار یک کشور در عرصه سیاست خارجی معطوف به گونه شخصیتی رهبر یا تصمیم گیران آن نیست بلکه شکل هماهنگ شده رفتارهای سازمان ها و محیط داخلی آن کشور است.
متغیر اداری و بوروکراتیک؛ ساختار حاکم و بافت مسلط بر سیستم تصمیم گیری در یک کشور کانون توجه این متغیّر است. این متغیّر بدنبال کشف روش و مکانیسم تصمیم گیری در یک کشور است و با توجه به این مقوله سیاست خارجی همان کشور را بررسی میکند.
متغیّرهای ملی: در این متغیّر به عناصر قدرت ساز موجود در همه کشورها توجه میشود. نکته بسیار مهم، توجه به کیفیت این عناصر است. مانند جمعیت، سرزمین، توانایی های اقتصادی، نظامی، کشاورزی، موقعیت استراتژیک و ژئوپلتیک، و غیر ملموس که بیشتر معطوف به مشروعیت نظام و شخصیت کاریزمایی رهبر و بهره وری و کارآیی نظام است نیز جزو همین دسته قرار میگیرند.
متغیرهای سیستماتیک؛ در این متغیر بیش از هر چیز به اینکه سیستم نظام بین الملل چیست و چگونه این سیستم بر داده ها و نهایتاً تصمیم گیری یک کشور تأثیر میگذارد توجه میشود. رفتار دولت ها بسته به نظام ها فرق میکند. نظام تک، دو و چندقطبی و سایر نظام ها هرکدام به شکل خاصی بر سیاست خارجی و حتی داخلی دولت ها اثر میگذارند.
اسلاید 6 :
تغییر الگوی تصمیم گیری از مدل بسته به باز:
در مدل بسته تصمیم گیری ها بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده، افراد خاص و نیل به اهدافی ویژه طراحی و اتخاذ می شوند. در مدل تصمیم گیری بسته همه چیز حتی افراد و نقش آنها هم محدود میشود. به عبارت دیگر ، افراد در محدوده خاصی فضای اثرگذاری دارند.
افراد بر اساس توانایی و شایستگی در فرایند تصمیم گیری حضور دارند نه بر اساس روابط و پیوندهای غیر حرفه ای
افراد بر اساس منافع ملی رفتار میکنند نه بر اساس منافع شخصی و حزبی و گروهی
تاثیر گذاری افراد به میزان حرفه ای بودنشان بستگی دارد
سیستم از پیش تعیین شده عمل نمیکند، بلکه حساس به ورودی و رویدادهای جدید است
مدل باز
اسلاید 7 :
اصلاحات قانونی و اجرایی:
*اصلاحات انجام گرفته شامل موارد زیر است :
سیاست تعدیل بر آن بود تا تعادل بخش های داخلی و خارجی را از طریق فشرده سازی تقاضای داخلی از دل کاهش مخارج عمومی و یارانه ها برقرار سازد. سیاست تعدیل ساختاری از طریق رشد اقتصادی حاصل از خصوصی سازی، تجارت آزاد، غیردولتی سازی و عدم سرمایه گذاری در بخش عمومی به بهبود بازار کمک میکند. کاهش ارزش پول ملی و سیاست انقباضی دیگر ابزار دولت برای تأمین برنامه های اقتصادی بود.
تغییر سیاست سرمایه گذاری در صنایع : با توجه به قانونی که در سال 1991 درباره سیاست صنعتی هند وضع شد تغییرات عمده ای در سیاست های این کشور رخ داد. پیش از این قانون سرمایه گذاری در صنعت در دست سیاست مداران و بوروکرات ها بود . اما از این پس همه و حتی خارجی ها نیز توان سرمایه گذاری داشتند و فقط 18 بخش از صنعت نیازمند داشتن مجوز سرمایه گذاری شد که این بخش ها دارای ملاحظات زیست محیطی ، اجتماعی و . بودند.
صنایع بزرگ تحت قانون) MRTP قانون انحصارات و عملیات تجاری محدود ( قرار گرفتند و درهایشان را به روی سرمایه خارجی گشودند. این همان تعدیل قوانین به نفع بخش خصوصی بود که از آن به عنوان اصلاحات اقتصادی هم یاد میشود. سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هند بخش مهمی از منابع مالی برای توسعه اقتصادی را تشکیل می دهد. شرکت های خارجی در این کشور سرمایه گذاری میکنند تا از مزایای آن مانند دستمزدهای کمتر و محیط تجاری رو به رشد هند سود ببرند.
عضویت در WTO باعث شد تا پیشرفت های بیشتری در زمینه های تجارت بین الملل برای هند رخ بدهد و تسهیل امر مبادلات با کشور های خارجی به دنبال داشت .
اسلاید 8 :
سیاست خارجی اقتصادمحور
سیاست خارجی هند پس از طی دوره های آرمان گرایی و واقع گرایی، تحت تأثیر فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد تغییر مهمی به سمت الگوی اقتصاد آزاد داشت. در این دوره باتوجه به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که تا سال 1983 تنها سرمایه گذار و تامین کننده مالی هند بود و حذف یکی از بلوک های سیاسی و ایدئولوژیک بین الملل ادامه سیاست عدم تعهد دیگر بی معنا جلوه مینمود. بنابراین از یکسو با کنار گذاشتن آیین عدم تعهد در سیاست خارجی، سیاست خارجی هند از وجود یک دیدگاه استراتژیک بی بهره شده بود .
اسلاید 9 :
برنامه ریزی بلند مدت :
دولتمردان هند برنامه ریزی های گسترده ای در زمینه توسعه اقتصادی انجام دادند که حاصل آن 13 برنامه توسعه اقتصادی پنج ساله در کشور بود که از سال 1951 تا 2021 ، از سوی دولت هند به اجرا در آمد. بر این اساس، دولت در هر کدام از این برنامه ها به بخش خاصی از حوزه های مختلف اقتصادی توجه داشت. برخی از بخش ها نیز به دلیل اهمیت بالا در دو یا بیشتر از دو برنامه مورد توجه قرار گرفتند. در اسلاید های بعدی به هر یک از این برنامه ها اشاره می شود که سیر پیشرفت تکنولوژیک هند را نشان می دهد :
برنامه اول( 1951-1956) کشاورزی، تلاش برای آغاز صنعتی سازی هند و البته با توجه به الگوی مدیریت کلان کشور، خودکفایی؛ در اولویت قرار گرفت. در این دوران شرکت های بزرگ هند به مانند شرکت تاتا شروع به ساخت مراکز ملی نوآوری و تحقیق و توسعه کردند .
در برنامه دوم (1956-1961) توجه به بخش عمومی که از برنامه قبلی آغاز شده بود جدی تر شد. تمرکز بر صنایع سنگین میان دستی همچون صنایع فولاد، و آغاز برنامه برای تربیت کادر علمی هسته ای بیشتر شد.
در برنامه سوم )1961-1966) توسعه صنایع سنگین و زیربنایی و البته تمرکز بر آموزش در سطح ابتدایی دارای اولویت شد.
***دوره زمانی 1966-1969 که در آن جنگ و خشکسالی و همین طور تنش با پاکستان اتفاق افتاد به دوران " تعطیلات برنامه" معروف است .
در برنامه چهارم (1969-1974) کانون تمرکز دولت ارتقا سطح زندگی مردم بود. این سیاست ها ابتدا تحت شعار "فقر را نابود کن و کشور را نجات بده" از سوی ایندیرا گاندی در انتخابات بکار گرفته شد و بعدها دولت هند بر آن بود تا با ملی کردن بانک های اصلی هند و تمرکز بر کشاورزی و انقلاب سبز این هدف را تأمین کند.
در برنامه پنجم(1974-1979) هدف عمده دولت برقراری هرچه بیشتر عدالت اجتماعی بود که بر این اساس ایجاد شغل و کاهش فقر در دستور کار دولت هند قرار گرفت. در این برنامه نیز دولت هند بر کشاورزی و سایر طرح های زیرساختی چون تأسیس بزرگراه تأکید داشت.
اسلاید 10 :
در برنامه ششم(1979-1984) اولین حرکت ها به سمت اجرای هرچند محدود الگوی اقتصاد آزاد، کنترل کمتر قیمت ها و کنترل جمعیت در دستور کار قرارگرفت.
در برنامه هفتم(1985-1990) کشاورزی و توسعه روستاییِ تکنولوژی محور کنترل تورم، و زیرساخت برای رشد پایدار از اصلی ترین مسأله دولت در برنامه ها و اولویت های اقتصادی بود. در این برنامه دولت هند با رشدی بیش از 6 درصد، یک درصد بیشتر از نرخ هدف گذاری شده را به دست آورد. نکته مهم این برنامه توجه و اولویت بیشتر بخش خصوصی نسبت به بخش عمومی بود.
در برنامه هشتم1990-1995، در اوایل سال 1991 بود که همزمان با فروپاشی شوروی، به عنوان اصلی ترین شریک هند، دولت دچار بحرانی جدی در اقتصاد خود شد. ذخایر ارزی هند به شدت محدود گشت و کم کم شکل بی ثباتی در اقتصاد به خود گرفت. این برنامه ها بعدها نیز موجب تغییراتی در هند شد که بسیاری از پژوهشگران وضعیت امروزی هند را منتج از آن میدانند. هند در 1995 به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمد. در این دوره هم هند رشدی قریب به 7 درصد و بالاتر از نرخ هدف را تجربه کرد.
در برنامه نهم1995-2000، هند به طور جدی به بخش خدمات، و البته فضای بیشتر به بخش خصوصی توجه داشت تا بتواند خیلی سریع رشد اقتصادی بالا را تجربه کند و از این طریق کیفیت زندگی مردم را بهبود ببخشد. رشد با عدالت و برابری شعار این برنامه بود. این برنامه در تأمین رشد 7 درصدی ناکام بود.
در برنامه دهم (2001-2006) تقریبا همان برنامه های قبلی مورد توجه بود. کاهش فقر، تأمین شغل مناسب با درآمد بالا و پایدار. در این دوره هم دولت هند تقریبا رشد هدف گذاری شده را به دست آورد.
دولت هند در برنامه یازدهم2006-2011 خود به توسعه زیرساخت ها مخصوصا در ابعاد اجتماعی، آموزشی، بهداشتی توجه کرد. تغییرات در این حوزه به قدری جدی بود که برای اولین بار در این دوره به مقوله حکمرانی خوب به عنوان یک هدف کلان ملی پرداخته شد. نکته دیگر این برنامه تمرکز بر توان زنان کشور بود که در نوع خود بی سابقه محسوب می شد . هند در این دوره با تجربه رشد 8 درصدی تعجب و تحسین همگان را برانگیخت؛ هرچند نرخ رشد هدف 9 درصد بود.
اسلاید 11 :
در برنامه دوازدهم2011-2016 ، دولت هند به دنبال تجربه رشد 2/8 درصدی برای خود است . این برنامه بطور جدی بر روی کاهش فقر، ایجاد شغل، عمدتا در بخش غیرکشاورزی و مخصوصا در بخش فناوری اطلاعات و و خدمات است. در این دوره هند بر جذب سرمایه خارجی تأکید ویژه دارد .
در برنامه سیزدهم که جدید ترین برنامه است (2016-2021) توجه به نوآوری های تکنولوژیک و ساخت اکوسیستم مبتنی بر استارتاپ ها به عنوان اصل قرار گرفته است و با پیشرفت قابل توجهی همراه بوده اند چرا که این کشور با سرمایه های هنگفت، فعالیت های تثبیت شده، فن آوری در حال تکامل و بازار داخلی رو به رشد مواجه بوده است.
به عنوان صادر کننده برتر در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین دومین کشور جهان در عرصه کیفیت نوآوری در سال 2017 به شمار می رود.
مراکز نوآوری به سرعت از سراسر جهان در حال گسترش در هند هستند و حمایت دولت این کشور را در مسیر دستیابی به اقتصاد دیجیتال و استعداد یابی دراین حوزه در اختیار دارند.
همچنین بزرگترین پارک فناوری آسیا با عناوینی چون «تکنوپارک» و «تریواندروم» در هند قرار دارد. هند همچنین در جهان به عنوان مقرِ تکنولوژی نرم افزارها شناخته می شود و به همین خاطر به عنوان شهر سیلیکون شناخته می شود.
اسلاید 12 :
در حال حاضر ، هند از نظر فناوری پیشرفته دارای موقعیتی قدرتمند است. هند همچنین به عنوان منبع بزرگ دانشی با وجود بسیاری از مؤسسات خود که به علم و فناوری می پردازند و دارای نیروی انسانی متخصص و ماهر هستند.
حوزه های در حال پیشرفت فعلی :
آموزش عالی
تحقیق و توسعه علمی
توسعه فن آوری
پیشرفت سیستم کشاورزی
توسعه علم و فناوری فضایی
توسعه علم و فناوری پزشکی
توسعه زیرساخت ها
فن آوری اطلاعات و ارتباطات
توسعه رشته های مختلف مهندسی (از جمله نرم افزار ، شیمیایی ، مکانیکی ، عمرانی ، الکتریکی ، الکترونیکی و غیره)
از طرف دیگر ، دولت هند نیز برای ترغیب پیشرفت اقتصاد هند ، سرمایه گذاری قابل توجهی در زمینه تحقیق و توسعه انجام داده است.
اسلاید 13 :
برای رشد مداوم و کارآمد ، با ایجاد تشکل های ذیل اقدامات مختلفی صورت گرفته است:
• مرکز شورای تحقیقات علمی و صنعتی (CSIR)
• وزارت علوم و فناوری (DST)
• انستیتوی علوم پزشکی هند (AIIMA)
• پژوهشگاه علوم مشاهده ای آریاباتا (ARIES)
• مؤسسه مرکزی تحقیقات دارویی
• مرکز مطالعات جوامع در حال توسعه
• موسسه تحقیقات مهندسی الکترونیک مرکزی
• انستیتوی تحقیقات فن آوری مرکزی مواد غذایی
• موسسه تحقیقات مرکزی شیشه و سرامیک (CGCRI)
• انستیتوی مرکزی مهندسی کشاورزی
• انستیتوی مرکزی آبزی پروری آب شور
• موسسه تحقیقات شوری خاک مرکزی
• انستیتوی علوم و مهندسی مهندسی هند (IIEST)
• مرکز تحقیقات اتمی ایندیرا گاندی (IGCAR)
• موسسه رشد اقتصادی
• موسسه ژنتیک و زیست شناسی یکپارچه (IGIB)
• موسسه ملی الکترونیک و فناوری اطلاعات (NIELIT)
• انستیتوی ملی آموزش و تحقیقات دارویی
• انستیتوی ملی اقیانوس شناسی (NIO)
اسلاید 14 :
علم و فناوری و تاثیر آن در هند
رشد ، صلح و امنیت یک جامعه ارتباط مستقیمی با توسعه فناوری دارد. همانطور که علم و فناوری به نوعی بر توسعه و همچنین امنیت جامعه تأثیر می گذارد.
***برای درک چگونگی ارتباط مستقیم امنیت با توسعه فناوری ، نکات زیر را در نظر بگیرید:
• دوربین مدار بسته در مکانهای مختلف (به ویژه در اماکن عمومی) یکی از بهترین نمونه های نگه داشتن جرم تحت نظر است و همچنین احساس امنیت را برای مردم به وجود می آورد.
• به دلیل پیشرفت در فناوری ، امروزه کاهش شکاف ارتباطی وجود دارد. مردم اطلاعات مربوط به نزدیکان و عزیزانشان را در اختیار شما قرار می دهند و در مواقع نیاز فقط یک تماس تلفنی هستند.
• کار پلیس آسانتر شده است ، زیرا پلیس می تواند مجرمان را به راحتی ردیابی کند.
• علاوه بر این ، به دلیل پیشرفت تکنولوژی ، امروزه اکثر روستاهای هند دارای برق ، جاده هستند و می توانند از امکانات ضروری بهره مند شوند.
• افرادی که حتی در نقاط بسیار دور از کشور نیز سکونت دارند ، از این طریق می توانند خود را سرگرم کنند و دانش خود را از طریق برنامه های مختلفی که از تلویزیون پخش می شود (با ده ها کانال) پخش کنند.
بنابراین ، علم و فناوری مانند پیشرفت اقتصادی و علمی کلی کشور است. از سوی دیگرپیشرفت ها تکنولوزیک داخلی یک کشور است که می تواند باعث ورود تکنولوزی های جدید بشود . تغییراتی که درسیاست های تکنولوژیک داخلی هند رخ داد نظام جلوگیری از ورود تکنولوژی خارجی را تغییر داد و هند را تبدیل به یک بنیاد و پیشگام تکنولوژیک کرد .
اسلاید 15 :
نتیجه گیری
مبتنی بر یافته های پژوهش میتوان به نکاتی اشاره کرد. اهمیت شبه قاره برای تجار و بازرگانان سراسر دنیا، جدای از مزایایی که داشته است، هندوستان را به مشکلات و پیامدهایی منفی از جمله استعمار و تجزیه مبتلا کرد. تجربه استقلال برای هند بسیار گرانبها بود. هند علیرغم میل و تلاش برای پیشرفت، بلافاصله پس از استقلال به کامیابی نرسید و مدتها به حل مشکلات پایه ای خود پرداخت.چهار دهه گذشت تا هند به یک بحران رسید که از دل آن اصلاحات جدی را اجرا کرد.
شروع برنامه اصلاحات هند و پیشرفت این کشور پس از اجماع نخبگان و تبدیل آن به یک مطالبه ملی اجرایی شد. موضوعی که از خود برنامه اصلاحات مهمتر بود. اجماعی که هند را به پیشرفت رساند.
اقدامات هند برای توسعه قبل از هرچیز تحت تأثیر نگاه ، باورها، و الگوی رفتاری و مدیریتی رهبران این کشور بود. هند توانست. تصمیم گیران هند با شناخت محذورات و مقدورات کشور خود توانستند برنامه های توسعه کشور خود را بازبینی و اصلاح کنند. در تصمیم گیری در سطوح بالا در کشوری مانند هندوستان، افراد برجسته و رهبران از زمان استقلال تا به امروز، تأثیر فراوانی داشته اند؛ تا جایی که میتوان اندیشه های آنها را در هند امروز در حد زیرساخت های اساسی نظام سیاسی هند شناسایی کرد. با توجه به سیاسی بودن تصمیم گیری ها حتی در حوزه اقتصاد میتوان تأثیر افزون تر افراد را به راحتی تشخیص داد
توسعه هند تحت تأثیر چند مؤلفه اصلی همچون، افراد، برنامه های توسعه، خصوصی سازی، انقلاب سبز، الگوی اقتصاد دانشی و تحول سیاست خارجی به نتیجه نشست. وضعیت فعلی هند در گرو اجرای این سیاست ها در دوره های مختلف است. هند بزودی با ابزار اقتصادی خود به اهداف سیاسی جدی تری خواهد پرداخت. در حال حاضر هند در تلاش برای کسب عضویت دائم شورای امنیت است تا بتواند منزلتی به مراتب برتر را کسب کند.
